علی مخدوم

جلسه تقدیر و معارفه مسئولین گروه های فضای مجازی و مکتوب برگزار شد
در این جلسه طی حکم های جداگانه از طرف ریاست مرکز، حجج اسلام محمدمهدی پورمدنی و حامد ملکی به سرپرستی گروه های پاسخگویی فضای مجازی، رسانه و مکتوب منصوب شدند.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، در این حکم حجت الاسلام والمسلمین مخدوم با توجه به انتقال جناب آقای دکتر اباذر جعفری به معاونت تبلیـغ، حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی پورمدنی را به سمت سرپرست گروه پاسخگویی فضای مجازی منصوب کرد.
در این حکم ضمن تشکر از زحمات جناب آقای دکتر اباذر جعفری، آمده است: انتظار می رود با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری (دام ظله) در خصوص اهمیت حضور فعال و اثرگذار در فضای مجازی، با همتی مضاعف ضمن بهره وری از ظرفیت های موجود و حسن استفاده از سرمایه ارزشمند کارشناسان محترم در ارتقاء کمی و کیفی پاسخگویی در این عرصه پراهمیت، اهتمام ویژه به عمل آورید.
حجت الاسلام پورمدنی پیش از این مسئولیت، در سمت مسئول انجمن های گفتگوی دینی (سایت های askdin.com و askquran.ir) مشغول فعالیت بودند که ضمن فعالیت گسترده در این بخش، تولید نرم افزارهای اندرویدی متنوعی را طی زمان مسئولین در کارنامه دارد.
همچنین طی حکمی جداگانه ریاست مرکز، ضمن تشکر از زحمات حجت الاسلام حامد قرائتی، حجت الاسلام حامد ملکی را به سرپرستی بخش پاسخگویی رسانه و مکتوب منصوب کرد. حجت الاسلام ملکی نیز پیش از این در بخش ارزیابی مرکز فعالیت داشتند.
در ابتدای این جلسه حجت الاسلام والمسلمین مخدوم، با اشاره به دیدار مسئولین دفتر با مقام معظم رهبری (دام ظله) گفت: رهبری معظم فرمودند من از جنس این کار (پاسخگویی) رضایت کامل دارم و مورد تایید من هست.
همچنین وی با اشاره به اهمیت بخش فضای مجازی، نوع نگاه مرکز به نرم افزارها و فنآوری را در طی مدیریت دکتر جعفری بر این بخش قابل توجه دانست.
ریاست مرکز ملی پاسخگویی در باب اهمیت بخش مکتوب نیز گفت: بخش مکتوب بخاطر فرایند ویژه پاسخگویی آن می تواند منجر به فراوده های خوبی در قالب نرم افزار و کتاب شده و لذا می تواند ارزش افزوده خوبی داشته باشد.
همچنین دکتر اباذر جعفری در این جلسه محوریت خلاقیت و ابتکاری کارشناسان مرکز راوجه امتیاز مرکز ملی پاسخگویی نسبت به سایر مراکز در این عرصه دانست و بر ضرورت حفظ این روحیه تاکید کرد.

از سوی رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی صورت گرفت:
طی حکمی حجت الاسلام والمسلمین علی مخدوم، ضمن تشکر از زحمات دکتر جعفری، سرپرست گروه پاسخگویی فضای مجازی را منصوب کرد.
انتصاب سرپرست جدید

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، در این حکم حجت الاسلام والمسلمین مخدوم با توجه به انتقال جناب آقای دکتر اباذر جعفری به معاونت تبلیـغ، حجت الاسلام والمسلمین پورمدنی را به سمت سرپرست گروه پاسخگویی فضای مجازی منصوب کرد.
در این حکم ضمن تشکر از زحمات جناب آقای دکتر اباذر جعفری، آمده است: انتظار می رود با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت حضور فعال و اثرگذار در فضای مجازی، با همتی مضاعف ضمن بهره وری از ظرفیت های موجود و حسن استفاده از سرمایه ارزشمند کارشناسان محترم در ارتقاء کمی و کیفی پاسخگویی در این عرصه پراهمیت، اهتمام ویژه به عمل آورید.

در سفر رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی به اهواز روی داد:
در این سفر ضمن برگزاری جلساتی، مقدمات راه اندزای نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اهواز فراهم شد.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با سفر حجت الاسلام مخدوم، ریاست مرکز به همراه حجت الاسلام هاشمی جزی، مدیر پشتیبانی علمی مرکز و حجت الاسلام ملکی، مدیر ارزیابی مرکز، به استان خوزستان و برگزاری جلسات فشرده کاری و آموزشی، مقدمات راه اندازی نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی فراهم گردید و نیاز سنجی برنامه ای و میدانی پیرامون استان خوزستان صورت گرفت.

هیات مرکز ملی جلسه ای با آیت الله جزایری، نماینده ولی فقیه در استان خوزستان و امام جمعه اهواز برگزار کردند. در این جلسه آیت الله جزایری ضمن توصیه بر سرعت بیشتر کار و خارج شدن آن از روند اداری صرف، تاکید کرد که زیرساخت مورد نیاز را فراهم خواهد ساخت تا کار با سرعت مطلوب جلو رود.

از دیگر برنامه های این سفر برگزاری دوره های آموزشی ویژه مبلغین برتر حوزه های استان بود که با حضور 120 نفر از طلاب خواهر و برادر در دو کلاس توسط حجت الاسلام مخدوم و حجت الاسلام هاشمی جزی برگزار شد.

جریان شناسی شبهات دینی، تکنیک های پاسخگویی، شناسایی جریان های تولید کننده شبهات و آشنایی با مدل های پاسخگویی بخشی از سرفصل های این کلاس ها بود که با استقبال مبلغین مواجه شد.

جلسه با گروه تخصصی تبلیغی با محوریت پاسخگویی به مهدویت، دیدار با مسئولین مراکز حوزوی استان، جلسه با دکتر کریمی کیا، مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان، جلسه با مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان، جلسه با حجت السلام شفیعی، مسئول نهاد رهبری در دانشگاه شهید چمران و جلسه با دفاتر پاسخگویی به سؤالات شرعی اهواز از دیگر برنامه های حجت الاسلام مخدوم و هیات همراه به اهواز بود.

در این جلسات، توانمندسازی طلاب در رابطه با پاسخ به شبهات، گسترگی شبهات در فضای مختلف رسانه ای، نیازسنجی برای بحث پاسخگویی و آسیب شناسی بومی استان بررسی شد.

حجت الاسلام آل مبارک، مسئول نمایندگی واحد اهواز نیز اعلام کرد که با توجه به نیاز منطقه، در این سفر مقرر شد که در دو گروه کلام و اعتقادات و گروه قرآن و حدیث، به کارشناسان پاسخگو آموزش هایی مهارتی ارائه گردد تا مقدمات راه اندازی نمایندگی مرکز ملی استان خوزستان فراهم گردد.

با حضور رئیس دفتر تبلیغات اسلامی و رئیس و اعضای هیئت امنای دفتر از نرم افزار جامع پاسخگویی رونمایی شد.
حجت الاسلام و المسلمین علی مخدوم

به گزارش خبرنگار پاسخگو، حجت الاسلام و المسلمین مخدوم رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در این مراسم ضمن تبریک اعیاد شعبانیه، به روند سه ساله در مطالعه، طراحی، بارگذاری و تست این نرم افزار اشاره کرد و گفت: مرکز ملی با توجه به گستره پاسخگویی در فضاهای مختلف (تلفنی، پیامکی، کتبی، و سایبر) و گستره عظیم مخاطبان نیاز به تهیه نرم افزاری جامع برای مدیریت و استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت ها داشت تا تمامی فرایندهای پاسخگویی از زمان ارتباط پرسشگر تا پایان، در یک فضای متمرکز و مدیریت شده انجام پذیرد.
وی با اشاره به به اینکه با وجود این نرم افزار، بهبود چشم گیری در روند پاسخگویی ایجاد شده گفت: قابلیت این نرم افزار، شناخت فرآیند های کاری مرکز، بهینه سازی مستمر آنها، مدیریت موثر فرآیند های پاسخ گویی، ارتقای امنیت و محرمانگی داده های مخاطبان مرکز ملی، امکان پاسخگویی بهتر بر اساس پیشینه مخاطب، ارزیابی دقیق و علمی فعالیت های پاسخگویی و فرآهم آوردن بستر ارتباطی جهت هم افزایی، همچنین انتقال دانش و تجارب میان پاسخگویان از طریق چت داخلی شده است.
 حجت الاسلام و المسلمین مخدوم در ادامه صحبت خود درباره مزایای راه اندازی این سیستم جامع پاسخگویی افزود: از مهمترین دلایل تولید این نرم افزار، کاهش هزینه ها و بهره وری از ظرفیت های موجود، بهبود تعامل با مخاطبان از طریق سیستم های بازخورد گیری و نظرسنجی، شناسایی نیاز های مخاطبان مرکز ملی از طریق بانک واژگان و سوالات پر تکرار، استفاده از سیستم عضویت گیری و ارائه خدمات متنوع به مخاطبان خاص و امکان تحلیل محیطی بر اساس پایگاه داده مخاطبان می باشد.
وی، امکان دسترسی به گزارشات و داشبورد های مدیریتی به صورت جامع در تمامی بخش های مرکز را از قابلیت های دیگر این نرم افزار دانست و خاطر نشان کرد: سیستم ثبت و پیگیری انتقادات و پیشنهادات کاربران و سیستم پیگیری مرحله پاسخگویی سوالات، سیستم صف تماس جهت کاهش اشغالی مرکز ملی و بهبود ارتباط تلفنی با پرسشگر، فراهم آوردن خدمات مشاوره ای و اطلاع رسانی در 24 ساعت شبانه روز و هفت روز هفته (مانند صندوق صوتی و ..) از دیگر مزایای این برنامه می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین مخدوم در پایان درباره کاهش هزینه های ارتباطی مرکز با وجود این نرم افزار گفت:  کاهش بهای تمام شده پاسخگویی از طریق متمرکز سازی فرآیند های پاسخگویی شامل ارزیابی، جذب و سیستمی کردن برخی از فرآیند های مهم مرکز، باعث صرفه جویی فوق العاده در استفاده از منابع انسانی، وقت و بودجه شده است.
در پایان هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی ضمن تقدیر از فعالیت های مرکز ملی پاسخگویی به عنوان یکی از مهم ترین خدمات دفتر تبلیغات اسلامی در راه اندازی شایسته این سامانه، تاکید کردند که حضور موثر مرکز ملی پاسخگویی در جامعه به خصوص در فضای مجازی لازم است با دقت پیگیری شود و از هرگونه سهل انگاری در این زمینه اجتناب شود.

رییس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی:
رییس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با انتقاد از نحوه برنامه سازی دینی در صدا و سیما و استفاده نکردن مناسب از ظرفیت های این سازمان...
علی مخدوم

به گزارش پاسخگو به نقل از شفقنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی مخدوم، رییس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در گفت وگویی اظهار کرد: ما امروز شاهدِ تغییر و رشد متفاوت رسانه ها، تغییر نحوه و گستره تاثیر آن ها، تازه شدنِ رفتارهای رسانه ای و ابداعِ کارکردها و مهارت های مختلف در این زمینه هستیم. من فکر می کنم جنبه های دینی رسانه ملی ما در این زمینه دچار کاستی و گاهی اشکال است. متأسفانه صدا و سیما به خوبی و با سرعتی که رسانه ها در جهان در حال پیشرفت هستند، به خصوص در حوزه دین فعال و روزآمد نبوده و نیست؛ به این معنا که اولا نگاه بخشی به دین در صدا و سیما وجود دارد. نگاه بخشی، به معنی گزارش بخشی، جزیی و ناقص از یک ساختار منسجم اسلام است که معمولاً می تواند به ذهنیت مخاطب آن ساختار، لطمه وارد سازد. شبیه این که من از بعضی گوشه های یک ساختمان زیبا که با هنرمندی معماری خلق شده است تصاویری بگیرم و تصویری کلی و جامع از آن ساختمان ارائه ندهم؛ در این صورت، آنچه که بر ذهن مخاطب من نقش می بندد یک تصویر واقعی و صحیح و کامل از سازه نیست.
او ادامه داد: از این رو معتقد به وجود «بخشی نگری» به «معارف اسلامی» در صدا و سیما هستم. مثلا گاهی اوقات در برخی برنامه های رسانه ملی ما، واقعیت هایی از دین بدون مقدمه آن نقل می شود که خواه ناخواه در ذهن مخاطب، جنبه خرافه یا دریافت ناهمگون پیدا می کند. این رفتار، یک نوع خیانت سفید به دین است. خیانت سیاه نیست که عیان بوده و با نقض یا شبهه، دین را زیر سؤال و انکار ببرد و همگان متوجه آن شوند. خیانت سفید ملموس نیست و اتفاقاً به ظاهر خدمت و کمک کردن است. به عنوان نمونه، خطایی که گاهی از متدینان و دین مداران نیز ناخواسته سر می زند اینکه به هوای این که از دین دفاع کنیم، یافته هایی از دانش تجربی که هنوز قطعیت کافی پیدا نکرده اند را گمانه زنی کرده و با مفاهیم و گزاره های دینی همسان می دانیم و این را سیری برای اثبات و محکم شدن گزاره دینی می شماریم. ظاهر اولیه این کار خدمت به دین است اما اگر مدتی دیگر از قطعیت آن یافته علمی فروکاسته شود، آیا باور دینی ای که ما آن را به این یافته علمی چسباندیم، آسیب نخواهد دید؟ از این دست نگاه های بخشی در صدا و سیما وجود دارد؛ نگاه هایی که تصویری گوشه ای، جزیی و خاص از دین در آن پُررَنگ می شود و قطعا دارای آسیب هایی متفاوت است.
این مدرس معرفت شناسی و کلام اسلامی در حوزه علمیه قم گفت: نقد دیگری که وجود دارد این است که استفاده پیوسته صدا و سیما از بعضی کارشناسان ارجمند دو آسیب دارد. اولا این که فقط نگاه آن کارشناسان به مخاطب القاء می شود. اگرچه ترویج نگاه مراجع و مقام معظم رهبری به عنوان قله های صاحب نظر دینی و فصل الخطاب مسایل دینی درست است، اما می توان این مسایل را از زبان کارشناسان مختلف و متنوع ارائه کرد تا تنوع در بیان و ادبیات و نگاه، زمینه جذاب تر شدن و تأثیر بیشتر را فراهم کند. کارشناسان را که نمی شود با آن ها مقایسه کرد. دوم این که در برخی موارد نحوه بیان برخی کارشناسان موجب ایجاد پرسش های پی در پی برای مخاطب می شود که این سوال ها در همان برنامه یا دست کم در مجموعه رسانه ملی پاسخ داده نمی شود. منظورم از تنوع این است که یک سخنران بیانی استدلالی تر، و دیگری بیانی روانتر و سومی بیانی داستانی تر دارند. تنوعِ اشخاص و شخصیت ها قطعا می تواند پخش سخنرانی مذهبی را برای مخاطب جذاب تر کند.
او افزود: در ایام محرم و صفر، استفاده از مداحان اهل بیت –علیهم السلام- محدودتر از سخنرانان است ظاهرا گزینه های بسیار محدودی در ایام عزاداری در اختیار رسانه ملی است. در حالی که اگر به شهرهای مختلف کشورمان ملاحظه کنیم، مداح ها و ذاکران فراوانی با سبک های بومی مختلف به اهل بیت(ع) عشق می ورزند که با پوشش برنامه سوگواری آنان، هم در احیای آن سنت ها می توان کوشید و هم این تنوع باعث شود که اقوام و اقشار مختلف، بهتر و راحت تر نسبت به برنامه های مذهبی رسانه ملی جذب شوند.
رییس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با اشاره به مهمانانی که به برنامه های دینی دعوت می شوند و از ایشان در مورد مسایل آیینی نظرخواهی می شود گفت: ما باید شئون افراد را به اندازه خودشان در نظر بگیریم. مثلا در یک برنامه پزشکی، گاهی ممکن است از شخصی به عنوان یک متخصص چشم پزشکی از آسیب های بینایی و اختلال دید سوال کنند و گاهی هم ممکن است از شخصی دیگر به عنوان یک کاربر عینک استفاده کنند. هر دو می توانند به جای خود اظهار نظر کنند اما بدون شک، نظر کارشناسی از آنِ پزشک متخصص خواهد بود. گاهی در حضور کارشناسان در صدا و سیما این نقش ها خلط می شود که مورد انتقاد قرار می گیرد وگرنه یک بازیگر، یا یک فعال اجتماعی، یا یکی از اصحاب رسانه، یا یک مهندس و یا استاد دانشگاه حق دارند به بعضی رفتارهای دینی نگاه کنند و بعد به عنوان کسانی که این رفتارها را در زندگی خود آزموده اند مورد سوال قرار بگیرند. نقش و کارکرد این حضور معلوم است و بدون شک اهمیت و جایگاه خود را دارا است. منتها گاهی وقت ها به دلیل کیفیت سوال، یا روال بحث یا عدم مراعات خود آن مهمان، نقش وی فراموش می شود و در نقش کارشناس آن زمینه به ایفاد سخن می پردازد؛ یعنی در همان مثال پیشین، من به عنوان کسی که نزدیک بینی به عنوان یک اختلال بینایی را تجربه کرده ام در یک برنامه پزشکی دعوت شده ام ولی به عنوان یک متخصص چشم پزشکی صحبت می کنم. طبیعی است این اظهار نظر به نگاه تخصصی دارای اشکال است.
او ادامه داد: شهید مطهری در کتاب علل گرایش به مادیگری نکته دقیقی دارند. ایشان می گویند که یکی از علل گرایش به مادیگری، اظهار نظر غیرمتخصصان در حوزه های تخصصی دینی است. من فکر می کنم اگر قرار باشد مهمان برنامه های صدا و سیما بزرگوارانی باشند که در زمینه مسایل دینی- فارغ از این که حوزوی باشند یا نه- تخصص ندارند، نباید به عنوان متخصص این حوزه به این حیطه وارد شوند. اگر مهمانان تلویزیون و رادیو به دلیل تحصیلات حوزوی یا دانشگاهی یا به دلیل مطالعات فردی در حوزه مسایل دینی تخصص دارند، که نقش خودشان را در برنامه تلویزیونی یا رادیویی به عنوان یک کارشناس متخصص ایفاء می کنند؛ اما اگر این نقش را ندارند، قطعا برنامه سازان رسانه ملی باید روالِ برنامه را به صورتی ترتیب دهند که نقش مهمان معلوم باشد. متاسفانه در روالِ فعلی برنامه های دینی صدا و سیما این مساله رعایت نمی شود. اگر نقش مهمانان یک برنامه تابع شرایط شناختی، معرفتی و دانشی آن ها باشد، اقدام درستی است؛ اما اگر فارغ از آن نقش باشد و بخواهند نقش یک کارشناس دینی را در این زمینه به عهده گیرند، آسیب زاست.
مخدوم در این زمینه افزود: آیا لازم است که در تمام برنامه های دینی صدا و سیما، کارشناسی که دعوت می شود حوزوی باشد؟ قطعا لازم نیست. اما باید این یک نکته را هم در نظر بگیریم که در کارهای رسانه ای، جلوه های مختلفی در ارائه پیام اثرگذارند. فقط دانش گوینده نیست بلکه صدا، تصویر و نوع گریم و لباس افراد در جا افتادن و تلقی از مفاهیم موثر است. به نظر می رسد فارغ از جنبه دانشی که البته خیلی لازم و به جاست، توجه به لباسی که نماد انتساب به خاندان اهل بیت(ع) و جایگاهی که برای بیان علم دینی است، نباید از بین برود. به این معنا که می شود از فضلا و صاحب نظرانی که دانش کافی در آن زمینه مباحث علوم اسلامی دارند استفاده کرد، اما نه به این قیمت که کلا ترجیح در رسانه ملی استفاده از یک کارشناس غیرملبس باشد. از سوی دیگر، وقتی که از فضلای حوزوی استفاده می شود، تحقیق شود که آن فاضل محترم واجدِ جنبه های دانشی و تخصصی کافی در آن زمینه باشد.
او با بیان اینکه فرصت ها و سرمایه های معنوی و اجتماعی ما در ایام محرم و صفر از چند جهت اهمیت دارد اظهار کرد: یک جهت، محرم و صفر است که اکثر جامعه ما برای عزاداری و توسل به اهل بیت (ع) به آن علاقه مند هستند. که فرصتی فوق العاده به ما می دهد. از طرف دیگر، صدا و سیما یک قدرت بی بدیل است که جایگزین چندانی ندارد. جهت سوم، پیشینه آیین محرم در تاریخ و فرهنگ ماست. و جهت چهارم، معارف عمیق، عقلانی و مستحکم باورهای دینی اسلام. وقتی ما این فرصت ها را کنار هم ملاحظه کنیم چه زمانش که محرم و صفر است و چه بستر و ابزارش که رسانه است و چه محتوا که معارف دینی ماست، دوست داریم از این فرصت ها به بهترین نحو استفاده کنیم لذا گاهی که دردمندانه راجع به رسانه ملی صحبت یا با نگرانی نقد می کنیم، برای این است که ما فرصت هایی فوق العاده استثنایی در کنار هم داریم. همانطور که استفاده از این فرصت ها محتاج هنرمندی ماست، تلف کردن و بی بهره ماندن از این فرصت های استثنائی هم، هنر می خواهد!
وی اضافه کرد: اولاً، صدا و سیما باید در مورد ترویج نگاه سطحی به دینداری تجدیدنظر کند و ثانیا ارائه مستقیم مفاهیم دینی باید بخش محدودی از برنامه های مذهبی صدا وسیما را به خود اختصاص دهد. ثالثاً دقت افزون تری نسبت به برخی انحرافات زیرپوستی در برنامه ها صورت پذیرد. گاهی در خلال برنامه ها و به صورت غیر مستقیم، لطمه های شدیدی به باورها و شئون دین داری مردم وارد می شود که باید مواظبت شود. گاهی جوانب امور به درستی مراعات نمی شود و مستقیم یا غیرمستقیم موجب سوال، ابهام و تردید در آموزه های دینی می شود. این برای مرکز ما -مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی- کاملا محسوس است که در برخی ایام خاص مراجعان ما شبهاتی دارند که ریشه آن در یک برنامه رسانه ای است. برنامه سازان رسانه ملی باید توجه به این داشته باشند که ممکن است یک جنبه از خدمت به دین و انجام آموزش دینی را با برنامه ای که تولید کردیم انجام دهیم، اما در خلال همان برنامه ممکن است موجب ایجاد شکاف بین مخاطب و آن موضوع دینی شویم. خواهش ما این است که در برنامه های صدا وسیما که تلاش دارند یک مفهوم دینی را با ظرافت های خاص ارائه دهند، مراقب باشند که زمینه های ایجاد سوالات و شبهه در ذهن مردم و جوانان ایجاد نشود. یا تلاش کنند در موضوعی ورود پیدا نکنند یا اگر ورود پیدا می کنند، در کنار آن امکان برطرف کردن سوال و ابهام احتمالی وجود داشته باشد.
این مدرس حوزه علمیه قم افزود: نکته دیگر پیرامون برنامه های مذهبی صدا و سیما به خصوص در ماه های محرم و صفر، استفاده زیاد از «فرم های مستقیم» است یعنی ارائه محتوای دینی در «قالب های مستقیم» مانند منبر و مداحی است. در ایام مذهبی، بخش مهمی از برنامه های صدا و سیما به این سمت پیش می رود. ممکن است بخشی از جامعه متدین به لحاظ پیشینه تجربیات دینی این سبک را بپسندیم چرا که احساس می کنیم رسانه ملی ما را به فضای هیات می برد اما خاطرمان باشد که میلیون ها مسلمان دیگر هم مخاطب صدا و سیما هستند و میلیون ها شیعه دیگر هم حق دارند از این زمان استفاده کنند. اگرچه این استفاده باید به نحوی به عزاداری انصراف داشته باشد؛ اما لازم نیست همواره یک سخنران و یک مداح داشته باشیم. مُدام سخنرانی پخش می شود و بعد از آن مداحی شروع می شود و بعد که مداحی تمام شد، یک سخنرانی و مداحی دیگر شروع می شود. شاید من دارم اغراق می کنم اما به نظر می رسد ارائه مستقیم مفاهیم که به ظاهر، شیوه غالب رسانه ملی ماست، چندان شیوه دقیق و کارآمدی نباشد در حالی که شاید بتوان بعضی از مفاهیم را به صورت غیرمستقیم و به نحوی نرم و جذاب در قالب های مختلف ارائه کرد. این باعث می شود که حالت عزاداری برای بیننده و شنونده ما جذاب تر شده و با آن ارتباط نزدیک تری برقرار کند.
مخدوم گفت: امروزه در اکثر ابزارهای رسانه ای و در اکثر مدل های ارائه در رسانه ها، شیوه ارائه های غیرمستقیم یک شیوه کاملا غالب است و البته رسانه ملی هم به طرف این بهره گیری از شیوه حرکت های بسیار با ارزشی داشته است؛ اما واقعا کم است. به عنوان مثال، مجریان برنامه های کودکِ تلویزیون در ایام شهادت اهل بیت(ع) رنگ مشکی می پوشند و وقایع عزاداری را عین سخنران مجلس عزاداری برای بچه ها نقل می کنند. روشن است که با طبع لطیف کودک و نحوه تأثیرپذیری او می توان راه های بسیار اثربخش تر و متناسب تر و غیرمستقیم داشت.
این استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: شاید یکی از قویترین مدل های صدا و سیمای ما در عرضه های غیرمستقیم، ارائه سریال ها و فیلم های مرتبط با مسایل مذهبی است که متاسفانه نمادها، شاخص ها برنامه های نمایشی، بسیار محدود است. علیرغم زحمت فوق العاده­ای که برای تولید این برنامه های تلویزیونی کشیده می شود، گاهی خالی از کمترین خلاقیت نسبت به مسایل دینی هستند. قالب داستان سریال های ما در ایام عزاداری غالباً یا به درگذشت یکی از عزیزان شخصیت های اصلی فیلم منحصر است تا جنبه عزاداری فیلم پر رنگ شود، یا باید یک کرامت و اتفاق معجزه آسای صورت بگیرد که یک تغییر فوق العاده را در پی داشته باشد. به عنوان نمونه، آیا نمی شود در ایام سوگ نبی مکرم اسلام (ص) روی موضوعی مثل بعضی از سجایای روحی پیامبر(ص) کار کرد و آن را مستقیم یا غیرمستقیم در داستان سریال سرایت داد – تا به جای این که حتما کسی در فیلم بمیرد تا بیننده متاثر شود – نبودِ نعمتِ نبی(ص) در جامعه، حسرتی پنهانی در ذهن بیننده ایجاد کند؟ چرا ما از این ظرفیت ها استفاده نکنیم تا هم به من درس انسانیت و اخلاق و تربیت دهد و هم این که مخاطب را قلبا نسبت به نبودِ چنین وجودِ نازنینی محزون کند؟
او گفت: من به عنوان یک طلبه، گاهی احساس می کنم که باید از بعضی هنرمندان برای زحمتی که در حوزه دین و ترویج دین داری می کشند با تمام وجود تقدیر کرد. ولی با تمام زحمتی که کشیده می شود، گاهی در برخی از سریال های دینی می بینیم که برنامه سازان اصرار دارند داستان جنبه رُمانتیک پیدا کند. گویا حتی اگر موضوع فیلم و مناسبت پخش آن، فرارسیدن ماه محرم باشد، لازم است یک جنبه عشقی در داستان دیده شود. گاهی فیلم در ابتداء دغدغه بیان یک مفهوم اخلاقی را دارد، اما در ادامه کُلا موضوع رها شده و به روایت یک داستان عشقی می پردازد. یک وقتی بعضی از دوستان رسانه ای من می گفتند که این مسایل می تواند محصول را جذاب کند اما آیا ما واقعا نمی توانیم جذابیت های دیگری داشته باشیم؟ در بین آثار فیلم سازان برتر دنیا می توان سناریوهای مختلفی را مشاهده کرد که مفهوم مورد نظر خود را بدون بهره گیری از جاذبه های عشق مادی القا می کنند؛ پس می توان گاهی بدون این حواشی جذب کننده، اصل موضوع را قوی و جذاب ارائه کرد.
مخدوم اضافه کرد: این آفت گاهی متوجه سریال های مذهبی تلویزیون است که با قالب هایی محدود، دلدادگی زن و مرد را باید به نحوی روایت کند. حتی اگر داستانی از دلدادگی در صدر اسلام یا زمان جنگ تحمیلی در داستان ایجاد می شود، شکل برقراری این ارتباط به صورتی است که هم اکنون در بین دختران و پسران جامعه ما اتفاق می افتد؛ یعنی تصویری که از ارتباط عاطفی میان زن و مرد در سریال های مذهبی دیده می شود، چند قالب محدود است و اتفاقاً در جهات مختلف ناسازگار با موازین شرعی و دینی جلوه می کند و بیشتر به فرم این ارتباط در حال حاضر شباهت دارد. ظاهرا تنها قالبی که معمولا به ذهن سناریو نویسان تلویزیونی می رسد، فقط همین شکل است. وقتی این شکل قوی و غلیظ می شود که سریال می خواهد یک الگوی اخلاقی از یک شخصیت نشان دهد که رفتارهای خوب و دین پسندی دارد و در عین حال بعضی ارتباطات وی هم مشروع نیست. می توان این را به بعضی نمادهای دینی دیگر در فیلم های صدا و سیما توسعه داد؛ مثلاً گاهی شخصیت را متدین نشان می دهند اما این شخصیت متدین به راحتی خلاف قانون رفتار می کند. واضح است که اگر پنجاه ساعت سخنرانی تأثیرگذار هم از صدا و سیما پخش شود، اثر منفی این نکته فیلم در ذهن مخاطب برطرف نمی شود یا مثال دیگر، استفاده از برخی نمادها مثل چادر برای نقش هایی که در آن ها انحرافاتی یا تخلفات دینی، عرفی، قانونی یا اخلاقی وجود دارد. از طرف دیگر، گاهی در سریال های تلویزیونی، شخصیت­ های متدین به نحوی طراحی می شوند که به قدری خوب، اخلاقی و آسمانی هستند که گویی هیچ خطایی نمی کنند و زندگی عادی ندارند؛ این ارائه، شخصیت های خوب را به شدت دور از دسترس نشان می دهد که باز مخاطب نمی تواند با آن ارتباط برقرار کرده و تأثیر بپذیرد. خوبانی هستند که در دسترس نیستند.
او درباره اختصاص شبکه های تخصصی به قرآن و معارف اسلامی بیان کرد: داشتن رسانه تخصصی مطمئناً یک مزیت است، اما نباید گمان داشت که «با توجه به این که ما شبکه اختصاصی تلویزیونی و شبکه اختصاصی رادیویی در خصوص قرآن و معارف دینی داریم، پس بیان و ارائه مفاهیم قرآنی و اسلامی در شبکه های دیگر و در برنامه های جاری و کلی، ضرورت چندانی پیدا نمی کند». شبکه های تخصصی برای مخاطبان خاص خود مؤثرتر است و در عین حال شبکه های دیگر هم لازم است با رویکردهای خود، نگاه دینی در تولیدات و برنامه هایشان را حفظ کرده و تعمیق بخشند.
رییس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی پیشنهاد داد: امکان تعامل بعضی نهاد های دینی با صدا و سیما، بلکه به عنوان همفکری قبل از تولید یا بعد از تولید برنامه های دینی نه لزوما تحت عنوان نظارت، وجود داشته باشد تا بتوان هم افزایی کرد و بعضی از ابهامات، سؤالات و شبهات دینی احتمالی برطرف شود و رسانه ملی پویاتر و مؤثرتر به فرموده امام راحل بتواند جایگاه دانشگاهی خود را به نحو مطلوب کسب کند.

 

 

رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی خواستار شد:
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی از فعالیت۴۰۰ کارشناس حوزوی در این مرکز خبر داد و گفت :راه‎اندازی مرکز فوریت‎های پاسخگویی به سوالات دینی در حوزه ضروری است.
حجت الاسلام علی مخدوم

به گزارش پاسخگو به نقل از خبرگزاری حوزه،حجت الاسلام علی مخدوم، در گفتگویی به پیشینه فعالیت های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در زمینه پاسخگویی به مسائل دینی پرداخت و اظهار داشت: این نهاد حوزوی از سال ۱۳۶۲ به عنوان نخستین نهاد رسمی در کشور کار پاسخگویی به سوالات دینی را به صورت مکتوب آغاز کرد.
وی گفت: در سال ۱۳۸۶ بر اساس مصوبه هیات امنای دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز فرهنگی معارف قرآن کریم کار را در حوزه پاسخگویی به سوالات قرآنی تشکیل یافت.
ارتباط با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با شیوه های مختلف
حجت الاسلام علی مخدوم به بیان چگونگی پاسخ به سوالات شرعی به صورت تلفنی پرداخت و خاطر نشان کرد: همکاران در پاسخگویی به سوالات دینی از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب در خدمت مردم هستند و همچنین امکان پاسخگویی به صورت پست صوتی هم وجود دارد، که در آن ابتدا مخاطب سوال خود را بر روی سامانه تلفنی مرکز ضبط می‏ کند، و سپس کد ویژه خود را دریافت و کمتر از ۲۴ ساعت با تماس مجدد و وارد کردن کد خود پاسخ را به صورت ضبط شده می‎شنود.
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در ادامه اظهار داشت: این مرکز در فضای مجازی که به صورت گفتگوی زنده در پاسخگویی به سوالات حضور دارد. ورودی اصلی در فضای مجازی، پایگاه اطلاع رسانی رسمی مرکز به نشانی www.pasokhgoo.ir است.
وی سامانه پیامکی را از دیگر فعالیت های این مرکز در زمینه پاسخگویی خواند و اظهار داشت: پاسخگویی این سامانه صرفا برای پاسخ دادن به سوالات احکام شرعی می باشد، که ابتدا مخاطب سوال خود را با ذکر نام مرجع تقلید خود به سامانه ۳۰۰۰۹۶۴۰  فرستاده و در نهایت کمتر از ۲۴ ساعت نظر مرجع تقلیدش را برای وی ارسال می شود.
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی ابراز داشت: پاسخگویی به صورت مکتوب در فضاهای رسانه ‏ای با همکاری رسانه‏ های مختلف صورت می پذیرد
فعالیت  ۴۰۰طلبه در مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
وی با اشاره به گستره فعالیت های مرکز از نظر کمیت و حضور کارشناسان دینی در این مرکز اظهار داشت: مجموعا نزدیک به ۴۰۰ نفر از فضلای حوزه با این نهاد همکاری می کنند، که
ارشناسان باید علاوه بر تحصیلات حوزوی در رشته ‏ای که پاسخگویی می کنند دست‏ کم سطح سه حوزه یا معادل کارشناسی ارشد را  داشته باشند.
حجت الاسلام مخدوم با اشاره به زمان انتظار سوال کنندگان در بخش پاسخگویی صوتی، گفت:  زمان پاسخگویی به صورت زنده که وابسته به تعداد تماس ها در آن لحظه دارد، و در زمان‎ها و موضوعات مختلف تفاوت دارد، چرا که در مواقعی به جهت مناسبات برخی موضوعات یا رشته‏ های اسلامی، فراوانی سوالات بیشتری پیدا می‏ کنند؛ مثلا در ماه رمضان سوالات شرعی افزایش می‏ یابد.
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در ادامه افزود: در پست صوتی و پیامک، تلاش می کنیم، که کمتر از ۲۴ ساعت به سوالات دینی پاسخ داده شود اما گاهی اوقات محذورات نرم افزاری باعث شرمندگی می‏ شود، به خصوص در سامانه پیامک که از سیستم پیامک انبوه استفاده می کنیم و برخی اوقات سرورها دچار مشکل فنی می‎شوند.
پاسخ‏ های کارشناسان ارزیابی می‎شود
وی با اشاره به ارزیابی پاسخ کارشناسان به سوالات دینی، اظهار داشت: تمام مسیرهای پاسخگویی به صورت رسمی ارزیابی می‏ شود و ارزیابان مرکز می ‏توانند ببینند که چه سوالی شده و چه جوابی داده شده است، لذا اگر در جایی کاستی وجود داشته باشد تذکر داده می شود.
سوالات شرعی و مشاوره‏ای در صدر فهرست سوالات مردم
حجت الاسلام مخدوم به بیان موضوعات مطرح شده مردم در قالب سوالات پرداخت و اظهار داشت: در بحث پاسخگویی به سوالات تلفنی از نظر تعداد، تماس های فقهی یا احکام شرعی بیشتر می باشد، که با قید این نکته که هم سوال شرعی و هم پاسخ آن کوتاه است تعداد بیشتری از آمار را به خود اختصاص می‏ دهند.
وی در ادامه افزود: درخواست‏ های مشاوره (روان شناختی و مباحث اخلاقی) جزء موضوعاتی است که طرفداران زیادی دارد و ما هم به اقتضاء و در حد توان خود تلاش می کنیم ظرفیت پاسخگویی را افزایش دهیم.
ضرورت راه‎اندازی مرکز فوریت‎های پاسخگویی به سوالات دینی
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، راه‎اندازی مرکز فوریت‎های پاسخگویی به سوالات دینی امری مهم و ضروری دانست و افزود:در ماه رمضان امکان پاسخگویی به سوالات دینی در تمام ساعات شبانه روزی فراهم می باشد، اما در غیر آن ظرفیتی که بتواند به صورت زنده و شبانه‎روزی در خدمت مردم باشد وجود ندارد و متأسفانه وقتی این نقیصه شدیدتر می‏ شود که مراکز دیگر پاسخگویی این ظرفیت را ندارند و لذا لازم است جایی به عنوان فوریت پرسش و پاسخ به سوالات دینی وجود داشته باشد.
حجت الاسلام مخدوم گفت: مهم ترین سرمایه مراکز نیروی انسانی است البته وقتی به ظرفیت عظیم حوزه علمیه قم و مراکز تخصصی و رشته‏ های مختلفی که در آن وجود دارد نگاه می ‏کنیم می‎بینیم که می ‏توان از این ذخیره عظیم بهره برد و نیروی انسانی کارآمد را تأمین کرد. اما حمایت های مادی و تهیه امکانات از ضرورت‏ های بعدی است که بطبع مهم‏ترین مانع می باشد، لذا اگر این کاستی ها جبران شود می‏ توان به مردم خدمت افزون‏تری شود.
گستره فرهنگ وقف در تعمق بخشی به مباحث دینی امری ضروری است
وی استفاده از ظرفیت عظیم موقوفات را در عرصه تبیین معارف الهی امری مهم خواند و تصریح کرد: ظرفیت وقف و افزون‏تر از آن  امور خیریه می ‏تواند در مسیر پاسخگویی به سوالات دینی کمک شایانی از جهات مالی و مکانی داشته باشد، لذا در راستای همین امر با مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه صحبت‎هایی کرده‎ایم و آنها اعلام آمادگی کرده‏اند که اگر واقفی تمایل داشته باشد، مکانی یا مالی را برای این کار وقف کند اقدامات لازم را انجام دهند.
حجت الاسلام مخدوم در ادامه گفت: وقف یکی از مسیرهایی می باشدکه کمک مستقیم و واقعی به دغدغه‏ های دینداری مردم می کنند، و ، مسیری است، ارزشمند که در خدمت آموزش، حوزه ها، ساخت مدارس و ... می باشد.
وی با بیان این که قدردانی های مردم از شیرین ترین قسمت های کاری می باشد اظهار داشت: قدردانی‏ هایی و اعتراضاتی که به مرکز می‏ شود بیش از نیمی از آن درباره سخت بودن ارتباط با تلفن‏ های مرکز به سبب شلوغ بودن خط‏ ها و درخواست افزایش ساعات پاسخگویی است، که البته اینها هم گلایه هایی است از جنس محبت و لطف و شیرین ترین مواردی که برای ما پیش می آید برطرف شدن دغدغه‏ های مردم است.
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در ادامه گفت: هیچ شرایط مالی و قدردانی دنیوی نمی تواند جایگزین این شود که ما توانسته ‏ایم خدمتی به یک بنده خدا کنیم و او را با زندگی خانواده و اطرافیانش و مهم‏تر از همه با خدای خود آشتی دهیم.
تماس غیر مسلمانان و کودکان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی!
حجت الاسلام مخدوم با بیان تماس های غیر مسلمانان با مرکز پاسخگویی خاطر نشان ساخت:به صورت معدود غیر مسلمانان با این مرکز تماس های برای ارتباط با یک مرکز اسلامی و شیعی به منظور آشنایی با اعتقادات و آموزه های اخلاقی و قرآنی داشته اند، و گاهی هم می ‏خواهند در مسیر باورهایشان تأملاتی داشته باشند که آن را با ما مطرح می‏ کنند تا ببینند ما برای آن موضوع چه پاسخی داریم.
وی در پایان خاطر نشان ساخت: کودکان گاهی اوقات با راهنمایی پدر و مادر تماس می ‏گیرند، و موارد محدودی هم پیش می‏ آید که کودک کم سن و سالی که یاد گرفته از تلفن استفاده کند به ما زنگ می ‏زند و سوال می‏ کند، بعضی اوقات هم بچه‏ ها زنگ می‎زنند و از پدر و مادرشان گله می‏ کنند!

صفحه‌ها