پرسشگر محترم شما انجام یك تحقیق قرآنی را از ما خواسته اید كه ما از انجام همه آن معذوریم.

البته در قرآن اشاراتی به عوامل فقر شده است

 1 - در قرآن كشتن رهبران الهي ، موجب ذلت و فقر و در پي دارنده غضب خداوند معرفی شده است است .

«ضربت عليهم الذلة . .. ذلك بأنهم ... يقتلون النبيين». (1)

2 - كفران نعمت : مبتلا شدن جامعه به فقر ، گرسنگي و ناامني ، در نتيجه كفران نعمت هاي الهي است .

«قرية كانت ءامنة مطمئنّة . .. فكفرت بأنعم الله فأذقها الله لباس الجوع و الخوف». (2)

 معلوم می شود كمترين كيفر الهي براي جامعه ناسپاس ، پيدايش فقر ، گرسنگي و ناامني فراگير است .

«فأذقها الله لباس الجوع و الخوف» برداشت فوق، بر اساس اين احتمال است كه «اذاق» اشاره به چشاندن و ظاهر ساختن گوشه اي از كيفر باشد و «لباس» اشاره به اثرات و فراگيري آن كيفر داشته باشد.

3 -  ابداع روش هاي جديد براي گناه و استمرار آن و نيز ناسپاسي در برابر خدا ، عامل پيدايش فقر ، گرسنگي و ناامني اجتماعي است

«فكفرت بأنعم الله . .. بما كانوا يصنعون». (3)

4 -  دستيابي جامعه به امنيت ، رشد و رفاه اقتصادي و يا ابتلاي آن به فقر ، گرسنگي ، ناامني و ترس ، در گرو اعمال افراد آن جامعه است .

«و ضرب الله مثلاً قرية كانت ءامنة مطمئنّة . .. فكفرت بأنعم الله فأذقها الله لباس...».

5 - تكذیب پیامبران  الهی مایه فقر  ، ناامني و عذاب دنيوي است  ، فأذقها الله لباس الجوع و الخوف . .. رسول منهم «فكذّبوه فأخذهم العذاب». (4)

می توانید كه با استفاده از نرم افزار دانشنامه معارف قرآن اطلاعات تفصیلی را به دست آورید.

پي نوشت ها:

1 . سوره بقره آیه 61 .

2 . سوره نحل آیه 112 .

3 . همان .

4. سوره نحل آیه 112

افزايش نيرو و قدرت بدني چيزي است كه مربوط به بعد جسماني و مادي انسان مي شود و بيشتر روشهاي خاص مادي خودش را دارد مثل ورزش مناسب، تغذيه مناسب و... ادعيه هم گنجهاي معنوي هستند كه بيشتر براي آرامش رواني و شفاي دردهاي روحي و معنوي انسان، بيان شده اند. زيرا دعا و مناجات ارتباط روحي با خداوند متعال است و ياد خدا هم مايه آرامش دل و روان است. با عين حال ائمه اطهار(ع) در ضمن مناجات ها و دعاهايي كه مي كردند از خداوند مي خواستند تا قوت جسمي و بدني به آنها بدهد تا آنرا در راه طاعت و بندگي او بكار گيرند. امام علي(ع) در دعاي كميل مي فرمايند: «قو علي خدمتك جوارحي...»(1)؛ خدايا جوارح و اعضاي بدن مرا براي خدمت خودت قوي گردان.

يا در دعاي روز هاي چهار شنبه مي خوانيم:«اللهم ارزقني في الاربعاء اربعا اجعل قوتي في طاعتك...»(2)؛ خدايا در روز چهار شنبه چهار چيز به من عطا كن، قرار بده قوت و توان مرا در اطاعت خودت.

نيز در دعاي روز پنجشنبه مي خوانيم: «اللهم ارزقني في الخميس خمسا.... سلامه اقوي بها علي طاعتك...»(3)؛ خدايا در روز پنجشنبه پنج چيز به من عطا كن... سلامتي كه بواسطه آن بر طاعت تو نيرو بگيرم.

پس مي توان از خداوند درخواست كرد تا او به ما توان و قدرت جسماني بدهد و جسم ما را از امراض و بلاها محفوظ بدارد چرا كه «لا حول و لا قوة الا بالله العلي العظيم».

پي نوشت ها:

1. شيخ عباس قمي، مفاتيح الجنان، دعاي كميل.

2. همان، دعاي روز چهار شنبه.

3. همان، دعاي روز پنجشنبه.

بعد از نمازها و روضه ها، مؤمنین با الفاظ مختلف به پیامبر و معصومان سلام می دهند؛ ولی روایتی بر این گونه سلام ها كه دلالت بر ثواب آن داشته باشد، نداریم. ولی چگونگی سلام دادن، این گونه است كه ابتدا رو به قبله می ایستیم و می گوییم: «السلام علیك یا رسول الله یا حبیب الله یا خیر خلق الله یا نور عرش الله السلام علیك یا امیر المؤمنین السلام علیك یافاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین السلام علی الحسن والحسین سیدی شباب اهل الجنه  وتسعة المعصومین من ذریة الحسین ورحمة الله وبركاته».

سپس رو به سوی حضرت رضا می كنیم و می گوییم: «السلام علیك یا مولا یا غریب الغرباء یا معین الضعفاء و الفقراء یا شمس الشموس و انیس النفوس المدفون بالطوس السلام علیك یا  ابالحسن یا علی بن موسی الرضا ورحمة الله وبركاته».

دوباره رو به طرف قبله می كنیم و می گوییم: «السلام علیك یا صاحب الزمان یا خلیفة الرحمان یا امام الانس والجان الأمان الأمان من فتن آخرالزمان ورحمة الله وبركاته».

گفتنی است طریقه سلام دادن به معصومان كه در احادیث ذكر شده است و دارای ثواب نیز می باشد، این است كه پس از اتمام نماز و بعد از تسبیحات حضرت زهرا، این گونه سلام دهیم:

«اللهم انت السلام ومنك السلام ولك السلام والیك یعود السلام سبحان ربك رب العزة عما یصفون وسلام علی المرسلین والحمد لله رب العالمین السلام علیك ایهاالنبی ورحمة الله وبركاته السلام علی االا ئمة  الهادین المهدیین السلام علی جمیع انبیاء الله ورسله و ملائكته السلام علینا وعلی عبادالله الصالحین السلام علی علیّ امیر المؤ منین... ». همین طور تا دوازده امام معصوم ادامه دارد. حضرت عالی می توانید ادامه دعا را در ابتدای مفاتیح الجنان ص  35 ملاحظه نمایید. (1)

پی نوشت:

1. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ص 35.

در احاديث آداب و از مستحباتي كه هنگام غذا خوردن رعايت آنها خوب است، اولا گفتن "بسم الله الرحمان الرحيم" هنگام شروع و شكر كردن هنگام ديدن طعام و خوردن و بعد از فارغ شدن است.

گفتن ذكر بسم الله در شروع همه كارها پسنديده است و شكر خدا هنگام ديدن هر نعمت و هنگام استفاده از هر نعمت پسنديده مي باشد.

علاوه بر اينها دعاهايي هنگام شروع به طعام و هنگام سير شدن و دست كشيدن از طعام وارد شده از جمله هنگام شروع بگويد:

الحمد لله الذي يطعم ولا يطعم ، ويجير ولا يجار عليه ، ويستغني ويفتقر إليه، اللهم لك الحمد علي ما رزقتنا من طعام و أدام، في يسر وعافية من غير كد مني ولا مشقة، بسم الله خير الأسماء رب الأرض والسماء، بسم الله الذي لا يضر مع اسمه داء، بسم الله الذي لا يضر مع اسمه شئ وهو السميع العليم، اللهم اسعدني من مطعمي هذا بخيره، وأعذني من شره، وامتعني بنفعه، وسلمني من ضره.

و هنگام دست كشيدن بگويد:

الحمد لله الذي أطعمني فأشبعني، وسقاني فأرواني، وصانني وحماني، الحمد الذي عرفني البركة واليمن بما أصبته وتركته منه، اللهم اجعله هنيئا مريئا لا وبيا ولا دويا، وأبقني بعده سويا، قائما بشكرك، محافظا علي طاعتك، وارزقني رزقا دارا، وأعشني عيشا قارا، واجعلني ناسكا بارا ، واجعل ما يتلقاني في المعاد مبهجا سارا، برحمتك يا أرحم الراحمين (1)

مهم اين است كه انسان به هنگام طعام به ياد خدا باشد و طعام را از خدا بداند و در حلال بودن آن بكوشد و از خدا بخواهد آن طعام را مايه خير و بركت او قرار دهد و بر آن نعمت شاكر و سپاسگزار باشد. حالا خواه به زبان حال يا به زبان خودش دعا كند خواه از دعاهاي امامان باشد گر چه دعاهاي امامان علاوه بر ذكر و شكر تعليم و تربيت هم هست.

براي اطلاع بيشتر از دعاهاي وارده مناسب است به حليه المتقين باب آداب طعام يا به كتاب هاي دعا در اين باب مراجعه كنيد.

دعاي سفر هم زياد است از جمله امام رضا(ع) فرمود:

خوب است هنگام سفر به مسجد بروي و دو ركعت نماز بخواني و از خدا صد بار طلب خير كني. اگر سفرت دريايي بود، بگو:

" اركبوا فها بسم الله مجريها و مرسيها أن ربي لغفور رحيم " و اگر كشتي متلاطم شد بگو:" بسم الله أسكن بسكينة الله وقر بوقار الله، واهد بإذن الله لا حول ولا قوة إلا بإذن الله " و اگر سفرت زميني بود، بگو:

" سبحان الذي سخر لنا هذا وما كنا له مقرنين وإنا إلي ربنا لمنقلبون "

در اين صورت هيچ خطري شما را تهديد نخواهد كرد و هنگام خارج شدن از منزل براي سفر بگو:

بسم الله آمنت بالله توكلت علي الله لا حول ولا قوة إلا بالله(2)

دعاها و آداب ديگري هم هست كه مي توانيد در حليه المتقين، آداب سفر ببينيد.

اما اين كه در روايت آمده كه "مرغ خوك پرندگان است"(3)،  از باب تشبيه است يعني همچنان كه خوك نجاست مي خورد، مرغ هم غالبا نجاست مي خورد. (4)

پي نوشت ها:

1. نوري، مستدرك الوسائل، بيروت، مؤسسه آل البيت، 1408ق، ج 16، ص 279 – 280.

2. عطاردي، مسند الإمام الرضا (ع)، ج 2، مشهد، مؤسسه آستان قدس، 1406ق، ج2، ص 52 – 53.

3. كليني، كافي، تهران، اسلاميه، 1363ش، ج6، ص312.

4. مجلسي، بحارالانوار، بيروت، الوفا، 1404ق، ج62، ص5.

براي تقویت قوه حافظه و خو ب فهمیدن و توجه كردن به آنچه انسان مي‏شنود و یا مطالعه می كند، چند دعا و آیه ذكر شده است كه ما به برخی از این دعاها اشاره می كنیم:

1. دعایی از رسول خدا (ص ) كه به امام علی (ع) یاد داد و فرمود: «اي علي! هر گاه خواسته باشي آنچه را مي‏شنوي، خوب درك كنی و آن را حفظ كني، بعد از هر نماز بگو: "سُبْحَانَ مَنْ لَا یَعْتَدِی عَلَي أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ سُبْحَانَ مَنْ [لَمْ‏] لَا یُؤَاخِذُ [یَأْخُذْ] أَهْلَ الْأَرْضِ بِأَنْوَاعِ الْعَذَابِ سُبْحَانَ الرَّءُوفِ الرَّحِیمِ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِی قَلْبِی نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً- إِنَّكَ عَلي‏ كُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ"». (1)

2. خواندن آیات 255 تا 257 سوره بقره (آیة الكرسی) و خواندن این جملات: «یا حی یا قیوم فلا یفوت شیئا علمه و لایؤده» (2) در ابتدای مطالعه، مؤثر است.

3. قرآن خواندن و مأنوس بودن با قرآن، به خصوص سوره (یس) نیز در خوب فهمیدن و دقت، مؤثر است. (3)

4. در شب یا روز جمعه چهار ركعت (دو تا دو ركعتي) نماز بگذار؛ در ركعت اول، حمد و یس و در ركعت دوم، سوره دخان و در سوم سوره، سجده و در چهارم، سوره ملك  و بعد از سلام، خدا را حمد و ثنا گوي، و بر محمّد و آل او (ص) درود فرست، و براي مؤمنان صد بار استغفار كن و بعد بگو: «اللَّهُمَّ ازْجُرْنِی بِتَرْكِ مَعَاصِیكَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی وَ ارْحَمْنِی مِنْ أَنْ أَتَكَلَّفَ طَلَبَ مَا لَا یَعْنِینِی وَ ارْزُقْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا یُرْضِیكَ عَنِّی اللَّهُمَّ بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ وَ الْعِزَّةِ الَّتِی لَا تُرَامُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ أَسْأَلُكَ بِجَلَالِكَ وَ بِنُورِ وَجْهِكَ أَنْ تُلْزِمَ قَلْبِی حِفْظَ كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَي رَسُولِكَ وَ تَرْزُقَنِی أَنْ أَتْلُوَهُ عَلَي النَّحْوِ الَّذِی یُرْضِیكَ عَنِّی اللَّهُمَّ بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ وَ الْعِزِّ الَّذِی لَا یُرَامُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ أَسْأَلُكَ بِجَلَالِكَ وَ بِنُورِ وَجْهِكَ أَنْ تُنَوِّرَ بِكِتَابِكَ بَصَرِی وَ تُطْلِقَ بِهِ لِسَانِی وَ تُفَرِّحَ بِهِ قَلْبِی وَ تَشْرَحَ بِهِ صَدْرِی وَ تَسْتَعْمِلَ بِهِ بَدَنِی وَ تُقَوِّیَنِی عَلَي ذَلِكَ وَ تُعِینَنِی عَلَیْهِ فَإِنَّهُ لَا یُعِینُ عَلَي الْخَیْرِ غَیْرُكَ وَ لَا یُوَفِّقُ لَهُ إِلَّا أَنْتَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیم‏»؛ (4)

«خداوندا! مرا براي همیشه از گناهان حفظ كن. مرا باز دار از این كه خود را در پي كارهاي بیهوده به رنج افكنم. نسبت به آنچه موجب خوشنودي تو است، خوشبینم كن. اي آفریننده آسمان و زمین، اي صاحب جلالت و بزرگي و عزّت كه به عقل نگنجي. یا الله یا رحمان، به جلال و نور وجه خودت، دلم را بر نگهباني كتابي كه بر پیغمبرت فرستاده‏اي، ملزم فرما و مرا وادار كن كه آن را چنان تلاوت كنم كه از من راضي شوي.

خداوند ایجادكننده آسمان ها و زمین، صاحب جلالت و بزرگي و عزّت كه به فهم نیایي، یا الله، یا رحمان، تو را به جلال و نور و جهت می خوانم كه با كتابت دیده مرا نوراني و زبانم را باز و قلبم را وسیع و سینه‏ام را گشاده سازي، و بدنم را به كار اندازي و بر این امر یاریم كني، كه جز تو كسي نتواند مرا در خوبي‏ها نصرت نماید و به آن ها موفّق گرداند، و حول و قوّه‏اي جز از ناحیه خداوند وجود ندارد».

5. نماز شب، بسیار در نورانیت دل و درك بالا و فهم صحیح مناسب است. (5)

برای اطلاع بیش تر، به مفاتیح الجنان مراجعه نمایید.

پی نوشت ها:

1. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، تهران، دارلكتب الاسلامیه، ص 1026 و 1027.

2. مكارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 18، ص 310، تهران، دارالكتب الاسلامیه، سال 13361.

3. ابن فهد حلی، عدة الداعی و نجاح الساعی، قم، مكتبه وجدانی، ص 64.

4. طبرسی، مكارم الأخلاق، بغداد، الشریف الرضی، ص 341.

5. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج 17، ص 104، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال 1384.

در روايتي آمده كه پيامبر به امام علي(ع) فرمود هر گاه خواستي هر چه مي شنوي و مي خواني، حفظت شود، دعاي زير را بعد از هر نماز بخوان:

سُبْحَانَ مَنْ لَا يَعْتَدِي عَلَي أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ سُبْحَانَ مَنْ لَا يَأْخُذُ أَهْلَ الْأَرْضِ بِأَلْوَانِ الْعَذَابِ سُبْحَانَ الرَّءُوفِ الرَّحِيمِ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي فِي قَلْبِي نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً إِنَّكَ عَلَي كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ (1)

اين دعا به دعاي مطالعه معروف شده و مناسب است قبل از مطالعه خوانده شود.

پي نوشت ها:

1. محدث نوري، مستدرك الوسائل، بيروت، مؤسسه آل البيت، ج5، ص78.

با سلام و عرض تبريك فرا رسيدن سال نو و سپاس از ارتباطتان با اين مركز

 می توانید به دعاهای كمیل امام علی  ، صباح امام علی  ، عرفه امام حسین ، مناجات شعبانیه و مناجات خمسه عشر كه همگی در مفاتیح الجنان می باشند یا به دعاهای صحیفه سجادیه مراجعه كنید و فراز هایی از آن ها را برای ذكر در شبانه روز یا در قنوت و ... برگزینيد. همچنین به دعاهای قرآنی می توانید مراجعه كنید و ما بعضی دعاهای قرآنی را برای شما هدیه می هیم: 

ربنا تقبل منا إنك أنت السميع العليم ؛ (1)

ربنا واجعلنا مسلمين لك ومن ذريتنا أمة مسلمة لك وأرنا مناسكنا وتب علينا إنك أنت التواب الرحيم؛ (2)

ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الآخرة حسنة وقنا عذاب النار؛ (3)

 ربنا أفرغ علينا صبرا وثبت أقدامنا وانصرنا علي القوم الكافرين؛ (4)

 ربنا لا تؤاخذنا إن نسينا أو أخطأنا ربنا ولا تحمل علينا إصرا كما حملته علي الذين من قبلنا ربنا ولا تحملنا ما لا طاقة لنا به واعف عنا واغفر لنا وارحمنا أنت مولانا فانصرنا علي القوم الكافرين؛ (5)

ربنا لا تزغ قلوبنا بعد إذ هديتنا وهب لنا من لدنك رحمة إنك أنت الوهاب؛ (6)

ربنا إننا آمنا فاغفر لنا ذنوبنا وقنا عذاب النار؛ (7)

ربنا اغفر لنا ذنوبنا وإسرافنا في أمرنا وثبت أقدامنا وانصرنا علي القوم الكافرين؛ (8)

ربنا إننا سمعنا مناديا ينادي للإيمان أن آمنوا بربكم فآمنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا وكفر عنا سيئاتنا وتوفنا مع الأبرار ؛(9)

ربنا وآتنا ما وعدتنا علي رسلك ولا تخزنا يوم القيامة إنك لا تخلف الميعاد؛ (10)

ربنا أخرجنا من هذه القرية الظالم أهلها واجعل لنا من لدنك وليا واجعل لنا من لدنك نصيرا ؛ (11)

قالا ربنا ظلمنا أنفسنا وإن لم تغفر لنا وترحمنا لنكونن من الخاسرين؛ (12)

رب اجعلني مقيم الصلاة ومن ذريتي ربنا وتقبل دعاء ؛ (13)

ربنا اغفر لي ولوالدي وللمؤمنين يوم يقوم الحساب ؛ (14)

ربنا اصرف عنا عذاب جهنم إن عذابها كان غراما؛ (15)

ربنا هب لنا من أزواجنا وذرياتنا قرة أعين واجعلنا للمتقين إماما ؛ (16)

ربنا اكشف عنا العذاب إنا مؤمنون؛ (17)

ربنا اغفر لنا ولإخواننا الذين سبقونا بالإيمان ولا تجعل في قلوبنا غلا للذين آمنوا ربنا إنك رءوف رحيم؛ (18)

ربنا لا تجعلنا فتنة للذين كفروا واغفر لنا ربنا إنك أنت العزيز الحكيم ؛ (19)

ربنا أتمم لنا نورنا واغفر لنا إنك علي كل شيء قدير؛ (20)

دعای ذوقی از هر كس طبق مذاق و فهم خودش است و به هر زبان می توان با خدا صحبت كرد و دعا نمود؛ مثلا:

خدایا به ما  فهم و بصیرت و عشق به خودن را عطا كن.

خدایا آتش عشق خود را در قلب ما شعله ور كن تا هر چه غیر توست، بسوزاند.

خدایا همسر و فرزندانی صالح و مایه آرامش خاطر به ما عطا كن!

و ...

پی نوشت ها:

1. بقره (2) آیه 127.

2. همان ، آیه 128.

3. همان ، آیه 201.

4. همان ، آیه 250.

5. همان ، آیه 286.

6. آل عمران (3) آیه 8.

7. همان ، آیه 16.

8. همان ، آیه 147.

9. همان ، آیه 193.

10. همان ، آیه 194.

11. نساء (4) آیه 75.

12. اعراف (7) آیه 23.

13. ابراهیم (14) آیه 40.

14. همان ، آیه 41.

15. فرقان (25) آیه 65.

16. همان ، آیه 74.

17. دخان (44) آیه 12.

18. حشر (59) آیه 10.

19. ممتحنه (60) آیه 5.

20. تحریم (66) آیه 8.

در فضیلت زیارت اربعین امام حسین (ع) در كتاب های مختلفی اشاره به این روایت معروف شده است:

روي عن أبي محمّد الحسن بن علي العسكري عليه السّلام أنه قال: علامات المؤمن خمس: صلاة الخمسين، و زيارة الأربعين، و التختم باليمين، و تعفير الجبين و الجهر ببسم اللّه الرّحمن الرّحيم؛(1 ) از حضرت ابي محمد حسن بن علي عسكري عليه السّلام، روايت است كه فرمود: نشانه‏هاي مؤمن پنج است: نماز پنجاه و يك ركعت، زيارت اربعين، انگشتري در دست راست كردن، پيشاني به خاك ماليدن، و با صداي بلند بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* گفتن.

شیخ طوسی در التهذیب و مصباح المتهجد زیارت اربعین امام حسین(ع) را از كلام امام صادق (ع) آورده است كه در سند این روایت خدشه ای وجود ندارد البته توجه داشته باشید كه به طور مستقل در فضیلت این زیارت روایت دیگری نیافتیم.

پی نوشت:              

1.شیخ طوسی،التهذيب،دارلكتب الاسلامیه،تهران،سال1365ش، ج6، ص52 .

 ؛حجازي سيد مهدي،حجازي سيد علي رضا و خسروشاهي محمد عيدي‏،درر الأخبار،ناشر دفتر مطاالعات تاريخ و معارف اسلامي‏،قم‏،سال 1419 ق‏،نوبت اول‏،ص 696.

كودكان به دليل عدم رشد كافي قادر به بيان مشكل واقعي خود نيستند. لذا براي جلوگيري از هر گونه اشتباه و قضاوت راجع مشكل كودك بايد به صورت حضوري با متخصصين مشورت كنيد.

اما اگر مشكل كودك شما كمرويي باشد بايد گفت: يكي از مهم ترين عوامل عدم شكوفايي استعدادهاي كودكان كمرويي است.

علل

1. انتقال از والدين: بر خلاف تصور برخي كه كمرويي، ارثي است، اين گونه نيست؛ بلكه كودكان از والدين خود الگوبرداري مي كنند. به والدين كمرو توصيه مي شود براي جلوگيري از اين انتقال، با تمرين و تلقين، خود را وارد صحنه هاي گوناگون كنند و از كمرويي بپرهيزند.

2. سختگيري بيش از حد: وقتي در ادب، نظم و عبادت، تحصيل و ... بسيار سخت بگيريد، فرزندتان دچار كمرويي مي شود؛ زيرا هميشه او را واداشته ايد كه كارها را به بهترين شكل انجام دهد، و اكنون از اين مي ترسد كه اگر وارد فعاليتي گروهي شود و به كاري دست زند نتواند آن را به بهترين وجه انجام دهد؛ بدين جهت وارد گروه نمي شود و از انجام فعاليت هاي گروهي گريزان است. توقع بيش از حد از كودك نيز همين مشكل را ايجاد مي كند. بايد متوجه باشيد كه كودك شما هنوز 4 ساله است و قطعا توقع اينكه تمام آداب اجتماعي را رعايت كنند كمي زود است. پس به او فرصت بدهيد.

3. القائات نادرست: متاسفانه گروهي در جامعه و به ويژه در مدارس، كمرويي با ادب اشتباه مي شود و كودك كمرو را بدين جهت كه سخن نمي گويد و آزاري ندارد، با ادب مي خوانند و با اين القاي نادرست، كمرويي را در او تثبيت مي كنند. گاهي كمرويي دختران نيز با حيا اشتباه مي شود؛ در حالي كه حيا، صفتي بسيار پسنديده شمرده مي شود و حيا و اجتماعي بودن براي دختران قابل جمع است.

1. راه هاي درمان: فشارها و سخت گيري ها را كم كنيد و به فرزندتان آزادي نسبي دهيد.

2. اگر فرزند شما اشتباهي كرد، با روي گشاده آن اشتباه را بپذيريد تا از اشتباه كردن نترسد.

3. در مهماني ها و براي امور منزل به او مسئوليت بدهيد.

مسووليت هايي از قبيل پرسيدن شماره تلفن از مخابرات، پرسش از شهرداري، گيشه فروش بليت و ...

4.نقاط مثبت او را به ويژه در جمع بگوييد.

5. ارتباط او را با همسالان عادي و فعال بيشتر كنيد.

6. زمينه مشاهده برنامه هاي نمايشي را برايش فراهم كنيد كه در آن ها، قهرمان نمايش به رغم كمرويي، به كارهاي بزرگ و گروهي دست مي زند.

7. زمينه شركت او را در برنامه هاي نمايشي مهد قرآن و پذيرفتن نقش هاي ساده بدون كلام (نگهبان) و فعاليت هاي گروهي فراهم سازيد.

   سن فرزند شما بر ما روشن نيست و دقيقا نمي دانيم بچه شما در چه شرايط سني به سر مي برد. اگر پسر شما زير 7 سال دارد بهتر است از طريق قصه درماني به اصلاح فكر و رفتار ايشان همت گماريد مثلاً با خلاقيت ذهني خود به خلق داستان هايي بپردازيد كه قهرمان داستان به ترك پدر بزرگش (يا يك پيرمرد) از استعمال دخانيات موفق مي شود يا اين كه در قالب داستان به بيان پيامدهاي منفي سيگار و مواد مي پردازد. البته اين داستان ها نبايد تكراري يا غيرجذاب باشند و بايد پيام ها به صورت كاملاً مخفيانه و زيرين به پسر شما منتقل گردد. مثلاً  شما مي توانيد ده داستان مختلف با موضوعات متنوع براي پسرتان بيان كنيد و فقط يكي از اين ده داستان محتواي مربوط به سيگار و مواد داشته باشد. حتي مي توانيد كتاب هاي داستان موجود در بازار را تهيه نماييد و با كمي تغيير و تصرف در آن ها، آنها را به نحوي به قضيه سيگار ربط دهيد. فراتر از داستان هم مي توانيد به صورت مستقيم به گفتگوي صميمانه با پسرتان بپردازيد و فكر و منطق بچه گانه او را براي مصون بخشي به وي به كار بنديد. در صورت لزوم مي توانيد به يك روان شناس كودك مراجعه كنيد. براي اطلاع بيشتر از تكنيك هاي قصه درماني مي توانيد به مطالعه كتاب هايي با همين عنوان بپردازيد يا با جستجو اينترنتي اطلاعات خود را در اين مقوله افزايش دهيد. قطعاً كتك زدن يا بدرفتاري با ايشان صد در صد محكوم است و در بدترين وضعيت نبايد ايشان را تنبيه فيزيكي نمايند. چه بسا تقليد و اداهاي ايشان از طريق تنبيه خوب شود ولي ايشان دچار ده ها اختلال ريز درشت رواني از جمله اضطراب افسردگي گردد. ناگفته پيداست از دست پدر شما كاري بر نمي آيد و بايد بقيه خانواده را متقاعد نماييد كه اين كتك ها به اختلالات عاطفي رفتاري و خداي ناكرده ارتكاب جرم در نوجواني جواني ايشان مي انجامد. تغيير رفتار فرزند شما امري زمانبر است و شايد چندين ماه اين تغيير مثبت به درازا كشد. بايد هم خانواده تان با صبر و حوصله بيشتر با اين معضل روبرو گردند و نخواهند يك شبه مشكل پسر شما را حل نماييد. همواره در كنار فرزندتان باشيد و سعي نماييد خدشه اي به دلبستگي ايمن پسرتان وارد نشود. اگر پسرتان بتواند به شما اتكاي رواني نمايد به احتمال زياد گِرد مسايل انحرافي از جمله سوء مصرف سيگار و مواد نخواهد چرخيد.