پرسش :
ده سال پيش نذري داشتم که دو سال بعد از آن برآورده شد ولي تا الان آن را فراموش کرده بودم ادا نمايم. نذر کرده بودم چنانچه حاجتم برآورده شود اولين حقوق دريافتي خود را صرف خريد يک گوسفند جهت قرباني و مابقي پولم بماند براي چهار امامزاده گان حضرت عبدالعظيم الحسني و حمزه بن الموسي الکاظم و طاهربن زين العابدين و حضرت معصومه سلام الله عليها. حال نمي دانم چکار کنم چون بر اثر فراموشي اولين حقوق خود را خرج نمودم.
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر نذر شما با صيغه شرعي نبوده است، يعني بدون خواندن صيغه شرعي ، نذر کرده بوديد که اولين حقوق دريافتي خود را صرف خريد يک گوسفند جهت قرباني نمائيد. چيزي بر شما واجب نيست.
صيغه شرعي نذر آن است که بگوييد: «براي خدا بر من است » كه مثلاً در صورت برآورده شدن فلان حاجت، اولين حقوق دريافتي خود را صرف خريد يک گوسفند جهت قرباني نمايم ؛ اگر اين لفظ و صيغه را نگفته باشيد، نذر شرعي محقق نشده است.
اما اگر با صيغه شرعي نذر کرده بوديد، و آن را فراموش کرديد، الآن که متوجه نذر خود شده ايد، احتياطا قضاي آن را به جا آوريد، يعني حقوق يک ماهه فعلي خود را در موردي که نذرکرده ايد مصرف نمائيد.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله بهجت، استفتائات ج 4، سؤال 5593 و سؤال تلفني(7743273-0251) از دفتر آيت الله بهجت.

پرسش 1:
خمس پول شرح
من و همسرم هر دو شاغل هستيم. درآمد ماهانه مان به صورت پس انداز جهت خريد خانه در بانك ذخيره مي شود. مستاجر هستيم و اموال ملكي نداريم. آيا به پول ما خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ:
با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
در صورتي که به پس انداز شما براي خريد منزل مسکوني مورد نياز ، سال بگذرد ،خمس دارد ، مگر آن که در آينده نزديک مثلا دو تا سه ماه بعد از سال خمسي، خانه خريداري کنيد، دراين صورت به پس انداز شما خمس تعلق نمي گيرد اما اگر در آينده نزديک بعد از سال خمسي خانه خريداري نکنيد، خمس پس انداز را بايد بدهيد(1)
نسبت به پس انداز شوهر شما، چنانچه شوهر تان نيز مقلد رهبري باشد، پس انداز شوهر شما نيز همان حکم را دارد، اما اگر مقلد مرجع ديگري باشد، بايد طبق فتواي مرجع تقليد رفتار نمايد.
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه اي، استفتائات، سؤال 955.

پرسش 1:

آداب عقيقه کردن چيست ؟ در صورتي که امکان انجام آن وجود نداشته باشد آيا مراکزي وجود دارد که با پرداخت هزينه آن اين کار را با اطمينان خاطر انجام دهند؟شرح :
پاسخ:
1) @@با سلام و تشكر از ارتباط تان با اين مركز :
مستحب است كه پدر و مادر براي اولادي كه متولد مي شود، چه دختر باشد يا پسر عقيقه كنند، اما آداب و نکاتي که راجع به عقيقه وجود دارد :
1 - عقيقه بايد گوسفند ، بز يا شتر باشد و حيوان ديگري مثل مرغ و امثال آن كفايت نمى كند. اگر شتر عقيقه کند، بايد پنج يا شش ساله باشد . بهتر است شش سال يا بيش تر داشته باشد . اگر بز باشد ، يک ساله يا بيش تر باشد . اگر گوسفند باشد ، شش يا هفت ماهه باشد .بهتر است گوسفند لاغر نباشد و فربه باشد. هم چنين بهتر است گوسفند کور، و بسيار لنگ نباشد که راه رفتن براي او دشوار باشد. نيز مغز و شاخ گوسفند هم نشکسته باشد و اخته هم نشده باشد.
2- مشهور ميان علما آن است که : مستحب است براى پسر حيوان نر و براى دختر حيوان ماده عقيقه كنند. چنانچه حيوان غيرهم جنس هم باشد ،صحيح است.
3- در استحباب عقيقه فرقى بين نوزاد اول و دوم و غيره نيست . بهتر است در روز هفتم نوزاد عقيقه نمايد و تا زماني که به سن بلوغ نرسيده، بر پدر مستحب است براي فرزند عقيقه کند . اگر پدر و مادر عقيقه نكردند ، بعد از بالغ شدن بر خود شخص مستحب است كه عقيقه كند . در روايات آمده است كه در سلامت شخص تأثير فراوان دارد.
4 - كسانى كه قدرت مالى ندارند ،مستحب است هر زمانى كه قدرت پيدا كردند براى نوزاد خود عقيقه كنند.
5- مستحب است که گوشت عقيقه را بپزند و به مؤمنان اطعام نمايند و گوشت آن را خام تصدق نکنند. اگر چه خام هم بدهد ،خوب است ،ولي بهتر است که حد اقل آن را با آب و نمک بپزند و به مؤمنان بدهند و در حق نوزاد دعا نمايند. نيز مستحب است استخوان هاي حيوان عقيقه شده را نشکند ،بلکه از بند ها جدا کند .
6- مكروه است كه مادر و پدر و خواهر و برادر نوزاد (عائله پدر نوزاد) از عقيقه بخورند . كراهت، نسبت به مادر بيش تر است. بهتر است که عيال پدر و مادر هم که در خانه ايشان مي باشند، از آن گوشت و طعام نخورند.
7- از ماليدن خون عقيقه بر سر طفل خود داري شود.
8- مستحب است در هنگام کشتن گوسفند عقيقه دعا بخواند. از امام صادق عليه السلام روايت شده: وقت ذبح عقيقه اين دعا را بخواند:
« بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ عَقِيقَةٌ عَنْ فُلَانٍ(به جاي فلان اسم نوزاد را بگويد) لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ ».
در روايت ديگري وارد شده که اين دعا را بخواند :ْ «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ إِيمَاناً بِاللَّهِ وَ ثَنَاءً عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَ الْعِصْمَةَ لِأَمْرِهِ وَ الشُّكْرَ لِرِزْقِهِ وَ الْمَعْرِفَةَ بِفَضْلِهِ عَلَيْنَا أَهْلَ الْبَيْتِ »پس اگر نوزاد پسر باشد بگويد: اللَّهُمَّ إِنَّكَ وَهَبْتَ لَنَا ذَكَراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِمَا وَهَبْتَ وَ مِنْكَ مَا أَعْطَيْتَ وَ كُلُّ مَا صَنَعْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا عَلَى سُنَّتِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ وَ رَسُولِكَ وَ اخْسَأْ عَنَّا الشَّيْطَانَ الرَّجِيمَ لَكَ سُفِكَتِ الدِّمَاءُ لَا شَرِيكَ لَكَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِين‏ اللَّهُمَّ لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ و شعرها بشعره و جلدها بجلده اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لفلان بن فلان( اسم نوزادو پدر ش را بگويد)» (1)
پس از تماس با دفتر برخي از مراجع عظام مراکزي که با پرداخت هزينه آن اين کار را با اطمينان خاطر انجام بدهند ،سراغ ندارند. مي توانيد با توجه به احكام آن خودتان انجام دهيد يا به دفتر امام جمعه يا کميته امداد شهرتان يا عالم مورد وثوق محل تان مراجعه کنيد .
پي نوشت :
1- مرحوم علامه محمد باقر مجلسي، حليه المتقين ، باب چهارم ، فصل نهم و حاشيه مفاتيح الجنان .

پرسش: چرا بغل کردن و يا بوسيدن نامحرم بدون هيچ قصدي و فقط جهت ابراز محبت گناه محسوب مي شود؟
پاسخ: با سلام و تشكر از ارتباطتان با اين مركز
لمس کردن بدن دختر نامحرم به منزله زنا نيست، ولي رابطه نامشروع مي باشد و گناه است. حد مجزات دنيوي آن74ضربه شلاق و در صورت عدم توبه در آخرت نيز عذاب دارد. حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمود: هر کس با نگاه به نامحرم چشمش را پر کند ، خداوند در قيامت چشمش را با آتش پر مي کند، مگر توبه کند.
هر کس با نامحرم دست بدهد، به غضب الهي گرفتار شده است.
هر کس بدن نامحرمي را (با شهوت)لمس کند و خود را به او بچسباند، در قيامت به آتش انداخته مي شود.(1)
پي نوشت:
1.وسائل الشيعه ،ج 20 ،ص192.

با سلام و تشكر از ارتباط تان با اين مركز :
هر مقدار از نمازها را که مي دانيد انجام نداده ايد، قضاي آن بر شما واجب است . (1) براي چگونگي محاسبه بايد فکر کنيد و بعد از فکر کردن يقين مي کنيد ،مثلا سه سال قضا شده است . بيش تر از سه سال را شک داريد . خواندن سه سال نماز قضا کفايت مي کند . خواندن نمازهاي مشكوك به صورت احتياط خوب است، اما واجب نيست.
پي‌نوشت ‌:
1. آيت الله خامنه‌اي، اجوبه الاستفتاات ، ص 105 ، س 525 .

پرسشگر گرامي با درود و سلام :
اگر با پول خمس داده شده جنس با ارزشي را براي تجارت خريداري کرده باشيد و سپس آن جنس را بفروشيد و سودي به دست آوريد و آن سود در بين سال خرج هزينه خانواده نشود و سال خمسي شما هم فرا برسد، خمس آن سود را بايد پرداخت کنيد . ( 1 )
پي نوشت :
1 . سؤال تلفني ( 7742227ـ0251 ) از دفتر آيه الله خامنه اي .

پرسش 1:
ودکشي خدايي احسان شرح : کدوم دعايي رو اگه بکنيم اون مارو از دنيا مي بره ودر واقع ما رو از رنج وسختي زندگي به سراي باقي مي فرستد؟

پاسخ:
2@@پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
آرزوي مرگ کردن از مکروهات است؛(1) بلکه نيکو آن است که شخص بگويد:
«... اللّهمّ أحْيني ما کانَتِ الحياةُ خَيراً لِي وتَوفّنِي إذا کانَتِ الوَفاةُ خيراً لِي؛(2)
پروردگارا، اگر خير و سعادت من در زنده بودن است، مرا زنده بدار . اگر در مرگم است،‌مرا بميران». اماخودکشي امري حرام و از گناهان بزرگ است. تنها گناهي است که بعد از آن هيچ گاه انسان فرصت توبه و پشيماني از آن و بازگشت دوباره را نخواهد داشت.
دوست عزيز، خودکشي دلائل مختلفي مي تواند داشته باشد مانند مشکلات اقتصادي (فقر و بيکاري) ،ناراحتي رواني(افسردگي،نااميدي) ،ضعف اعتقادي(پوچ گرايي ، عدم شناخت خدا و روز قيامت) . انگيزه خودکشي در افراد بستگي به روحيات شخص و مشکلات او دارد. درنامه خود به اين نکته اشاره نکرده ايد که انگيزه شما ازتصميم به خود کشي چيست ؟
آيا با آرزوي مرگ و رفتن به سراي باقي مشکلات حل مي شود و يا ورود به سراي باقي اول سختي و مشکل است ؟ به داستان ذيل توجه کنيد:
رسول خدا به عيادت بيماري رفت، بيمار از درد مي‌ناليد، وي در آن حال آرزوي مرگ کرد. پيامبر فرمود: «آرزوي مرگ نکن، زيرا اگر نيکوکار باشي، بر نيکي‌ات افزوده مي‌گردد .اگر بدکار باشي، تأخير مرگ تو را فرصتي مي‌باشد که از حقداران خود رضايت طلبي، پس هيچ‌گاه آرزوي مرگ مکن».(3)
آري ، نعمت وجود و هستي و زندگي در اين جهان از نعمت‏هاي بزرگ الهي است . كسي كه آرزوي مرگ مي‏كند، گويا اين نعمت بزرگ را كفران كرده و آن را ناديده مي‏انگارد.
با توجّه به اينكه خداوند انسان را به اين جهان آورده، بايد هر چه بيش تر از فرصت استفاده كند .بهترين بهره برداري را از زندگي اين جهان داشته باشد. بهره‏اي كه همراه با كمال انساني و تقرّب به خدا باشد و سبب نجات در آخرت شود.
بنابراين بهتر بود به جاي اينکه آرزوي مرگ مي کردي و از ما در خصوص دعايي که مرگ شما را برساند، استمداد مي کردي ، از مشکلات خود صحبت مي کردي تا شايد بتوانيم گرهي از مشکلات شما را باز کنيم.
هنوز نيز دير نشده . درصورت تمايل مي‌تواني با مشاوران اين مرکز با شمارة تلفن (09640) بدون کد و هزينه و با شمارة (7743183 ـ‌0251) که هر دو به طور کامل سرّي مي‌باشند، تماس حاصل نماييد و ازهمکاران کمک بگيريد.
در پايان ديدگاه قرآن را در مورد خود کشي بيان مي کنيم تا اگر تا کنون در فکر آن بودي، از حال به بعد حتي در افکار خود به آن نينديشي.
از ديدگاه قرآن خودکشي کشتن يک انسان است . قرآن در آيات مختلف اين مسئله را با اهميت فوق‏العاده‏اى ذكر كرده است، تا آن جا كه قتل بى‏دليل يك انسان را همانند كشتن تمام مردم روى زمين معرفى مى‏كند: مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِى الأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَمِيْعاً*
آن كس كه انسانى را بدون اين كه قاتل باشد و يا در زمين فساد كند بكشد، گويا همه مردم را كشته است.
از اين جهت فرقي ميان خود انسان يا شخص ديگرنيست.(4)
شخصي که دست به خودکشي مي زند ، هيچ گاه در شرايط عادي و متعادل به آن روي نمي آورد . با اين همه در اسلام اين مسئله با توجه به شرايط سختي که انسان دست به خودکشي مي زند - نه يک انسان سالم و عادي و ...-گناه بزرگ و غير قابل جبران دانسته شده است .
خداوند در مورد کسي که قتل نفس انجام دهد مي فرمايد : وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فيها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظيماً *
هر كس، فرد با ايمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازات او دوزخ است؛ در حالى كه جاودانه در آن مى‏ماند؛ خداوند بر او غضب مى‏كند؛ او را از رحمتش دور مى‏سازد؛ عذاب عظيمى براى او آماده ساخته است.(5)
براي خودکشي چهار مجازات و كيفر شديد اخروى در قرآن ذكر شده ، به طوري که از نظر تشديد مجازات در هيچ مورد از قرآن چنين مجازات شديدى بيان نگرديده است:
1- خلود يعنى جاودانه در آتش دوزخ، مى‏فرمايد: «كسى كه مؤمنى را از روى عمد بكشد، مجازات او دوزخ است كه در آن جاودانه مى‏ماند»
2- خشم و غضب الهى: « خداوند بر او خشم مى‏گيرد».
3- دورى از رحمت خدا: «خداوند او را از رحمتش دور مى‏سازد ».
4- مهيّا ساختن عذاب عظيم: «عذاب عظيمى براى او فراهم ساخته است».(6)

پي‌نوشت‌ها:
1. العروه الوثقي، ج 2، ص 22، فصل لا يحرم کراهه الموت.
2. وسائل الشيعه، ج 2، ص 449.
3. مصطفى حسيني دشتي، معارف و معاريف،‌واژة مرگ.
4. مائده (5) آيه 32.
5.نساء (4) آيه 93.
6. مکارم شيرازي ، تفسير نمونه، ج‏4 ، ص97 .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
درخصوص اينکه قبل ازحضرت آدم (ع) انسان هايي بوده اند يانه ، ديدگاه هاى متعدد وجود دارد از جمله:
1. پيش از حضرت آدم، هيچ موجود با شعور و مختاري ( از آدم يا شبيه آدم ) وجود نداشت .حضرت آدم يك دفعه و به طور مستقل خلق شد.
2. پيش از حضرت آدم(ع) موجوداتى شبيه آدم و جن بودند.سپس يا از بين رفتند و يا هنوز هم وجود دارند. ‌در حديثى از امام علي(ع) آمده است كه پيش از خلقت آدم موجودى شبيه بشر به نام "‌نسناس" وجود‌ داشت.(1)
3. پيش از حضرت آدم، موجودي همانندآدم وجود داشت ، ولى تكامل نايافته بود و به هر دليل از ميان رفت . آن گاه حضرت آدم بدون ارتباط با آدم هاى گذشته به طور كامل مستقل آفريده شد.
4. پيش از حضرت آدم، موجودي همانندآدم وجود داشت .آن تكامل نايافته بود، اما از ميان نرفت ، بلكه در بستر تكامل خود به مرحله انسانيت رسيد . حضرت آدم نخستين انسان و نخستين پيامبر است و يك باره خلق نشده است.(2)
برخى از دانشمندان اسلامي- بر اساس برخي روايات- معتقدند كه آدم (ع) نخستين انسانى نبود كه خلق شده باشد ، بلكه قبل از او انسان هاى ديگرى بودند كه به دلايل نامعلومى نسل شان منقرض شده است(3)
گرچه وضعيت و خلقت انسان هاي غار نشين دقيقا معلوم نيست و ما نمي توانيم درباره آن ها قضاوت نماييم،اما- بر اساس اين مبنا که قبل ازحضرت آدم (ع) انسان هاي بودند، شايد بتوان گفت: انسان هاي غار نشين همان انسان ها قبل ازآدم و يا از نسل آنان بودند ،اما انسان هاي بعد از آدم، از نسل حضرت آدم (ع) و انسان هاي امروز نيز از نسل حضرت آدم (ع) هستند.
پي نوشت ها :
1 .بحار ،ج58،ص298.
2 .حسن يوسفى اشكورى ،بازخوانى خلقت انسان ؛ محمد تقى جعفرى، آفرينش و انسان ؛ مصباح يزدي، معارف قرآن، ج 3.
جعفر سبحانى، منشور جاويد، ، ج 4، ص 94 ؛قاموس قرآن، سيد على اكبر قريشى، ج 1، و 2، ص 94؛ترجمه الميزان، ج‏4، ص 2312 ، ترجمه الميزان، ج‏18، ص 535.