پاسخ:
در ادعيه فراواني اين درخواست واردشده كه: و احشرنا مع أئمتنا خدايا! ما را با ائمه محشور بگردان. (1)
يكي از دعاها و آرزوهاي مؤمن محشور شدن با ائمه مي‏باشد. در دنيا وزندگی دنيوي آرزوي اين راداریم كه حيات مان رنگ و بوي حيات ائمه اطهار را داشته باشد. در مسير امامان قدم برداريم. در زيارت عاشورا همين نكته را يادآوري مي‏كنيم:
"اللهم اجْعل محياي محيا محمدٍ و آل محمد و مماتي ممات محمدٍ و آل محمد؛
خدايا! زندگي مرا مثل زندگي محمد و آل محمد قرار ده. فوت من را مانند فوت محمد و آل محمد قرار بده."
حال هر يك از شيعيان در بهشت، به فراخور مقام و مرتبه‏اي كه كسب كرده‏اند، در درجه‏اي جاي دارند، اما چون پيامبر و ائمه يقيناً بهشتي هستند و در اعلا عليين بهشت و بالاترين مراتب آن جاي دارند، دعا مي‏كنيم كه خدايا! چون تابع و پيرو مكتب نوراني اهل‌بیت هستيم، ما را با آن بزرگواران محشور گردان، يعني در قيامت با آن بزرگواران و زير سايه آنان باشيم و در بهشت با آن‌ها باشيم، همراهي با ائمه داراي درجاتي است كه بستگي به اعمال صالح و ثواب‏هاي بندگان دارد. هر چه اين فضائل بیش‌تر باشد، هم‌نشینی بیش‌تر خواهد بود.
اصل معيت مي‏تواند ابدي و هميشگي باشد و مي‏تواند موقت باشد. بستگي به آن دارد كه آيا انسان در دنيا هميشه با آن‌ها بوده و يا ساعاتي از زندگي خود را با امام بوده است. نيز بستگي به آن دارد كه انسان فضايلي را كه امام داشتند، در حد و اندازه خود، آن‌ها را در وجود خود فراهم آورده يا بعضي را در خود ايجاد كرده است.
قرآن مجید و ائمه معصومين عوامل مختلفي را براي هم‌نشینی با خود ذكر كرده‏اند، ازجمله قرآن مجید می‌فرماید: وَ مَن یُطِع اللَّهَ وَ الرَّسولَ فَأُولَئك مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَ الصدِّیقِینَ وَ الشهَدَاءِ وَ الصلِحِینَ وَ حَسنَ أُولَئك رَفِیقاً؛
كسى كه خدا و پیامبر را اطاعت كند، (در روز رستاخیز) همنشین كسانى خواهد بود كه خدا نعمت خود را بر آن‌ها تمام كرده، از پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان و آن‌ها رفیق‌های خوبى هستند.
در مورد شان نزول این آیه گفته‌شده: یكى از صحابه پیامبر به نام ثوبان كه نسبت به حضرت محبت و علاقه شدیدى داشت، روزى باحال پریشان خدمتش رسید، پیامبر از سبب ناراحتى او سؤال نمود، عرض كرد: زمانى كه دور مى‏شوم و شمارا نمى‏بینم ناراحت مى‏شوم، امروز در این فكر فرورفته بودم كه فرداى قیامت اگر من اهل بهشت باشم، مسلماً در مقام و جایگاه شما نخواهم بود، بنابراین شمارا هرگز نخواهم دید. اگر اهل بهشت نباشم كه تكلیفم روشن است؛ بنابراین درهرحال از درك حضور شما محروم خواهم شد، بااین‌حال چرا افسرده نباشم؟!
آیه‏هاى فوق نازل شد و به این‌گونه اشخاص بشارت داد كه افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز هم‌نشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود، سپس پیامبر فرمود: به خدا سوگند، ایمان مسلمانى كامل نمى‏شود مگر اینكه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیش‌تر دوست بدارد و در برابر گفتار من تسلیم باشد. (2)
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج 95، ص 298.
2. تفسیر نمونه، ج 3، ص 460.

پاسخ:
دعاهای وقت خواب (مفاتیح‌الجنان، کتاب الباقیات الصالحات، باب اول، فصل سوم دعاهای هنگام خواب و باب چهارم، فصل دوم، دعاهای خواب) و دعاهای پناه بردن به خدا از شر شیطان (دعای 17 و از صحیفه سجادیه 28) را بخوانید. درعین‌حال به روان‌پزشک هم مراجعه کنید و درمان نمایید.

پاسخ:
متأسفانه کلمه «بظهور الحجه» در متن متینی وجود ندارد.
این دعای شریف از مولانا امام صادق سلام‌الله‌علیه در کتاب «کامل الزیارات» ابن قولویه نقل‌شده است.
حضرت فرمود: هنگامی‌که قصد داری به زیارت قبر سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین سلام‌الله‌علیه بروی، (البته با رعایت سایر تشریفات و مقرراتش) این دعا را می‌خوانی:
اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ اشْفِ صَدْرَ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ اطْلُبْ بِدَمِ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ رَضِيَ بِقَتْلِ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ خَالَفَ الْحُسَيْنَ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ فَرِحَ بِقَتْلِ الْحُسَيْنِ ... تا آخر دعا. (1)
کتاب کامل الزیارات ازجمله کتاب‌های معتبر و مورد اعتنای شیعه و بزرگان دین می‌باشد.
پی‌نوشت:
1. كامل الزيارات ابن قولویه، ص 238.

پاسخ:
چنین نقل کرده‌اند که: هنگام ازدواج مولای متقیان حضرت علی سلام‌الله‌علیه با دختر گرامی پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها؛ پیامبر نزدشان آمد و دست دخترش را در دست علی علیه‌السلام گذاشت و فرمود: مبارک کند خدا بر تو دختر رسول خدا را، فاطمه سلام‌الله علیها بهترین زن است و ای فاطمه، علی سلام‌الله‌علیه بهترین شوهر است ... سپس حضرت به منزلشان رفت و فرمود: خدایا! فاطمه دختر من و محبوب‌ترین شخص نزد من است و خدایا علی برادر من و محبوب‌ترین شخص نزد من است، خدایا او را ولی خودت قرار ده ... و مبارک کن برای او اهل و خانواده‌اش را و سپس فرمود: ای علی! برو نزد خانواده‌ات خدا مبارک گرداند. (1)
هم‌چنین در دیگر کتاب‌های تاریخی نقل‌های متفاوتی در مورد دعای پیامبر گرامی اسلام هنگام فرستادن حضرت زهرا سلام‌الله علیها به خانه مولای متقیان وجود دارد که به دو مورد آن اشاره می‌شود.
1. رسول خدا صلوات‌الله‌علیه بعد از ازدواج حضرت زهرا سلام‌الله علیها با مولای متقیان امام علی سلام‌الله‌علیه فرمود: خدا یا این پیوند را بر این زن و شوهر مبارک گردان، خدایا فرزندان خوبی نصیب آنان فرما! (2)
2. و در جای دیگر نوشته‌شده است: ابتدا پیامبر صلوات‌الله‌علیه رو به علی سلام‌الله‌علیه کرد و فرمود: مبارک باشد برای تو دختر رسول خدا صلوات‌الله‌علیه، فاطمه بهترین زوجه است و سپس رو به دخترش کرد و فرمود: چه شوهر خوبی است علی سلام‌الله‌علیه و در ادامه هنگامی‌که داماد و عروس به خانه بخت رفتند، هر دو از کثرت شرم به زمین می‌نگریستند، پیامبر صلوات‌الله‌علیه وارد اتاق شد و ظرف آبی به دست گرفت و به‌عنوان تبرک بر سر و اطراف بدن دختر پاشید و سپس در حق هر دو چنین دعا فرمود: پروردگارا این دختر من و محبوب‌ترین مردم نزد من است، پروردگارا، علی نیز گرامی‌ترین مردم نزد من است، خدایا رشته محبت آن دو را استوارتر فرما و ...(3)
پی‌نوشت‌ها:
1. علامه مجلسی، بحارالانوار، تهران انتشارات اسلامیه، ج 42، ص 96.
2. جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، ص 62.
3. جعفر سبحانی، فروغ ولایت، انتشارات صحیفه، چاپ اول، سال 1368 شمسی، ص 100.

پاسخ:
دعا کردن برای رسیدن برای ازدواج با شخص خاص جایز است. (1)
دوست گرامی!
دعا تأثیر زیادی در زندگی دارد و قطعاً اگر با رعایت شرایط باشد، می‌تواند مستجاب شود و خداوند در قرآن فرموده «ادعونی استجب لکم»؛ (2) یعنی دعا کنید و بخوانید مرا تا اجابت کنم شمارا! ولی این‌طور نیست که همه دعاهای ما مستجاب شود؛ بلکه گاهی دعاهایی که ما می‌کنیم مستجاب نمی‌شوند چون به مصلحت ما نیستد، یعنی چیزی را طلب می‏کنیم که به سود ما نیست، اگرچه می‏پنداریم به نفع ما است.
گاهی دعا مستجاب می‏شود، ولی از روی مصالحی تحقق عملی آن به تأخیر می‏افتد، ازاین‌رو مؤمنان ثابت‌قدم هیچ‌گاه از تکرار دعا مأیوس نمی‏شوند، بلکه می‏گویند:
دسـت از طلب نـدارم تا کـام من برآید یا جان رسد به جانان یا جان ز تن درآید
و بهتر است عواملي كه در استجابت دعا مؤثرند را نیز بدانيد تا با عمل به آن‌ها زمينه را براي استجابت دعا فراهم كنيد:
1-دعا و ارتباط مداوم باخدا درهرحال:
قرآن کسانی را که فقط در هنگام گرفتاری و مشکلات دعا می‏کنند، مورد نکوهش قرار داده است: «وقتی به انسان گرفتاری و غمی روی می‏آورد، ما را درهرحال (خواب‌وبیداری، نشسته و ایستاده) بخواند و چون گرفتاری‌اش را برطرف کنیم، برود (و از ارتباط خود باخدا از جهت کمیت و کیفیت بکاهد و گاهی قطع نماید، به‌گونه‌ای که) گویی اصلاً ما را برای گرفتاری که به او رسیده بود، نخوانده است!». (3)
2-دعا باید از صمیم قلب باشد:
تمام ذرات وجود انسان یک‌چیزی را بخواهد و طلب کند و دل و زبانش با عمل و رفتارش هماهنگ باشد.
3-اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او.
4-قطع امید از غیر خدا و امید و اطمینان به خداوند.
5-دعا باید در کنار تلاش و تدبیر باشد.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «الداعی بلا عمل کالرامی بلا وتر؛ کسی که دعا می‏کند و به دنبال آن تلاش و عمل نمی‏کند، مانند آن است که بی چله کمان تیر می‏اندازد». (4)
دعا نمی‏تواند جای تلاش و برنامه‌ریزی در زندگی را بگیرد، بلکه مکمل آن می‏تواند باشد.
6-دعا باید باحالت تضرع و دلی شکسته باشد.
7-مکان دعا در استجابت تأثیر دارد، مثلاً دعا در حرم امامان (ع) مخصوصاً حرم امام حسین (ع) و کنار خانه خدا به‌خصوص مقام حضرت ابراهیم (ع) و کنار حجرالأسود.
8-زمان دعا
دعای پنهانی و در تاریکی شب زودتر به اجابت می‏رسد، مخصوصاً در قنوت یا سجده نماز «وتر» که بعد از خواندن هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع خوانده می‏شود.
قرآن می‏فرماید: «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ؛ (5) پروردگار خود را به حالت تضرع و تذلل و در پنهانی و خفا بخوانید».
دعا در شب‏های ماه رمضان و رجب و دهه اول ذی‏الحجه و غیر آن دعا را به اجابت نزدیک می‏کند.
9-توسل به چهارده معصوم (ع) و آن‏ها را وسیله و شفیع قرار دادن.
و از گفته‌های تان معلوم شد درزمینهٔ رسیدن به آن دختر اقدام شرعی و عرفی را تا حدودی انجام داده‌اید؛ یعنی به‌گونه‌ای خواستگاری کرده‌اید که برایتان شرایطی گذاشته‌اند. ما توصیه می‌کنیم در کنار دعا کردن باواسطه کردن افراد مطمئن و دلسوز و مقبول طرفین اقدام عملی بنمایید و بدانید واسطه‌ها در امر ازدواج تأثیر زیادی دارند.
امیدواریم با دعا و اقدام عملی مدبرانه به مقصود خود برسید.
موفق باشيد.

پی‌نوشت ها:
1. سؤال از دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در قم. (7840001- 0251)
2. غافر (40)، آیه 60.
3. یونس (10)، آیه 12.
4. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، مؤسسه آل البيت عليهم‏السلام قم، 1409 هجرى قمری، ج 7، ص 14.
5. اعراف (7)، آیه 55.

پاسخ:

خداوند حکيم، نظام هستي را بر پايه اسباب و مسببات قرار داده؛ يعني براي پيدايش هر پدیده‌ای علتي خاص و براي حل هر مشکلي راهکارهاي ویژه‌ای تعيين نموده است.
از سويي ديگر می‌دانیم که خداوند برای آن‌که انسان به اهداف موردپسندش برسد، دو گونه اسباب و علل مقرر داشته است: مادي و معنوي.
دعا و نماز و صدقات و زیارات و مانند آن ازجمله اسباب معنوي است که خداوند آن را در کنار عوامل مادی مؤثر در سرنوشت و نظام زندگی قرار داده است.
بنابراین هرچند مطلق دعا و نمازهای مستحبی می‌تواند در ايجاد مهر و محبت مؤثر باشد؛ اما از روايات به دست مي‏ آيد که رعايت اموري چند غير از دعا و امور معنوی نیز، موجب جلب محبت ديگران می‌گردد. در ذیل به هر دودسته عوامل اشاره می‌شود.
الف- نماز و دعا:
برای جلب محبت همسر، پدر و مادر، یا یکی از محارم و یا جلب محبت کسی که داشتن رابطه با او حرام و گناه نیست، وضو بگیر. دو رکعت نماز مثل نماز صبح به‌قصد قربت و نزدیک شدن به خدا بخوان، بعد از نماز (با گفتن تسبیحات حضرت فاطمه سلام‌الله علیها) به حمد و ستایش خدا بپرداز، سپس بر محمد و آلش صلوات بفرست. آن گاه این دعا را بخوان:
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي إِلْفَهَا وَ وُدَّهَا وَ رِضَاهَا بِي وَ أَرْضِنِي بِهَا وَ اجْمَعْ بَيْنَنَا بِأَحْسَنِ اجْتِمَاعٍ وَ أَنْفَسِ ائْتِلَافٍ فَإِنَّكَ تُحِبُّ الْحَلَالَ وَ تَكْرَهُ الْحَرَامَ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْإِلْفَ مِنَ اللَّهِ وَ الْفِرْكَ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيُكَرِّهَ مَا أَحَلَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ. مردی از امام باقر علیه‌السلام دعایی جهت جلب محبت همسرش تقاضا کرد، حضرت دستور عمل ذکرشده را به او فرمود. (1)
ب- راهکارهای عملی و کارکردی:
1. ایمان سرچشمه محبت و محبوبیت:
برای جلب محبت دیگران هیچ عاملی مؤثرتر از ایمان به خدا و عمل صالح که در درجه اول به معنای انجام واجبات و ترک گناهان می‌باشد، نیست. چنان‌که خداوند در آیه 96 سوره مریم می‌فرماید: کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، خداوند رحمان محبت آنان را در دل‌ها می‌افکند و آن‌ها را محبوب همه می‌گرداند.
اعتقاد به یگانگی خدا و دعوت پیامبران که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان ...تجلی کند، همچون نیروهای عظیم مغناطیسی کشنده و رباینده (محبت) است.(2) هر چه معرفت و ایمان و عمل صالح بیشتر باشد جلب محبت نیز زیادتر می‌شود.
2. خوش‏اخلاقى:
«حسن خلق‏» کمندى است که ديگران را در دام محبت اسير مى‏کند. کيست که از برخورد شايسته خوشش نيايد و جذب نشود؟
گشاده‏رويى، خوش‌اخلاقی و شوخ‌طبعی متعادل، از بارزترين صفات رسول خدا (ص) بود که سهمى‏ عمده در جذب مردم به اسلام و شيفتگى آنان به پيامبر اسلام ‏داشت. خداوند درباره اين خصلت مردمى رسول اکرم (ص) مى‏فرمايد: «فبما رحمة من الله لنت لهم و لو کنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولک‏؛ (3) به خاطر رحمت الهى بود که براى مردم نرم شدى. اگر تندخو و خشن و سخت‏دل بودى، از دور تو پراکنده مى‏شدند».
3. عفو و گذشت:
کينه‏توزى و لجاجت، ويژه روح‌های حقير و همت‌های پايين است. برعکس، آنان که نظربلند و روح بزرگ دارند، پوزش‌ها را مى‏پذيرند، از خطاهای ديگران چشم مى‏پوشند و از حق شخصى خويش‏ درمی‌گذرند. بلندنظرى انسان، عامل محبت دل‌های ديگران است. براى ‏خود انسان نيز نوعى لذت روحى دارد.
عفو و گذشت و چشم‏پوشى و ناديده گرفتن لغزش‌های ديگران، دانه‏هاى جلب محبت است. ديگران را خوش‌بین، وفادار و بامحبت ‏نگاه مى‏دارد.
البته عفو و گذشت، مربوط به‌جایی است که فرد خطاکار به‌اشتباه خود پی برده و درخواست بخشش نماید، ولی اگر آن فرد هنوز دارد خطا می‌کند یا از خطای خود پشیمان نیست، عفو و بخشش او سبب مشکلات بیش‌تری می‌گردد.
4. بخشش و محبت:
آدميزاد، بنده احسان است. به هر کس نيکى کنى، او را رام و مطيع‏ خويش مى‏سازى. به هر کس محبت و لطف کنى، قلعه دلش را فتح کرده‌ای. به قول سعدى:
بنده حلقه‌به‌گوش را ننوازى، برود لطف کن لطف که بيگانه شود حلقه‌به‌گوش
سخن مولاي مان حضرت امير (ع) چنين است: «بالايثار يسترق الاحرار؛ (4) آزادمردان، با ايثار، بنده و غلام مى‏شوند».
البته بنده و غلام خوبی‌ها و کرامت‌های اخلاقى. اين هم گام ديگرى‏ در جذب دل‌ها و ايجاد الفت‌ها و تحکيم رابطه‏هاى عاطفى در جامعه‏ بشرى است.
5. تواضع و خاکسارى:
امام على (ع) فرموده است:
سه چيز موجب جلب محبت ديگران مى‏شود: دین‌داری، فروتنى و بخشندگى. (5)
6. تفقد، رسيدگى، دیدوبازدیدها:
مردم، به‌ویژه گرفتاران و دردمندان، نيازمند احوالپرسى، رسيدگى و در يک کلمه «تفقد» ند. گاهى يک احوالپرسى و سلام و علیک، شادابى روح و نشاط زندگى ‏فراوانى (براى هر دو طرف) پديد مى‏آورد. گاهى نوشتن يک نامه يا تلفن کردن به يک آشنا و فاميل، محبت‌ها و صفاهاى بسيارى ايجاد مى‏کند. گاهى سر زدن به همسايه و عيادت يک بيمار و شرکت در يک‏ مجلس ختم يا عروسى، مبدأ بسيارى از دوستی‌های ماندگار مى‏شود. دیدوبازدیدهای خانوادگى، دل‌ها وزندگی‌ها را به هم مربوط مى‏کند.
پی‌نوشت‌ها:
1. شيخ طوسي، التهذيب، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1365 ه.ش،ج 7 ص 409.
2. ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1362 ه.ش، ج 13، ص 144.
3. آل‌عمران (3)، آيه 159.
4. عبدالواحد بن تميمي آمدي، معجم الفاظ غررالحکم درر الكلم، مركز الابحاث و الدراسات الاسلاميه، تاريخ نشر، ذی‌القعده 1413، تحقيق مصطفي درايتي، ص 396.
5. همان، ص 25.

پاسخ:

در این زمینه قرائت سوره حمد بر بالین بیمار توصیه‌شده است.
در کتاب شریف کافی از امام صادق علیه‌السلام روایت‌شده: اگر سوره حمد را بر مرده‌ای بخوانند و روح به پیکرش بازگردد، جای تعجب نیست.(1)
در کتاب طب الائمه از یکی از معصومین نقل‌شده: هرگاه سوره حمد را بر محل درد خواندم، محل درد به اذن خدا آرام شد. (2)
در کتاب مصباح کفعمی نقل‌شده سوره حمد شفای هر دردی است جز مرگ. اگر در ظرفی پاک نوشته و با آب باران شسته شود و بیمار صورتش را با آن بشوید، سلامت یابد. (3)
هم‌چنین می‌توانید با صدقه و انفاق کردن، و خواندن نماز حاجت ـ‌ که در مفاتیح‌الجنان آمده است ‌ـ از خدا شفای همه بیماران ازجمله بیمار موردنظرتان را بخواهید و یا به چهارده معصوم علیهم‌السلام متوسل شوید و آن‌ها را در پیشگاه خدا شفیع و واسطه قرار دهید. در این صورت اگر خیر و صلاح بیمار در شفا باشد، قطعاً شفا می‌یابد ـ‌انشاء الله‌ـ.
پی‌نوشت‌ها:
1. مصابیح الجنان، سید عباس کاشانی، ترجمه محمدمهدی رضایی، نشر جمال 1384.
2. همان.
3. همان.

پاسخ:

در توضیح دعای عهد در مفاتیح‌الجنان این‌گونه آمده است: امام صادق علیه‌السلام فرمودند: هرکه چهل صبح این عهد را بخواند از یاوران قائم ما باشد و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد خدا او را از قبر بیرون آورد که در خدمت آن حضرت باشد ...(1)
پس اولاً لازم نیست حتماً قبل از طلوع آفتاب خوانده شود. بلکه باید 40 صبح خوانده شود.
ثانیاً ظاهر این دستور این است که چهل صبح متوالی باشد. ولی اگر به خاطر عذری پشت سر هم نبود، فرد آن را تا 40 روز ادامه دهد قطعاً ثواب دارد و امید است که اثرات دعا هم برای آن فرد حاصل شود و توصیه ما این است که برای اینکه مطمئن شوید که به‌صورت کامل این عهد را به‌جا آورده‌اید. اگر یک صبح به‌جا نیاوردید از ابتدا شروع کنید.
موفق باشید.
پی‌نوشت:
1. مفاتیح‌الجنان، شیخ عباس قمی، انتشارات کتاب‌فروشی علمی، ص 1061.

توصیه می‌کنیم به دستور عمل‌های زیر عمل کنید. انشاء الله حاجت شما برآورده می‌شود.
ازآنجاکه افرادی که به ائمه علیهم‌السلام برای حل مشکل خود مراجعه می‌کردند، در شرایط و موقعیت یکسان نبودند، دستورالعمل‌ها نیز برای آنان متفاوت می‌باشد.
1-امام صادق فرمود که جهت فرزند دار شدن این دعا را زیاد بخوانید: اللَّهُمَّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ وَحِیداً وَحْشاً فَیَقْصُرَ شُکْرِی عَنْ تَفَکُّرِی بَلْ هَبْ لِی عَاقِبَةَ صِدْقٍ ذُکُوراً وَ إِنَاثاً آنَسُ بِهِمْ مِنَ الْوَحْشَةِ وَ أَسْکُنُ إِلَیْهِمْ مِنَ الْوَحْدَةِ وَ أَشْکُرُکَ عِنْدَ تَمَامِ النِّعْمَةِ یَا وَهَّابُ یَا عَظِیمُ یَا مُعَظَّمُ ثُمَّ أَعْطِنِی فِی کُلِّ عَافِیَةٍ شُکْراً حَتَّى تُبْلِغَنِی مِنْهَا رِضْوَانَکَ فِی صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ وَفَاءٍ بِالْعَهْدِ. (1)
2-در حدیثی آمده است که در سجده بخوانید دعای: «رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیّاً رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ».
3-از دعاهایی که برای طلب فرزند، مال و ثروت و طلب خیر دنیا و آخرت مفید است، دعای زیر است که از امام زین‌العابدین علیه‌السلام روایت‌شده است. نخست آیات 10 و 11 و 12 سوره نوح را بخوانید.
بعد دعای زیر را هفتاد مرتبه بخوانید و به اجابت دعای خود و تفضل و لطف و رحمت خداوند امیدوار باشید:
«رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیّاً یَرِثُنِی فِی حَیَاتِی وَ یَسْتَغْفِرُ لِی بَعْدَ مَوْتِی وَ اجْعَلْهُ خَلَفاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ نَصِیباً اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ». اگر هفتاد بار خواندن همه دعا مشکل است، دعا را یک‌بار بخوانید و هفتاد بار استغفارکنید. (2)
4-امام محمدباقر علیه‌السلام به مردی که صاحب فرزند نبود فرمود: این دعا را بخوان. آن مرد می‌گوید: طبق دستور امام عمل کردم. خداوند فرزند و نوه‌های زیادی به من عنایت کرد. دعا این است: در هر صبح و شب، اول هفتاد مرتبه بگوید:
«سُبْحَانَ اللَّهِ» بعد ده مرتبه بگوید: «استغفرالله ربی و اتوب الیه» سپس نه مرتبه بگوید: «سبحان‌الله» و بعدازآن یک‌مرتبه بگوید: «استغفرالله ربی و اتوب الیه». (3)
5-پنج هفته به نام مبارک پنج‌تن صبح‌های جمعه نماز جعفر طیار (ع) را به همان کیفیتی که در مفاتیح‌الجنان؛ آمده بخوانید. البته هفته پنجم روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه و جمعه روزه‌بگیرید. روز جمعه بعد از افطار و نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز بخوانید، در هر رکعت یک حمد و دوازده مرتبه سوره توحید و بعد از سلام نماز بخوانید:
«اللَّهُمَّ یَا سَابِقَ الْفَوْتِ وَ یَا سَامِعَ الصَّوْتِ وَ یَا مُحْیِیَ الْعِظَامِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَ هِیَ رَمِیمٌ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ الْأَعْظَمِ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ عَلَى آلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ وَ تُعَجِّلَ لِیَ الْفَرَجَ مِمَّا أَنَا مَمْنُوٌّ بِهِ وَ صَالٍ بِحَرِّهِ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ». (4)
بعدازآن برو به زیارت حضرت امام رضا یا زیارت فرزندش حضرت امام جواد علیهماالسلام. حاجات خود را در حرم آن‌ها که اولیای الهی هستند، از خدا بخواه. از امام بخواه که در حق شما شفاعت کند. انشاء الله به مراد خودخواهید رسید.

موفق و سربلند باشید.
پی‌نوشت‌ها:
1. ثقه‌الاسلام كليني، الكافي، الناشر: دار الكتب الاسلاميه، طهران، سنه النشر/1365 ه.ش، ج 6، ص 7.
2. محمد بن الحسن الحر العاملي، وسائل الشيعه، الناشر: مؤسسه آل البيت، قم، سنه النشر/1409 ه.ق،ج 21 ص 369.
3. همان، ص 369-372.
4. المحدث النوري، مستدرك الوسائل، الناشر: مؤسسه آل البيت، قم، سنه النشر/1408 ه.ق، ج 6، ص 320.

پاسخ:

اولاً: پيرامون دعاي كميل گفته‌شده كه اين دعاي خضر بوده كه حضرت به كميل تعليم داده است نه این‌که خود حضرت از خضر تعلیم‌یافته است.
ثانیاً: برفرض اينكه امیرالمؤمنین (ع) از كسي همچون خضر دعايي بياموزد به معناي افضل و اعلم بودن خضر نخواهد بود. چنانچه در روايات داريم كه پيامبر خاتم (ص) گاه از جبرئيل مطلبي را می‌آموخت؛ اما قطعاً پيامبر از جبرئيل اعلم و افضل بوده است چون‌که ارتباط با عالم غيب و دريافت معارف الهي گاه باواسطه صورت می‌پذیرد و از طريق واسطه به انبیاء و اولياء می‌رسد و اين بدان معنا نيست كه واسطه‌ها از جهت مقام بالاتر هستند.
این‌گونه مناجات كردن و عرض حال نمودن در پيشگاه پروردگار يك نوع اقرار است و اظهار عقايد است. اقرار به اينكه اختيار و انتخاب‌های ما انسان‌ها پيچيده در مقدرات الهي است. هيچ فعلي از ما رخ نمی‌دهد. چه خوب و چه بد الا اينكه در مجراي تقديرات الهي رقم می‌خورد. درواقع هنگامی‌که انسان با اختيار تمام خود مقدمات يك فعلي را فراهم كرده و اسباب علل يك معلولي را تكميل می‌کند چه اينكه معلول عمل خيري باشد و چه شري همه اين مراحل در ظرف مقدرات الهي رقم می‌خورد اگر خدا اراده نمی‌کرد كه دست‌وبال بشر در تمام اين مراحل باز باشد هیچ‌گاه مقدمات فعلش به نتيجه نمی‌رسید. درنتیجه اين اظهار و اقرار فرار از عمل نيست و متهم كردن مقدرات خدا نيست. بلكه اقرار به توحيد است و این‌که خدايا تو در همه حال باتدبیری كه در نظام احسن به جريان انداخته‌ای به من فرصتي داده‌ای تا به كمالات خود نائل آيم ولي من با عمل اختياري خود در همين مجري تقصير کرده‌ام.
اما پيرامون پرسش آخر بايد گفت:
اولاً: در عبارت دعا، نسخه بدلي وجود دارد كه می‌فرماید: «فلک الحجه علی فی جمیع ذلک» يعني بجاي حمد كلمه «حجة» آمده است در اين صورت معني واضح و روشن است معناي عبارت: خدايا در جميع اين حالات تو علیه من حجت داري و من هيچ دليل حجتي براي اين تقصيرات ندارم.
ثانیاً: برفرض اينكه كلمه «الحمد» در دعا آمده باشد معنا این‌گونه خواهد بود: در این‌که خداوند اين مقام و منزلت را دارد كه در همه اين حالات آگاه به حال ما بوده است حضرت را وا‌داشته است كه ابتدا پروردگار را تحمید و سپاس گويد آنگاه به عذرخواهی و اقرار به تقصير بپردازد.