پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
در زندگي مشترک وظايف مختلفي وجود دارد . برخي وظايف جنبه ديني و شرعي دارد ، خواه واجب باشد يا مستحبي . ولي در کنار وظايف ديني، بعضي وظايف عرفي و اخلاقي نيز وجود دارد، مانند مراقبت کردن، احترام نمودن ،يا کمک و دستگيري کردن از اقوام و خويشان به ويژه والدين همسر .
بي توجه شدن به اين دسته وظايف و ترک آن، اگر چه گناه نباشد ، ليکن بسياري از اوقات موجب چالش ، سردي روابط زن و شوهر و اختلال در کانون زندگي مي شود .در اين صورت عقل حکم مي کند که براي گرم نگه داشتن زندگي و از هم نپاشيدن اين کانون مقدس ، ضربه ندبدن بچه ها و فرزندان از تلخي روابط ميان پدر و مادر ،به اين وظيفه عرفي گردن گذارد و خود را پايبند انجام آن نمايد . پرستاري از مادريا پدر شوهر مريض همچنين پدر يا مادر خانم بيمار مي تواند يکي از مصاديق آن باشد . پرستاري از پدر و مادر در درجه اول و به حکم ديني و شرعي وظيفه فرزندان (پسر يا دختر ) است . ولي به خاطر ملاحظاتي که ذکر شده ، اگر عروس يا داماد آن را انجام دهد ، علاوه بر ثواب و پاداش اخروي ، هم باعث گرمي روابط زندگي مي شود ، هم آن چه را کاشتي در دنيا برداشت خواهيد کرد ، هر جور با پدر و مادر همسر رفتار کرديد ، منتظر بمان همان جور با شما رفتار خواهند کرد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
دادن نمره براي شاگردان، چه در دانشگاه و چه در مدارس بايد با دقت لازم و روي ضوابط و ملاک هاي امتحاني باشد . اسرار دانشجويان مجوز شرعي ارفاق نمي شود .چنانچه دادن نمره به دانشجويان برخلاف مقررات امتحاني باشد ،جايز نيست . اگر حق ديگران ضايع شود، ضامن است و اين نوع نمره دادن نوعي تقلب حساب مي شود،
اما اگر مواردي باشد که ارفاق کردن نمره قبولي مخالف با مقررات نباشد و دانشجو شايسته ارفاق کردن را داشته باشد و حق ديگران هم ضايع نشود ،اشکال ندارد(1).
پي نوشت:
1.سؤال تلفني (7746666-0251) و 7743232-0251) از دفتر آيت الله خامنه اي.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
سوال در خصوص بي سواد و با با سواد بودن پيامبر است که بايد در دو مرحله بحث شود:
1- قبل از بعثت
پيامبر قبل از بعثت سواد خواندن و نوشتن را نداشت.
آيات(1) و روايات(2) بر اين مطلب دلالت دارند. شهيد مطهري مي نويسد: قطعي و مسلّم و مورد اتفاق علماي مسلمان و غير آن‏ها است که ايشان قبل از رسالت کوچک‏ترين آشنايي با خواندن و نوشتن نداشته است. (3)
درست است که خواندن و نوشتن براي هر انساني کمال محسوب مي شود، ولي گاهي وضعي پيش مي آيد که نخواندن و نوشتن کمال است. اين مطلب در مورد پيامبران مخصوصاً خاتم انبيا(ص) کاملاً صدق مي کند، چه اين که اگر دانشمندي درس خوانده، و فيلسوفي آگاه و پر مطالعه ادعاي نبوت کند و کتابي ارائه دهد، به عنوان کتاب آسماني، در چنين وضعي ممکن است وسوسه و ترديدهايي پيش بيآيد که اين کتاب و مکتب مولود انديشه‏هاي او است يا از جايي آموخته است، ولي اگر از ميان يک قوم عقب افتاده، انساني که هرگز استادي را درک نکرده و کتابي نخوانده و ننوشته است، برخيزد و کتابي به عظمت عالم هستي، با محتواي بسيار عالي ارائه دهد، مي توان درک نمود تراوش فکر او نيست، بلکه وحي آسماني و تعليم الهي است. (4) يکي از معجزات پيامبر همين است که در حال امّي بودن قرآن را آورده است.
2- بعد از بعثت
انديشمندان اسلامي در خصوص بي سواد و با سواد بودن پيامبر(ص) بعد از رسالت اختلاف نظر دارند.
بعضي باور دارند که حضرت در دوران رسالت هم مي­خواند و هم مي نوشت. برخي مانند سيد مرتضي از طرفداران اين نظريه است. (5) طرفداران اين رويکرد با بهره‏گيري از آيات و روايات قايل شده‏اند چگونه ممکن است پيامبر - که همه چيز را مي­آموخته است - خواندن و نوشتن را نياموخته باشد؟!(6)
برخي عقيده دارند که پيامبر بعد از رسالت مي خواند، ولي نمي‏نوشت. (7)
بعضي احتمال داده‏اند حضرت بعد از رسالت نه مي خواند و نه مي نوشت.
شايد بتوان اين نظر را پذيرفت که پيامبر بعد از رسالت خواندن و نوشتن را مي دانست، اما چيزي ننوشت.
پي نوشت‏ها:
1. عنکبوت (29) آيه 48؛ پيام قرآن، ج 8، ص 61؛ منشور جاويد، ج 6، ص 40.
2. بحارالانوار، ج 16، ص 119.
3. مرتضي مطهري، مجموعه آثار، ج 3، ص 208.
4. تفسير نمونه، ج 26، ص 306.
5. بحارالانوار، ج 16، ص 135.
6. مرتضي مطهري، همان، ص 212.
7. بحارالانوار، ج 16، ص 133.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
در صورتي که صاحب منزل شرط کرده باشد که خانه را به کسي ديگري اجاره ندهد و فقط خود مستأجر در خانه سکونت کند، مستأجر و اجاره کننده حق اجاره دادن خانه را به مستأجر دوم ندارد.
اگر صاحب منزل شرط نکرده باشد، مستأجر مي تواند به کسي ديگري آن را براي مدت معيّني اجاره بدهد، لکن بنابراحتياط در تحويل دادن خانه به مستأجر دوم بايد از مالک خانه اجازه بگيرد.
هم چنين اگر مستأجر اول خانه را به مستأجر دوم به همان مقداري که خودش اجاره نموده، اجاره دهد ، با شرايطي که ذکر شد، اشکال ندارد . اگر بخواهد به بيش تر از آنچه که خودش اجاره نموده، اجاره بدهد، جايز نيست، مگر آن که در خانه (با اجازه مالک )کاري مانند تعمير کردن و يا سفيد کاري انجام داده باشد.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله سيستاني، توضيح المسائل، مسأله 2139 و سؤال تلفني (7747073-0251) از دفتر آيت الله سيستاني.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
خارج شدن باد معده يا ادرار در حين غسل جنابت، غسل را باطل نمي کند . لازم نيست كه غسل را از نو شروع كند، و غسل را ادامه دهد، آب کشيدن محل خروج باد هم لازم نيست، ولى چنين غسلى كفايت از وضو براى نماز و ساير اعمال مشروط به طهارت از حدث اصغر نمى‏كند. بلکه براي وضو و ساير اعمالي که وضو لازم است، بعد از غسل بايد وضو بگيرد.(1)
اما اگر شک دارد که در هنگام غسل جنابت باد معده خارج شده ، به شک خودتوجه نکند .غسل صحيح است و با غسل مي تواند بدون وضو نماز بخواند.
پي نوشت:
1.آيت الله خامنه اي، استفتائات، سؤال 185.

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
کسي که سال هاست نماز واجب خود را نخوانده، بايد همه نمازهائي که از او فوت شده ،قضا کند ( 1 ) بنابراين واجب است هر چند سال که نماز نخواندي، قضاي نماز هاي خود را به جا آوريد ،
براي آن که قضا کردن نماز ها موجب مشقت نشود و فشار بر شما نيايد و از اصل کار هم به کلي منصرف نشويد، راه آسان؛ قضا کردن تدريجي است، يعني مي‌توانيد با هر نماز واجب يک يا چند نماز قضا بخوانيد، مثلا با نماز صبح يک ياچند نماز صبح را قضا کنيد. با نماز ظهرو عصر ،نمازقضاي ظهر وعصر به جا آوريد . هم چنين با نماز مغرب و عشا مثل همان را قضا کنيد. در صورتي که در ايام تعطيلي وقت بيش تري داشته باشيد، در يک روز چند شبانه روز نماز قضا کنيد. خلاصه هر گاه در طول شبانه روز وقتي پيدا کردي ،مي تواني قضاي نماز هارا بخواني .
ضمنا مي توان مستحبات نماز مانند اذان و اقامه، و قنوت نماز ها را نخوانيد. فقط واجبات را به جا آوريد تا زود تر قضاي نماز ها تمام شود .
پي نوشت :
1. توضيح المسائل مراجع، ج1، ص 776 ، م 1370؛1372 .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اين حديث از رسول خدا روايت شده . البته با همين عبارات يا با اندکي تغيير از امامان ديگر هم روايت شده است.
آدرس روايت از رسول خدا: بحار الانوار،ج64،ص300و با سند زير است:
المحاسن(البرقي) عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ الْحُسَيْنِ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص
از امام صادق با سند زير:
الخصال عَنِ ابْنِ الْوَلِيدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ ذَكَرَ رَجُلٌ الْمُؤْمِنَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُ الَّذِي إِذَا سَخِطَ لَمْ يُخْرِجْهُ سَخَطُهُ مِنَ الْحَقِّ وَ الْمُؤْمِنُ الَّذِي إِذَا رَضِيَ لَمْ يُدْخِلْهُ رِضَاهُ فِي بَاطِلٍ وَ الْمُؤْمِنُ الَّذِي إِذَا قَدَرَ لَمْ يَتَعَاطَ مَا لَيْسَ لَه(1)
بنا به نقل ديگر امام باقر در ملاقات با عمر بن عبدالعزيز در مدينه اين کلام را مي گويد. سند آن نقل به شرح زير است:
الخصال الطَّالَقَانِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَرِيرٍ الطَّبَرِيِّ عَنْ أَبِي صَالِحٍ الْكِنَانِيِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ الْحِمَّانِيِّ عَنْ شَرِيكٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ مُعَاذٍ قَالَ كُنْتُ جَلِيساً لِعُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيز(2)
نقل هاي ديگر هم هست.
ترجمه:
سه ويژگي است که در هر کس باشد، خصال ايمان را کامل کرده است:
کسي که رضايت و خشنودي و شادي او را به باطل وارد نسازد.(به هنگام شادي و رضايت سرمستي و فساد و گناه و تکبر نکند.)
هر گاه خشمگين شد ، از جاده حق خارج نشود ( به استکبار و زورگويي و ستم و انکار و...نگرايد)
اگر امکان و قدرت پيدا کرد، چيزي را که حق او نيست، برندارد.( به حقوق ديگران دست اندازي نکند)
پيام هاي اين حديث فراوان است که با دقت در ترجمه روشن مي شود . بايد به کتاب هاي اخلاقي مراجعه نمود.
پي نوشت ها:
1. بحار،ج64،ص289 به نقل از خصال شيخ صدوق.
2.همان،ص326 به نقل از خصال.

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
در فرض سؤال ، جنابت به روزه آن روز او ضرر نمي زند ، ولي واجب است که براي نماز غسل کند . (1 ) اگر کسي بدون عذر شرعي روزه نگرفته و يا روزه را باطل کرده است ، علاوه بر قضا براي هر روز ، کفاره نيز واجب است . کفاره عمدي يک روز ، عبارت است از گرفتن 60 روز روزه که بايد 31 روز آن پي در پي باشد يا طعام دادن به 60 فقير براي هر روز است .بايد به هر فقير 750 گرم نان يا در صورتي که اطمينان به فقير دارد ،قيمت آن را بپردازد و به او وکالت بدهد که با اين پول نان تهيه کند و مصرف کند . مي توان اين مبلغ را به دفتر مراجع داد و به آن ها گوشزد کرد که اين مبلغ براي کفاره عمدي روزه است .
اگر كفاره روزه در توان كسى نباشد (يعنى، واقعا نمى‏تواند انجام دهد) مخير است هجده روز روزه بگيرد يا هر چند مد که مي تواند به فقرا اطعام بدهد . اگر اين هم برايش مقدور نيست ،هر چه مى‏تواند استغفار و توبه نمايد . احتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند كفاره بدهد . ( 2 )
پي نوشت ها:
1 . آيت الله خامنه اي ، رساله اجوبه الاستفتائات ، ص 162 ، س 782 .
2 . توضيح المسايل مراجع ، م 1660 و 1665 و ذيل آن ها .

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
اگر يقين به خروج مني و جنابت پيدا نکرديد، غسل بر شما واجب نيست ليکن نشانه هاي خروج مني در مردان سه تا است :
1 . با جستن و پرش خارج مي شود .
2 . همراه با لذت و شهوت خارج مي شود .
3. همراه با سستي بدن است. ولى در زن و مريض لازم نيست آن آب با جستن بيرون آيد، بلكه اگر با شهوت بيرون آيد، در حكم منى است و لازم نيست بدن سست شود . (1 )
البته در حالت خواب ممکن است هيچ کدام از اين نشان ها نباشد، ولي انسان از مقدار وکيفيت مايعي که خارج شده، يقين کند که مني است که در اين صورت غسل واجب مي شود و آن مايع مني و نجس است .
پي نوشت :
1 . آيت الله مکارم شيراز ي، توضيح المسائل مراجع ، م 345 و 346 .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
گفتن تکبير بعد از نماز به نظر تمام مراجع به عنوان ذکر تعقيب بعد از نماز مستحب است. مستحب است نماز گزار بعد از نماز تکبير بگويد يا صلوات بفرستد و يا تسبيح حضرت زهرا سلام الله عليها را بگويد(1) . مواظبت بر شعارهاى اسلامى و شعار انقلاب اسلامى كه يادآور رسالت و اهداف بلند انقلاب اسلامى است، هم مطلوب است؛ بنابراين گفتن خامنه اي رهبر نيز اشکال ندارد ، چون بعد از سلام نماز گفتن سخن و کلامي که ذکر هم نباشد ،اشکال ندارد .
لطفا هرگاه سوال شرعي مي پرسيد ،نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد تا بر اساس نظر مرجع شما پاسخ بدهيم .
پي نوشت:
1. توضيح المسائل مراجع، ج1، مسأله 1122 ؛ مفاتيح الجنان،ص28 ،اول تعقيبات مشترکه ؛شرح لمعه ج1،ص285؛عروه الوثقي ،ج2،ص615.