پرسش: من خواب هاي عجيب و پر محتوا مي بينم شرح :
دختري هستم که مدتي است که خواب هاي عجيب وپر محتوا مي بينم که مرا کاملا سردر گم کرده، مثلا خواب عزرائيل را مي بينم که جان بعضي افراد را مي گيرد ومن هم با او همراه مي شوم و تماشا مي کنم يا خواب بعضي از امامان مثل امام زمان، امام علي ،حضرت فاطمه که از آينده به من خبر مي دهند که حرفاي آن ها به حقيقت پيوسته .معني اين خواب ها چيه؟ من که يک فرد معمولي هستم ،چرا بايد اين خواب ها رو ببينم ؟

پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از اعتماد و ارتباط تان با اين مرکز .
اين مرکز تعبير خواب ندارد .
مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني آماده پاسخگويي به سوالات شما در زمينه احكام، مشاوره خانواده، اخلاق، قرآن حديث، تاريخ اديان، اعتقادي مي باشد.
در صورتي كه براي ما سوالي رو ارسال نماييد ما پاسخ آن را در اسرع وقت برايتان به ايميلتان ارسال مي كنيم.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
انسان بالغ بايد در ماه مبارک رمضان روزه هايش را بگيرد . کارهاي روز مره را کم تر بکند تا بتواند روزه بگيرد . نبايد به خاطر ضعف روزه را بخورد، ولي اگر بيمار باشد يا بر اثر روزه گرفتن بيمار شود، نبايد روزه بگيرد . در اين صورت اگر قدرت بر روزه گرفتن داشت ،بعدا قضا مي نمايد . اگر قدرت و توان نداشت ، فقط کفاره مي دهد .
راه ديگر اين است که ايشان به مسافرت برود تا روزه بر او واجب نباشد ،مثلا هر روز قبل از ظهر به مسافرت برود(مقدار 5/21 کيلومتر رفت و 5/21 کيلومتر برگشت که مجموعا 43 کيلومتر مي باشد ) و روزه را بخورد و برگردد .در اين صورت ديگر روزه نيست و مشکلي ندارد .(1)
پي نوشت:
1 . آيت الله مکارم ،توضيح المسايل ،م 1344 و 1120 ؛ استفتاات ،ج2 ،س 439 .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اعتماد به نفس انسان را مستقل و دور از هرگونه وابستگي بار مي آورد . براي انجام دادن مسئوليت هاي فردي و اجتماعي، با توجه به توانايي هاي، خويش به ميدان عمل مي کشاند . اعتماد به نفس سبب مي شود فرد مسئوليت هاي خويش را با اطمينان کامل انجام دهد . با افزايش قابليت ها و توانايي هايش از هرگونه توقف و سکون بپرهيزد . در واقع اعتماد به نفس به معناي باور کردن قابليت انساني خويش، روبه رو شدن فعال با رويدادهاي زندگي و انجام دادن درست وظايف است . بنابراين، اعتماد به نفس از درون فرد سرچشمه مي گيرد، نه از بيرون . افرادي که از اعتماد به نفس کافي برخوردارند، استقلال عمل دارند . مسئوليت پذير و پيشرفت گرايند; ناکامي هاي زندگي را مي پذيرند; بر ايجاد رابطه با ديگران توانايند و از هرگونه گوشه گيري دوري مي جويند .
اعتماد به نفس عامل اكتسابي است كه از بدو تولد پايه هاي آن در ذهن هر يك از انسان ها گذاشته ، با مرور زمان اين امر گسترده تر و عميق تر مي شود. متاسفانه در بسياري از خانواده هاي سنتي چون مهم ترين مساله براي والدين حرف شنوي و تسليم بودن فرزندان مي باشد ، اغلب با ايجاد محدوديت هاي غير ضروري و مشكل آفرين ، مانع رشد اعتماد به نفس در كودكان شان شده ، همين امر در بزرگسالي باعث عدم خودباوري و اتكاي به نفس در ايشان مي شود.
البته بديهي است چون انسان موجودي قابل تغيير و تكامل پذير است، در بزرگسالي نيز مي تواند اين نقيصه خود را شناخته و آن را برطرف سازد . صاحب اعتماد به نفس قوي و پايدار شود. اعتماد به نفس عاملي قابل تغيير يعني قابل افزايش يا كاهش مي باشد . هر عاملي كه بتواند به توانائي بيش تر ما كمك كند و ما را به خود باوري برساند ، به خصوص ما را به احساس شايستگي و لياقت در زمينه هاي مختلف زندگي برساند، به افزايش اعتماد به نفس ما كمك مي كند . به عكس هر موضوعي كه ما را از نظر جسمي يا فكري ضعيف كرده حتي موقعيت اقتصادي و اجتماعي ما را تضعيف نمايد ، بر كاهش اعتماد به نفس ما مي انجامد.
اعتماد به نفس واقعي از شناخت عميق و همه جانبه ما نسبت به خود ، محيط و ديگران ريشه مي گيرد . هر چه اين شناخت بيش تر باشد ، روي اعتماد به نفس واقعي ما اثرات مثبت بيش تري مي گذارد. براي افزايش اعتماد به نفس روش هاي مختلفي وجود دارد از جمله:
1. شناخت عميق از خود ، در جهت پي بردن به توانائي هاي عظيم و پنهان خويش يكي از راه هاي اساسي افزايش اعتماد به نفس مي باشد.
2. نقاط ضعف خود را نيز بايد شناخته و در جهت رفع آن ها اقدامات لازم را به كار بگيريد .
3. شناخت ديگران به خصوص آشنايان خود و استفاده از توانائي هاي ايشان در جهت مثبت نيز مي تواند كار ساز باشد.
4. محيط خود را بهتر بشناسيد تا از آن ها در جهت رشد و پيشرفت خود بهتر بهره بگيريد.
5. استعدادهاي خود را شناخته و در جهت رشد و شكوفايي آن ها گام برداريم . سرانجام در جهت بهتر زندگي كردن از آن ها استفاده كنيد.
6. از معجره اميدواري واقعي بهره بگيريد. هرگز تسليم نااميدي نشويد. نااميدي دشمن سعادت و موفقيت در زندگي است ، از طرف ديگر بر كاهش اعتماد به نفس شما مي انجامد.
7. نسبت به توانائي هاي واقعي خود ايمان داشته باشيد . در نتيجه از احساس حقارت و خود كم بيني پرهيز نمائيد.
8. از مقايسه كردن خود با ديگران جدا بپرهيزيد . تنها خود را با گذشته هاي خود مقايسه كنيد . اگر عقب افتادگي يا ايستايي در شما به وجود آمده باشد ، در رفع آن ها گام برداريد . هميشه ميل به پيشرفت و رشد را مد نظر خود قرار دهيد.
9. به خود و توانايي هاي خود متكي باشيد . از وابستگي هاي غير ضروري به ديگران پرهيز نماييد.
10. از تلقين شكست و ناتواني به خود پرهيز كرده حتي تحت تاثير تلقينات منفي ديگران در اين موارد قرار نگيريد.
11. زماني كه براي اولين بار كاري را انجام داديد ،به ياد آوريد. يادگيري هر كار جديدي عصبانيت ، ناباوري و منشا رواني زيادي را به دنبال دارد كه براي يادگيري ضروري است. بار ديگر كه اعتماد به نفس تان را از دست داديد، به خود اطمينان دهيد كه اين امر طبيعي است و كار جديدي را مي آموزيد.
12. كارهاي معوقه را انجام دهيد. هر كاري را كه مستلزم تصميم گيري است انجام دهيد، براي مثال تلفن كردن به دوست، نظافت منزل ، تعمير ماشين.
13. كاري را كه مهارت داريد، انجام دهيد. هر كاري كه بر آن تسلط داريد ،انجام دهيد. براي مثال يكي، دو حركت موزون، آشپزي ، نقاشي، كوهنوردي، در صورت امكان، كاري كه مستلزم دقت و توجه است و شما را از فكر كردن به موارد ديگر باز مي دارد انجام دهيد. بدين ترتيب احساس لياقت و شايستگي و موفقيت مي كنيد كه مهم ترين پادزهر اعتماد به نفس كم است.
14. به خودتان كم تر فكر كنيد.
شايد اين امر به نظرتان عجيب باشد، اما توجه زياد به خود اعتماد به نفس را كاهش مي دهد. كاري را انجام دهيد كه توجه شما را به خود جلب كند و باعث شود احساس بهتري داشته باشيد.
15. كارهايي را كه به خوبي انجام داده ايد، به ياد آوريد.
شايد انجام اين امر در ابتدا مشكل باشد. ولي پس از مدتي با به ياد آوردن موفقيت كوچك اعتماد به نفس تان افزايش مي يابد . شايد بگوييد" من هرگز موفق نشده ام يا كار مهمي انجام نداده ام." نيازي نيست قله اورست را فتح كنيد. انجام رويدادهاي روزمره نيز نوعي موفقيت است. براي مثال گرفتن گواهينامه ( با وجود اضطراب)، قبول شدن در امتحان( با درس خواندن زياد) عضويت در تيم ورزشي، لاغر شدن، پس انداز كردن براي خريد دوچرخه، كمك به ديگران و صدقه دادن.
16. به خود اطمينان دهيد كه شما هم مي توانيد اشتباه كنيد.
اگر احساس بدي نسبت به خود داريد، به خود تذكر دهيد كه شما هم مي توانيد اشتباه كنيد. احساسات تان بر افكار و رفتار شما تأثير مي گذارد، وقتي احساس بدي نسبت به خود داريد، فقط خاطرات بد را به ياد مي آوريد . نسبت به خود بدبين مي شويد. هميشه به خود يادآور شويد كه شما هم مي توانيد اشتباه كنيد.
17. شرط اساسي اعتماد به‌ نفس، خودشيفتگي و اساسي‌ترين مانع آن، خودشکني است. براي اينکه اعتماد به ‌نفس داشته باشيد، بايد خود شيفته گرديد. بايد عاشق جسم و روح بود . شناخت و درک درستي از خويشتن خويش داشته باشيد. در حقيقت، برگزيده آفريدگان خدائيد. چرا که خداوند خطاب به انسان مي‌فرمايد: ”اي انسان، من از روح خودم در تو دميدم" شايد درک همين يک جمله، اعتماد به ‌نفس را در شما به کمال برساند. در حقيقت، مقدمه عشق به خود، عشق الهي است. تنها زماني احساس پستي و خواري مي‌کنيد که خود را درست نشناخته و به حقيقت انسان بودن خود پي نبرده باشيد.
18.خود را تشويق و ستايش کنيد.
به خاطر کوچک ترين کار خوبي که انجام مي‌دهيد، خود را ستايش و تشويق کنيد. عادت کرده‌ايد براي کارهاي بد و نادرست خود، هزاران بار خود را سرزنش کنيد؛ اما يک بار هم خود را شايسته تشويق و ستايش ندانسته‌ايد. هيچ کدام از کارهاي مثبت خود را کوچک و بي‌اهميت تلقي نکنيد.
19. اعتماد به ‌نفس تا حد فراواني به ميزان سلامت جسم و روح بستگي دارد. به‌ طور معمول، افرادي که بيماري‌هاي جسمي و روحي داشته باشند، از اعتماد به‌نفس خوبي برخوردار نيستند. خشم، رنجش، ترس، اضطراب، کينه،حسادت و بيماري‌هاي روحي و ذهني باعث مي‌شد کاهش اعتماد به‌ نفس شما به مراتب بيشتر گردد.
20. بيان و ذهنيت مثبت داشته باشيد.
وقتي قرار است هر روز رشد کنيد و شخصيتي کامل‌تر و بهتر باشيد، نسبت به تصميم و آينده خود با بيان مثبت حرف بزنيد. نگوئيد: ”اعتماد به‌ نفس ندارم"، ”اراده‌ام ضعيف است"، ”مضطرب هستم" و ... به‌ جاي آن که با بيان منفي از خود حرف بزنيد، به خود بگوئيد: ”هر روز و هر شب شخصيت من از هر جهت، بهتر و بهتر مي‌شود . اعتماد به‌ نفس من روز به روز بيش تر و بيش تر مي‌گردد".
موفق باشيد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباط تان با اين مرکز
پاسخ در چند محور بررسي مي شود.
1.متأسّفانه جريان معراج پيامبر مانند بسيارى ديگر از جريان هاى صحيح تاريخى آميخته با خرافاتى شده كه قيافه اصلى آن را در نظر كسانى كه مطالعات كافى در اين قسمت ندارند ناپسند نشان داده است.
قرآن از روى اين حقيقت پرده برمى دارد .در هر حال بهترين سند زنده و دست نخورده براى درك هدف اصلى معراج و براى درك همه حقايق اسلامى، قرآن مجيد است.
مى توانيم هدف اين سير شبانه را به خوبى از آيات قرآن استنباط كنيم . با اينكه آيات اصلى مربوط به معراج در قرآن به ده آيه نمى رسد، در عين حال در دو آيه هدف معراج توضيح داده شده است:
«سبحان الذى اسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام الى المسجد الاقصى الذى باركنا حوله، لنريه من آياتنا؛(1) منزه است خدايى كه بنده خود را در شبانه از مسجدالحرام به مسجد اقصى ( مسجدى كه اطراف آن را پربركت ساختيم) برد تا آيات خويش را به او نشان دهد.»
در اين آيه هدف اين سير شبانه را مشاهده آثار عظمت خداوند در جهان بالا معرّفى نموده است . و در آيه 18 سوره «النجم» مى فرمايد: «لقد راى من آيات ربه الكبرى؛ پيامبر در اين سفر آيات بزرگ خدا را مشاهده نمود.»
از اين دو آيه به خوبى برمى آيد كه هدف اين سير فضايي، بار يافتن به بارگاه سلطنت خداوند يا شنيدن صداى قلم او يا مشاهده جمالش نبوده است.
اصولا به عقيده ما مسلمانان خداوند محل خاصّى ندارد. او در همه جا و در تمام جوانب عالم هست :«اينما تولوا فثم وجه الله؛ به هر سو رو كنيد ،خدا در آن جا هست.»
«وسع كرسيه السموات و الارض؛ كرسى او به وسعت آسمان ها و زمين مى باشد.» منظور از كرسى چيزى جز مجموعه جهان پهناور آفرينش نيست.
بنابراين منظور از معراج مشاهده آثار عظمت خدا در جهان بالا بوده است تا قلب نورانى پيامبر در پرتو
مشاهدة اين آثار حيرت انگيز نورانى تر گردد .فكر و روح بلند او وسيع تر شود . براى رهبرى و هدايت خلق به سوى خدا آمادگى بيش ترى پيدا كند.
بديهى است مشاهده حضورى بوده است .مشاهده حضورى براى موجودى كه جسم دارد جز با حضور او کنار موجودى كه مى خواهد آن را مشاهده كند ممكن نيست.اين كه پيغمبر بدون سير به آسمان ها از وضع آن ها باخبر است، اين گونه علم و اطّلاع با مشاهده از نزديك فرق بسيار دارد؛ درست مثل اينكه حادثه اى در شهر واقع شده باشد و از وقوع آن مطلع شده باشيم ،ولى در محل وقوع حادثه نبوده و جريان را با چشم نديده ايم؛ البته حضور در محل و مشاهده جريان حادثه تأثير بسيار عميق ترى در وجود انسان خواهد داشت در حالى كه اطّلاع غيابى آن اثر را ندارد.
2. قرآن در اين مورد مى فرمايد: «پاك و منزّه است خدايى كه بنده اش را در يك شب، از مسجد الحرام به مسجد الاقصى ـ كه گرداگردش را پر بركت ساخته ايم ـ برد، تا برخى از آيات خود را به او نشان دهيم، چرا كه او شنوا و بيناست». (2)
خروج و سيردادن شبانه حضرت رسول به آسمان ها و جسمانى بودن آن از ضروريّات دين است كه تقريباً مورد اتفاق مذاهب اسلامى است. (3)
سخنان و احاديث زيادى در اين خصوص در كتب و منابع اسلامى وجود دارد. معراج از جملة معجزات حضرت مى باشد. پيامبر همراه جبرئيل سفر خود را از مسجد الحرام يا به روايتى از خانة امّ هاني، خواهر امام على (ع) آغاز كرد. با مركبى فضا پيما به نام «براق» به سوى مسجد الاقصى (بيت المقدس) روانه گرديد. ايشان از شهر هاى مدينه، طور سينا، بيت اللّحم (زادگاه حضرت مسيح)، منازل انبيا، آثار آنان و مسجد الاقصى ديدن كرد و در برخى منازل نماز گزارد.
حضرت پس از توقّف كوتاهى در بيت المقدّس به سوى آسمان صعود كرد. در اين بخش از سفر، ستارگان، نظام جهان بالا و آسمان ها را ملاحظه نمود. با ارواح پيامبران و فرشتگان سخن گفت. هم چنين بهشت، دوزخ و درجات بهشتيان و اشباح دوزخيان را مشاهده فرمود. پيامبر در ادامه سير خود به سدرة المنتهى رسيد: «نزد سدرة المنتهى ـ كه جنت المأوى و بهشت هميشگى آن جا است ... چطور ممكن است چشم او دچار كژبينى و طغيان شده باشد، با اين كه آيات چندى از آيات كبراى پروردگارش را ديده بود؟!» (4)
پيامبر پس از دين شكوه و جلال سدره المنتهى، از راهى كه عروج نموده بود، بازگشت و در بيت المقدس فرود آمد. آنگاه به سوى مكه حركت كرد و سرانجام پيش از طلوع فجر به مكه باز گرديد. هدف از معراج اين بود كه پيامبر با مشاهدة اسرار عظمت خداوند در سراسر جهان هستي، مخصوصاً عالم بالا كه مجموعه اى است از نشانه هاى عظمت او، درك و ديد تازه اى براى هدايت و رهبرى انسان ها بيابد. (5)
در روايتى امام صادق(ع)، علّت معراج را چنين نقل مى كند: «خداوند هرگز مكانى ندارد و زمان بر او جريان نمى گيرد، ليكن مى خواست فرشتگان و ساكنان آسمانش را با قدم گذاشتن پيامبر به آن جا احترام كند. نيز شگفتى هاى عظمتش را به پيامبر نشان دهد تاپس از بازگشت براى مردم بازگو كند». (6)
براى اطلاع بيش تر به تفسير الميزان و نمونه، ذيل آيه اول سوره اسراء و آيات اول تا هجدهم و فروغ ابديّت آيه الله سبحاني، ج 1، ص 379 مراجعه فرماييد.
3.در احاديث معراج، امامان معصوم(ع) از رسول خدا روايت كرده‏اند: « وقتي همه مراحل را طي كرده، از آسمان ها گذشتم و به بيت معمور و نزديك سِدرة المنتهي رسيدم، بعضي از اصحابم مرا همراهي مي‏كردند. آن ها كه لباس نو دربرداشتند وارد شدند و آن ها كه نداشتند ماندند. عده‏اي را همراه خود بردم و عده‏اي همراهم آمدند» (7). عده‏اي كه در آن مراسم، حضور داشتند، اهل بيت و مؤمناني بودند كه به دنبال پيغمبر، آن مقام را طي كردند.
براي اطلاع بيش تر تفسير الميزان و نمونه ذيل آيه اول سورة اسراء و آيات اول تا هجدهم و فروغ ابديّت آيهْْ الله سبحاني، ج 1، ص 379 مراجعه فرماييد.
پي‌نوشت‌ها:
1 . اسراء (17) آيه 1.
2. همان.
3. بهاءالدين خرمشاهى، ترجمة قرآن كريم، ذيل آية اول سورة اسراء.
4. نجم (53) آيه 14 ـ 18.
5. تلخيص و برداشت از دائرة المعارف فارسي، ج 2، بخش 2، مادة معراج، ص 2806 ؛
دانشنامة قرآن، ج 2، ص 2121 ـ 2118 ؛ تفسير نمونه، ج 12، ذيل آية اول سورة اسرا؛ تفسير الميزان، ج 13، ذيل آية اول سورة اسراء ؛ بحارالانوار، ج 18، باب 3، ص 282 به بعد، چاپ بيروت [اثبات المعراج].
6. تفسير برهان، ج 2، ص 400، به نقل از تفسير نمونه، ج 12، ص 17.
7. بحار، ج 18، ص327.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر به واسطه خود ارضايي جنب مي شده ايد بايد غسل جنابت مي کرديد و نمازهاي تان را مي خوانديد ولي اگر خود ارضايي شما به حدي نبوده که جنب بشويد نمازهاي تان درست بوده است .
توضيح : هر مايعي که از زن خارج شود، مني نيست، بلکه خانم ها در اثر خود ارضايي در صورتي که:
1 - به حدي تحريک شوند که به حالت رعشه جنسي و يا ارگاسم برسند (يعني به اوج شهوت برسند) و 2 -در اين حالت مايعي از آنها خارج شود که با ساير ترشحات فرق دارد، جنب مي شوند و بايد غسل کنند.
در غير اين حالت آنچه خارج مي شود ، پاک است و نيازي به غسل ندارد. يعني اگر در اوج شهوت نباشند و مايع خارج شود، پاک است و يا به اوج شهوت برسند و مايع خارج نشود ،باز جنب نمي‌شوند . اگر شک کنند که به اوج شهوت رسيده يا نه، با فرض شک باز حکم جنابت را ندارد و غسل لازم نيست.بنابراين اگر يقين نداريد که جنب شده ايد ،غسل واجب نيست و نماز و روزه شما اشکال ندارد .(1)
اگر بر اثر خود ارضايي با توضيحاتي که داديم ، مني از شما خارج مي شده و بدون غسل جنابت نماز خوانده ايد بايد قضا نماييد ولي روزه هايتان اگر نمي دانستيد که جنب هستيد صحيح است و احتياج به قضا ندارد.
البته در اين فرض در ارتباط بعدي نام مرجع تقليد خود را بفرماييد تا نظر و فتواي ايشان را راجع به قضاي نمازها برايتان بگوييم .
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه اي، استفتاآت، سوال 171؛ امام خميني، استفتاآت ،ج1 ،سوال101-104؛ آيت الله بهجت، استفتا آت ،ج1 ،سوال 705 و812.

پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از اعتماد و ارتباط تان با اين مرکز.
موفقيت هر معلم و مربي در گروي اجراي اموري است . فقدان هر يک از آن مؤلفه ها درجه ميزان موفقيت آن معلم و مربي را کاهش مي دهد . به بيان ديگر اداره کلاس و شيوه برخورد با دانش آموزان راهنمايي و متوسطه يک سري مهارت هاي عام دارد که در همه کلاس ها ي روستايي و شهري ،با تربيت خانوادگي و فرهنگ اجتماعي ،و ديني بالا، متوسط يا پايين آن مهارت ها به کار گرفته مي شوند . يک سري مهارت ها و دستور عمل هاي روان شناسي خاص هست که معلم و مربي بايد با مخاطب شناسي درست و ارزيابي ميزان رشد شخصيت فکري و فرهنگي ، فردي و اجتماعي ، ديني و ملي مخاطبان، آن مهارت ها را به کار ببرد .
بديهي است که معلم و مربي اولا- نمي تواند نسخه واحد و يکساني براي اداره همه کلاس ها و شيوه برخورد با همه مخاطبان و دانش آموزها داشته باشد .
ثانيا اجراي دقيق مهارت هاي عام و خاص در صورتي نتيجه بخش و مؤثر خواهد بود که با تمام مؤلفه هاي تأثير گذار هماهنگ باشد . اجراي برخي ازآن ها و بي توجهي به برخي ديگر سبب بي اثر يا کم اثر شدن مهارت هاي اِعمال شده مي گردد.
مؤلفه هاي تأثير گذاري که موفقيت معلمان و مربيان تربيتي به آن بستگي دارد ، عبارتند از :
1- ميزان انگيزه ،هدفمندي و احساس مسئوليت .
2- ميزان پيگيري ، سختکوشي و دردمندي .
3- نظم و انظباط فردي ، اجتماعي و شغلي .
4- علم و آگاهي و تخصص و مهارت در رشته و موضوعي که تدريس مي کند .زيرا مخاطب شما همين که احساس کند اطلاعات لازم را نداريد ، رغبت و حوصله شنيدن و گوش دادن به حرف هاي شما را نخواهد داشت . در نتيجه کنترل کلاس از دست تان خارج مي شو.د .
5- آگاهي از آداب و وظايفي که معلم و مربي نسبت به دانش آموزان و مخاطبين خود دارد .و رعايت و اجراي آن .
6- داشتن و به کارگرفتن مهارت لازم در شيوه تدريس:
موضوعات مختلف ، مخاطبان متفاوت ، شرايط سني ، فکري و فرهنگي ، زمان تدريس ، فضاي فيزيکي محيط و کلاس شيوه هاي متفاوتي را براي تدريس مي طلبد . گاهي به شيوه سخنراني و معلم محوري ، گاهي با شيوه کتاب محور و گاهي با شيوه مخاطب محور بايد تدريس کرد . گاهي بايد از برهان و استدلال و فعال سازي مغز و تفکر مخاطب بهره جست ، گاهي روي موج حماسه ، عواطف و احساسات بايد مانور داد ، گاهي از داستان و قصه ، يا از مثال و ضرب المثَل و يا جوک گفتن بايد استفاده کرد، تا توانست کلاس فعال و با نشاطي داشت. در غير اين صورت دانش آموزان زود احساس خستگي خواهند کرد و شروع مي کنند با هم حرف زدن يا شلوغ کردن و اذيت نمودن معلم ،
پرسشگر محترم ! بحث تفصيلي همه اين موضوعات از رسالت پاسخگويي اين مرکز خارج است ، از اين رو به بيان برخي ويژگي هايي و مسؤليت ها ، بسنده مي کنيم . در پايان منابعي را جهت مطالعه و آگاهي بيش تر معرفي خواهيم کرد .
ا - انگيزه و هدف: کسي مي تواند مبلّغ پيام خدا باشد که سخنش نصح باشد، يعني هيچ انگيزه اي جز خير و مصلحت مردم نداشته باشد. سخنش از سوز دل برخيزد : «اِنَّ الْکَلامَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْقَلْبِ دَخَلَ فِي الْقَلْبِ وَ اِذا خَرَجَ مِنَ اللِّسانِ لَمْ يَتَجاوَرِ الاَذانَ؛ (1)
سخني که از جان برون آيد، لاجرم بر دل مي نشيند. سخني که فقط از زبان بيرون بيايد و دل از آن بي خبر باشد، از گوش هاي مردم تجاوز نمي کند».

ب- به كارگيري روش هاي نو:
در حال حاضر با توجه به تغييرات پر شتابي كه در عرصه فرهنگ و ادبيات مخاطبان به ويژه بين نسل جوان ايجاد شده، براي جذب جوانان بايد ارائه پيام‌ها را متناسب با شعور حاضر و كنوني تنظيم كرد. نسل كهن، بايد در بستر زمان حضور يابد . نيازهاي نسل نو جامعه را همواره در نظر داشته باشد. امام علي(ع) بر زمان شناسي در ارائه پيام تأكيد ورزيده است: "فرزندان تان را به ادب خود مجبور نسازيد كه آنان پديده‌هاي زمان خود هستند".(2)
استاد مطهري مي‌گويد: در هدايت و رهبري نسل قديم كه سطح فكرش پايين تر بود، ما احتياج داشتيم به طرز خاص بيان و تبليغ و يك جور كتاب‌ها كه امروز آن طرز بيان و آن طور كتاب‌ها به درد نمي‌خورد. بايد و لازم است رفرم واصلاح عميقي در اين قسمت‌ها به عمل آيد. بايد با منطق روز و زبان روز و افكار روز آشنا شد و از همان راه به هدايت و رهبري مردم پرداخت.(3)
استفاده از ابزارهاي ارتباطي نوين نيز مي‌تواند مؤثرباشد.

پ- معلم و مربي بايد هادي ِعامل باشد تا دانش آموزان در کلاس به او مجال تدريس و سخن گفتن بدهند .
خواسته اسلام و نظام تربيتى آن از معلمان ، مربيان و مصلحان جامعه آن است كه براى هدايت و تربيت مردم، به تبليغ و ارشاد گفتارى بسنده نكنند. پيش از همه، خود را به لحاظ اخلاقى و رفتارى، به ‏گونه‏اى بر اساس تعليمات و معارف قرآنى بسازند، كه با كردار شايسته و فضايل اخلاقى خويش، دعوت کننده امت به سوىا صلاح بوده و الگوى حسنه‏اى، براى ساير مردم باشند.
امام صادق(ع) مى‏فرمايند: «اِنَّ الْعالِمَ اِذا لَمْ يَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ كَما يَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفا؛(4)
هر گاه عالم به مقتضاى علم خويش عمل نكند، اثر حرف ها و موعظه‏اش همچون آب باران روى سنگ صاف است .همان گونه که آب روي سنگ صاف باقي نمي ماند، حرف هاي گوينده اي که خود عمل نمي کند، بي اثر است و زود از قلب هاى مخاطبين محو خواهد شد».
باز در حديث ديگرى حضرت فرمود:
«كُونُوا دُعاةَ النَّاسِ بِأَعْمالِكُمْ وَ لا تَكُونُوا دُعاةً بِأَلْسِنَتِكُمْ؛ (5)
به وسيله كردار شايسته و اعمال نيك خود راهنما و راهبر مردم به سوى فضيلت ها شويد . تنها دعوت‏گر زبانى نباشيد».
بر اين اساس لازم است مربيان و معلمان به ويژه معلمان رشته معارف اسلامي نکات زير را توجه و به آن عمل کنند .
اول: نكاتي مربوط به شخص معلم و مربي :
1- برخوردار از آراستگي ظاهر باشد.
2- خود ساخته و مهذب باشد.
3- وقار و ادب در وجودش نمودار باشد.
4- زهد و ساده زيستي را رعايت نمايد.
5- بهره كافي از حكمت و معارف داشته باشد.
6- به آنچه مي گويد، باور داشته و عمل نمايد.
دوم: نكاتي مربوط به محتواي سخن معلم:
1- آموزنده و مفيد باشد؛
2- در انتخاب و گزينش خوش‏ذوق باشد؛
3- نظم و تناسب در كلام را رعايت كند؛
4- عباراتش بليغ و رسا باشد؛
5- تعبيراتش خوش آهنگ، نرم و دلنشين باشد؛
6- استوار و توجيه‏پذير باشد؛
7- در مجموع جذّاب و گيرا باشد؛
8- در انسان انگيزه ايجاد كند.
============
ت- مخاطب شناسي:
يكي از سؤالات مهم در شيوه تربيت، هدايت و راهنمايي جوانان و نوجوانان و جذب آنان به سوي ارزش‌هاي ديني اين است كه:
- آيا در جذب و هدايت آنان بايد بر اصول عقلي و استدلالي تكيه نمود؟
- يا مبناي كار و فعاليت را فطرت و درون انسان قرار داد و با تسخير دل و درون آنان و بيدار ساختن استعداد‌هاي خدادادي‌شان آنان را به سوي اخلاق و عرفان سوق داد ؟
يا مدار و محور كار تربيت و جذب جوانان به سوي دين را، عواطف و احساسات جوانان قرار دهيم؟
همه مي‌دانيم كه جوانان از جنبه‌هاي گوناگون: فردي ،خانوادگي و جنسي، احوال گوناگون رواني و كثرت طلبي‌هاي مادي و معنوي دارند.
يكي از انديشمندان در امر تربيت مي‌گويد: "جوان‌ها مثل دانه‌هاي چوب كبريت نيستند كه همه يك اندازه و يك شكل باشند و بشود آن ها را قالبي در قوطِي‌هاي همشكل بسته بندي يا دسته بندي كرد. هر آدمي براي خودش عالمي است"(6) بنابر اين نمي‌شود يك نسخه كلي براي همه جوانان يا نوجوانان نوشت.
به بيان ديگر: در امر تربيت و جذب و هدايت جوانان و نوجوان بايد از همه عناصر و شيوه ها بهره جست، هم از عقل استفاده كرد ، هم از نقل و حديث و روايت، هم از اخلاق و عرفان، نيز احساسات و عواطف دروني بايد بهره گرفت، ليكن ميزان استفاده از هر يك از اين عناصر بر حسب سن و دوره و مايه‌هاي اوليه تربيتي و حتي خصوصيات شخصي و فردي متفاوت است. نمي‌توانيم در صد بهره وري از اين عناصر را در دوره ابتدايي يا دوره راهنمايي يا متوسط و بالاتر را يكسان بگيريم.
==========
ث - درك زبان، منطق و احساسات جوانان و نوجوانان
بزرگ‌ترين مشكل رهبري نسل جوان، در نفهميدن زبان و منطق او، احساسات ويژه و خواسته‌هاي واقعي و ادراكات خاص جواني است، بنابر اين براي پاسخگويي به نسل جوان و رهبري آنان به سوي دين و ارزش‌هاي معنوي، ابتدا بايد "آنان را شناخت" و احساسات پرشور جواني‌شان را درك نمود. نقاط قوّت و مثبت روحيات ،اخلاق و عملكرد‌هاي آنان را دريافت، نيز جهات ضربه‌پذيري و منفي آنان را فهميد. روي نكات مثبت تكيه كرد و با دادن شخصيت وكرامت بر آنان، در دل شان نفوذ كرد.
شهيد مطهري مي‌گويد: ابتدا بايد نسل جوان را بشناسيم. نسل جوان مزايا و عيب‌هايي دارد، زيرا اين نسل يك نوع ادراكات و احساسات دارد كه در گذشته نبود، از اين جهت بايد به او حق داد.در عين حال يك انحرافات فكري و اخلاقي نيز دارد و بايد آن‌ها را شناخت و چاره كرد.(7)
==========
ج- اجتناب از افراط و تفريط
در هدايت نسل جوان همان گونه كه بايد به سليقه‌ها و علاقه‌هاي آنان توجه كرد و امر رشد و تربيت آنان را با مقتضيات ذات و جوهره‌شان هماهنگ ساخت، بايد از ايجاد شخصيت كاذب و توقع بي جا پرهيز نمود.
يكي از مسئولان دست‌اندركار امر تربيت مي‌گويد: برخورد با نسل جوان بايد بر اساس واقع بيني، منطق و به دور از افراط و تفريط باشد، نه برخورد تند و خشن و غير منطقي و سركوب احساسات آن‌ها و نه برخوردهاي غير واقعي كه همه خواسته‌هاي جوانان را درست و بر حق بدانيم و در آنان رشد كاذب و توقع نابجا ايجاد كنيم، بلكه بايد متناسب با ذات و جوهره او و با استفاده از سلايق و علايق او، امر هدايت نسل جوان را دنبال كنيم."(8)
=======================
چ - تبيين اهداف دين و خوشايند سازي :
دو نكته اساسي كه بايد مربيان ومعلمان ديني و قرآن به آن توجه داشته باشند ، اين است كه :
1- دين نياز به تبليغ به مفهوم رايج امروزي ندارد، بلكه نياز به معرفي صحيح دارد. امروزه تبليغ براي جنس و كالايي مورد دارد كه نمي‌تواند خود را نشان دهد، از اين رو پيش از آن كه بگوييم دين اسلام جامع ترين، كامل ترين و نيكوترين دين ها است، بايد بگوييم دين اسلام چيست و اهداف آن كدام است؟ چه نقشي در زندگي مادي و معنوي انسان دارد ؟
اگر حقيقت دين و نقش آن در خوشبختي انسان و اصلاح معاش و معادش به درستي تبيين گردد، فطرت دين گرا و خدا جويي جوانان آن را به راحتي مي‌پذيرند.
2-خوشايند سازي؛
پيامبر اكرم(ص) گروهي را به سرپرستي "معاذ بن جبل" جهت ابلاغ دين و تبيين معارف بلند آن به يمن اعزام فرمود. هنگام عزيمت آنان چند نكته را تذكر داد از جمله فرمود:
- تا مي‌توانيد كار را براي مردم آسان كنيد.دستور مسازيد . تكاليف سختي بر مردم تحميل نكنيد كه باعث اذيت و اضطراب خاطرشان شود.
- مردم را اميدوار كنيد. از دين نااميد و مأيوس نسازيد. به مردم نويد و بشارت بدهيد. در اين صورت عزم و اراده گرايش و پيوستن به دين درآنان ايجاد مي‌شود، و به كارهاي نيك رغبت و علاقه پيدا مي‌كند.(9)

کتاب­هاي مفيدي دراين موضوع نوشته شده است از جمله :
1- آداب تعليم و تعلّم در اسلام، شهيد ثاني، ترجمه دکتر سيد محمد باقر حجتي.
2- ويژگي هاي معلم خوب، اسماعيل نوري.
3- معلم است که مي تواند حرمت معلم را حفظ کند ، محمد مشايخي .
4- ويژگي هاي معلم، مجيد رشيد پور.
5. كنترل كلاس؛ ديويد فونتانا، ترجمه ساده حمزه با همكاري مجيد محمدي.
موفق باشيد .

پي نوشت ها :
1. مجموعه ورام ، ج2 ، ص.152
2. شرح ابن ابي الحديد، ج 20، قصار 102.
3. استاد مطهري، ده گفتار، ص 185.
4. اصول كافى، ج‏1، انتشارات دارالكتب الاسلاميه تهران، ص‏44، باب استعمال العلم، ح‏3.
5. سفينة البحار، چاپ قديم، ج‏2، ص‏278.
6. حداد عادل، آسيب شناسي تربيتي ديني، ج 1، ص 75.
7 . مجله پيوند، شماره 260، ص 18.
8 . همان.
9. دكتر سيد احمد احمدي، روان شناسي نوجوانان و جوانان، ص 62.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
راه هاي مبارزه با استمنا بسيار است و هيچ کدام بدون عزم و اراده جدي فرد مبتلا کارآمد نمي باشد به عنوان نمونه به يکي از پاسخ هاي ما در اين زمينه اشاره مي نماييم :
1 - اضطراب نقش مؤثري در تشديد قواي جنسي و در توليد نياز جنسي کاذب دارد. ارضاي جنسي تا حدودي براي کاهش اضطراب مفيد است. اگر ارضاي جنسي از طريق حرام (مانند استمنا) صورت گيرد، با اين که به صورت موقت از اضطراب مي‌کاهد، ولي پس از مدت کوتاهي به خاطر تشديد احساس گناه سطح اضطراب را دوچندان مي‌کند. با اين وصف اضطراب هم علت و هم معلول استمنا محسوب مي‌گردد. کلافگي به هم ريختگي و عصبانيت شما ريشه در اضطراب بالا دارد.
2ـ همان طور که اضطراب در گرايش به خودارضايي مؤثر است، کاهش اضطراب از طريق ورزش سنگين منظم، تنفس عميق 25 تا 30 بار در روز، تن‌آرامي (ريلکسيشن) و داروهاي گياهي و شيميايي سهم بسزايي در کاهش ميل به خودارضايي دارد.
3ـ احساس گناه اگر چه به معناي بيداري وجدان و نفس سرزنشگر انسان و مطلوب است، اما احساس افراطي به هيچ وجه مطلوب خدا و دين نيست، بلکه احساس گناه فزاينده در راستاي وساوس شيطاني است. احساس گناه يکي از بزرگ‌ترين منابع اضطراب‌زاست. مي‌توان دريافت که احساس گناه بيش از حد زمينه‌اي براي خودارضايي بيش تر فراهم مي‌آورد، پس با بالا بردن سطح عزت نفس و اعتماد به نفس و اميد به لطف و بخشش بيکران الهي به تعديل احساس گناه بپردازيد.
4ـ مانند يک محقق دست به تحقيق در زمينه افکار، احساسات و رفتارهاي انگيزاننده ميل به خودارضايي در خود بزنيد. در طي مدت يک ماه مراحل آغاز تا پايان يک وهله خودارضايي را در برگه‌اي ياد داشت نماييد . اين کار را براي وهله‌هاي ديگري که اتفاق مي‌افتد، تکرار کنيد. زمان و مکان و شرايط جسمي و روحي در قبل و بعد از خودارضايي را ثبت نماييد. در طي يک ماه ببينيد يک وهله خودارضايي با چه فکري آغاز مي‌گردد، سپس اين فکر مزاحم چه احساس در شما برمي‌انگيزد و اين احساس چگونه به رفتار خودارضايي در شما مي‌انجامد، همچنين معمولاً در چه زماني‌هايي و در چه مکان‌هايي و در چه شرايط جسمي ـ روحي ميل به خودارضايي در شما تشديد مي‌گردد.
پس از پايش و رصد رواني يک ماهه به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد . از نتايج اين تحقيق مي‌توانيد راهکارهاي کارآمد ترک يا لااقل تعديل خودارضايي را استخراج نماييد، مثلاً وقتي که اعصاب تان خرد است، وقتي که دوستان متأهل خود را مي‌بينيد، وقتي که با مادرتان جر و بحث مي‌کنيد، وقتي که اضطراب امتحان داريد، يا وقتي که به دختر يا فيلم يا تصوير خاصي مي‌انديشيد.
عيناً همين قضيه در زمينه مکان‌هاي تحريک‌زا تکرار مي‌گردد. وقتي در اتاق خواب هستم، وقتي تنها در خانه هستم، وقتي دستشويي مي‌روم و...
از سوي ديگر نگاهي موشکافانه به پرونده گذشته خودارضايي خويش بيفکنيد، ببينيد در چه شرايطي توانسته‌ايد بر خودارضايي فايق آييد. با چه تکنيک‌هاي فاصله بين وهله‌هاي خودارضايي را افزايش داده‌ايد، چه زماني براي ترک کوتاه مدت يا دراز مدت خودارضايي موفق بوده‌ايد.
در اين مرحله نيز تحقيق نيز به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد. پايش رواني دست شما را براي اتخاذ يک راهکار مناسب باز مي‌کند.
5ـ خودارضايي نوعي اعتياد رواني محسوب مي‌گردد . در برخي جهات شباهات زيادي با انواع ديگر اعتياد (مانند مواد مخدر و الکل و...) دارد.
همه متخصصان درمان اعتياد در اين موضوع هم‌ عقيده اند که بازگشت ناخواسته به شرايط قبل امري طبيعي و يکي از مراحل درمان محسوب مي‌گردند. بسياري از معتاداني که اقدام به ترک کرده‌اند ، در طول فرايند درمان ناخواسته دچار لغزش‌هاي رفتاري مي‌گردند . لغزش‌هاي رفتاري به هيچ وجه به معناي شکست درمان نيست. يكي از علت هايي غلطيدن دوباره به اعتياد قبلي، قرار گرفتن در محيطي است كه در آن جا اعتياد زياد اتفاق افتاده بود.، مثلاً ياد‌آوري يك صحنه خاص، يا قرار گرفتن در مثلاً حمام و هنگام شستن آلت و... به همين خاطر بسيار توصيه مي شود كه در آن شرايط خاص قرار نگيرند.
در هر حال لغزش‌هاي غير اختياري طبيعي است . نبايد به بزرگ‌نمايي آن پرداخت. متأسفانه در افرادي که به خود درماني اعتياد مي‌پردازند و از نعمت هدايت درمانگر محرومند، هر گونه بازگشت را به منزله شکست قطعي در درمان تلقي مي‌کنند. اين باعث توهم عدم کنترل و بي‌ارادگي فرد مي گردد. اين تصور آسيب‌زا، فرد را از ادامه درمان مأيوس مي‌سازد ، در حالي که درصد پيشرفت درمان فرد بسيار بالاست.
اگر نيک بنگريد، با کمي واقع‌نگري مي‌توانستيد لغزش‌هاي هر از گاهي خود را با ديدي مثبت‌تر مديريت نماييد.
6 ـ منصف باشيد . همان طور که به تنبيه ذهني ـ عملي خودارضايي خويش مي‌پردازيد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيت‌هايي هرچند اندک خود در ترک خودارضايي بپردازيد.
اگر حتى يک روز هم در ترک موفق بوديد، با کمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي مي‌تواند علاوه بر ارتقاي سطح اعتماد به نفس و عزت‌نفس به کاهش اضطراب شما کمک شاياني کند. خود تشويقي مي‌تواند به صورت کلامي يا غير کلامي (مانند خريد يک بستي يا ديدن يک فيلم جذاب يا سجده شکر و ...) باشد.
7ـ با پرهيز از هر گونه خودسرزنشي و خود ملامت‌گري به يادداشت نکات مثبت خود بپردازيد. هزاران نکته مثبت داريد که نبايد با بزرگ نمايي نکات منفي‌تان به بوته فراموشي سپرده شود. ارزشمندي تان نسبت به خود كمك موثري در ترك اين گناه فراهم مي آورد.
8ـ براي 24 ساعت خود برنامه‌ريزي سبک و سهل الوصول انجام دهيد. با اشتغال ذهني به امور مثبت از هر گونه اشتغال فکري به تفکرات تحريک‌زا پرهيز نماييد. وقت فراغت براي خود قرار ندهيد و بي خود در جاهاي تحريك كننده مانند اينترنت پرسه نزنيد. با وجود آماده بودن شرايط محيطي و...ترك گناه بسيار مشكل و حتي نامقدور است.
9ـ سعي نماييد از تکنيک‌هاي انزجار درماني و شرطي‌زدايي استفاده کنيد. لذت کاذب خود ارضايي را با يک امر منزجر کننده ذهني مانند تصور صحنه تهوع‌آور يا خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد و با آن تداعي نماييد يا آن که فرايند شرطي شده (اضطراب - خودارضايي) را به (اضطراب - ورزش يا تفريح سالم، تنفس عميق، رفتن به سر يخچال و آب خوردن و...) تبديل نماييد.
10ـ به هيچ وجه خود را دست و پا بسته فرض نکنيد. بدانيد صدها هزار توانسته‌اند که ترک کنند و شما از آنان مستثنا نيستيد.
در ادامه توجه شما را به مقاله اي در زمينه خود ارضايي جلب مي نمايم:
خودارضايي يكي از انحرافات جنسي است كه داراي عوارض روحي و جسمي فراواني دارد.
مهم ترين عوامل ترك عبارتند از؛
1- از بين بردن زمينه هاي اين عمل مانند؛ ديدن و خواندن تثاوير و مطالب تحريك زا، دوستان ناباب، استفاده نادرست از اينترنت و ...
2- آگاهي از عوارض و آسيب هاي ناگوار آن.
3- تقويت اراده.
عواملي در تقويت اراده مؤثر است مانند:
1ـ تمركز بخشيدن به فعاليت هاي گوناگون.
2ـ توجه به عبادات به ويژه نماز كه تمرين تمركز فكر است.
3ـ پايان رسانيدن كارهاي نيمه تمام.
4ـ تلقين مثبت:
همواره به خود اين گونه تلقين كنيد كه ارادة انجام اين كار را داريد و شكست مفهومي ندارد. تلقين در ترك عادات نامطلوب و غلبه بر خودارضايي مؤثر است.
پل ژاگو مي گويد: "وقتي بخواهيم با عادت زشتي ستيزه كنيم، ابتدا بايد نتايج نامطلوب آن را در نظر مجسّم سازيم، بعد منافعي را كه در نتيجه ترك آن عايد مي شود، در روح خود تصور كنيم، در نتيجه اين عمل، هر بار كه چنين نمايشي در روح خود مي دهيم، بر آن تحريك يا وسوسه چيرگي يافته و لذت ترك آن را در خود احساس مي كنيم. اگر تلقين به نفس را بلافاصه پيش از خواب اجرا كنيم، مؤثرتر از مواقع ديگر خواهد بود.
به طور كلي، متمركز ساختن فكر در كاري كه مي خواهيم براي اجراي آن فردا صبح در فلان ساعت بيدار شويم كافي است".
بنابراين بايد خود را باور كنيد و ترس و شكست را به خود راه ندهيد. بدانيد كه اگر بخواهيد مي توانيد. اين جمله شعار نيست، بلكه در عمل نيز افراد براي ايجاد و تقويت هر چه بيش تر اراده، به فوايد و آثار آن و نتيجه اي كه به دست خواهيد آورد، نيز اهميت آن و آينده روشني كه داريد، همچنين نجات از مشكل و سختي كه با آن روبرو هستيد، به شما كمك خواهد كرد. به پاداش عظيم اخروي و رضايت حضرت دوست (به جهت سختي و مشكل بودن ترك عمل) توجه نماييد. به خاطر داشته باشيد هر چه گناه و ترك عمل سنگين تر باشد و تلاش بيش تري لازم داشته باشد، در صورت تحقّق، انسان را به كمالات بالاتري مي رساند كه براي ديگران شايد حتي قابل تصوّر نباشد..
از اين رو هرگز يأس به خود راه ندهيد و براي آن برنامه ريزي كنيد. به راهکار هايي كه مطرح مي كنيم، توجه نماييد و آن را به كار ببنديد، قطعاً اثر آن را خواهيد يافت.
راهکارهاي ترک خود ارضايي:
1- سعي كنيد هميشه پيش از خواب مثانه خود را تخليه كنيد . شب‏ها به خصوص غذايي سبك ميل كنيد.
2- هرگز شكم خود را بيش از حد معمول پر نكنيد بلكه اگر تا چند لقمه ديگر جاي داريد، از غذا دست بكشيد.
3- از پوشيدن لباس‏هاي تنگ و چسبان (به خصوص لباس زير ) اجتناب ورزيد.
4-هرگز در حمام به طور کامل لخت نشويد. مثلا در حالي که هنوز زير شلوار به پا داريد ، قسمت فوقاني بدن خود را بشوييد. از ليف و صابون زدن به اندام جنسي خود که باعث تحريک آن مي شود بپرهيزيد.مطمئن باشيد صرف تماس آب وصابون با اندام جنسي بدون دست ورزي براي بهداشت آن کفايت مي کند.
5- هرگز فكر گناه را به ذهن خود راه ندهيد . از تصور و تخيل امور جنسي و شهواني سخت پرهيز كنيد.
6- از خواندن، شنيدن، نگاه كردن به امور و تصاوير شهوت زا دوري كنيد.
7- از خوردن مواد غذايي محرك مانند: خرما،پياز، فلفل، تخم‏مرغ و غذاهاي چرب اجتناب و يا به حداقل اكتفا نماييد.
8- از نگاه كردن و دست‏ورزي به اندام جنسي خود پرهيز كنيد.
9- هرگز به رو نخوابيد.
10- هيچ‏گاه تنها در يك مكان نباشيد تا فرصت و زمينه گناه از بين برود.
11- براي تخليه انرژي زايد بدن به طور منظم و زياد ورزش كنيد.
12- هيچ‏گاه بيكار نباشيد . هميشه براي مشغول ساختن خود به فعاليتي مطلوب و مثبت برنامه داشته باشيد.
13-روزه تربيتي بگيريد، يعني به كم ترين مقدار غذا و كم‏حجم‏ترين نوع غذاها اكتفا كنيد. وعده غذايي خود را كم كنيد.
14- هرگز به نامحرم نگاه نكنيد، حتي اگر به ارتباط كلامي با آن ها مجبور باشيد.
15- با جنس مخالف رفتار متكبرانه داشته باشيد، هرگز با روي باز و نرمي با آن ها برخورد نكنيد.
16- هرگاه افكار جنسي به ذهن شما حمله ور شد ، ذهن خود را مثلاً با بستن يك كش به مچ دست خود و كشيدن و رها كردن آن از آن افکار منصرف کنيد. به خود هشدار دهيد.
17- به بدي اين گناه و عواقب آن بيانديشيد ،ولي احساس گناه شما از اين کار نبايد به حدي باشد که در شما ايجاد اضطراب مخل به سلامت روان کند .
18- به محض لغزش فوراً توبه كنيد. هرگز از رحمت خدا مأيوس نباشيد و بدانيد رحمت خدا از گناه شما بزرگ تر است.
19- قرآن زياد بخوانيد و در معاني آيات آن تفكر كنيد.
20-در مجالس مذهبي، دعا و توسل و موعظه زياد شركت كنيد.
21- از كتبي كه جنبه موعظه و بيدارگري قلبي دارد بهره بگيريد . مقيد باشيد در روز چند ساعت به مطالعه اين‏گونه كتب بپردازيد . براي مثال مجموعه كتاب‏هاي شهيد دستغيب توصيه مي‏شود به خصوص كتاب گناهان كبيره، قلب قرآن، ايمان، قلب سليم و معاد و….
22- اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زيارت، عبادت و عيادت از نزديكان و... پر كنيد.
23-به معاد و قيامت فكر كنيد.
24- ذكر لاحول ولا قوة الا باللَّه را زياد بر زبان جاري سازيد.
25- اگر دوباره وسوسه شديد، با غسل و تيمم حتما سعي کنيد عبادت‏هاي خود مانند نماز و روزه و... انجام دهيد . اين کار به نوبه خود تاثير به سزايي در ترک اين عمل دارد .
26- از محيط هاي آلوده، سخت دوري كنيد .بيش تر وقت خود را در كتابخانه بگذرانيد . بي‏علت در خيابان‏هاي آلوده پرسه نزنيد .
27- بعد از موفقيت در ترک ، حتي به طور موقت ، خود را تشويق نماييد . مثلا اگر يک روز توانستيد استمنا نکنيد ، جايزه اي به خود بدهيد ( مثلا يک بستني يا هر چه که دوست داريد ) . اگر اين مدت بيش تر شد ، اين روند را ادامه دهيد .
راهكراهاي ديني در كنار راهكارهاي عملي ضروري است و هيچ كدام نبايد به صورت جداگانه عمل شوند. اين راهکارها وقتي نتيجه مي‏بخشد كه هر چه دقيق‏تر به آن عمل شود. زمان نتيجه آن بستگي به شرايط و خصوصيات افراد دارد، ازاين‏رو فقط انرژي شما صرف عمل به دستورات شود.
موفق و مويد باشيد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اعتياد به تصاوير سكسي تحت عنوان کلي اعتياد طبقه بندي مي گردد . خيلي از راهکارهايي که براي ترک اعتياد(مانند مواد مخدر الکل و...)مفيد است ، با تغييراتي براي ترک اعتياد به تصاوير سكسي نيز قابل استفاده است.
وسوسه تصاوير سكسي ، از وسوسه و وسواس فکري و عملي نشأت مي گيرد . وسواس هم ريشه در اضطراب فرد دارد. فرد وسواسي از پس هر اضطرابي خود را مجبور به رفتار وسواسي(مثل تماشاي تصاوير سكسي) براي کاهش اضطراب مي بيند. با اين اوصاف از کارانداختن چرخه معيوب «افزايش اضطراب - رفتار وسواسي- کاهش موقت اضطراب» در اولويت درمان قرار مي گيرد.
راهكارهاي زير براي كسي است كه بخواهد ترك كند و با ما مشاوره كرده است. بنابراين هر نوع راهكاري ابتدا به عزم و تصميم خود او بستگي دارد. مي توانيد مطالب زيرا را در اختيار او قرار دهيد.
مخاطب ما در موارد زير خود شخص است.
1ـ ارائه هر راهکاري متوقف بر خواست و اراده قطعي شماست. قوي ترين راهکارها بدون خواست واقعي شما روي کاغذ باقي مي‌ماند.
2ـ به هيچ عنوان خود را در برابر اين مشکل دست و پا بسته فرض نکنيد. اراده شما هر اندازه هم که باشد، براي نيل شما به سر منزل مقصود و زندگي سعادتمندانه در دو جهان کافي است.
3ـ ارتقاي عزت نفس و اعتماد به نفس ، شاه کليد ترک است.
4ـ سطح توقع تان را از خودتان پايين بياوريد . کوچک ترين اقدامات مثبت (حتي اگر يک ساعت تأخير در ارضا باشد) خود را در زمينه ترک اين اعتياد با ديده احترام بنگريد و آن را تشويق کنيد.
5 ـ خويشتن‌داري بدون پاکسازي جانانه محيط زندگي بي‌معناست . براي نيل به پاکي چاره‌اي جز پاکسازي محيط از وسايل و تجهيزات تحريک‌زا نداريد. حذف فيزيکي برخي امور مانند حذف تجهيزات اتصال به اينترنت مانند: مودم، سيم رابط، فيلتر شکن يا ماهواره و موبايل در کنار حذف ذهني برخي امور مانند نياز کاذب به استفاده از اينترنت و موبايل با امكانات بالا و... جزو ضروريات پاک زيستن است.
6ـ به دور از هر گونه بهانه‌تراشي به راحتي هرچه تمام‌تر مي‌توانيد با حذف فيزيکي موارد فوق بپردازيد. در صورتي که اين توان را در خود نمي بينيد، با درخواست صريح و روشن از يکي از دوستان و نزديکان خود از او بخواهيد به زور و اجبار به حذف اين وسايل بپردازد. از طريق حذف جبري اين وسايل فاصله رواني و فيزيكي خود را با وسايل تحريك زا بيش تر نماييد.
7ـ قبول نماييد که از يک سو انگ غير عملي زدن به هر راهکاري بسيار ساده است و مي‌توان هر راهکاري را به بهانه‌اي از کار انداخت. از سوي ديگر به دور از هر گونه آسمان و ريسمان بافتن مي توان با انجام ساده‌ترين راهکارها(مثل تصميم انتحاري به فروختن ويديو، موبايل، ماهواره ، رايانه ...) راه پاکي را پيمود.
8ـ ورزش منظم، تنفس عميق، يادگيري و انجام تمرين‌هاي تن‌آرامي (ريلکسيشن) و تناول گياهان دارويي ضداضطراب،سهم بسزايي در کاهش اضطراب شما و به تبع آن کاهش رفتارِ وسواسيِ تماشاي تصاوير سكسي دارد.
9ـ تنهايي‌هاي مکرر (حتي بدون وجود کوچک ترين وسايل تحريک‌زا) بسترساز بسياري از گناهان جنسي و غير جنسي است. پس جدا از راهکارهاي بالا براي به حداقل رساندن آن بايد چاره‌اي بينديشيد. اين موضوع نيز از جمله اموري است که به عزم جدي شما نيازمند است. راهکارهاي متعددي مانند:
ا) ثبت نام در باشگاه ورزشي يا کلاس‌هاي هنري فرهنگي براي به حداقل رساندن زمان تنهايي.
ب) قرار ملاقات درسي با همکلاسي‌ها در خانه يا بيرون از خانه براي تنها نبودن.
ج) حضور حداقلي در خانه و سپري کردن اوقات تنهايي در کتابخانه مسجد و فضاي سبز و...
د) و ...
در ادامه توجه شما به مطلبي در زمينه خودارضايي جلب مي نمايم:
1ـ به نظر مي‌رسد سطح اضطراب شما بالا باشد . تشويش خاطرشما به خاطر اضطراب فزاينده است.
اضطراب نقش مؤثري در تشديد قواي جنسي دارد . در توليد نياز جنسي کاذب سهم به سزايي دارد. ارضاي جنسي تا حدودي براي کاهش اضطراب مفيد است . اگر ارضاي جنسي از طريق حرام (مانند استمنا) صورت گيرد، با اين که به صورت موقت از اضطراب مي‌کاهد، ولي پس از مدت کوتاهي به خاطر تشديد احساس گناه سطح اضطراب را دوچندان مي‌کند. با اين وصف اضطراب هم علت و هم معلول استمنا محسوب مي‌گردد.
2ـ همان طور که اضطراب در گرايش به خودارضايي مؤثر است ، کاهش اضطراب از طريق ورزش سنگين منظم، تنفس عميق 25 تا 30 بار در روز، تن‌آرامي (ريلکسيشن) و داروهاي گياهي و شيميايي سهم بسزايي در کاهش ميل به خودارضايي دارد.
3ـ به هيچ وجه خود را ناپاک ندانيد. شخص مومني هستيد که به هر دليلي دچار يک كژ رفتاري گشته‌ايد. هيچ‌گاه خودتان مساوي با رفتار ناشايست خود ندانيد. در پيشگاه خداوند عزيز و دوست داشتني هستيد. براي جبران گناهان ريز و درشت راه روي همه بندگان باز است؛ زيرا رحمت و بخشايش الهي بسيار بزرگ و گسترده است.
4ـ در اسرع وقت براي کاهش اضطراب و افکار وسواس‌گونه به روانپزشک مراجعه نماييد . در برخي موارد دارو درماني سبک بسيار مؤثر است.
5ـ مانند يک محقق دست به تحقيق در زمينه افکار، احساسات و رفتارهاي انگيزاننده ميل به خودارضايي در خود بزنيد. در طي مدت يک ماه مراحل آغاز تا پايان يک وهله خودارضايي را در برگه‌اي ياد داشت نماييد . اين کار را براي وهله‌هاي ديگري که اتفاق مي‌افتد، تکرار کنيد. زمان و مکان و شرايط جسمي و روحي در قبل و بعد از خودارضايي را ثبت نماييد. در طي يک ماه ببينيد يک وهله خودارضايي با چه فکري آغاز مي‌گردد، سپس اين فکر مزاحم چه احساس در شما برمي‌انگيزد و اين احساس چگونه به رفتار خودارضايي در شما مي‌انجامد، همچنين معمولاً در چه زماني‌هايي و در چه مکان‌هايي و در چه شرايط جسمي ـ روحي ميل به خودارضايي در شما تشديد مي‌گردد.
پس از پايش و رصد رواني يک ماهه به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد . از نتايج اين تحقيق مي‌توانيد راهکارهاي کارآمد ترک يا لااقل تعديل خودارضايي را استخراج نماييد، مثلاً وقتي که اعصاب تان خرد است، وقتي که دوستان متأهل خود را مي‌بينيد، وقتي که با مادرتان جر و بحث مي‌کنيد، وقتي که اضطراب امتحان داريد، يا وقتي که به دخترخاصي مي‌انديشيد.
عيناً همين قضيه در زمينه مکان‌هاي تحريک‌زا تکرار مي‌گردد. وقتي در اتاق خواب هستم، وقتي تنها در خانه هستم، وقتي دستشويي مي‌روم و...
از سوي ديگر نگاهي موشکافانه به پرونده گذشته خودارضايي خويش بيفکنيد، ببينيد در چه شرايطي توانسته‌ايد بر خودارضايي فايق آييد. با چه تکنيک‌هاي فاصله بين وهله‌هاي خودارضايي را افزايش داده‌ايد، چه زماني براي ترک کوتاه مدت يا دراز مدت خودارضايي موفق بوده‌ايد.
در اين مرحله نيز تحقيق نيز به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد. پايش رواني دست شما را براي اتخاذ يک راهکار مناسب باز مي‌کند.
6ـ منصف باشيد . همان طور که به تنبيه ذهني ـ عملي خودارضايي خويش مي‌پردازيد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيت‌هايي هرچند اندک خود در ترک خودارضايي بپردازيد.
اگر حتى يک روز هم در ترک موفق بوديد، با کمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي مي‌تواند علاوه بر ارتقاي سطح اعتماد به نفس و عزت‌نفس به کاهش اضطراب شما کمک شاياني کند. خود تشويقي مي‌تواند به صورت کلامي يا غير کلامي (مانند خريد يک بستي يا ديدن يک فيلم جذاب يا سجده شکر و ...) باشد.
7ـ با پرهيز از هر گونه خودسرزنشي و خود ملامت‌گري به يادداشت نکات مثبت خود بپردازيد. هزاران نکته مثبت داريد که نبايد با بزرگ نمايي نکات منفي‌تان به بوته فراموشي سپرده شود. ارزشمندي تان نسبت به خود كمك موثري در ترك اين گناه فراهم مي آورد.
8ـ براي 24 ساعت خود برنامه‌ريزي سبک و سهل الوصول انجام دهيد. با اشتغال ذهني به امور مثبت از هر گونه اشتغال فکري به تفکرات تحريک‌زا پرهيز نماييد.
9ـ سعي نماييد از تکنيک‌هاي انزجار درماني و شرطي‌زدايي استفاده کنيد. لذت کاذب خود ارضايي را با يک امر منزجر کننده ذهني مانند تصور صحنه تهوع‌آور يا خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد و با آن تداعي نماييد يا آن که فرايند شرطي شده (اضطراب - خودارضايي) را به (اضطراب - ورزش يا تفريح سالم، تنفس عميق، رفتن به سر يخچال و آب خوردن و...) تبديل نماييد.
10ـ به هيچ وجه خود را دست و پا بسته فرض نکنيد. بدانيد صدها هزار توانسته‌اند که ترک کنند و شما از آنان مستثنا نيستيد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
گناه نيست، ولي آرزوي مرگ کردن از مکروهات است.(1) بهتر است كه انسان زندگي سعادتمندانه و طول عمر با بركت از خدا طلب كند، نه چيزي كه مورد پسند خدا نيست.
پي‌نوشت‌ها:
1. العروة الوثقي، ج 2، ص 22، فصل لا يحرم کراهة الموت.

اين آيه يکي از ادله تحريف نشدن قرآن هست، به اين استدلال که خدا اعلام کرده قرآن را نازل کرده ايم و خود حافظ آن هستيم .اراده خدا تخلف ناپذير و غالب است و هيچ گاه مغلوب نمي شود.
اگر تنها دليل تحريف نشدن قرآن اين آيه بود، اشکال شما وارد بود و مدعي تحريف مي توانست بگويد دليل شما بر تحريف نشدن قرآن ،اين آيه
است و چه بسا خود آيه تحريف شده و دروغ باشد!
اما دلايل عمده عدم تحريف قرآن، قرآني نيست، بلكه برون ديني يا خارج از آيات قرآن است.
به دلايل تحريف نشدن قرآن توجه کنيد:
1.قرآن بر قلب پيامبر نازل شد و از آن جا به زبانش جاري گشت و به گوش مسلمانان رسيد و در قلب شان جاي گرفت. رسول خدا خود بدون اين که نياز به خواندن و نوشتن داشته باشد، به اراده خدا حافظ قرآن بود، زيرا قرآن بر قلبش نازل و در آن حک گرديد . از ابتدا که آن را بر مسلمانان خواند، افرادي را براي ياد دادن قرآن معين کرد. افراد از جمله ابن مسعود و ابن عباس و ابي بن کعب به دعاي پيامبر و با عشق و ارادت خود حافظ قرآن بودند . بر قرائت صحيح و بدون کم و کاست قرآن و ياد دادن و يادگيري آن نظارت داشتند. رسول خدا ناظر بر آنان بود.تا زماني که پيامبر زنده بود، خودش حافظ تماميت قرآن بود . اجازه تصرف در آن را نداد . بعد از خودش علاوه بر همه مسلمانان ، به جانشينش يعني علي بن ابي طالب که حافظ قرآن در قلب خود و حامل علم رسول خدا بود، امر کرد به عنوان اولين کار قرآن را که در يک هميان بر لوح ها و کتف ها و پارچه ها نوشته شده و پشت منبر رسول خدا بود، به صورت کتابي در يک مجلد در آورده ،همراه شرح و بيان به جامعه اسلامي تحويل دهد .ايشان هم اين کار را کرد . گرچه حاصل زحماتش از جانب حاکمان پذيرفته نشد، ولي در حضور ايشان و به همت اصحاب، قرآن از ابتدا در قالب يک کتاب تنظيم شد .بعد هم زمان خليفه سوم از روي آن قرآن، نسخه هايي نوشته و به سراسر جهان اسلام فرستاده شد . بقيه قرآن ها که اختلاف هاي مختصر قرائتي و رسم الخطي داشتند، جمع آوري و از بين برده شد تا هيچ کم و زيادي در قرآن حاصل نشود.
در تاريخ ثبت است که بعد از رسول خدا و به دستور خليفه اول ، زيد بن ثابت با کمک برخي ديگر و با احتياط و سخت‏گيري فراوان به جمع آوري قرآن پرداخت. با اين که خود تمام قرآن را حفظ و بر پيامبر قرائت کرده بود، بر حافظه خويش اعتماد نکرد . آيات ارائه شده توسط صحابه و حافظان را در صورت وجود دو شاهد معتبردر قرآن مجيد جاي داد. مسلمانان بعد از رسول خدا با وسواس بي نظير مراقب در امان ماندن قرآن از دستبرد، تحريف و کم و زياد بودند، به طوري که هيچ کس در هيچ مقامي جرات نمي کرد حتي يک حرف از قرآن کم يا زياد کند.
اين قضيه معروف است که عثمان تصميم گرفت حرف «واو» را از آيه «و الذين يکنزون الذهب و الفضّة» حذف کند، که با واکنش مسلمانان روبرو شد.ابي بن کعب گفت: يا اين حرف را به قرآن برگردانيد يا شمشير مي‏کشم.
همين طور درباره عمر بن الخطاب گفته‏اند که او روزي جمله «و الذين اتبعوهم باحسان» را بدون واو قرائت کرد، مردم چنان با او برخورد کردند که مجبور شد دوباره آيه را با واو قرائت کند.(1)
با اين توضيح به خوبي معلوم مي‌شود که در زمان صحابه مسلمانان با اهتمام فراوان در پي حفظ و نگهداري قرآن برآمدند . در اين هنگام حساس و مهم قرآن را از هر گونه تحريف مصون داشتند . بعد از آن هم به جهت فراواني نسخه‌هاي قرآن، توانايي تحريف آن، از همگان سلب شد ؛ امروزه ما شاهد وجود ميليون‌ها بلکه ميلياردها نسخه قرآن هستيم که همه اين‌ها يك سان هستند و اين خود دليل گويايي است که قرآن از هر گونه دگرگوني و تحريف مصون مانده است.
2.ـ عقل انسان حكم مي كند كه احتمال هر گونه تغيير و تبديل از قرآن كريم به دور است، زيرا قرآن كتابي است كه از روز اوّل مورد عنايت و اهتمام مسلمانان بوده است. قرآن براي مسلمانان همه چيز بوده است: قانون اساسي، دستور عمل زندگي، برنامه حكومت، كتاب مقدس آسماني و رمز عبادت و بندگي.
با دقت در اين موضوع روشن مي شود كه اصولاً كم و زياد در آن امكان نداشته است.
قران كتابي بود كه مسلمانانِ نخستين همواره در نمازها، در مسجد، در خانه، در ميدان جنگ، به هنگام رو به رو شدن با دشمنان و به عنوان استدلال بر حقانيت مكتب ، از آن استفاده مي كردند.
از تواريخ اسلامي استفاده مي شود كه تعليم قرآن را مِهر زنان قرار مي دادند. اصولاً تنها كتابي كه در همه محافل مطرح بود و هر كودكي را از آغاز عمر با آن آشنا مي كردند و هر كس مي خواست درسي از اسلام بخواند، آن را به او تعليم مي دادند، قرآن مجيد بود.
آيا با چنين وضعي كسي احتمال مي دهد كه دگرگوني در اين كتاب آسماني رخ دهد؟ به خصوص با توجه به اين كه قران؛ به صورت يك مجموعه با همين شكل فعلي در عصر خود پيامبر جمع آوري شده بود،(2) و مسلمانان سخت به يادگرفتن و حفظ آن اهميت مي دادند.
اصولاً شخصيت افراد در آن عصر تا حد زيادي به اين شناخته مي شد كه چه اندازه از آيات را حفظ كرده بودند. شمار حافظان قرآن به اندازه اي زياد بود كه در تواريخ مي خوانيم در يكي از جنگ ها كه زمان ابوبكر واقع شد، چهارصد نفر از قاريان حافظ قرآن به قتل رسيدند.
از اين مطالب روشن مي شود كه حافظان و قاريان و معلّمان قرآن آن قدر زياد بودند كه تنها در يك ميدان جنگ اين تعداد شهيد شدند.
هم چنان كه گفتيم قرآن فقط قانون اساسي براي مسلمانان نبود، بلكه همه چيز آن ها را تشكيل مي داد، مخصوصاً در آغاز اسلام كه هيچ كتابي جز آن نداشتند . تلاوت و قرائت و حفظ و تعليم و تعلّم مخصوص قرآن بود.
قرآن يك كتاب متروك در گوشة خانه و يا مسجد كه گرد و غبار فراموشي روي آن نشسته باشد نبود تا كسي از آن كم كند يا بر آن بيفزايد.
مسئله حفظ قران به عنوان يك سنت و يك عبادت بزرگ هميشه در ميان مسلمانان بوده و هست، حتي پس از آن كه قرآن به صورت كتاب تكثير شد و در همه جا پخش گرديد حتي بعد از پيدا شدن صنعت چاپ كه سبب شد اين كتاب به عنوان پر نسخه‌ترين كتاب در كشورهاي اسلامي چاپ و نشر گردد، باز مسئله حفظ قرآن به عنوان يك سنت ديرينه و افتخار بزرگ، موقعيت خود را حفظ كرد، به طوري كه در هر شهر و ديار هميشه جمعي حافظ قرآن بوده و هستند.
اكنون در بعضي كشورهاي اسلامي مدرسه هايي وجود دارد كه برنامه شاگردان آن در درجة اولّ حفظ قرآن است.
اكنون در كشور پاكستان بيش از يك ميليون و نيم حافظ قرآن وجود دارد. سنت حفظ قرآن از عصر پيامبر(ص) و به دستور و تأكيد حضرت در تمام قرون ادامه داشته است. هم چنين سنت قرائت قرآن در شب ها و روزهاي متعدد و ثواب بسياري كه بر قرائت ذكر شده است. آيا با چنين وضعي هيچ گونه احتمالي در مورد تحريف قرآن امكان پذير است؟! مسلّماً نه.
3ـ دليل ديگر نويسندگان وحي است، يعني كساني كه بعد از نزول آيات بر پيامبر، آن را يادداشت مي كردند كه شمار آن ها را از چهارده تا چهل و سه نفر نوشته اند.
ابوعبدالله زنجاني در كتاب "تاريخ قرآن" مي گويد: "پيامبر(ص) نويسندگان متعددي داشت كه وحي را يادداشت مي كردند و آن ها چهل و سه نفر بودند كه از همه مشهورتر خلفاي چهارگانة نخستين بودند، ولي بيش از همه "زيدبن ثابت" و امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) ملازم پيامبر در اين باره بودند". البته همه كاتبان وحي، همه آيات را نمي نوشتند، بلكه در مجموع آيات را مي نوشتند.
امام علي(ع) فرمود:
ان کل آية انزلها الله تعالي علي محمد عندي باملاء رسول الله و خط يدي...؛
هر آيه‏اي که پروردگار بر پيامبر فرو فرستاده، ايشان بر من املا فرمود و من نوشتم که اکنون آن‏ها نزد من است.
اين مختصري از دلايل تحريف نشدن قرآن است که مستند به عقل و وجدان بوده ، با استناد به آن ها تحريف نبودن اين آيه هم ثابت مي گردد و براي هر فرد منصفي يقين آور مي باشد.
اما آيه اي که اشاره کرده ايد، با اين وسواس در قرآن ثبت شده ، معلوم است که کساني که اجازه زياد يا حذف شدن يک "واو" در قرآن نمي دادند، اجازه اضافه شدن يک عبارت و آيه را به طريق اولي نخواهند داد.
از طرف ديگر اگر کسي بخواهد قرآن را تحريف کند، زماني چنين جمله اي مي سازد و در کتاب جاي مي دهد که قبل از آن مطالب باطل فراواني بافته و در قرآن جاي داده ، براي اين که ذهن جامعه اسلامي را قانع و به پذيرفتن آن ها به عنوان وحي راحت کند، اين عبارت را مي سازد و در قرآن جاي مي دهد تا همه مطالب باطل قبلي را به عنوان وحي بقبولاند .مسلمانان را مطمئن سازد که خدا گفته اين کتاب را من نازل کرده و خودم حافظ آن هستم. پس مسلمانان مطمئن شوند که همه اباطيل او که به عنوان کتاب معرفي شده ، وحي هستند و گر نه خداي حافظ قرآن اجازه نمي داد به عنوان قرآن معرفي شود، ولي ساختن فقط چنين آيه اي به تنهايي چه دردي از تحريف کنندگان دوا مي کند تا آن را بسازند و در قرآن جاي دهند؟
بنا بر اين مسلماناني که اجازه اضافه شدن يک حرف در قرآن را به خليفه که محترم ترين و با نفوذترين فرد جامعه بود ، نمي دادند ،اجازه اضافه کردن يک عبارت را به ديگران به طريق اولي نمي دادند. براي ديگران هم در اضافه کردن چنين جمله اي به تنهايي هيچ انگيزه اي نبود و نيست . چنين جمله اي زماني اضافه مي شود که مطالب زيادي به عنوان قرآن ساخته و داخل کرده و به جامعه قبولانده و حالا براي تثبيت وحيانيت آن ها چنين جمله اي بسازد که محال بودن چنين واقعه اي هم از روز روشن تر است.

پي‌نوشت‌:
1. تفسير نمونه، ج1، ص 8 - 10؛ قرآن هرگز تحريف نشده، آيت الله حسن زاده، آملي ص 28.1.
2. ابوعبدالله زنجاني، تاريخ قرآن، ص 24.2.