پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
آري اين مسئله طبيعي است . يكي از علائم بلوغ مردان رويش موي ضخيم زير آلت است.
اين موها از موهاي زايد بدن محسوب شده و زايل كردن آن از مستحبات است.
مي توانيد با چيزي مانند نوره يا هر چيز بهداشتي ديگر اين موها را زايل كنيد.

پرسش: ازدواج شرح : اين جوان مرتکب گناه لواط شده است و در آن زمان هم خودش (که فاعل بوده) و هم مفعول هر دو بالغ بوده اند و حالا خانواده اش، خواهر مفعول که بسيار دختر خوبي است به ايشان جهت ازدواج معرفي نموده اند و خودش نيز شديداَ به او علاقه مند است . راهي براي ازدواج او با خواهر مفعول وجود دارد ؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
با سايت مركز پاسخ گويي به سوالا ديني دفتر تبليغات تماس گرفته ايد، نه ‌سايت آيت الله سيستاني.
اكنون پاسخ سوال را از طرف ايشان براي تان ارسال مي كنيم.
به فتواي آيت الله سيستاني اگر لواط کننده (فاعل) بالغ بوده، نمي تواند با خواهر مفعول ازدواج کند و حرام شده است. بلي اگر شک دارد که دخول شده حتي اگرگمان به دخول دارد، حرام نشده و مي تواند با خواهر مفعول ازدواج کند.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله سيستاني,توضيح المسائل, م2364.

پرسش:
فلسفه حرام بودن ازدواج فاعل لواط با خواهر مفعول را نيز ذکر کنيد. مقلد ايت الله سيستاني است .
پاسخ:
حکم آيت الله سيستاني فتوا است و احتياط واجب نيست.(1) در بين مراجع زنده فقط به نظر آيت الله صانعي در صورتي که فاعل موقع لواط کردن نمي دانست که لواط باعث حرمت ازدواج با خواهر مفعول مي شود ،ازدواج فاعل با خواهر مفعول حرام نمي شود.(2)
حرمت ازدواج فاعل با خواهر مفعول به عنوان يکي از مجازات هاي عمل لواط است که پيشگيري و جلوگيري شود از عمل شنيع لواط .اين يکي از فلسفه هاي حرمت است
در تفسير نمونه آمده:
اسلام يكى از مجازات‏هائى را كه براى‏ چنين افرادى قائل شده آن است كه، ازدواج خواهر و مادر و دختر شخص مفعول بر فاعل حرام است، يعنى اگر چنين كارى قبل از ازدواج صورت گرفته شد، اين زنان براى او حرام ابدى مى‏شوند.(3)
پي نوشت ها:
1. آيت الله سيستاني,توضيح المسائل, م2364.
2. آيت الله صانعي، توضيح المسائل، مسئله2440.
3. تفسير نمونه، ج‏9، ص: 239.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
گفتگو و هر گونه صحبت با نامحرم، اگر به قصد لذت نباشد و ترس از گناه نباشد ،اشکال ندارد.(1)
پس اگر قصد لذت نداشته باشد، ولي بترسد که به وسيله حرف زدن به گناه آلوده شود، صحبت کردن جايز نيست.
پي‌نوشت‌:
1. توضيح المسائل مراجع , ج 1 ،مسئله 889 و ذيل آن.

پرسش 1:
بهانه حضرت ابراهيم شرح
با توجه به آيات 88 و 89 سوره صافات، اينکه حضرت ابراهيم براي نرفتن با قومش به بيرون شهر فرمود مريض هستم، آيا دروغ گفته است؟ دليل نگاه کردنش به ستارگان چيست؟

پاسخ:
@@
علامه در تفسير اين آيه، نوشته است:
ظاهر اين دو آيه اين است که خبر دادن ابراهيم عليه السلام از مريضي خود مربوط است به نظر کردن در نجوم . نگاه کردن در ستارگان يا براي اين بوده که وقت و ساعت را تشخيص دهد ، مثل کسي که دچار تب نوبه است و ساعات عود تب خود را با طلوع و غروب ستاره اي و يا از وضعيت خاص نجوم تعيين مي کند و يا براي اين بوده که از نگاه کردن به نجوم به حوادث آينده اي که منجم ها آن حوادث را از اوضاع ستارگان به دست مي آورند ، معين کند . صابئي مذهبان به اين مسئله بسيار معتقد بودند . در عهد ابراهيم عليه السلام عده اي بسيار از معاصرين او از صابئي ها بودند .
بنا بر وجه اول معناي آيه چنين مي شود :
وقتي اهالي شهر خواستند همگي از شهر بيرون بروند تا در بيرون شهر مراسم عيد خود را برپا کنند ،ابراهيم نگاهي به ستارگان انداخت و سپس به ايشان اطلاع داد که به زودي کسالت من شروع مي شود و نمي توانم در عيد شرکت کنم .
بنا بر وجه دوم معنا اين مي شود :
ابراهيم در اين هنگام نگاهي به ستارگان انداخت . طبق قواعد نجومي پيش گويي کرد که به زودي مريض خواهم شد. در نتيجه نمي توانم با شما از شهر بيرون شوم
وجه اولي با وضع ابراهيم عليه السلام مناسب تر به نظر مي رسد ، براي آن که حضرت با اين که توحيدي خالص داشت، ديگر معنا ندارد براي غير خدا تاثيري قائل شود . از سوي ديگر دليلي هم که دلالت کند براين که ايشان در آن ايام مريض نبوده ، در دست نداريم، بلکه دليل داريم که مريض بوده، براي اين که از يک سو خدا او را صاحب قلبي سليم معرفي کرده و از سوي ديگر از او حکايت کرده که گفته است : مريضم . کسي که داراي قلب سليم است ، دروغ و سخن بيهوده نمي گويد.(1)
با توضيحي که علامه در اين مورد دادند، پاسخ سؤال شما، هم در مورد مريضي حضرت، و هم در مورد علت نگاه ايشان به ستارگان به دست آمد . البته طبق نقل علامه از بعضي مفسران(2) که ضمن باور به اين که حضرت مريض نبود و به تقيه متوسل شد که در شهر بماند تا هنگامي که شهر از آدميان خالي شد، به سراغ بت ها برود، اين مسئله مردود است، زيرا اتخاذ چنين روش هايي در مورد انبيا جايز نيست و موجب سلب اعتماد مردم خواهد شد.
پي نوشت ها :
1.ترجمه تفسير الميزان، ج 17، ص 224 .
2.همان، ص 225.

پرسش 1:
شرعي شرح
من ودو برادر ديگرم چند سال است که با هم کار مي کنيم. هر چه قدر در امد داريم، صرف قالب و مواد مورد احتياج کارمان مي دهيم. تا حالا هم خمس نداديم. لطفا جهت دادن خمس من را راهنمايي کنيد.

پاسخ:
@@
با سلام و تشکر به خاطر ارتباطتان با اين مرکز
اگر قالب و مواد مورد احتياج کار شما، به عنوان ابزار و وسيله کار کردن حساب مي شود ، به ابزار کار و هم چنين به سرمايه کاري خمس تعلق مي گيرد و بايد خمس آنها را پرداخت کنيد . براي آن که بر شما فشار وارد نشود، خمس آن را به تدريج پرداخت کنيد. هم چنين اگر از در آمد شما پول يا مواد غذايي از مخارج سال اضافه بماند، در سر سال خمسي بايد خمس آن اضافه را بدهيد. خانه مسکوني و لوازم منزل و ماشين سواري خمس ندارد.(1)
پي نوشت:
ا. آيت الله مکارم، توضيح المسائل ،مسئله 1475 وسؤال تلفني (7840001) از دفتر آيت الله مکارم.

پرسش 2:
در بعضي کارها مثلا گچ کاري يا بنايي استاد کاري گچ کاري ساختماني متري 10 هزار تومان تحويل مي گيرد و به استاد کاري ديگر مي دهد به قيمت 8 هزار تومان، 2هزار تومان در وسط کار برمي دارد، آيا اين پول حرام است؟

پاسخ:
@@
در صورتي که صاحب ساختمان شرط نکرده باشد که استاد اول کار را انجام دهد، دادن کار به استاد دوم اشکالي ندارد، به شرط آن که مقدار کمي از کار را استاد اول انجام دهد و استاد دوم نيز کار را بدون عيب تحويل دهد.(1)
پي نوشت:
1. سؤال تلفني(7840001)از دفتر آيت الله مکارم شيرازي.

پرسش 3:
در بعضي از روايات که از ائمه به ما رسيده موسيقي را حرام مي دانند . امروز مجتهدين بعضي حرام و بعضي نمي دانند. مرجع تقليد آقاي مکارم شيرازي

پاسخ:
@@
همه مراجع معظم تقليد موسيقي مطرب را حرام مي دانند . موسقي دو نوع است، موسيقي حرام وموسيقي حلال.
موسيقى‏ حرام آن است که مطرب و مناسب با مجالس لهو و فساد باشد . غير آن حلال است . تشخيص آن با مراجعه به عرف مردم امكان پذير است.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله مکارم، استفتاءات جديد، ج1 ،ص 153، سؤال 519 .

پرسش 1:
اجاره کنيز شرح
آيا در اسلام اجاره دادن کنيز خود به ديگري جاز است؟
پاسخ:
@@پرسشگر گرامي باسلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز.
برده داري و کنيز داري در زمان ظهور اسلام به عنوان يک قانون عمومي و رايج در آن زمان وجود داشته است. اسلام نيز به خاطر برخي از مصلحت ها، در ظاهر اين مسئله را تحريم نکرد ، ولي قوانين خاصي براي آن در نظر گرفت. با وضع قوانين خاص در اين مورد از سوي اسلام و رعايت آن، بعد از مدتي برده داري و کنيز داري از بين رفت.
در شرايط فعلي برده و کنيز از بين رفته است و موضوعيت ندارد. لازم است وقت خود را روي اين گونه مسائل ضايع نکنيد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
مستحب است كه پدر و مادر براي اولادي كه متولد مي شود ، چه دختر باشد يا پسر ،عقيقه كنند، اما آداب و نکاتي که راجع به عقيقه وجود دارد :
1 - عقيقه بايد گوسفند ، بز يا شتر باشد . حيوان ديگري مثل مرغ و امثال آن كفايت نمى كند. اگر شتر عقيقه کند، بايد پنج يا شش ساله باشد . بهتر است شش سال يا بيش تر داشته باشد . اگر بز باشد ، يک ساله يا بيش تر باشد . اگر گوسفند باشد ، شش يا هفت ماهه باشد .بهتر است گوسفند لاغر نباشد و فربه باشد. هم چنين بهتر است گوسفند کور، و بسيار لنگ نباشد که راه رفتن براي او دشوار باشد. نيز مغز و شاخ گوسفند هم شکسته نباشد و اخته هم نشده باشد.
2- مشهور ميان علما آن است : مستحب است براى پسر ، حيوان نر و براى دختر ، حيوان ماده عقيقه كنند. چنانچه حيوان غيرهمجنس هم باشد ، صحيح است.
3- در استحباب عقيقه فرقى بين نوزاد اول و دوم و غيره نيست . بهتر است در روز هفتم نوزاد عقيقه نمايد .تا زماني که به سن بلوغ نرسيده، بر پدر مستحب است براي فرزند عقيقه کند . اگر پدر و مادر عقيقه نكردند ، بعد از بالغ شدن بر خود شخص مستحب است كه عقيقه كند . در روايات آمده است كه در سلامت شخص تأثير فراوان دارد.
4 - كسانى كه قدرت مالى ندارند ،مستحب است هر زمانى كه قدرت پيدا كردند ، براى نوزاد خود عقيقه كنند.
5- مستحب است که گوشت عقيقه را بپزند . به مؤمنان اطعام نمايند . گوشت آن را خام تصدق نکنند. اگر چه خام هم بدهند ، خوب است ولي بهتر است که حد اقل آن را با آب و نمک بپزند و به مؤمنان بدهند . در حق نوزاد دعا نمايند. نيز مستحب است استخوان هاي حيوان عقيقه شده را نشکنند ،بلکه از بند ها جدا کند .
6- مكروه است كه مادر و پدر و خواهر و برادر نوزاد (عائله پدر نوزاد) از عقيقه بخورند . كراهت، نسبت به مادر بيش تر است. بهتر است که عيال پدر و مادر هم که در خانه ايشان مي باشند، از آن گوشت و طعام نخورند.
7- از ماليدن خون عقيقه بر سر طفل خود داري شود.
8- مستحب است در هنگام کشتن گوسفند عقيقه دعا بخواند. از امام صادق عليه السلام روايت شده: وقت ذبح عقيقه اين دعا را بخواند:
« بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ عَقِيقَةٌ عَنْ فُلَانٍ(به جاي فلان اسم نوزاد را بگويد) لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ ».
در روايت ديگري وارد شده که اين دعا را بخواند :ْ «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ إِيمَاناً بِاللَّهِ وَ ثَنَاءً عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَ الْعِصْمَةَ لِأَمْرِهِ وَ الشُّكْرَ لِرِزْقِهِ وَ الْمَعْرِفَةَ بِفَضْلِهِ عَلَيْنَا أَهْلَ الْبَيْتِ »پس اگر نوزاد پسر باشد بگويد: اللَّهُمَّ إِنَّكَ وَهَبْتَ لَنَا ذَكَراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِمَا وَهَبْتَ وَ مِنْكَ مَا أَعْطَيْتَ وَ كُلُّ مَا صَنَعْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا عَلَى سُنَّتِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ وَ رَسُولِكَ وَ اخْسَأْ عَنَّا الشَّيْطَانَ الرَّجِيمَ لَكَ سُفِكَتِ الدِّمَاءُ لَا شَرِيكَ لَكَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِين‏ اللَّهُمَّ لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ و شعرها بشعره و جلدها بجلده . اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لفلان بن فلان( اسم نوزادو پدر ش را بگويد)» (1)
پي نوشت:
1. مرحوم علامه محمد باقر مجلسي، حليه المتقين ، باب چهارم ، فصل نهم و حاشيه مفاتيح الجنان .

پرسش 1:
سجده واثرآن شرح سلام ابتدا متن زير را بخوانيد --------------------------------------------------- يكى از نشانه هاى بندگى و تقرب به خداوند باقي ماندن اثر سجده بر مواضع سجود مخصوصا پيشانى است . كه امير المومنين عليه السلام مى فرمود: انى لا كره للرجال ان تكون جبهته جلحاء ليس فيها شى من اثر السجود وبسط راحته انه يستحب للمصلى ان يكون ببعض مساجده شى من اثر السجود فانه لا يا من ان يموت فى موضع لا يعرف فيحضره المسلم فلا يدرى على ما يدفنه ؛ خوش ندارم كه پيشانى خالى از اثر سجده باشد. آنگاه امام صادق دست خود را گشود فرمود: مستحب است نمازگزار در بعضى از مواضع سجده اش آثارى از سجده باشد زيرا ممكن است در محلى از دنيا برود كه او را نشناسند. مسلمانى اگر كفالت دفنش را بكند نمى داند چگونه او را دفن نمايد(1) (به آداب اسلام يا به صورت ديگر چون اثرى از سجده بر پيشانى او نيست ). در قرآن كريم پيروان حضرت محمد صلى الله عليه و آله مورد ستايش خدا قرار مى گيرند با همين علامت به اين آيه توجه كنيد: محمد رسول الله و الذين معه اشداء على الكفار رحماء بينهم تراهم ركعا سجدا يبتغون فضلا من الله و رضوانا سيماهم فى
پاسخ:
@@
پرسشگر گرامي باسلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز.
آن چه گفته شده ،درست است و منافاتي با روايات نقل شده ندارد. منظور روايات اين است که مومن اهل نماز و تهجد باشد . به نماز واجب اکتفا نکند و اثر عبوديت در ظاهر او نيز نمايان باشد .اما لازم است انسان به طور عمد در آشکار شدن اثر سجده بر پيشاني خود ، خودداري کند.زيرا ممکن است شيطان آدمي را فريب دهد. انگيزه خود نمايي را در او تقويت کند يا چه بسا در جامعه در معرض اتهام قرار گيرد يا انگشت نما شود ، همان طوري که همکارتان با نامه و تعريض، غير مستقيم خودنمايي و تظاهر را به شما نسبت داده است . آري سجده طولاني داشتن در اسلام پسنديده است. امام سجاد و ساير امامان (عليهم السلام) به اين فضيلت، موصوف بودند كه پيشاني آنان نشانه سجده داشت . اما هيچ دستوري از بزرگان دين نداريم که اگر پيشاني شما بر اثر سجده خاکي شد، آن را پاک نکنيد . ممکن است نيت ريا نداشته باشيد اما مردم براي اين عمل ، شائبه اي از ريا مي بينند و بر اين اساس داوري مي کنند. در اين صورت بايد براي هر بيننده اي توجيه کنيد و از نيت خود خبر دهيد که اين عمل ممکن نيست.
در مورد برخورد با آن دختر بهتر است عکس العمل نشان ندهيد و يادداشت را حمل بر سوء تفاهم بگذاريد و عمل خود را تصحيح کنيد.

پرسش 1:
روابط زناشويي شرح
از پشت با همسر چه حکمي دارد؟
پاسخ:
@@
در مورد کامجويي از پشت با همسر فتواها مختلف است.
به فتواي آيات عظام:
امام خميني، شبيري زنجاني، گلپايگاني، فاضل، صافي، (1) نوري همداني،(2) گرامي(3) مكروه است وكراهتش شديد است.
به نظر آيت الله اراكي درحال حيض بنا بر احتياط بايد ترك شود، و به نظر آيت الله خويي ،چه درحال حيض و چه غير حال حيض بنا بر احتياط حرام است. به نظر آيت الله سيستاني در حال حيض و پاكي اگر زن راضي نباشد، بنا بر احتياط جايز نيست.(4)
به نظر آيت الله وحيد بنا بر احتياط واجب در حال حيض بايد اجتناب شود . در غيرحال حيض اگر زن راضي باشد ،مكروه است . اگر راضي نباشد ،حرام است.(5)
به نظر آيت الله بهجت در حال حيض بنا براحتياط واجب جايز نيست. در حال پاكي اگر موجب اذيت زن شود ،حرام وگرنه شديداً مكروه است.(6)
به نظر آيت الله خامنه‌اي مكروه است . اگر زن راضي نباشد و موجب اذيت زن شود ،حرام است.(7)
به فتواي آيت الله صانعي در حال حيض حرام است. در غير حال حيض اگر زن راضي باشد، اشكال ندارد . اگر راضي نباشد ،حرام است.(8)
به نظر آيت الله مكارم مكروه است . اگر براي زن ضرر داشته باشد و زن راضي نباشد، حرام است.(9)
به نظر آيت الله تبريزي احتياط ترك آن است.(10)
کامجويي از عقب از نظر پزشکي مردود است وهيچ پزشکي چنين رابطه­اي را توصيه نمي­کند . در قوانين مجازات هاي اسلامي اگر مردي همسر خود را مجبور به انجام چنين رابطه اي کند، زوجه ( زن) مي تواند از شوهر خود شکايت کند . هر چيزي از نظر اسلام مردود شناخته شود ،حتما به ضرر انسان مي باشد . امروزه از نظر پزشکي ثابت شده که اين رابطه پر خطر است.
پي‌نوشت‌ها:
1 ـ 4. توضيح المسائل مراجع، ج1، مسئله 450.
5. آيت الله وحيد، توضيح المسائل، مسئله 456، و سؤال از دفتر ايشان.
6. آيت الله بهجت، استفتاآت، ج 1، سؤال 1069 و سوال از دفتر ايشان.
7. سوال از دفتر آيت الله خامنه‌اي.
8. آيت الله صانعي، توضيح المسائل، مسئله 439 و سؤال از دفتر ايشان.
9. سؤال از دفتر آيت الله مكارم.
10. آيت الله تبريزي، استفتاآت، سؤال 1463.

پرسش 1:
از خدا کمک بگيريم يا از معصوم شرح پاسخ کساني که مي گويند امام رضا هم بايد از طرف خدا شفا دهد چيست؟
پاسخ:
@@با سلام و سپاس از اعتماد به ما و ارتباط با اين مركز
درخواست از غير خدا همان توسل است .توسّل يعني كسي را در پيشگاه خداوند شفيع قرار دادن، البته آدمي مي‏تواند و مجاز است كه مستقيماً از خداوند حاجت خود را بخواهد، ولي اگر بتواند در اين
مسير دعاي ديگران- به خصوص مقرّبان درگاه الهي را نيز همراه خود سازد، احتمال تأثير فزون‏تري در كار خواهد بود. اگر خداوند به طور كلي فراموش گردد و تنها وسايط ديده شوند، اين امر با آموزه‏هاي ديني و قرآني سازگاري ندارد.
توسل به اولياي الهي موجب شرك نيست؛ ‌زيرا كساني كه توسل به اولياي الهي پيدا مي‌كنند، هيچ گونه استقلالي براي ايشان قائل نمي‌شوند .
فرق توسل به ائمه (ع) و معبودهاي ساختگي آن است كه:
توسل جويندگان به معبودها آنها را عوامل مستقل و تصميم گيرنده در عرض خداوند به حساب مي‏آورند و اين شرك است. به اعتقاد ما نقش ائمه و انبيا (ع) و اولياي الهي شفاعت اذني است. يعني آنان با اذن خدا و طبق خواست او به مدد مددجويان مي‏شتابند. چنين ديدگاهي هرگز مستلزم شرك نيست. زيرا اراده ائمه را در طول اراده خدا و مجراي همان قرار مي‏دهد، نه مستقل از آن. از توضيح فوق اشتباه وهابيون كه شيعه را در اين زمينه متهم به شرك مي‏كنند ،به خوبي روشن مي‏شود.
به دلائل ذيل به اولياي الهي متوسل مي‌شويم:
اولاً: خداوند در قرآن فرموده است: «وَ اِبْتَغُوا إِلَيهِ اَلْوَسِيلَةَ ؛به سوي خداوند وسيله برگيريد»(1) اين وسيله مي‏تواند اعمال صالح باشد و مي‏تواند شخص صالح و وجيهي باشد. زيرا انسان آلوده و گنهكار چون از ساحت قرب الهي دور است، با توسل به محبوبين درگاه خدا تضمين بهتري براي درخواست خود مي‏يابد. در قرآن نيز آياتي در مورد توسل به اوليا آمده است. فرزندان يعقوب هنگام پشيماني از گناه خود گفتند:
«يا أَبانَا اِسْتَغْفِرْ لَنا؛ اي پدر ! براي ما طلب آمرزش نما»،(2) در آيه ديگر مي‏فرمايد:
«وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اَللَّهَ وَ اِسْتَغْفَرَ لَهُمُ اَلرَّسُولُ لَوَجَدُوا اَللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً ؛اگر به هنگام ستم برخويش نزد تو آيند "اي پيامبر" و استغفار كرده و تو نيز براي آنان استغفار كني ،خدا را توبه پذير و مهربان خواهند يافت»،(3).
دوم: خداوند عنايت دارد كه در مراحل گوناگون و به راه هاي مختلف، انسان‏ها به افراد برگزيده و الگوهاي راستين توجه يابند تا از اين طريق راهي به سوي تربيت درست بيابند و توسل يكي از همان راه‏هاست.
بنا براين متوسلان، با معرفت بر اين اسباب‌ها و وسائل، نه اصالتي قائلند و نه استقلالي، بلكه وسيله اي مي‌انديشند كه خداي سبب ساز آن‌ها را مجراي فيض و طريق رحمت خود قرار داده و مومنان را بر آن امر نموده است.
توسل و درخواست حاجت به سه صورت انجام مي شود :
يک - خواندن خدا به حق اولياي او:
1-1. پيامبر اكرم: «خداوند مي‏فرمايد: اي بندگان ! گرامي‏ترين خلق و پرفضيلت‏ترين آنان نزد من، محمد و برادرش علي و امامان بعد از وي هستند. اينان «وسيله»ها به سوي من مي‏باشند. هر كسي حاجتي دارد و نفعي را طالب است و يا دچار حادثه‏اي سخت و زيان بار گشته و برطرف شدن آن را مي‏خواهد، مرا به محمد و آل طاهر طاهرينش بخواند تا به نيكوترين وجه حاجت او را بر آوردم».(4)
2-1. امام موسي كاظم: «هر گاه حاجتي به درگاه خداوند داشتي، بگو: «اللهم اني أسألك بحق محمد و علي...»؛ يعني خدايا! به حق محمد و علي تو را مي‏خوانم. نزد تو شأن و منزلت والايي دارند. پس به حق اين منزلت و رتبه از تو مي‏خواهم بر محمد و آل محمد درود فرستي و حاجت مرا برآورده سازي.(5)
3-1. سمهودي از علماي اهل‏سنّت، در فصلي از كتاب خود تحت عنوان «توسّل زائر به رسول خدا و شفيع قرار دادن وي به پيشگاه خدا» مي‏نويسد: «بدان كه استغاثه از پيامبر اكرم و جاه و منزلت او را به درگاه خداوند شفيع قرار دادن، كار انبيا و مرسلين و سيره صالحان پيشين بوده است؛ قبل از خلقت آن حضرت و بعد از آن، چه در حال حيات و چه بعد از رحلت، چه در عالم برزخ و چه در عرصه قيامت...»
عمر بن خطاب مي‏گويد: «پس از اينكه آدم ابوالبشير مرتكب ترك اولي شد، در مقام توبه به پيشگاه خداوند عرضه داشت: «يا ربّ أسئلك بحق محمد(ص) لمّا غفرت لي»؛ يعني، پروردگارا به حق محمد از تو مي‏خواهم كه مرا بيامرزي... .(6)
4-1. توسّل عمر بن خطاب به عباس
در كتاب‏ها و مدارك معتبر اهل‏سنّت آمده است: زماني قحطي و خشكسالي پيش ‏آمد، عمر از طريق توسّل به عباس عموي پيامبر، طلب باران كرد و گفت: «هذا والله الوسيلْ الي الله و المكان منه؛ به خدا سوگند! عباس وسيله به درگاه الهي و داراي قرب و منزلت نزد او است» و «اللهم انّا نتوسّل اليك بعمّ نبيّنا فاسقنا؛ خدايا! به وسيله عموي پيغمبرمان به تو روي مي‏آوريم، پس سيرابمان كن»(7) و يا مي‏گفت: «اللهم انّا نستقيك بعمّ نبيّك و نستشفع اليك بشيبه;(8) خدايا! به وسيله عموي پيامبرت از تو باران مي‏خواهيم و موي سفيد او را به درگاه تو شفيع مي‏آوريم».
5-1. تعليم توسّل به اصحاب
عثمان بن حنيف مي‏گويد: روزي در محضر پيامبر بودم، حضرت به شخصي كه مشكل خود را به ايشان عرضه مي‏كرد، شيوه دعا و توسّل را چنين تعليم فرمود: برو وضو بساز و دو ركعت نماز به جا آور . پس از آن خداوند را با اين جملات بخوان: «اللهم اني اسألك و اتوجه اليك بنبيّك نبي الرحمْه يا محمد انّي اتوجّه بك الي ربّي في حاجتي لتقضي، اللهم شفّعه فيّ;(9)
بار خدايا! از تو در خواست مي‏كنم و به تو روي مي‏آورم به پيامبرت، پيامبر رحمت. اي محمد! به حق تو به سوي خدايم روي آورده‏ام تا حاجتم بر آورده شود. خدايا! پيامبرت را در مورد من شفيع قرار ده»
6-1. توسل پيامبر به انبياي گذشته
انس بن مالك مي‏گويد: روزي كه فاطمه بنت اسد فوت كرد، پيامبر دستور داد قبري را حفر كنند. آن گاه حضرت وارد قبر شد و در آن خوابيد و چنين ادعا كرد:«اللهم اغفر لامي فاطمه بنت اسد، و وسع عليها مدخلها، بحق نبيك و الانبيأ الذين من قبلي؛ خدايا! مادرم فاطمه بنت اسد را بيامرز و جايگاه او را وسعت بخش، به حق پيامبرت و پيامبران قبل از من».(10)
7-1. توسل امام حسين(ع)
امام حسين(ع) در دعاي معروف عرفه، چنين با خداوند مناجات مي‏كند:
«اللهم انا نتوجه اليك في هذه العشيْ التي شرفتها و عظمتها بمحمد نبيك و رسولك...؛ بار خدايا! در اين شامگاه كه به آن شرف و عظمت بخشيده‏اي، به وسيله محمد(ص) پيامبرت و رسول و برگزيده ات، رو به درگاه تو مي‏آوريم».(11)
دو. درخواست دعا از اولياي الهي
در خواست دعا همجنان كه از برادر و خواهر مؤمن امري صحيح و پسنديده است، از اولياي الهي و آبرومندان درگاه او، بجا و پسنديده است و ريشه قرآني دارد كه‌ آيات آن پيش تر بيان شد.
سه. در خواست حاجت از اولياي الهي
به طور مستقيم حاجت خود را از اولياي الهي طلب كنيم؛ مثلاً بگوييم: اي پيامبر رحمت! مريض ما را شفا بده؛ همان گونه كه صحابي
خطاب به ايشان عرض كرد:«اسألك مرافقتك في الجنه؛ از تو مي‏خواهم در بهشت همنشينت باشم».(12)

پي‏نوشت‏‌ها:
1. مائده(5) آيه 25.
2. يوسف (12) آيه 97.
3. نساء (4) آيه 64.
4.بحارالانوار، ج 94، ص 22، ح 20.
5.همان، ج 94، ص 22، ح 19.
6.مستدرك صحيحين، ج 2، ص 615.
7.اسدالغابه، ج 3، ص 165.
8.شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد، ج 7، ص 274؛ صحيح بخاري، ج 2، ص 16 و ج 4، ص 209؛ صحيح ابن خزميه، ج 2، ص 338؛ صحيح ابن جبان، ج 7، ص 111.
9.مسند احمد بن حنبل، ج 4، ص 138؛ حاكم نيشابوري، مستدرك صحيحين، ج 1، ص 313؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 441، ح 138؛ التاج الجامع (صحاح خمسه 9)، ج 1، ص 286؛ سمهودي، وفأ الوفأ، ج 4، ص 1373؛ سنن ترمذي، ج 5، ص 229، ح 3649.
10. كنز العمال، ج 12، ص 148، ح 34425؛ المعجم الكبير، ج 24، ص 352.
11.سيد بن طاووس، اقبال، ج 2، ص 85.
12.صحيح المسلم، ج 2، ص 52، سنن ابي داوود، چ 1، ص 297، ح 2320؛ شرح نهج البلاغه اين ابي‏حديد، ج 10، ص 207.