برای شیر دادن آدابی است از جمله این كه مادر با طهارت و یاد خدا از شیر حلال به فرزند بدهد و اگر قرار است برای فرزند دایه بگیرند زنی مؤمن و پاك كه آداب دینی را به خوبی رعایت می كند و ... برای شیر دادن بگیرند و از این كه زن فاسد و بدمنظر و ... را به دایگی بگیرند، خودداری ورزند و ... (1)

اما این كه اگر مادر باردار باشد، روایت و دلیلی بر كراهت شیر دادن در آن زمان، نیافتیم. بلكه قرینه ای بر عدم كراهت وجود دارد و آن روایاتی است كه جماع در دوران شیر دهی (كه طبیعتا ممكن است به بارداری بینجامد) را مكروه نشمرده است. (2)

اگر شیر دادن به فرزند در دوران بارداری مكروه بود، باید آمیزش در دوران شیر دهی هم كه ممكن است به بارداری بینجامد، مكروه باشد. 

پی نوشت ها:

1. شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، - ، ج 15 ، ص 184-190؛ مجلسی، حلیه المتقین ، قم ، عصر جوان ، 1384 ش، ص 128-129.

2. شیخ حر عاملی ، همان ، ص 179-180.

با سلام

عبارت درست آنچه نوشته اید، چنین است: اهدای خون سالم، اهدای زندگی است.

تامل در معنای جمله، مفاهیم عاطفی و اخلاقی و اجتماعی آن را روشن می سازد.

اهداي خون به عنوان «خالص ترين» نمونه رفتار انسان دوستانه در جامعه بوده و اهداكنندگان داوطلب، انسان هايي كه بي هيچ چشم داشتي، ايثارگرانه خون خود را به بيماران مي بخشند تا قطره قطره زندگي را به كام بيماران بنشانند، به زيباترين شكل ممكن در خدمت جامعه انساني برآمده اند . چه چیزی بهتر از این است كه انسان از وجود خود برای خدمت رسانی به دیگران بهره ببرد.

قرآن می فرماید :

تَعاوَنُوا عَلَي الْبِرِّ وَ التَّقْوي؛ (1) در نيكوكاري و پرهيزگاري با يكديگر همكاري كنيد.

امام علي‏عليه السلام می فرماید :

 طوبي‏ لِمَن أحسَنَ إلَي الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ ؛(2) خوشا به حال آن كه به بندگان خدا نيكي كند و براي آخرت خود زاد و توشه برگيرد

امام كاظم ‏عليه السلام می فرماید :

 إنَّ لِلّهِ عِباداً فِي الأرضِ يَسعَونَ في حَوائجِ النّاسِ هُمُ الآمِنونَ يَومَ القِيامَةِ؛ (3) خداوند در زمين بندگاني دارد كه براي برآوردن نيازهاي مردم مي‏كوشند؛ اينان ايمني يافتگان روز قيامت‏اند. ‏

اهدای خون با توجه به نیاز شدید در عرصه‌پزشكی  جهت درمان بیماران ، یكی از مصادیق آیه شریفه و روایات فوق است كه در اكثر جوامع عمومیت یافته و علاوه بر جنبه‌معنوی و انسان‏دوستانه آن، دارای فوائد فراوانی است.

به گفته پزشكان ، اهدای خون در سلامتی شخص اهدا كننده از طریق كنترل ضربان قلب ، فشار خون ، دمای بدن، تشخیص كم خونی و نوع گروه خونی تاثیر به سزایی خواهد داشت.

پزشكان معتقد اند اهدای خون باعث افزایش نشاط و شادابی و پیشگیری از سكته های قلبی و مغزی ، افزایش فعالیت مراكز خون سازی بدن ، افزایش طول عمر می شود.

از جمله آثار  اهدای خون كه می تواند در زمره مهم ترین آثار عاطفی و اخلاقی و اجتماعی آن قرار بگیرد، نجات زندگی افراد و كسب رضایت الهی و قرب به ایزد منان ، افزایش حس مسئولیت پذیری انسان نسبت به همنوع است كه

از اهمیت بالایی برخوردار است.

پرسشگر گرامی :

1. از آن جایی كه در صدر اسلام ، هنوز علم پزشكی رشد نیافته بود ،روایاتی مخصوص اهدای خون نداریم اما روایاتی كه بیانگر پاداش  كار خیر و نیك می باشد، این عمل خدا پسندانه را نیز شامل می شود.

2. در مورد اینكه آیا حجامت اصلح است یا اهدای خون ؟ می توانید با متخصصان و پزشكان مشورت كنید. مركز ملی پاسخگویی به سوالات دینی آماده پاسخگویی به سوالات شما در زمینه احكام، مشاوره خانواده، اخلاق، قرآن حدیث، تاریخ ادیان، اعتقادی و ... می باشد.

موفق باشید.

پی نوشت ها :

1. مائده (5) آیه 2 .

2. عبدالواحد بن محمد تميمي آمدي، غرر الحكم و درر الكلم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي قم،1366هجري شمسی، ص 149، شماره 2527  .

3. ثقة الاسلام كليني، الكافي،دار الكتب الإسلامية تهران، 1365 هجري شمسی، ج2، ص 197

     سؤالي كه مطرح كرده ايد خيلي كلي است، چون نسبت به مسائل مختلف، وسواس ايجاد مي شود و نوع موضوع وسواس، در نوع درمان دخالت دارد. ما يك كلياتي را براي شما توضيح مي دهيم، اما اگر دچار وسواس هستيد بايد آن را به صورت دقيق بيان كنيد تا بيشتر بتوانيم كمكتان كنيم.

«وسواس» يك نوع اختلالي است كه انسان، بدون اختيار و از روي اجبار، عملي را مكرراً انجام مي‏ دهد و يا مطلب و موضوعي را در فكر و ذهن خود تكرار مي ‏كند. اولي را «وسواس عملي» و دومي را «وسواس فكري» گويند. در واقع در ذهن فرد وسواسي، اختلالي به وجود مي ‏آيد كه توقف قطعي آن فكر يا آن عمل حاصل نمي ‏شود. اغلب مبتلايان به وسواس فكري نيز، افكار بيهوده و شرم آور يا وحشتناكي در ذهن خود به وجود مي ‏آورند كه اين افكار در چرخه ‏اي بي ‏پايان، مرتب تكرار مي ‏شود. فرد مبتلا به آن عليرغم كوشش فراوان خود قادر نيست آن را از ذهن خويش خارج سازد. اين افكار مزاحم كه بدون اختيار فرد به سراغ وي مي ‏روند گاهي او را به تكرار برخي كارها و اعمال بي‏فائده وا مي‏دارند. هر چند وي به بيهودگي و عدم ضرورت و غيرمنطقي بودن آن عمل واقف است ولي نمي ‏تواند از انجام آنها خودداري كند و زندگي عادي و عملكرد فرد را مختل مي ‏كند و بسيار وقت‏گير است. و گاهي بخاطر تمسخر يا مخالفت علني يا ترحّم ديگران، عمل تكراري خود را مخفي مي ‏كند.

علت ايجاد بيماري وسواسي جبري

ژنها: بيماري وسواسي جبري ( OCD ) گاهي اوقات ‌‌‌‌ارثي است بنابراين مي تواند در نسل هاي مختلف يك خانواده ديده شود.

استرس: اتفاقات استرس زاي زندگي عامل حدود يك سوم موارد هستند.

تغييرات زندگي: مواردي كه فرد بطور ناگهاني مجبور به افزايش مسئوليتش مي شود مانند بلوغ،‌تولد بچه يا شغل جديد.

تغييرات مغزي: محققان معتقدند اگر شما علائم وسواس را بيشتر از يك زمان كوتاه داشته باشيد، عدم تعادل يك ماده شيميايي به نام سروتونين (همچنين به نام SHT) در مغز ايجاد مي شود. آنها در حال حاضر بخشهاي خاصي از مغز را كه به نظر در بيماري وسواسي جبري دخيل به نظر مي رسند مورد مطالعه قرار داده اند.

شخصيت: اگر شما فردي منظم، دقيق، برنامه ريز و با استانداردهاي بالا هستيد، بيشتر در معرض ابتلا به وسواس هستيد. اين صفات بطور طبيعي مفيدند اما چنانچه افراطي شوند ممكن است به سمت وسواس سوق يابند.

روشهاي تفكر: تقريباً همه ما گاهي افكار بسيار مضطرب كننده داريم. چه مي شد اگر زير ماشين برويم يا به فرزند خود آسيب بزنيم. اغلب ما اين افكار را سريعاً از سر خود دور مي كنيم. و روال عادي زندگي خود را پيش مي گيريم. اما چنانچه شما بخصوص استانداردهاي بالاي اخلاقي و مسئوليتي داشته باشيد ممكن است احساس كنيد حتي داشتن اين افكار وحشتناك است بنابراين احتمال بالاتري وجود دارد كه منتظر بازگشت آنها باشيد كه اين به نوبه خود بازگشت آنها را محتمل تر مي كند.

براي درمان به موارد زير دقت كنيد:       

* خود را در معرض افكار مشكل زا قرار دهيد، ممكن است به نظر عجيب برسد اما اين يك راه كنترل بيشتر اين افكار است. آنها را ضبط كرده ودوباره به آن گوش دهيد،يا از آنها يادداشت برداريد ودوباره آنها را بخوانيد. لازم است اين كار را بطور منظم و روزانه نيم ساعت انجام دهيد تا وقتي كه اضطرابتان كاهش يابد. در اين روش فرد مبتلا، با اختيار خود آن قدر خود را در معرض همان موضوعي كه از آن رنج مي ‏برد قرار دهد تا از آن فكر خسته و متنفّر شود. بنابراين هر روز، بايد زماني را به فكر كردن درباره موضوع وسواس فكري خود اختصاص دهيد و آن چنان و آن قدر درباره آن فكر كنيد كه از آن متنفّر شويد. مثلا شما بايد لفظ الله و خدا و اين جور الفاظ را تكرار كنيد، و اگر فكر بد يا توهيني هم به ذهنتان آمد، نسبت به آن بي خيال و بي توجه باشيدتا حساسيت  شما و اضطراب شما از بين برود.

* در مقابل رفتار جبري مقاومت كنيد، نه افكار وسواسي. بايد توجه داشته باشيد كه همگي ما گاهي افكار عجيب داريم، اما اينها فقط افكار هستند، آنها به اين معني نيست كه شما فرد بدي هستيد يا اينكه اتفاقات ناگواري در پيش هستند. سعي در خلاصي از اين افكار، فايده اي نخواهند داشت. بايد در حضور آنها راحت باشيد و با آنها فقط با كنجكاوي مختصري برخورد كنيد. اگر افكار بيشتري به مغزتان هجوم آوردند مقاومت نكنيد و اجازه دهيد كه باشند و در مورد آنها هم مثل افكار موجود قبلي رفتار كنيد. واقعيت اين است كه تلاش براي بيرون راندن اين افكار از ذهنتان، نتيجه عكس مي دهد، يعني باعث مي شود كه اين افكار با شدت بيشتري به ذهنتان هجوم بياورند، لذا اصلا در برابر اين افكار مقاومت نكنيد، بلكه اجازه دهيد كه آنها به ذهنتان بيايند، و اصلا از آنها ناراحت نباشيد و عكس العملي نشان ندهيد. اين در واقع همان عدم حساسيت در مقابل اين افكار است. وقتي كه حساسيتي در مقابل اين افكار نشان ندهيد به تدريج اين افكار، ديگر به ذهنتان نخواهند آمد. همه افراد اين حالت ها را دارند و گاهي ا ين افكار به ذهنشان مي آيند، اما چون حساسيت به خرج نمي دهند و به آنها اعتنايي نمي كنند، اين افكار در ذهنشان باقي نمي مانند و تكرار نمي شوند. اما چنانچه شما استانداردهاي بالاي اخلاقي و مسئوليتي داشته باشيد ممكن است احساس كنيد كه حتي داشتن اين افكار، وحشتناك است، بنابراين احتمال بالاتري وجود دارد كه منتظر بازگشت آنها باشيد، كه اين به نوبه خود بازگشت آنها را محتمل تر مي كند.

يك راه پيشگيري در اين زمينه اين است كه روش تفكر خود را تغيير دهيد، از افكار نگران كننده نترسيد و در مورد آنها حساسيت نشان ندهيد و به آنها اعتنايي نكنيد، آنها  فقط فكر هستند و اگر حساس نباشيد هيچ ضرري ندارند.

يك مسئله بسيار مهم كه هم در آموزه هاي ديني به آن توجه شده است، و هم در بحث هاي روان شناختي مورد توجه است، مسئله بسيار مهم "عادت" است، ما  اگر كاري را  انجام دهيم ، و  آن را تكرار كنيم، خودبخود اين كار براي ما عادت مي شود، حالا اگر اين كار، يك كار خوب باشد، يك عادت مثبت در ما ايجاد مي شود، و اگر كار بدي باشد، يك عادت بد در ما ايجاد مي شود. وقتي كه عادتي در ما شكل گرفت، عمل كردن به آن كار بسيار راحت تر مي شود، و يك كشش دروني براي انجام آن كار ايجاد مي شود، كه قبلا وجود نداشته است. هم چنين خلاف اين ميل دروني عمل كردن، كمي سخت مي شود. پس جواب دادن شما به اميال دروني اتان، به انجام عمل منجر مي شود، و انجام عمل هم يعني تكرار، كه به ايجاد عادت در شما منتهي مي شود. پس مهمترين مطلب در اينجا  "تكرار عمل" است كه بايد به آن فوق العاده توجه شود.  تك تك كارها و دانه دانه كارهايي كه مي كنيد، موجب تقويت عادتي در شما مي شود، كه انجام آن عمل را براي شما راحت تر مي كند. بعد از اين مقدمه، جواب شما در انجام تك تك كارهايتان است.

دو نوع درمان رفتاري و شناختي براي درمان بيماري وسواسي جبري (OCD) وجود دارد :

1-     مواجهه سازي و پيشگيري از پاسخ عملي (ERP) و  2- درمان شناختي.

ERP (مواجهه سازي و پيشگيري از پاسخ عملي)

اين روشي براي توقف تقويت دو جانبه رفتارهاي جبري و اضطرابهاي ماست. ما مي دانيم اگر شما به مدت طولاني در يك موقعيت استرس زا باقي بمانيد بتدريج به آن عادت كرده، اضطراب شما از بين مي رود. بنابراين شما با موقعيتي كه از آن هراس داريد رو در رو مي شويد، اما در عين حال انجام امور جبري تكراري مانند چك كردن مداوم يا تميز كردن(پيشگيري از پاسخ عملي) را متوقف مي كنيد ومنتظر مي شويد تا اضطراب از شما دور شود، معمولا بهتر است اين كار را قدم به قدم انجام دهيد.

    * فهرستي از تمام چيزهايي كه در حال حاضر از آنها مي ترسيد يا اجتناب مي كنيد را تهيه كنيد.

    * تمام موقعيتها يا افكاري كه كمتر از همه شما را مي ترسانند را در انتهاي فهرست قرار دهيد و بدترينها را در ابتداي آن.

    * سپس از انتها شروع كرده و به سمت ابتداي فهرست بياييد و سعي كنيد يك به يك به حل آنها بپردازيد. به مورد بعدي صعود نكنيد مگر آنكه به قبلي به طور كامل چيره شده باشيد. اين كار بايد روزانه و لا اقل يكي دو هفته انجام پذيرد. هر بار لازم است شما اين كار را تا وقتي انجام دهيد كه مدت زمان اضطرابتان را به كمتر از نصف زماني   كه در بدترين حالت طول مي كشد كاهش دهيد - حدود 60-30 دقيقه براي شروع.

ثبت مقياسي از اينكه اضطرابتان هر 30 دقيقه به چه ميزان است (مثلا صفر براي بدون ترس تا 100 براي ترس شديد) خواهيد ديد احساس ترس چطور افزايش يافته و بعد كاهش مي يابد.

شما مي توانيد برخي مراحل را با درمانگر خود تمرين كنيد، ولي اكثر اوقات بايستي اين كار را در محيطي كه در آن احساس راحتي مي كنيد و به تنهايي انجام دهيد.

مهم است به ياد داشته باشيد كه شما نياز نداريد از تمام اضطرابتان خلاصي يابيد بلكه فقط تا ميزاني كه احساس بهتري كنيد . به ياد داشته باشيد كه اضطرابتان نا خوشايند است اما لطمه اي به شما نخواهد زد، و در نهايت از بين خواهد رفت و با تمرين، مواجهه با آن ساده تر خواهد شد.

ـ   مطالعه كتاب‏هايي كه در اين زمينه نوشته شده است به شما كمك مي كند؛ مانند

كتاب "وسواس، پيدايش، رشد، علاج" تأليف مرحوم مصطفي زماني، انتشارات "مهدي يار"، قم

كتاب "چهل حديث" امام خميني، قسمت وسواس آن.

كتاب "اخلاق در خانه" آيت الله مظاهري، قسمت وسواس آن.

كتاب" وسواس شناخت و راههاي درمان" نوشته علي محمد حيدري نراقي، انتشارات "ميثم تمار"

كتاب "شفاي وسواس" نوشته علي اسلامي نسب و فرحناز قربان پور، انتشارات "شفا بخش"            

 با خريد نوار و يا كتاب تن آرامي (ريكلسيشن) تمارين تن آرامي را روزي يكي دوبار انجام دهيد. اين گونه كتابها را  مي توانيد از طريق اينترنت خريداري كنيد. به عنوان مثال بخش وسواس كتاب دو جلدي رفتار درماني شناختي ترجمه حبيب الله قاسم زاده يا كتاب وقتي اضطراب حمله مي كند ،نوشته ديويد برنز ترجمه مهدي قرچه داغي را تهيه و طبق آن عمل كنيد.

*   ورزش را فراموش نكنيد، چون ورزش باعث مي شود كه سطح اضطراب شما پايين بيايد و اين به درمان وسواس شما كمك مي كند.

*  به اين  نكته مهم نيز توجه داشته باشيد كه اين گونه افكار و كارهاي مزاحم، يك بيماري تلقي مي شود، و شما هرگز مؤاخذه نخواهيد شد، به عبارت ديگر گناه نيست و از اين نظر مطمئن باشيد. دليل آن هم غير اختياري بودن آن است، اما بايد به دنبال درمان آن باشيد. لذا خود را گناه كار ندانيد، بلكه يك بيماري است كه بايد درمان شود.

روانشناسان و روانپزشكان هم از درمان دارويي براي مقابله با وسواس فكري يا وسواس عملي استفاده مي‏ كنند و هم از درمان غيردارويي. براي درمان وسواس هاي متوسط يا شديد، بايد حتما درمان دارويي نيز صورت بگيرد كه براي دارو بايد به روان پزشك مراجعه كنيد.

در رواياتي كه از ائمه (عليهم السلام ) در مورد وسواس به ما رسيده است توصيه به اين شده است كه در مقابل وسواس، بايد بي اعتنايي كرد، يعني اصلا نبايد به آن توجه كرد، بلكه مثل مردم و به صورت معمولي كارهايشان را انجام دهد، در روايات گفته شده است كه وقتي مدتي با اراده قوي به اين صورت عمل كند وسواسش برطرف خواهد شد.

گفتني است كه براي درمان وسواس فكري و عملي، انتظار حل و درمان يك شبه آن را نداشته باشيد. هم چنين درمان وسواس به خصوص اگر شدت داشته باشد با يكي دو مكاتبه و به طور غيرحضوري قابل درمان نيست و لازم است با حضور يافتن پيش يك روان‏شناس (و اگر  شديد باشد با مراجعه به يك روانپزشك و خوردن دا رو) به درمان اساسي آن پرداخت، اگر به اجراي دستورات روان شناس اهتمام داشته باشيد، مطمئن باشيد كه وسواس شما درمان خواهد شد

عشق و محبت در زندگي به صورت غريزي ايجاد مي شود؛ ولي فقط يك جرقه است و بايد تقويت شود و گرنه مانند گلي كه به آن آب ندهند، پس از مدتي پژمرده خواهد شد.

براي استمرار اين مودت و سرد نشدن رابطه ها، برخورد زن و مرد بايد سنجيده و حساب شده باشد و اين امر به اطلاعات نياز دارد. اين آگاهي ها را با مطالعه كتاب هاي مناسب در زمينه زناشويي، شركت در جلسه هاي آموزش خانواده و استفاده از برنامه هاي آموزشي در رسانه بايد آموخت. اين موارد و مشابه آن، افراد را با ويژگي هاي شخصيتي زن يا مرد آشنا مي سازند.

در ادامه به نكات ذيل توجه كنيد.

1. با يادگيري مهارت هاي ارتباطي؛ نظير گوش كردن به حرف هاي يكديگر، احترام به نظرها و عقايد همديگر و تشريك مساعي و مشورت كردن؛ روابط خود را بهبود بخشيد.

2. هنگام اختلاف نظر يا سوء تفاهم، به جاي سرزنش يكديگر يا تفسير نادرست، به شناسايي مسئله و يافتن راه حل آن بپردازيد و در صورت لزوم، كمك و مشاوره افراد با تجربه و متخصص را جلب كنيد.

3. براي رسيدن به امنيت رواني و عاطفي در روابط زناشويي، داشتن صداقت، سعه صدر، انصاف و اعتماد متقابل را اصل اول قرار دهيد.

4. در صورت به وجود آمدن هرگونه سوء تفاهم و سوء برداشت، در نخستين فرصت ممكن به حل و فصل آن بپردازيد تا به فرآيندي ويرانگر و پيش رونده تبديل نشود.

5. درشتي همسرتان را با خشونت پاسخ ندهيد. خشونت را با سكوت پاسخ بدهيد و در موقعيتي مناسب، درباره مسئله مورد نظر بحث و گفت و گو كنيد.

6. بكوشيد در سراسر زندگي-به خصوص در روابط بين خود و همسرتان- به جاي هرگونه پيش داوري يا مشاهده اشكالات و ضعف ها، نقاط مثبت و قوت را ببينيد. به عبارت ديگر، به جاي توجه به نيمه خالي ليوان، به نيمه پر آن توجه كنيد.

7. افزون بر دانستن ويژگي هاي شخصيتي و زواياي روحي زن و مرد، بايد با خصوصيات شخصي همسرتان نيز آشنا شويد؛ براي مثال، موضوع حساسيت هاي او را بيابيد. سليقه هاي شخصي اش را زودتر بشناسيد. تا مدتي يكديگر را با احتياط محك بزنيد تا حساسيت هاي همديگر را نيز دريابيد. گاهي در فضايي محرمانه، محبت آميز و صميمانه به ارزيابي رفتار و روابط يكديگر بپردازيد و از يكديگر بپرسيد، چه بايد كرد تا روابط تان بهتر و با نشاط تر شود. براي تسريع در اين شناخت مي توانيد از خودش يا نزديكان او بپرسيد.

8. براي محبت ورزي بايد صفاتي نظير تكبر، خودبزرگ بيني، خودخواهي، انحصار طلبي و زياده خواهي را از خود دور كنيد؛ چون عشق ورزي با اين خصلت ها ممكن نيست.

9. يادتان باشد كه عشق، در سايه اخلاق بارور مي شود؛ پس محبتتان را الاهي كنيد؛ چون عشقي دوام مي يابد و رنگ نمي بازد كه رنگ خدايي داشته باشد. بسيارند كساني كه به هم عشق مي ورزند؛ اما چون معنويت ندارند، استمراري در محبتشان به چشم نمي خورد. براي اين استمرار، بايد نيازهاي يكديگر را برآورده كنيد.

10. مهم ترين نيازهاي زن ومرد، نيازهاي غريزي است كه برخلاف تصور شايع، بعد معنوي دارد و عشق و محبت زن و مرد را به يكديگر بيشتر مي كند. چيزي كه زندگي زناشويي را به سردي مي كشاند، يكنواختي است؛ بكوشيد در جنبه هاي مختلف زندگي خود مانند پوشش، غذا، تفريح، ديدار اقوام، مسافرت، دكور منزل، فرزنددار شدن و ... تنوع ايجاد كنيد.

11. از داشتن نگرش هاي آرمان گرايانه و شاعرانه، انتظارات غير واقع بينانه در روابط زناشويي اجتناب كنيد.

12. زن و شوهر از مسخره كردن يكديگر و گفتن سخنان طعنه آميز و دو پهلو جدا پرهيز كنند.

13. از رفتارهايي نظير متلك، تحقير، سرزنش و به رخ كشيدن يكديگر كه موجب افزايش مقاومت هاي رواني در طرف مقابل است، بايد بپرهيزيد.

14. از خطاهاي يكديگر به سرعت بگذريد و خطاهاي همديگر را تحمل كنيد.

15. با يادآوري برخي ايام مانند روز تولد، سالگرد ازدواج و نظاير آن و دادن هديه هايي هر چند كوچك مثل يك شاخه گل به طور نمادين عشق و علاقه خود را به همسرتان ابراز كنيد.

16. خود را در برابر همسرتان آراسته و پاكيزه و جالب توجه نگه داريد و از پريشاني و وضع نامرتب بپرهيزيد

با سلام و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز

تداوم زندگی زناشویی و بهره مندی همسران از یك زندگی رضایت بخش و لذت آفرین در گرو یادگیری و به كارگیری مهارت های مختلف زندگی است. اگر زوجین مهارت های زندگی را بیاموزند و در طول زندگی مشترك از آن ها استفاده كنند ، به زندگی با همسر خود امیدوار گشته و وفادار می مانند. البته همیشه یك سری افراد مریض و زیاده خواه و هوسران هم پیدا می شوند كه با فراهم بودن بسیاری از نعمت ها باز قانع نیستند . در پی لذات حرام و مسموم می گردند .طبیعتاً روی سخن ما با این گونه افراد نیست بلكه سخن ما با همسران سالمی است كه گاه بر اساس ندانم كاری و عدم آگاهی به مهارت های زندگی، كجروی هایی دارند . دچار یأس و ناامیدی گشته از زندگی با همسر خود لذت نمی برند.

اگر علل برخی از خیانت ها و كج رفتاری های همسران را بررسی كنید ،متوجه می شوید كه یكی از علل انحراف زوجین از مسیر درست زندگی، عدم ارضای صحیح و به موقع نیازهای عاطفی، كلامی و جنسی در بستر خانواده است؛ وقتی همسران ارتباط عاطفی با هم ندارند ، نسبت به هم روی خوش نشان نمی دهند ، از یكدیگر دلگیر و ناراحتند ، احترام و حرمت یكدیگر را نگه نمی دارند ، آرامش از زندگی آنان، كه هدف ازدواج است، رخت بر می بندد و از بین می رود .طبیعی است زوجین برای تسكین درد های آشكار و پنهان خود و رسیدن به آرامش نسبی، به خارج از چارچوب خانواده پناه می آورند یا به اعتیاد روی آورده و با مواد مخدر و افیونی، آرامش و تسكین كاذب پیدا می كنند و یا اینكه با افراد دیگری رابطه برقرار می كنند و نیاز های شان را تا حدودی با ارتباط با آنان برطرف می كنند.

به هر حال باید از زندگی زناشویی مراقبت كنید . مدام آن را تقویت كنید تا زندگی شما پایدار و موفق بماند. بدانید كه هر گونه اهمال كاری و كم كاری در زندگی مشترك با همسرتان موجب خسارت های بعضاً جبران ناپذیری می شود كه به  سادگی ها قابل اصلاح و ترمیم نیست. بنابراین لازم است از  ابتدای زندگی به هوش  و در پی تقویت و ارتقای زندگی باشید.

 امروزه  جای بسی امیدواری و خوشحال است چرا كه بسیاری از مهارت های زندگی را اولیای دین برای ما بیان كرده اند . دانشمندان آن ها را به صورت مدون و مكتوب در اختیار علاقمندان قرار داده اند. كافی است برخی از نوشته های در این زمینه را فراهم كنید . با عمل به رهنمودهای روشنگرانه و عالمانه به تقویت زندگی زناشویی خود بپردازید.

در ادامه توجه شما را به گوشه هایی از برخی نكته ها و مهارت های زندگی جلب می كنیم:

كليدهاي طلايي براي زناني كه خواهان زندگی و ارتباط موفق با شوهر خود هستند:

1 - همسرتان را به عنوان يك مرد بپذيريد . براي شناخت دنياي مردانه او دانش و آگاهي خود را افزايش دهيد.

2 - همسر خود را به چشم يك شي‌ء مسؤول ننگريد ، بلكه به شخصيت وجودي او احترام بگذاريد.

3-جنبه يا بخش‌هايي از شخصيت شوهرتان را كه باعث تمايز او از سايرين مي‌شود ،مورد توجه و تحسين قرار دهيد.

4 - براي اين كه همسرتان با شما رو راست باشد، سعي كنيد او را درك كرده و براي افكار و احساساتش ارزش قايل شويد . اگر حرف‌ها و گفته‌هاي او مطابق ميل شما نيست، از خود واكنش تند نشان ندهيد ، زيرا به اين وسيله بذر بي‌اعتمادي را در زندگي خود مي‌كاريد.

5 - به طور مداوم از شوهرتان انتقاد نكنيد ، زيرا انتقاد پياپي باعث مي‌شود كه شوهرتان از شما فاصله بگيرد .

6 - او را به درك نكردن‌، عدم صميميت و بي‌احساس بودن متهم نكنيد . زيرا درك كردن‌، صميميت و با احساس بودن را به شيوه مردانه نشان مي‌دهد .

7 - نيازهاي واقعي شوهرتان را دريابيد . اين امر اتفاق نمي‌افتد مگر اين كه همسرتان نيازها را باز گويد . به همين جهت در مواقع مناسب با لحن ملايم در مورد نيازهايش از وي سؤال كرده و ديدگاه هاي واقعي وي را نسبت به خود و زندگي‌تان دريابيد . در نهايت جوابي را كه شوهرتان مي‌دهد ،بدون انتقاد و جبهه‌گيري بپذيريد.

8 - زماني كه همسرتان با شما صحبت مي‌كند، به دقت به حرف هاي او گوش فرا دهيد . عدم توجه شما به گفته‌هاي او عدم علاقه شما را نشان مي‌دهد .

9 - هيچ وقت از كارهايي كه همسرتان براي جلب محبت شما انجام مي‌دهد، انتقاد نكنيد . وقتي او به شما محبت مي‌كند ، آن را بيش از اندازه لوس ندانيد. او به شيوة خود ابراز محبت مي‌كند .

10 - او را به شيوه خودتان دوست نداشته باشيد ،بلكه به وجود او نيز اهميت بدهيد .  اگر در سالگرد ازدواج‌تان‌، هديه‌اي به او مي‌دهيد ، سعي كنيد از قبل در مورد هديه مورد علاقه‌اش اطلاعاتي به دست آوريد.

11 - از همسر خود انتظار نداشته باشيد كه با تمامي طرح‌ها و ايده‌ها و افكار شما موافق باشد و آن ها را تحسين كند. واقع بين باشيد . به او اجازه دهيد كه نظرش را هر چند كه برخلاف ميل شما باشد ، بيان نمايد.

12 - براي همسر خود نقش يك زن حساس و شكننده را بازي نكنيد . زيرا اين حالت شما باعث مي‌شود كه همسرتان فكر كند  ضعيف و بي طاقتيد . اگر چيزي بگويد، باعث رنجش‌تان مي‌شود. بنابراين سعي مي‌كند كه ارتباط كلامي كم تري داشته باشد و همين امر باعث ناراحتي شما مي‌گردد.

13 - سعي كنيد كه در ارتباط با همسرتان همواره هويت خود را به عنوان يك زن و همسر حفظ كنيد. زني كه توجه به روابطش به قيمت از دست دادن هويتش تمام شود، به خود و روابطش صدمه مي‌زند. زيرا اين مسئله باعث مي‌شود كه وي خود را بخشنده‌تر و دوست داشتني‌تر از شوهرش ببيند . فكر كند كه همسرش بي‌نهايت خودخواه و ناسپاس است‌. مردها با زني به عنوان همسر در ارتباط دايمي باقي خواهند ماند كه هويت مستقل و قوي خود را حفظ كند.

14 - در زندگي زناشويي خويش سعي كنيد خود را مسؤول خوشبختي خود بدانيد . زني كه مسؤوليت خوشبختي زندگي مشترك را فقط بر عهده شوهرش مي‌گذارد ،يك همسر آزرده و افسرده به بار مي‌آورد.

15 - او را به دوست نداشتن و گريزان بودن از همسر و زندگي متهم نكنيد. زيرا وي اعتقاد دارد كه شريك زندگي‌اش را دوست دارد و از او گريزان نيست . به نظرش او را متهم به چيزي مي‌كنيد كه در موردش صدق نمي‌كند . اين مسئله موجب كدورت در روابط مي‌شود.

16 - وقتي در مي‌يابيد كه در ايجاد مشكلات زندگي خود سهم داشته‌ايد و آن را به همسرتان بگوييد، عشق و محبت بار ديگر در زندگي‌تان شكوفا مي‌شود. زيرا بعد از آن همسرتان نيز سهم خود را مي‌پذيرد . با كمك شما درصدد رفع مشكل بر مي‌آيد.

17- بدون اجازه شوهر در مال او تصرف نكنید . بدون اجازه و توافق وی از خانه بيرون نروید.

18- خود را براي شوهرتان آرايش كنید . هيچ‏گاه از مردان ديگر نزد او تعريف نكنید . همیشه توانایی های او را بستایید.

19- سطح توقعات و انتظارات خود را با ميزان درآمد شوهر تنظيم كنيد . از او چيزي كه توان تهيه آن را ندارد نخواهيد . دائماً مردان ديگر را در اين زمينه به رخ او نكشید.

20- هنگامي كه همسر مي‏خواهد از خانه خارج شود، او را تا دم در همراهي كنید . هنگام ورود او به خانه سعي كنید خود را از قبل آماده و مهيا نموده ،به استقبال او بروید. اگر مشكلي در خانه به وجود آمده ، در بدو ورود او مطرح نكنید.

21- فراگیری نحوه ایجاد روابط سالم و سازنده بين همسران و به كارگیری آن در زندگی مشترك.

موفق و پیروز باشید

.  نمی دانیم كه علت ازدواج تحمیلی و اجباری شما چی بوده  و به چه خاطر پدرتان  ازدواج را بر شما تحمیل كرده است و چرا مقاومت نشان نداده اید و  تسلیم گشته و با این وصلت موافقت نموده اید.

جا داشت برای روشن شدن بیش تر موضوع به آن ها اشاره می كردید.

2.  اينك به زندگي مشتركي روي آورده‏ايد كه هم فراز دارد و هم نشيب، غم‏ها و شادي‏ها در زندگي مشترك تقسيم مي‏شوند. گذشت و چشم پوشي لااقل در يك طرف بايد باشد، تا زندگي از ثبات و قرار لازم برخوردار شود. اگر انسان بخواهد به چشم بدبيني، طعنه، حساسيت، اضطراب به دنياي اطراف خود بنگرد، همه چيز را معيوب مي‏بيند . اين درست بر عكس شيوه و رفتار معصومين گرامي است.

 انسان وقتی ازدواج می كند ،باید تمام عشق و علاقه اش را خرج همسرش كند . دروازه دل را به روی نامحرمان ببندد تا زندگی آرام و بی حاشیه ای را در پیش گیرد . به آرامش كه هدف ازدواج است برسد.  چنانچه فرد از مسیر مشخصی كه دین و جامعه برای او تعریف كرده اند ،خارج و منحرف گردد ، آرامش زندگی خود را متلاطم كرده ؛ بر خلاف جهت درست زندگی گام برداشته است. اگر این اشتباه فاحش اصلاح نگردد ، موجب به وجود آمدن گرفتاری و مشكلات بیشمار و بسیاری می گردد . عمر انسان را ضایع و زندگی را تباه می كند.

3.  ریزبینانه به زندگی خود بنگرید . به وضعیتی كه در آن قرار دارید توجه كنید. ببینید مشكل شما چی بوده كه منجر به این شده كه نسبت به شوهرتان سرد و بی علاقه شده و مهر و محبت را در ارتباط با دیگری می جویید؟ چرا هنوز نتوانسته اید آن را در همسر خود ایجاد كنید؟ به عواقب زندگی  بیندیشید. آیا سزاوار است كه زندگی خود را بعد از گذشت 8 سال تباه كنید؟

 اصرار بر تكرار گناه، مساوی است با سقوط در پرتگاه بدبختی و ذلت و خواری كه نه تنها آتش آن گریبانگیر زندگی فعلی شما خواهد شد، بلكه زندگی آینده شما را هم خواهد سوزاند؛ پس بنابراین بترسید از اینكه، با دیگران ارتباط برقرار كنید . در این صورت خود را اسیر بند شیطان نموده اید . خود را همچون مركبی راهوار در خدمتگذاری شیطان آماده ساخته اید.

 با منطق و عقل سلیم دست به انتخاب مسیر درست زندگی بزنید . تا جایی كه امكان دارد در پی اصلاح آن باشید. مسلماً اگر طلاق چاره كار شما نباشد و تبعات بدی را در پی داشته باشد ، می توانید زندگی فعلی خود را حیات ببخشید و آن را از نو بنا سازید. هنر این نیست  با كسی ازدواج كنید كه مورد پسند شما باشد، بلكه هنر این است كه اگر با كسی ازدواج كرده اید كه با شما در برخی موارد تناسب ندارد، با درایت و هنرمندی، زندگی روشنی را طرح ریزی كنید . كاستی های آن را جبران كرده به نقاط قوت تبدیل كنید.

4.  علت وضعیت زندگی شما هر چه باشد، مجوز برقراری ارتباط خارج از چارچوب خانواده  نمی گردد. عاقلانه و منطقی این است كه اگر مشكلاتی در زندگی شما وجود دارد، آن ها را با در میان گذاشتن با مشاوران و متخصصان اهل فن حل كنید.

وقتی مسائل و مشكلات خود را با اهل فن در میان می گذارید، دو حالت به وجود می آید:

ا) در فرایند مشاوره و درمان شما به مشكلات زندگی خود پی می برید . با اتخاذ راهكارهای درمانی آن ها را حل می كنید . با فراگیری مهارت های زندگی رابطه خود با شوهرتان را بهبود می بخشید . نیز به آسیب های ارتباط با نامحرم و ابراز عشق و علاقه خارج از چارچوب خانواده آشنا می گردید . رابطه خود را با نامحرم قطع می كنید . با سرمایه گذاری روانی گسترده، به تقویت زندگی زناشویی خود با شوهرتان می پردازید.

ب) به این نتیجه می رسید كه زندگی شما با شوهرتان از ابتدا اشتباه بوده و مشكلات زندگی به وجود آمده به هیچ وجه قابل حل نیست ، اسلام اجازه نمی دهد حالا كه ازدواج كرده اید، باید زندگی نكبت بار را تحمل كنید و به قول معروف بسوزید و بسازید و در آخر خود را نابود سازید، بلكه اسلام در این صورت راهكار ارائه داده ؛ طلاق و جدایی را به عنوان مبغوض ترین حلال معرفی كرده است. می توانید تقاضای طلاق دهد . در صورتی كه دلیل محكمه پسندی داشته باشید ، به طور معمول حكم به نفع شما صادر خواهد شد.

 مرگ پدرتان گردید،  اولاً این در حد احتمال است. ممكن است  اتفاق نیفتد.

 ثانیاً این حق را خداوند به انسان داده  در مواردی كه امید به اصلاح روابط بین زن و شوهر نمی رود،

 از هم جدا شوند. حال هر اتفاقی برای دیگران بیفتد، زن و شوهر مسئول نیستند .

 اگر در صورت طلاق، اتفاقی هم برای پدرتان بیفتد ، روح او در آن دنیا معذّب نمی گردد. چون متوجه می شود كه دخترش برای حفظ پاكی و عفت خود از آلودگی بیش تر و پایان بخشیدن به زندگی سرد و بی روح، تن به جدایی و طلاق داده است .

 اگر  به خاطر حفظ جان پدرتان، مدتی هم دست روی دست بگذارید و به  زندگی به همین منوال ادامه دهید، به طور حتم روابط پنهانی شما روزی بر همگان و پدرتان آشكار خواهد شد. در آن صورت حیات پدرتان به خطر می افتد .

5.  علت اینكه زن حق طلاق ندارد : به همان ميزان كه اسلام به انعقاد پيمان زناشويي اهميت مي دهد، از شكسته شدن آن نيز بيزار و متنفر است . به همين جهت، فقط اختيار طلاق را به دست مردان داده است . چنين نيست كه از اين راه، ظلمي به زنان شده باشد، زيرا آن ها نيز مي توانند به طور منطقي و قانوني در صورت لزوم، از طريق محاكم شرعي، خود را مطلقه سازند؛ البته اين دليل نمي شود كه مردها در استفاده از حق طلاق، عقل و منطق را زير پا بگذارند.

6. ارتباط با نامحرم از هر نوعی باشد ،در شرع مقدس اسلام جایز نیست. باید از این رابطه در درگاه خداوند توبه كرد؛ بدون تردید خداوند مهربان توبه حقیقی و راستین را می پذیرد.

موفق باشید

با سلام و تشكر از ارتباط شما با مركز ملی پاسخگویی به سوالات دینی!

اگر منظورتان از ازدواج دانشجویی به این معناست كه دختر و پسر دانشجویی كه در یك دانشگاه یا دانشكده مشغول به تحصیل هستند، یكدیگر را برای ازدواج بپسندند و با هم ازدواج كنند؛ مطالبی در این خصوص بیان خواهیم كرد. اما این را در نظر داشته باشید كه ازدواج دانشجویی به این معنا با ازدواج در دوران دانشجویی تفاوت دارد بنابراین، نباید مزایا و معایب ازدواج در دوران دانشجویی را با مزایا و معایب ازدواج دانشجویی خَلط كرد. این را بدان جهت گفتیم كه برخی از دست اندركاران و مسئولینی كه در عرصه ازدواج دانشجویی فعالیت می كنند وقتی سخن از مزایا و معایب ازدواج دانشجویی می شود به گونه ای سخن می گویند و مزایا و معایب آن را می شمارند كه انسان احساس می كند كه آن مزایا و معایب بیشتر مخصوص ازدواج در دوران دانشجویی است نه صرف ازدواج دانشجویی به آن معنایی كه عرض شد.

به طور كلی، اگر دختر و پسر ملاك ها و معیارهای اساسی ازدواج را به درستی بشناسند و سعی كنند در انتخاب همسر و همسر گزینی خصوصاً در ملاك ها و معیارهای اساسی ازدواج بیشترین تناسب و همخوانی را با یكدیگر داشته باشد، میزان موفقیت ازدواج شان بیشتر خواهد بود چرا كه موفقیت و شادكامی ازدواج در میزان تناسب و مطابقت دختر و پسر در معیارها و ملاك های ازدواج است كه هر چه این تناسب و كفویت بیشتر باشد، سلامت ازدواج از تضمین بیشتری برخوردار است و با اطمینان بیشتری می توان به آینده ازدواج و موفقیت و پایداری آن امیدوار گشت. حالا دیگر فرقی نمی كند كه دو دانشجو و یا سایر اقشار جامعه با هم ازدواج كنند؛ مهم آن است كه دختر و پسر بر اساس بیشترین سنخیت و تناسبی كه باهم دارند با یكدیگرازدواج كنند.

 اگر چه براساس آمار ستاد ازدواج دانشجويي، ميزان طلاق در ازدواج‌هاي دانشجويي 1/5 درصد است كه این  تفاوت بسيار بالايي  با آمار طلاق در كل كشور و نسبت به سایر ارگان ها و سازمان‌هاي ديگر دارد، اما به نظر می رسد كه علت این تفاوت چشمگیر در این است كه چون دانشجویان از اقشار با فرهنگ، فرهیخته و تحصیل كرده جامعه هستند در همسر گزینی، بیشتر از سایر اقشار ملاك ها و معیارهای ازدواج را در نظر می گیرند. از طرف دیگر، چون امروزه در طول دوران تحصیل مهارت های مختلف انتخاب همسر و شیوه ارتباط با همسر را آموزش می بینند طبیعتاً هم در انتخاب همسر دقت می كنند و هم در طول زندگی مشترك، بیش از دیگران اصول همسرداری را رعایت می نمایند به همین جهت، آمار طلاق در ازدواج دانشجویی بسیار كمتر از سایر اقشار است.

در ادامه به برخی از مزایا و معایب ازدواج دانشجویی اشاره می كنیم:

مزایای ازدواج دانشجویی عبارتنداز:

1. از آنجا كه دانشجویان در ‏یك اجتماع كوچك به نام دانشگاه بیشتر و بهتر با یكدیگر آشنا می‌شوند، از شخصیت و منش و رفتار یكدیگر بهتر شناخت پیدا می كنند.

2. هم رشته بودن، تحصیلات همسان، همانندی های شخصیتی، تفاوت سنی پائین و شناخت ناشی از دوران تحصیل در ازدواج های دانشجویی بیشتر است و این در تفاهم آتی آنها می تواند مؤثر باشد.

3. به نظر می رسد با توجه به اشتراكات مختلف و تمایلات دختر و پسر دانشجو، امكان كاستن از بسیاری از توقعات مادی و شروع زندگی با حداقل ها میسر و امكان پذیرتر خواهد بود.

4. از آنجا كه دانشجویان از اقشار تحصیل كرده جامعه هستند، در حل تعارضات زندگی، تربیت فرزند و سایر موارد مسائل زندگی، می توانند موفق تر عمل كنند.

5. با توجه به این كه همسرگزینی به انتخاب پدر و مادر و یا دیگران و تحمیل آنها نیست بلكه انتخاب خود دختر و پسر در ازدواج های دانشجویی نقش ویژه ای دارد از این روی، چون دختر و پسر، خود رأساً اقدام به انتخاب كرده و سختی هایی را برای رسیدن به آن متحمل می شوند در نتیجه، تلاش بیش تری را برای حفظ، دوام، تداوم و استحكام هر چه بیش تر زندگی مشترك به كار خواهند بست.

معایب ازدواج دانشجویی عبارتند از:

1. از آنجا كه دانشجويان در یك محيط رسمي با هم برخورد مي‌كنند و در اين برخوردهاي رسمي، ممكن است آنها نتوانند به درك صحيحي از شخصيت طرف مقابل برسند و ممكن است در این زمینه دچار اشتباه گردند و همسر مناسب خود را انتخاب نكنند.

2. با توجه به این كه در محیط دانشگاه معمولاً دختر و پسر به صورت مختلط حضور پیدا می كنند، حال برای آن دسته از افرادی كه به یك باره با این وضعیت روبرو می شوند و عادت به تفكیك جنسیتی داشته اند، امكان تحت تأثير روابط عاطفي قرار گرفتن در اين مكان ها بسيار بالاست.

3. در صورت ازدواج دانشجویان با دانشجویانی از شهر یا استان های مختلف و بروز برخی تفاوت های فرهنگی، اختلافات غیر قابل پیش بینی در این نوع ازدواج ها به وجود می آورد. از مزیت های همشهری بودن این است كه می تواند تفاوت فرهنگی و تفاوت در نوع گویش و آداب و رسوم را به حداقل برساند و برخی اصطكاك ها و سوء برداشت های از این جهت را كاهش دهد و گاهی شناخت پیدا كردن از دو طرف و خانواده ها را تسهیل گرداند و همین طور در هزینه های زندگی مثل هزینه های رفت و آمد صرفه جویی به عمل آورد

اگر منظور شما از نیاز غریزی صرفاً نیاز جنسی است ناگفته پیداست كه ارضا مشروع و خداپسندانه غریزه جنسی فقط یكی از اهداف ازدواج است و امور دیگری هم چون ارضا نیازهای عاطفی، اجتماعی و معنوی... در كنار تداوم و تربیت نسل آینده از جمله اهداف ازدواج می باشد. در دین اسلام بسیار بر ازدواج و تشكیل زندگی تأكید شده است و جایگاه معنوی افراد متأهل در نزد خدا بسیار والاتر و بلند مرتبه تر از افراد مجرد و عذب می باشد. در ادامه توجه شما را به مطلبی كلی در زمینه اهداف و فوائد ازدواج جلب می نمایم:

ازدواج و تمایل مرد و زن به یك دیگر، واقعیتی درونی است و در پرتو ازدواج، آثار و فوایدی برای آن دو فراهم می‏شود كه  این آثار و فواید ضرورت ازدواج را ایجاب می كند كه  برخی از آن ها عبارتند از:

1-  آرامش روح و روان ، در پناه یك ازدواج موفق تحقق می‏یابد و این احساس، زمینه رشد جوان را برای دست‏یابی و كسب فضیلت‏های انسانی، فراهم می‏آورد، آن گونه كه پروردگار مهربان می‏فرماید:

«از نشانه‏های او این كه از [نوع‏] خودتان، همسرانی برای شما آفرید؛ تا بدان‏ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، در این [نعمت‏] برای مردمی كه می‏اندیشند، قطعاً نشانه‏هایی است».

نتیجه چنین دوستی و آرامشی، فزونی مروّت و نیكی سیرت است. پیامبر صلی الله علیه‌وآله می‌فرماید:

«پسران و دختران مجرد خود را همسر دهید، تا خداوند، مروتشان را افزون و سیرتشان را نیكو كند».

2- ازدواج وسیله‏ای پاك برای ارضای تمایلات و پدیده‏ای سازنده برای در امان ماندن از ناپاكی ها:

مسائل جنسی و شهوانی، یكی از راه‏های آسان، برای نفوذ شیطان است كه گاهی در پوشش ارتباط دوستانه، بین پسر و دختر، جوان را در ورطه هرزگی و فساد می‏اندازد ، امّا جوان، در پرتو مهر همسر خود، این راه نفوذ را مسدود می‏كند. رسول خدا  ضمن توصیه به ازدواج و نهی جوان از ارتباط‌های نامشروع، می‏فرماید:‏

«هر جوانی كه در ابتدای جوانی‌اش ازدواج كند، با این ‏كار نیك خود، ناله ابلیس را در می‏آورد ، چنان كه او فریاد می‌كشد: وای بر من! وای بر من! این جوان، دو سوم دین و آیینش را از گزند من در امان نگه داشت و خود را بیمه كرد».

رسول خدا  این سفارش را فرمود: «پس لازم است در یك سوم باقی مانده ، خویشتندار باشد».

زوج جوان به ‏دلیل مصونیت از آلودگی‏ها و انحراف شهوانی، جایگاه والایی نزد خداوند دارند ،تا جایی كه خوابشان برتر از انسان مجردی است كه روزها

روزه دارد و شب‏ها به خاطر عبادت، بیدار می‏ماند.

پیامبر خدا، عبادت پسر و دختر ازدواج كرده را برتر از نماز فرد مجردی می‏داند كه شب و روز خود را به پرستش سپری می‏كند. از این رو، هرگاه یكی از یارانش ازدواج می‏كرد، پیامبر «كامل شدن دین» او را بشارت می‏داد و همواره این توصیه را به جوانان می‏فرمود: « هركه دوست دارد خدا را پاك و پاكیزه ملاقات كند، در حالی ‏كه زن دارد، خدا را ملاقات كند».

3- بقای نسل و نوع آدمی و ایجاد نسلی صالح ، از آثار همدمی و پیوند دختر و پسر جوان است ،زیرا رسول خدا می‏فرماید: «چه چیزی مؤمن را از انتخاب همسر باز می‏دارد؟  در پرتو ازدواج، خداوند، فرزندی را به او ببخشد كه زمین را با شعار «لا اله الا اللَّه»، سنگین كند».

بیشتر جوانان به دلیل واهمه از عدم اداره كامل زندگی، ازدواج را به تأخیر انداخته، تا پس از جمع‏آوری و اندوخته كردن مال و اطمینان كامل، گام پیش نهند ، امّا اغلب، دغدغه‏ها روا نیست ، زیرا با حداقل‏ها نیز می‏توان آغاز كرد ، چون رزق و روزی، در گرو ازدواج است كه رسول خدا می‏فرماید: «خانواده تشكیل دهید كه آن برای شما روزی‏آور است» در كلام شیرین دیگری می‏فرماید: «با زنان ازدواج كنید كه آنان، ثروت و روزی می‏آورند».

سخنان فوق، امیدآفرین‏ترین جملاتی است كه جوان با الهام از آنها دلیر گشته ، توان و نیرویش را به تحرك مضاعف وا می‏دارد ، تا در سایه فضل و لطف الهی، یك زندگی سرشار از صفا و زیبایی را بنیان نهد؛ زیرا « اگر تنگ‌دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‏نیاز خواهد كرد و خدا، گشایش‌گر داناست».

4- تلاش معاش :

ایجاد بستر مناسب و انگیزه ی قوي تر براي تامین معاش و در آمد ، از آثار مثبت دیگر ازدواج است . گرچه نباید بي حساب و بدون سنجش دست به ازدواج زد . لازم است كه شرایط اقتصادي و توانایی هاي مالي هم لحاظ شود ، ولي وعده ی خداوند را نیز نباید فراموش كرد كه قول داده است تنگدستي را به غنا تبدیل كند و جایي براي بیم از فقر باقي نگذارد. پس ایجاد روحیه ی توكل و اعتماد به لطف الهي ، بعد مثبت دیگري از تشكیل خانواده است .

خداوند متعال ، ضمن دستور به ازدواج با دختران و جوانان شایسته و صالح مي فرماید:

«ان یكونوا فقراء یغنهم الله من فضله و الله واسع علیم ؛ چنانچه تنگدست و فقیر باشند ، خداوند آنان را از فضل خویش بي نیاز و توانگر مي سازد ، خداوند وسعت بخش و داناست» .

 پیامبر  فرمود:

«من ترك التزویج مخافه العیله (الفقر) فقد ساء ظنه بالله عزوجل ان الله عزوجل یقول : ان یكونوا فقراء یغنهم الله من فضله ؛ كسي كه از بیم فقر و تنگدستي ازدواج نكند ، به خداوند بدگمان شده است ، خدایي كه فرماید: اگر فقیر باشند، خدا از فضل خویش ‍آنان را بي نیاز و غني مي سازد».

در حدیث رسول خدا  توصیه شده كه ازدواج كنید، زیرا كه براي شما روزي آور است:

«اتخذوا الاهل فانه ارزق لكم» .

5- احساس مسئولیت :

كسي كه ازدواج نكرده است، خود را آزاد حس مي كند و مسؤولیت  نمي شناسد ؛ در نتیجه ، استعدادها و خلاقیت هاي انساني او هم بروز نمي كند. اما با ازدواج، بار اداره ی زندگي را بر دوش مي كشد. این تعهد و احساس مسئولیت ، سازنده است . هر نوع مسئولیت پذیري ، انسان را به تلاش و آشكار ساختن استعداد و توانایي خویش وا مي دارد.

6- برنامه ریزي :

از سوي دیگر، حسابگري ، نظم ، و به تعبیر روایات، تقدیر معیشت لازمه به دوش كشیدن تعهد اداره یك زندگي مشترك و تامین همسر و فرزندان و تربیت شایسته اولاد است .

از آنجا كه تربیت نسلي با ایمان ، مؤدب ، سالم و موفق، براي خود انسان نیز مایه ی آبرو و حیثیت اجتماعي است، این رسالت سنگین نیز به نوع دیگري توانایی هاي شخص را به مرحله ی ظهور و بروز مي رساند.

7- حق شناسي :

ازدواج ، سبب مي شود كه حقوق متقابل میان دو انسان پدید آید. این سازنده است. ارتباط هاي خانوادگي و پیوندهاي فامیلي ، دامنه این حقوق و وظایف اخلاقي و اجتماعي را گسترده تر مي سازد و سامان بخش روابط انساني مي گردد.

كمك به ازدواج جوانان و تشكیل خانواده ، كمك به ساخته شدن انسان هاي مسئولیت پذیر ، مدیر و صالح است و یكي از راه هاي عمده و موفق مبارزه با گناه در جامعه ، تسهیل ازدواج است .

این، هم تكلیف والدین و افراد خیر و توانمند را سنگین مي سازد ، هم روشنگر راهي براي آناني است كه در اندیشه صلاح و سلامت قشر جوان جامعه اند، هم وظیفه خود جوانان را در این زمینه روشن مي كند. با تقویت و ترویج و تسهیل این سنت نبوي ، بهتر مي توان با منكرات مقابله كرد و سدي در برابر هجوم فساد فرهنگي بیگانه پدید آورد.

8- تغذیه نیاز عاطفی :

نیازی در وجود انسان هست كه جایگزینی دیگر برای پاسخ دادن به آن نیاز جز ازدواج وجود ندارد و آن نیاز ، نیاز عاطفی است .

انسان را از این رو نام انسان نهاده اند كه نیاز به انس دارد و ریشه لغوی انسان از انس گرفته شده است . انسان با همنشینی با دیگران آرام تر می شود، هر چند كه انس حقیقی در انس با محبوب ازلی و ابدی است .

نیاز عاطفی ، نیازی است كه انسان پس از پشت سر گذاشتن دوران كودكی و نوجوانی ، وجود آن را ملموس تر احساس می كند . تفاوتی نمی كند كه انسان تا قبل از جوانی در فضای محبت آمیزی بزرگ شده باشد یا خیر . هر چقدر انسان والدین مهربان و دلسوزی داشته باشد و هر چقدر برادران و خواهران مهربان و هر چقدر دوستان خونگرم و صمیمی داشته باشد ، باز  احساس می كند هنوز تشنه ی یك نفر دیگر است ، تشنه محبت ورزیدن و مورد محبت قرار گرفتن .

نیاز عاطفی نیازی است كه حتی انسان وقتی میان انسان های مهربان هم قرار دارد، وجود آن را حس می كند . احساس می كند یكی دیگر باید باشد تا با او راحت تر حرف های دلش را بزند.محبتش را عرضه كند . این عطش و نیاز را نسبت به جنس مخالف  می بیند و در این میان ، هیچ چیزی نمی تواند به این نیاز حقیقی و مهم ، به  گوارایی ازدواج ، پاسخ دهد. به واسطه وجود این نیاز است كه وقتی انسان در كنار همسر قرار می گیرد، به انس و آرامش می رسد . این آرامش  نه یك امر مجازی و قرار دادی است ، بلكه امری حقیقی و فطری است كه بر حسب خلقت ما طرح ریزی شده است .

«و من ایاته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا الیها و جعل بینكم موده و رحمه انّ فی ذلك لایات لقّوم یتّفكّرون ( روم / 21 )؛ از نشانه های او این است كه برای شما از جنس خودتان جفتی آفرید تا در كنار او آرامش یابید . میان شما مودت و رحمت قرار داد و در این كار نشانه هایی است برای كسانی كه تفكر می كنند» .

همسر ، كسی است كه وجود ما را از تك بودن و تنها بودن ، به یك وجود مجموعه دار و كامل تر تبدیل می كند. به واسطه همین تكمیل  و ارضا شدن چند بعدی است كه وجود ما آرام تر و تسكین یافته تر می شود .

 تحقیقات علمی نیز نشان داده است كه متأهلین از لحاظ روحی و روانی دارای ضریب سلامتی بالاتری از افراد مجرد می باشند. میزان مفاسد و جنایت ها و همچنین خودكشی ها در میان مجرد ها بیشتر از متأهلین است . تأهل وجود روانی انسان را سالم تر و آرام تر می كند و جلوی خیلی از مفاسد ـ كه ناشی از ناآرامی و اضطراب روحی و روانی است ـ را می گیرد .

9- بزرگ شدن روح :

یكی از مهم ترین نتایجی كه در اثر ازدواج حاصل می شود ،بیرون رفتن فرد از مدار فردیت  و شكسته شدن نسبی، اما قابل توجه حصار نفسانیت انسان است .

ازدواج توأم با توجه به یك فرد دیگر ـ كه تا به حال غریبه بوده و یا حكم نامحرم داشته است ـ می باشد.این امری است مهم ، چرا كه تا به حال جوان ما  جز وجود خود و آمال و آرزوهای خود فكری دیگر نداشته است ، اما به واسطه ی ازدواج ، یك نفر دیگر نیز در مدار برنامه ریزی و توجه او قرار می گیرد . حاضر است از وجود خود و داشته های خود به دیگری نیز عطا كند . به واسطه ی محبت و دوستی كه ایجاد می شود (( من )) وجودی فرد گسترش یافته و از مدار صرف خودبینی خارج می گردد و تلاش برای آسودگی ، رفاه و آسایش یك نفر دیگر حكایت از بزرگ شدن روح فرد می كند ، چرا كه وی ، یك نفر دیگر را تحت لطف قرار می دهد و به واسطه ی وی یك نفر دیگر زندگی راحت تری را تجربه می كند.

10- تمرین محبّت كردن :

در ازدواج یك اتفاق مهم دیگر می افتد و یا بایستی بیفتد و آن صمیمیت و دوستی بین دو نفر است. این یكی از اهداف مهم دین اسلام است كه افراد با هم دوست و صمیمی شوند .

خداوند در ازدواج یك ارتباط محبت آمیز را با قرار دادن مودت و رحمت بین زوجین قرار داده است ، بنابرین ازدواج یكی از بهترین زمینه ها برای تمرین محبت كردن ـ آن هم یك محبت حلال ،  و مهم تر از همه واقعی ـ را فراهم می كند.  تمرین محبت كردن ها  كم كم انسان و روحش را بزرگ تر و رئوف تر می كند.

موفق باشید

ضمن ارج نهادن به توجه و دقت شما در زمينه آسيب هاي پنهان اين گونه سريال ها، بايد گفت نظر شما يكي از نظرات مطرح در اين زمينه مي باشد. بسياري بر خلاف شما نظر دارند و حتي ساختن اين گونه سريال هاي هشدار دهنده را دير هنگام و از نظر دور داشته مي پندارند. بسياري از خانواده هاي ايراني، براي اولين بار از جريان پشت پرده زندگي نوجوانان و جوانان شان مطلع مي گردند و از خام انديشي و آسوده خيالي در زمينه فرزندان شان دست بر مي دارند. متأسفانه ما روان شناسان به اقتضاي شغل و حرفه مان، بيش از ديگر اقشار جامعه از زير پوست شهرها و شهرستان ها و حتي روستاهاي دور افتاده مطلعيم.

متأسفانه، روستاهاي ما نيز از گزند و آسيب اين گونه انحرافات در امان نيستند و آنچه در ظاهر مي بينيم، بسيار با باطن شهرها و روستاهاي ما متفاوت است.

نكته ديگر اين كه بضاعت صدا و سيما و دست اندركاران آن تا اين حد است و نمي توان با ايده آل نگري، برخي فقر و فقدان ها در زمينه فيلمنامه نويسي و ... را ناديده گرفت. البته اين توقع از من و شما مي رود كه به جاي اين كه صرفاً به نقد سريال ها بپردازيم، خود به اين عرصه ورود نماييم يا اين كه زمينه ساز ورود برخي افراد مستعد در اين زمينه به عرصه فيلمنامه نويسي گرديم.

نكته ديگر اين كه نمي شود توقع داشت كه در هر زمينه اي مراجع و علما و بالاخص مقام معظم رهبري موضع گيري نمايند؛ چرا كه اولاً در بسياري موارد ديدگاه هاي افراد متخصص و غير متخصص متفاوت است و نمي توان به هر دليلي بر ديدگاه متخصصان شوريد.

ثانياً از مراجع و رهبري انتظار مي رود كه در سطح كلان به هدايت جامعه بپردازند و ما مقلدان و مدافعان حريم ولايت و مرجعيت، به موضع گيري عاقلانه و كارشناسانه و البته همه جانبه بپردازيم. در هر صورت، بنده به عنوان يك روان شناس كه با هزاران نوجوان و جوان امروزي در سراسر ايران ارتباط داشته ام، نظري خلاف شما دارم؛ هر چند معتقدم با كمي پرداخت بهتر فيلمنامه مي شود سريال هاي به مراتب زيباتر و تأثيرگذارتر ساخت

عدالت در لغت به معني راستي (استقامت) و در شريعت به معني راستي در راه حق و دوري از مانع و برتري دادن عقل بر هواست. در اصطلاح فقيهان عدالت عبارت است از پرهيز از گناهان بزرگ و اصرارنكردن در گناهان كوچك و راست گويي و پرهيز از دروغ و رعايت تقوا و دوري از افعال پست.

عدالت از اين جهت كه مصدر است، مترادف عدل است و عدل عبارت است از اعتدال، راستي و ميل به حق و حد وسط بين دو طرف افراط و تفريط است.

در تعریفی بیان شده: العدل وضع الشي‏ء في موضعه؛ عدل قرار دادن هر چیز در جای خودش است.(1)

عدالت از اين جهت كه يك فضيلت است داراي دو جهت است: يك جهت فردي و يك جهت اجتماعي. اگر از جهت فردي لحاظ شود دال بر هيأت راسخي در نفس است كه افعال مطابق حق از آن صادر مي‏شود؛ و ماهيت آن اعتدال، توازن، پرهيز از كار زشت، و دوري از اخلال كردن در امور واجب است، و اگر از جهت اجتماعي مورد توجه واقع شود دال بر احترام به حقوق ديگران و دادن حق هر صاحب حقي است.(2)

بالاخره عدالت  ميانه روي و رعايت حد اعتدال و اينكه در هر امري حد وسط آن را رعايت كند و عادل كسي است كه نسبت بمردم از روي انصاف عمل كند و با نفس خود نيز انصاف كند و عدل، نهادن هر چيز بجاي خود و اعطاء حق هر كس را آن طور كه بايد، است .

در بعض احاديث نبوي و اخبار ائمه طاهرين (ص)روايت است، قريب باين مضمون: وقتي كسي به شما خبري دهد و دروغ نگويد و عده‏ئي بشما دهد خلف وعده نكند، در معامله با شما ظلم نكند، باو امانتي سپرديد بشما خيانت نكند چنين كسي مروتش ظاهر و غيبتش حرام و بايست او را عادل دانست.(3)

پی نوشت ها:

1. سميح دغيم‏، موسوعة مصطلحات الامام فخر الدين الرازي‏، مكتبة لبنان ناشرون‏، بيروت‏، 2001 م‏، ص 442

2. جميل صليبا- منوچهر صانعي دره بيدي‏،فرهنگ فلسفي، انتشارات حكمت‏، تهران‏، 1366 ش‏،چ 1، ص 461.

3. سيد جعفر سجادي‏، فرهنگ معارف اسلامي، انتشارات دانشگاه تهران،‏1373 ش‏، چ 3، ج‏2، ص 1242