به چند نکته توجه فرمائید:
1. در مورد نحوه نگرش و نحوه تامین امیال و غرائز نفسانی مثل غریزه جنسی از دیر زمان سه نوع دیدگاه وجود داشته است.
الف)نفی کلی:
پیروان این دیدگاه همه امیال و غرائز نفسانی را پلید پنداشته و لذا هرگونه توجه به غریزه جنسی را رد نموده و معتقدند که روح انسان اسیر همین هواهای نفسانی است و تا زمانی که یه صورت مطلق این امیال سرکوب نگردند روح و نفس انسان از اسارت آزاد نمی گردد و به کمال خود نمی رسد.
ب) آزادی مطلق:
پیروان این دیدگاه معتقدند که عمر هر کس فرصتی ویژه برای اوست که باید نهایت لذت را از آن ببرد و لذا با توجه به این که این گروه اعتقادی به حیات پی از مرگ ندارند، تامین همه امیال نفسانی به ویژه نیاز جنسی را بدون محدودیت تبلیغ می نمایند و معتقدند عدم توجه خواسته های جنسی باعث نوعی سرخوردگی روانی شده و در روحیه فرد تاثیر منفی می گذارد.(1)
ج)نظریه اعتدال:
این دیدگاه که حد اعتدال بین دو دیدگاه قبل است معتقد است که خداوند متعال هر میلی را در وجود انسان قرار داده است، دارای غرض و حکمتی است و تامین آن غریزه به صورت صحیح مصلحتی را برای انسان و جامعه به دنبال دارد مثلا غريزه جنسي هم باعث تحكيم خانواده و رابطه زن وشوهر شده و هم باعث بقاي نسل انسان مي گردد و ...، اما معتقدند که همانطور که خداوند خود غرائز را در وجود انسان قرار می دهد حد و شیوه تامین آنها را نیز بيان فرموده است. لذا هم از طریق عقل و فطرت از درون و هم از بیرون به واسطه انبیاء الهی مسیر تامین آن را به انسان آموخته است،
2. اسلام طرفدار همین دیدگاه بوده و لذا مؤمنان راستین نه غرائز جنسی خود را کاملا سرکوب می نمایند و نه اجازه می دهند به صورت لجام گسیخته عمل نماید، بلکه فقط آن را از مسیر الهی که همان ازدواج شرعی و از طریق همسر انسان می باشد آن را تامین می نمایند و در زماني كه امكان تامين آن وجود ندارد با تكيه برنيروي بازدارنده عقل و فطرت و ابزارهاي بازدارنده شرعي نظير نماز و روزه عفت و خوشتنداري مي نمايند، (2) و معتقدند اتفاقا وجود این غریزه و کشش های درونی از یک سو و مقاومت عقل و نیروی تقوا در مقابل زیاده خواهی های غریزه جنسی و الزام آن به محدودیت های شرعی و مبارزه مدام این دو نیرو از درون از سوی دیگر باعث رشد و تکامل روح و نفس انسان می گردد.
لذا اسلام به عنوان حد اعتدال و بهترین برنامه هدایت و رستگاری هم از یک سو تامین این نیاز را به صورت آزادانه و خارج از چارچوب ازدواج به شدت منع نموده و لذا به جوانان قبل از ازدواج توصیه به عفت و خویشتن داری نموده و هم از سوی دیگر افرادی که کلا از آن روی گردان بوده و حتی تن به ازدواج و تامین این غریزه از مسیر حلال آن نمی دهند را نیز محکوم می نماید ،لذا پیامبر اسلام به ازدواج جوانان سفارش فراوان مي نمود .(3)
3. اگر چه كنترل نگاه از مؤثرترين راههاي كنترل شهوت مي باشد و در برخي افراد با همين شيوه براي مدت طولاني شهوت خود را كنترل مي نمايند و عفت خويش را به راحتي حفظ مي نمايند ولي متناسب با جسم و شرايط جسمي و ترشحات هورموني اين نيرو در برخي افراد به صورت بسيار قدرتمند ظاهر مي شود به حدي كه حتي بدون نگاه به نامحرم و حتي بدون نگاه به محارم خود و صرفا بر اثر تحريك دروني اين قوه در درون آنها به جوشش مي افتد و در طولاني مدت چاره اي جز ازدواج و تامين اين نياز از راه مشروع ندارند.
4. البته اگر چه همانطور كه بيان شد در منظر ديني داشتن ارتباط جنسي با همسر حرام نيست و به اندازه نياز طرفين امري مطلوب است اما نبايد از اين حقيقت بيان شد كه نگاه شما در اين حد قابل قبول است كه ذاتا ارتباط جنسي حركتي حيواني بوده و لذا بدون ضرورت پرداختن به آن مانع رشد معنوي انسان مي گردد ،به هر حال اسلام به ارتباط جنسي نگاه ارزشي ندارد و حيواني بودن آن را متذكر شده (4) لذا پرداختن بدون ضرورت به آن را نامطلوب مي داند، لذا مناسب است. انسان حتي المقدور فضاي رابطه خود با همسرش را به رابطه اي عاطفي تبديل نمايد و ارتباط جنسي را به حد ضرورت كاهش دهد.
پی نوشت:
1. استاد مطهري ، مجموعه آثار ج19 ص657، نشر صدرا 1376ش.
2. نور (24) آيه 33.
3. طبرسی ،حسن بن فضل؛ مکارم الاخلاق، ص100؛ ناشر: شریف رضی، چاپ چهارم؛ قم 1370ش.
4. محدث نوري ، مستدرك الوسائل ،ج14 ص 306 ، آل البيت ،1408ق.

دوستی دختر و پسر نابالغ در صورتی که ارتباط آن ها به قصد لذت باشد و خوف افتادن در گناه و مفسده داشته باشند جایز نیست و چون معمولا اینگونه ارتباط ها منشأ فساد است، لازم است از آن پرهیز شود. (1)
پی نوشت:
1. سئوال از دفتر آیت الله خامنه ای در قم. (7746666-0251).

دوست شدن با دختر نامحرم و رابطه دوستانه مفسده دارد. چنانچه سبب صحبت های تحریک کننده باشد و یا موجب نگاه به مو و قسمت از بدن دختر نامحرم و یا سبب تماس بدنی باشد و یا حتی نگاه با قصد لذت به صورت همدیگر داشته باشند ،حرام است.
کسی که رابطه دوستانه با دختر نامحرم برقرار می کند، اگر به باطن خود مراجعه کند، متوجه می شود که عامل این دوستی کشش و جاذبه جنس مخالف است . اگر چنین نباشد ،چرا با دختر نامحرم رابطه دوستانه برقرار کند و چرا با همجنس خود رابطه دوستانه نمی گیرد؟ همین کشش و جاذبه جنس مخالف و غریزه جنسی و شهوانی سبب برقرار ارتباط می شود. این نوع ارتباط مفسده دارد و حرام می باشد.(1)
ارتباط با دختر نامحرم از دام های شیطان است . تجربه هم نشان داده است که این نوع ارتباط پی آمد منفی زیادی دارد.
پی نوشت:
1. آیت الله مکارم، توضیح المسائل، مسأله 2080.

چنانچه شرایط اجرای عقد موقت رعایت شود، خواندن آن توسط دختر و پسر اشکال ندارد، از جمله شرایط آن بنا بر احتیاط واجب تحصیل اذن پدر دختر ( دختر باکره) قبل از عقد می باشد، و در غیر این صورت بنا بر احتیاط واجب عقد باطل است. و هم چنین شرایطی مانند مدت عقد موقت، مقدار مهریه و قصد انشاء داشتن باید در عقد رعایت گردد. (1)
لطفا در ارتباط های بعدی مرجع تقلید خود را بنویسید تا مطابق با فتوای مرجع تقلید شما جواب داده شود.
پی نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، ص375-376، مسأله 2370. تحریر الوسیلة، ج2، ص275 - 276، القول فی النکاح المنقطع، مسأله های 5، 9. آیت الله خامنه ای، استفتائات جدید، سوال 455.

پاسخ:
در این که حضرت علی‌اکبر (ع) در چه زمانی متولد شد، در کتاب‌های معتبر تاریخی مطلبی یافت نشد. اصولاً درباره اینکه حضرت چند ساله بوده، اختلاف است.
برخی هیجده ساله و گروهی نوزده ساله و بعضی بیست و پنج ساله ذکر کرده‌اند. در ترجمه نفس المهموم آمده که علی‌اکبر(ع) در زمان حکومت عثمان متولد شد. در آن جا نقل شده مشهور این است که حضرت بیست و پنج سال سن داشته است.(1)
در کتاب فرهنگ عاشورا آمده که حدود بیست و پنج سال سن داشت.(2) اشاره‌ای به زمان تولد وی نکرده است.
شیخ مفید در ارشاد و مرحوم شهرآشوب در مناقب و علامه مجلسی در بحار الانوار، و سایر مورخان و محدثان بزرگ شیعه به تاریخ ولادت حضرت اشاره‌ای نکرده‌اند.
در کتاب نگاهی نو به جریان عاشورا که اخیراً چاپ شده و درباره حضرت علی‌اکبر مفصل بحث کرده ،به تاریخ ولادت اشاره نکرده، از مقتل خوارزمی نقل می‌کند که سن حضرت بیست و هشت سال بود.(3)
محدث قمی می نویسد: اختلاف در سنّ شريف آن جناب است كه آيا در وقت شهادت هيجده ساله يا نوزده ساله بوده و از حضرت سيّد سجّاد (عليه السّلام) كوچك تر بوده يا بزرگ تر و به سنّ بيست و پنج سالگى بوده؟ بين عُلما در اين باب اختلاف است، به هر تقدير، مدّتى كه در دنيا بود، عمر شريف خود را صرف عبادت و زهد و مکارم اخلاق می نمود.(4 )
شيخ مفيد از علمای بزرگ شیعه امام سجّاد (عليه السّلام) را بزرگ تر از حضرت علی‌اکبر می داند:
براى امام حسين (عليه السّلام) شش فرزند بود: على بن الحسين «اكبر» كنيه‏اش ابو محمد و مادرش شاه زنان دختر يزدگرد شاه ايران بود. على بن الحسين «اصغر» و مادرش ليلى دختر أبى مرة بن عروة بن مسعود ثقفى بود.(5 )
بنابراین به صورت دقیق نمی توان ادعا کرد که حضرت علی‌اکبر از حضرت سيّد سجّاد عليه السّلام بزرگ تر بوده، افزون براین جزئیات زندگی حضرت علی‌اکبر در تاریخ نیامده، تا انسان بتواند علت ازدواج نکردن او را بیان کند. اگر سن او زیاد بوده، قطعا عواملی موجب شده که ازدواج نکند. شاید ازدواج کرده و در تاریخ نیامده است.

پی‌نوشت‌ها:
1. دمع السّجوم ، ذوی القربی ،1378 ،چاپ اول ،ترجمه نفس المهموم ، شیخ عباس قمی ،مترجم ابو الحسن شعرانی، ص 330 .
2. فرهنگ عاشورا، فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، قم، نشر معروف ، 1378 ، چاپ چهارم . ص 322
3. نگاهی نو به جریان عاشورا ، جمعی از نویسندگان ،، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1383 ، ص 89 ـ 91.
4 .منتهي الآمال، ج1، شیخ عباس قمی ، ص589 ، موسسه انتشارات هجرت قم، 1378ه چاپ سیزدهم ، ص
693.
5 . ارشاد ، ،شيخ مفيد ، ترجمه رسولي محلاتي ، تهران ، ا نتشارات علميه اسلاميه ،ج 2 ،ص 137.

با خواندن عقد اخوت حقوق اخلاقی بر یکدیگر پیدا مى کنید , مثلا حق پیدا مى کنید که یکدیگر را در مواقع دعا فراموش نکنید, در قیامت از یکدیگر شفاعت کنید, در خوبی ها هر یک دیگرى را مقدم بدارید.(1)
قهر و جدایی از برادر دینی چه عقد اخوت خوانده باشند یانه بر اساس روایات مذموم است. امام صادق(ع) از پیامبر(ص) فرمود: "لاهجره فوق الثلاث؛ بیشتر از سه روز قهر بودن جائز نیست".
علامه مجلسی درباره این حدیث گفته است: ظاهر این حدیث آن است که اگر میان دو برادر ایمانی کدورت و ناراحتی پیدا شد و سرانجام به قهر و جدایی انجامید، نباید بیش از سه روز ادامه دهند. اما در آن سه روز برای قهر و جدایی گناهی نیست، چون سبب تسکین غضب و بد خلقی می‏شود".(2)
2- این صیغه هم مانند دیگر عقود قابل فسخ است و می توان به هم زد مخصوصاً زمانی که رفاقت دو نفر مفسده داشته باشد و ضررش بیشتر است.
پی‌نوشت‏ها:
1. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان.
2. اصول کافی، ج 4، ص 44 (با ترجمه).

از مطالب ارسالی استفاده بردیم، هرچند به دلیل جدیت پرسش در این حوزه و تعدد سوالات و ابهامات در این زمینه انواع و اقسام گرایشات به جنس مخالف یا جنسیت مخالف برای ما روشن بود. متوجه تنوع تمایلات و گرایشات در این خصوص بوده و هستیم .تفاوت این گروه های خاص و به اصطلاح دگرباش های جنسی را می دانیم. اما در هر حال در شریعت اسلام و سایر شرایع مطلق رابطه با جنس موافق حرام دانسته شده، بلکه از بزرگ ترین گناهان محسوب می گردد؛ البته در منظر مراجع تقلید معمولا تعبیر انحراف جنسی به کار نمی رود. این تعبیر معمولا در اصطلاحات و مباحث روانشاسی استفاده می شود، اما در هر حال از منظر تعالیم ادیان گرایش فردی که در گروه جنسی معینی قرار دارد،به جنس موافق در هر شکل و صورتی مذموم و غیر قابل قبول تلقی شده است. این گرایش معصیت و جرم شمرده می شود .
سال هاست که در زمینه گرایش به همجنس نظرات و احتمالات متعددی بیان می شود . چنان که خود ذکر کردید، بسیاری از این ها به مرور زمان مخدوش شده نادرست خوانده شد ؛ اما به هر حال نه در درستی نظراتی که امروزه مقبول خوانده می شود و نه در نادرستی نظرات مردود و مطرود ،یقین و اطمینانی وجود دارد. مهم تر از همه آن که به دلیل علل و عوامل گوناگون که به یقین بخشی غیر پزشکی و غیر علمی است، همجنس گرایی از دائره بیماری ها خارج دانسته شد .
چرا در دین اسلام چنین نگاه عام و مطلقی در قبال این نوع گرایش و این افراد وجود دارد ؟
برای تحلیل این نگاه درون دینی، تقسیم مشخصی در این مورد ارائه می دهیم ؛ در خصوص گرایش به همجنس می توان گفت:این نوع تمایلات در یک نگاه کلی دو گونه است:
1- برخی از همجنسگرایان از ابتدا این گونه نبوده و در اثر تربیت های ناصحیح ، محیط ناسالم و عوامل دیگر به همجنس تمایل پیدا کرده اند . در واقع بیش تر کسانی که از آنان به عنوان همجنسگرا نام برده می شود ،از این دسته بوده و می توانند با به کار بستن راهکارهایی ،از این خوی ناپسند جدا شده،مانند دیگر انسان ها زندگی سالم و معقولی را داشته باشند و با ازدواج به زندگی عادی برگردند.
2- عده کمی از همجنس گرایان بدون این که عوامل بالا در این گرایش دخیل باشد، به جنس مخالف تمایلی نداشته و بیش تر به همجنس خود علاقه نشان می دهند.
اگر بخواهیم پاسخ سوال شما را بدهیم، قطعا روی سخن ما این عده هستند. با اکثریتی که در دسته اول هستند، کاری نداریم. درباره تمایل همجنسگرایانه دسته دوم به رغم همه اظهار نظرها دو نظر متصور و مفروض است که البته دو دیدگاه هم محسوب می شود . برخی این گرایش را نوعی بیماری دانسته و برخی دیگر آن را نه یک بیماری ،بلکه یک خصوصیت ژنتیکی و ذاتی می دانند .
طبیعی است اگر نظر گروه اول را بپذیریم، باید بگوییم این نوع همجنس گرایان نیز باید مانند هر بیمار دیگر، به درمان خود اقدام نمایند. بیمار بودن دلیل بر تجویز ارتباط جنسی آنان با همجنس نمی گردد. این اشخاص با استفاده از داروهایی که برای شان تجویز می شود و استفاده از هورمون های مخصوص چه بسا بتوانند به تدریج تمایل شان به همجنس را از دست داده و به زندگی عادی بر گردند. هم چنین ممکن است که اینان دو جنسی های ناشناخته باشند که با آزمایش و جراحی و برخی کارهای دیگر تغییر جنسیتی داده شود تا با جنس مخالف ازدواج نماید.
اما اگر نظر دسته دوم را پذیرفته و همجنسگرایی را نه بیماری ،بلکه یک گرایش طبیعی جنسی در فردی بدانیم که از طریق ژنتیک این خصوصیت را به ارث برده اند، در این خصوص باید گفت:
بین این گروه هم افراد معمولا به طور مطلق دگر جنس گرا نیستند، بلکه به نوعی دو جنس گرا (bisexual)هستند . امکان و تمایلی ضعیف تر به رابطه با جنس مخالف را هم دارند .در نتیجه ایشان می توانند نیاز جنسی خود را همانند دیگر افراد با جنس مخالف برطرف سازند. نمی توان گفت سخت گیری اسلام در روابط جنسی با همجنس ظلم به آن ها است ؛ این امر همانند آن است که فردی به شدت علاقه مند به مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر است. اما قانون این امر را منع نموده است . روشن است که به طور طبیعی نوشیدنی های جایگزین برای این فرد وجود دارد و نباید فشار قانونی بر این فرد را ظلم دانست .
اما اگر این گونه نبود و چنین فردی هیچ تمایل جنسی به جنس مخالف نداشت چه ؟ در این خصوص البته در متون اسلامی استثنائی لحاظ نشده اما اولا باید دانست که این سخت گیری انحصار در اسلام ندارد . روابط جنسی با همجنس از نظر ادیان آسمانی دیگر نیز گناه و بسیار ناپسند است. در بین همه فرقه های مسیحی همجنس گرایی گناه و معصیت محسوب می شود. در انجیل به صراحت حکم قتل برای آن صادر شده؛ در انجیل آمده‌ است:
«مردی که به همخوابی با مرد دیگر مبادرت کند، در حالی که با زنی همخواب شده ؛ هر دوی آن ها مرتکب گناه شده‌اند و باید کشته شوند و خون شان بر خودشان است» (1)
ثانیا : در مورد این نهی و تحریم نباید فراموش کنیم که دستورات دینی همیشه بر اساس مطابقت با امیال انسانی تنظیم نشده ،بلکه بر مبنای امر درست و مطابق با سعادت او تنظیم شده که در بسیاری از موارد مخالف میل درونی انسان هاست .
فرض کنید هر انسانی یا لااقل اکثر افراد از دگر جنس گرایان (heterosexual) ، میل به برقراری نامحدود روابط جنسی با افراد متعدد ( از جنس مخالف) دارند . معمولا در این زمینه فارغ از بحث شدت و ضعف تمایلات ، شهوت جنسی در اصل تمایل تفاوتی بین محرم و نامحرم و زن شوهر دار و غیر شوهر دار و .... نمی گذارد ، در حالی که همه ادیان محدودیت های زیادی در این باره دارند و مجازات های سنگینی برای آن وضع کرده اند .
در شریعت اسلام نیز در مورد برخی تمایلات جنسی محدودیت های مطلق و غیر قابل چشم پوشی وجود دارد . به هیچ وجه این تمالات تایید و تجویز نشده مانند روابط جنسی با محارم (2) یا با زنان شوهر دار یا ازدواج با خواهر زن (3). دلیل این امر آن است که انسان در زندگی دنیا موظف به طی کردن موفق آزمایش های الهی است که در برابر امیال درونی و خواسته های نفسانی او واقع می شود . بنا نیست که تجویز اسلام در برابر تمایلات درونی جنبه ای مطلق و بدون محدودیت داشته باشد .
اگر بنا بر تایید و تجویز هر نوع تمایل و گرایش در افراد باشد ،نظام و ساختار و ضابطه ای در مسیر زندگی بشر قابل تعریف نیست . باید جلوی همه قوانین که به نوعی محدودیت آورند ،گرفته شود . روشن است که در این فرض زمینه آزمون بشر و رشد و تکامل وی نیز وجود نخواهد داشت ؛ بماند که اصولا اسلام در وضع این قوانین مصلحت های پیدا و پنهان بشر در دنیا و آخرت را مورد ملاحظه قرار می دهد . در بسیاری از این محدودیت ها مصالح شخصی و همین طور عمومی بشر به دقت مورد ملاحظه قرار می گیرد .
ممنوعیت همجنس گرایی را نیز باید در همین راستا تبیین نمود . این نوع گرایش را به دلیل پیامدهای خطرناک و مضری که برای بشر دارد ،باید در زمره موارد استثنایی و خارج از چارچوب های قانونی تصور نمود ؛ در نتیجه افرادی مانند گروه آخر همجنس گرایان نیز در طول زندگی برابر آزمایش الهی باید مقاومت کنند . از راه شرعی به دفع متعارف نیاز جنسی خود بپردازند . به این تمایل درونی همانند بسیاری از تمایلات دیگر افراد نسبت به محدودیت های شرعی و قانونی شان که از ان ها پرهیز می کنند ، بنگرند .
اما در نهایت بد نیست به برخی از پیامدهای منفی همجنس گرایی بپردازیم :
يكي از دلائل اصلي حرمت همجنس بازي، كاهش نسل و از بين رفتن نسل بشر مي باشد. در واقع با همجنس گرايي نوعي فساد در نسل بشر ايجاد مي شود كه به معني فساد روحي ، فيزيولوژي ، اجتماعي و معنوي بشر نيز مي باشد.
اما در كنار اصل خطر كاهش نسل بشر ( در صورت شيوع عام اين عمل به صورتي كه همه انسان ها به آن اقدام كنند و از ازدواج با جنس مخالف سرباز بزنند ) خطرات ديگر نيز براي نسل بشر وجود خواهد داشت.
به عبارت روشن تر با گسترش همجنس گرايي، ازدواج به عنوان يكي از مهم ترين اصول سعادت بشري متروك و مهجور مي شود . نتايج منفي اين امر دامن گير جامعه مي گردد ؛ چون ارضای غریزه جنسی و تامین نیازهای فیزیولوژیک انسان از آثار مثبت ازدواج است كه با همجنس گرايي پاسخي نادرست به اين نياز داده مي شود و زمينه و انگيزه ازدواج منتفي مي شود
البته روشن است که در پرتو ازدواج یکی از مهم ترين نیازها و غرایز جدي انسان يعني غریزه جنسی هم تامین و به روشی درست ارضا می‏شود . با تأمین این نیاز جسمانی، فرد از نظر روانی، ذهنی و اخلاقی به آرامش می‏رسد . مسیر بسیاری از انحرافات جنسی و اخلاقی و اجتماعی بسته می‏شود ، اما در اثر گرايش به عمل همجنس گرائي همه نتايج سودمند ازدواج از بين مي رود. تنها نياز جنسي ، آن هم با پيامدهاي بسيار و خطرات جسمی متعدد برآورده مي شود ؛ اما بايد توجه داشت كه همجنس گرايي خود داراي مضرات و نتايج سوء بسياري است .
از نظر پزشکی ثابت شده که رابطه مرد با مرد و همجنس با همجنس یک رابطه پرخطر است . هیچ پزشکی چنین رابطه ای را توصیه نمی کند . مسلما هیچ نظریه ای مبنی بر سالم بودن و بی ضرر بودن این رابطه ارائه نگردیده، بر عکس، این رابطه همیشه از نظر پزشکی نقض گردیده است. مشكلاتي مانند آسیب دیدگی اسفنکتر خارجی مقعد كه باعث می شود که دریچه خروجی مقعد به درستی کار خود را انجام ندهد؛ یعنی فرد از قدرت ارادی خارج شود، يعني به مرور زمان امکان ارادی خروج مدفوع یا نگه داشتن خود را از دست بدهد.
همچنين سایر بیمارهای عفونی، ویروسی همانند هپاتیت، ایدز، سفلیس و سایر بیماری های مقاربتی در روابط متداول هم جنس گرايان به وفور شايع است . به علاوه بسياري از آسيب ها و خطرات در نوع روابط همجنس گرايانه زنان نيز وجود دارد و تبعات منفي اين رفتارهاي شنيع دامن گير آن هاست .

پی نوشت ها :
1. كتاب مقدس عهد جدید، اساطير، تهران، 1383ش ، انجیل لوقا 20:13.
2. نساء (4) آیه 23.
3. همان .