۱۳۹۸/۱۲/۲۷ ۰۰:۴۵ شناسه مطلب: 98053
شرکت در نماز جماعت در زمان شیوع بیماری فراگیر به خاطر انتشار این ویروس چیست؟
پاسخ: در هرکجا که برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا اینگونه تجمعات ممنوع است، باید این منع جدی گرفته شود.
شرکت در نماز جماعت در زمان شیوع بیماری فراگیر به خاطر انتشار این ویروس چیست؟
پاسخ: در هرکجا که برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا اینگونه تجمعات ممنوع است، باید این منع جدی گرفته شود.
آیا می توان نماز جماعت را در مساجد به دلیل فراگیر نشدن بیماری تعطیل نمود؟
پاسخ: در صورت خوف عقلائی انتشار بیماری، تعطیلی نماز جماعت اشکال ندارد. (1)
پینوشت:
1-نظر همه مراجع
نماز میت کسانی که در اثر بیماری مسری از دنیا رفته اند چگونه است؟
پاسخ: فرقی با نماز میت افراد دیگر ندارد و نماز میت را باید با رعایت جهات بهداشتی، قبل از دفن بخوانند. (1)
پینوشت:
1-نظر همه مراجع
آیا می توان امواتی را به خاطر مریضی مسری بدون غسل و کفن دفن نمود؟
پاسخ: مجرد ابتلای به این بیماری، موجب سقوط احکام واجب مربوط به میت نمیشود؛ بنابراین با مراعات کامل نکات بهداشتی و استفاده از تجهیزات ایمنی، هرچند با صرف هزینه، باید حداقل واجبات در مورد غسل، حنوط، کفن، نماز میت و دفن انجام گیرد.
در صورت عدم امکان غسل ترتیبی، باید بهصورت ارتماسی، غسل داده شود و در صورت عدم امکان غسل، با دست میت، میت را به ترتیب، بدل از غسل با آب و سدر، غسل با آب و کافور و غسل با آب خالص، تیمم داده و بعدازآن، شخص غسل دهنده، سه تیمم دیگر با دست خود (اگرچه با دستکش) که بدل از غسل با آب و سدر و غسل با آب و کافور و غسل با آب خالص است انجام داده و حنوط کند. برای کفن نیز اگر امکان جدا کردن لباسها نباشد از روی لباس کفنکرده و دفن نمایند.
درصورتی که وضو گرفتن باعث انتشار مریضی شود می توان تیمم نمود؟
پاسخ: خوف انتشار بیماری در صورت گرفتن وضو، از جهت علمی ثابت نشده است، لذا باوجود رعایت نکات بهداشتی، باید وضو گرفت و در صورت خوف نیز میتوان در محلی وضو گرفت که با ضدعفونی کردن آن محل و...، خوف مذکور نیز برطرف گردد. (1)
پینوشت:
1-نظر همه مراجع
الکل طبی و صنعتی که برای ضدعفونی از آن استفاده می شود پاک است؟
پاسخ: چون نمیدانیم در اصل مایع مستکننده باشد، الکل طبی و صنعتی پاک است.
از اینکه جوان دسته گلم رو بر اثر بیماری از دست دادم ولی هنوز خودم زنده ام دائماً خودم رو سرزنش می کنم. دوست داشتم من جای او مرده بودم. چه کار کنم؟
پاسخ:
از دست دادن فرزند بسیار دردناک است. ضمن تسلیت به شما برای این ضایعه تلخ و آرزوی رحمت و غفران الهی برای ایشان، نکاتی رو خدمت شما عرض میکنم:
1. فقدان و از دست دادن افراد نزدیک بخش جدانشدنی از زندگی هرکسی است. توجه به این واقعیت و قبول فقدان بهعنوان چیزی که ارزش سوگواری دارد در پذیرش و سازگاری با وضعیت جدید نقش مهمی دارد.
2. سوگواری پنج مرحله دارد که گذشتن از این پنج مرحله مهم است: مرحله اول: شوک، ناباوری و کرختی است که در این مرحله پذیرش فقدان برای فرد سخت است. مرحله بعد: آرزو کردن و جستجو کردن است که فرد ممکن است ازاینجهت که نمیتواند فرد ازدسترفته را برگرداند خشمگین شود. مرحله سوم: درماندگی و آشفتگی است که فرد امید خود را برای بهتر شدن وضعیت و بازگشت به حالت قبلی از دست میدهد. مرحله چهارم: کنار گذاشتن امیدهای کاذب و پذیرش فقدان است و مرحله پنجم: این است که فرد خود را با شیوه جدید زندگی که با گذشته متفاوت است تطبیق میدهد. (1)
3. فرد سوگواری همچون شما برای عبور کم آسیب از فقدان به وجود آمده باید تکالیفی انجام دهد. اول پذیرش واقعیت فقدان است که باید از کمتر جلوه دادن یا انکار اهمیت فقدان خودداری کرده و از تجربه سوگ فرار نکند و مهم است که زمانی کافی برای خود در نظر بگیرد که با این فقدان کنار بیاید و درنهایت به زندگی ادامه دهد. دوم تجربه کردن ناراحتی و سوگ است که فرد، داغداری خود را بروز میدهد. سوم سازگار شدن با زندگی جدید و قبول کردن این مطلب که زندگی ما انسانها چه بخواهیم چه نخواهیم مالامال از درد و رنج است و چارهای جز کنار آمدن و سازگاری با این مهم نیست و تکلیف آخر برگشت به زندگی است که این به معنای فراموش کردن آن شخص ازدسترفته نیست بلکه صرفاً آماده شدن برای یک زندگی جدید است.
4. در حوادث اینچنینی که فردی یکی از عزیزان خود را از دست میدهد، برای مدتی قبول آن دشوار است؛ اما بهتدریج بعد از گذشت مدتی، فرد میتواند خود را با مسئله فقدان عزیزش وفق دهد و آن را بپذیرد و معمولاً بعد از گذشت شش ماه از تاریخ رویداد ناخوشایند، فرد بهخودیخود به حالت عادی برمیگردد و زندگی معمولی خود را دنبال میکند.
5. اگر فرد نتواند فقدان عزیزش را بپذیرد و با آن کنار آید و علائم و نشانههایی دیگری همانند کرختی و درماندگی شدید، ترس و وحشتزدگی، ناامیدی و استیصال، افسردگی شدید، محدود شدن طیف عواطف و احساسات، کاهش رغبت یا مشارکت در فعالیتهای عمومی، مشکلات خواب، عدم تمرکز و... همراه آن باشد (2) و هرروز برشدت و دوام اینگونه نشانهها افزوده شود در این صورت، احتمال یک اختلال جدی روانشناختی همانند اختلال سوگ پایدار یا اختلال افسردگی یا اختلال استرس پس از آسیب، تقویت میشود. برای درمان هرکدام از آنها نیازمند مداخله روانشناس بالینی و اعمال روشهای مختلف درمانی مثل شناخت درمانی، رواندرمانی، گروهدرمانی، خانوادهدرمانی، دارودرمانی و درمانهای دیگر است که این، با مراجعه حضوری امکانپذیر است.
6. در موارد خفیفت تر، تقویت ایمان با توسل به اولیای الهی، دعا و یاد خداوند و نیز مطالعه کتابهای مذهبی در زمینة فلسفه مصائب و سختیها، آخرت و جهان پس از مرگ، هدف خلقت، فلسفه مرگ وزندگی کارساز خواهد بود، در کنار آن مراجعه حضوری به روانشناس باتجربه میتواند کیفیت سازگاری با رویدادهای تلخ زندگی را به شما آموزش دهد و با آموزش فن تن آرامی و تمرینات ریلکسیشن شمارا از اضطراب، استرس و فشار روانی رهایی دهد تا به آرامش برسید.
7. باید دانست که فقدان عزیزان که با مرگ آنان ایجاد میشود همهروزه و هرلحظه براثر حوادث گوناگون در جهان تحقق مییابد و عملاً شما همدردهای متعددی در پیرامون خود دارید، کافی است نگاهتان را از اطرافیانتان بردارید و شعاع دیدتان را وسیعتر کنید و ببینید که چه بسیارند کسانی که وضعیت مشابه شما و شاید هم بدتر از آن رادارند.
8. اگر با این راهکارها مشکلتان بهبود نیافت، توصیه میشود از یک روانپزشک و یا روانشناس بالینی باتجربه کمک بگیرید.
پینوشت:
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
کلمات کلیدی
خودسرانشی، احساس گناه، مرگ عزیزان، سوگ، بیماری، کرونا
در ایام خاصی مانند فراگیر شدن بیماری و ... زوجین و افراد خانواده بیشتر از معمول در کنار هم حضور دارند، چطور می شود از بروز تعارضات زناشویی یا تعارضات خانوادگی پیشگیری کرد؟
پاسخ:
برخی از مردم که در بافت یک رابطه عاطفی قرار دارند، بر این باورند که رابطه خوب، رابطهای بدون تعارض است، درحالیکه این مسئله افسانهای بیش نیست. چه بپذیریم و چه نپذیریم باید دانست اصل وجود تعارض در زندگی زناشویی، امری اجتنابناپذیر است. تجربه ناسازگاری و تعارض یکی از ویژگیهای انسان بودن یا یکی از لازمههای هستی داشتن است. بهطورکلی تعارضات خانوادگی به سه دسته تقسیم میشوند: تعارض میان والدین (همسران)، تعارض میان والدین و فرزند (فرزندان) و تعارض میان دیگر اعضای خانواده. (1)
هر چه ارتباط و مجاورت افراد بیشتر باشد، احتمال بروز تعارض افزایش پیدا میکند؛ بنابراین ممکن است در ایامی که افراد تعطیلات طولانی را باهم سپری میکنند، مشکلات و تعارضات اوج بگیرد مخصوصاً در خانوادههایی که قبل از این نیز دچار تعارض بودهاند.
درهرصورت بهترین راه برای کنترل موقت اوضاع و کاهش تعارضات، برنامهریزی برای دور شدن از زمینههای اختلاف یا همان ماشه چکانها و راهاندازها (2) است. بهعنوانمثال ورود کودک 3 ساله به اتاق برادر 13 ساله و به هم ریختن وسایلش، موجبات ناراحتی برادر بزرگتر را فراهم میآورد، او در این شرایط نمیتواند رفتار خود را کنترل کند و معمولاً به دنبال این اتفاق، موجی از درگیری در خانواده به راه میافتد. ماشه چکان این اختلاف، ورود کودک سهساله به اتاق است. پس تدارک تمهیداتی برای برطرف کردن این اتفاق میتواند زمینه درگیری را از بین ببرد. برای نمونه میتوانیم به نحو دیگری کودک را سرگرم کنیم و یا اینکه درب اتاق همیشه بسته بماند. نمونه دیگر، اختلاف بین پدر و دختر نوجوان بر سر تماشای اخبار ساعت 21 و دیدن سریال یا فیلم سینمایی است. اگر پدر بتواند بهجای اخبار ساعت 21، اخبار دیگری را جایگزین کند و یا اینکه دختر، تکرار سریال یا فیلم سینمایی را در ساعت دیگری تماشا کند، تعارض حل میشود.
والدین (همسران) در این روزها باید برنامه زندگی را طوری بچینند که قلمرو اعضا، حفظشده و زمینه بروز حساسیتهای آنها فراهم نشود. میتوان گفت که هر فردی، در روان خود نقاط مینگذاری شدهای دارد که پا گذاشتن روی آنها به انفجاری هیجانی و رفتاری منجر خواهد شد. پس بهتر است تا افراد، حتیالامکان به منطقه خطر فرد مقابل نزدیک نشوند.
در پایان به این نکته توجه داشته باشید برای شما که ضوابط پیشگیرانه را رعایت میکنید دوران قرنطینه میتواند از خاطرهانگیزترین و نابترین و متفاوتترین دوران زندگی باشد.
پینوشتها:
هر شب موقع خواب احساس ناامیدی می کنم و در خیالات خود افرادی را می بینم که به منزل ما آمده اند و با لباس مخصوص همسر و فرزندان را برده اند و مرگ عزیزانم را در اثر بیماری کرونا مرور می کنم؟
پاسخ:
مشخص است که شیوع بیماری کرونا، باعث نگرانی شدید و افکار ناامیدکننده و تکراری در شما شده است. داشتن چنین افکار و خیالاتی و مرور مرتب آنها میتواند استرس زیادی در شما ایجاد کند و حتی در صورت عدم ابتلا به بیماری، از چند جهت آسیب ببینید. برای حل مشکل خود به این نکات دقت کنید:
1. استرس ناشی از این افکار میتواند سیستم ایمنی بدنتان را تضعیف کند و آسیبپذیری شمارا در مقابل بیماریهای مختلف ازجمله بیماری کرونا افزایش دهد. این در حالی است که افراد خوشبین و امیدوار در برابر بیماریها ازجمله بیماری کرونا، از قدرت دفاعی بیشتری برخوردارند و سیستم ایمنی بدنشان مقابله مؤثرتری با بیماری دارد.
2. سعی کنید در زمان حال زندگی کنید و قدر داشتههایتان را بدانید و گرمابخش جمع خانواده باشید. اکنونکه به این بیماری مبتلا نیستید، امیدوار باشید که با توکل بر خدا و با رعایت نکات بهداشتی به این بیماری مبتلا نخواهید شد. پس با اجتناب از پیشبینی منفی، فاجعه سازی و افکار منفی که همانند یک ویروس عمل میکنند، شادی، نشاط، انگیزه و انرژی را به زندگی خود تزریق کنید.
3. برای مقابله با این افکار در زمان هجوم آنها خود را مشغول به انجام کارهای مختلفی کنید تا ذهنتان از این افکار خالی شود.
4. روابط اجتماعی خود را از طریق تماسهای تلفنی و مجازی حفظ کنید و گسترش دهید. داشتن رفتارهای حامیانه و دریافت چنین رفتارهایی از افراد دیگر میتواند نقش بسیار مثبتی در افزایش روحیه شما و کاهش چنین افکاری داشته باشد.
5. با استفاده از تکنیکهای خودآرامسازی مثل ریلکسیشن و تمرکز روی حرکات و آرامش بعد از حرکات، یا تنفس عمیق دیافراگمی و تمرکز روی تنفستان برای چند دقیقه، خود را آرام کنید. (1)
6. تمرکز خود را روی مسائل قابل حل ببرید. به این معنا که شما نمیتوانید غیر از رعایت بهداشت و کم کردن استرس کار دیگری برای مقابله با شیوع بیماری انجام دهید؛ بنابراین بهجای تمرکز روی این بیماری و افکار درباره مسائلی که تسلطی روی آن ندارید اهدافی برای خود ترسیم کنید، برایشان برنامهریزی کنید یا اهداف قبلیتان را با برنامهریزی در این روزها پیگیری کنید.
7. برای افزایش احساسات مثبت، حتماً لیستی از فعالیتهای لذتبخش و شادیآفرینی که امکان اجرای آن به همراه اعضای خانواده در خانه وجود دارد را تهیه کنید و به کار ببندید.
8. در صورت عدم موفقیت در مقابله با افکار منفی و ادامه فشارهای روانی حتماً در وهله اول از مشاورههای تلفنی و در صورت ادامه مشکل بهصورت حضوری به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.
پینوشت:
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
لیهی، رابرت؛ درمان نگرانی: هفت گام برای غلبه بر نگرانی؛ ترجمه زهرا اندوز و حسن حمیدپور، تهران، ناشر: ارجمند، 1395
کلمات کلیدی
اضطراب، افکار مزاحم، نگرانی، بیماری، کرونا
چه تفاوتی بین رعایت بهنجار (نرمال) با وسواس گونه نکات بهداشتی وجود دارد؟
پاسخ:
یکی از نگرانیهایی که در زمان انجام مراقبتهای بهداشتی برای جلوگیری از سرایت بیماری وجود دارد این است که آیا مراقبتهای سختگیرانه بهداشتی، امکان ابتلای به اختلال وسواس را افزایش میدهد یا خیر؟ پاسخ به این سؤال را با سه نکته مقدماتی آغاز میکنیم:
نکته اول: افراد وسواسی از طریق «دقت عقلی» [دقت فلسفی - ریاضی] به دنبال رعایت نکات بهداشتیاند، اما افراد عادی با «دقت عقلایی» نکات بهداشتی را مراعات میکنند. تفاوت این دو در این است که در دقت عقلی، کمترین احتمالات ممکن نیز در نظر گرفته میشود و رسیدن به اطمینان در چنین حالتی گاه غیرممکن میشود، این وضعیت باعث افزایش افکار مزاحم در فرد شده و اضطراب بیشازحد فرد وسواسی را در پی دارد؛ اما در دقت عقلایی به احتمالات کم، بهاداده نمیشود، بلکه به اجرای دستورالعملِ کلی ارائهشده از سوی متخصصان بسنده میشود و ذهن از بررسی احتمالات کماهمیت در امان میماند.
نکته دوم: توجه به تفاوت رفتار وسواس با مراقبتهای سختگیرانه بهداشتی، بخشی از نگرانی را برطرف میکند. درواقع فرد مبتلابه اختلال وسواس از غیرمنطقی بودن وسواسهایش آگاهی دارد و این وسواسهای فکری و عملی را خود- ناهمخوان یا بهعبارتدیگر رفتاری ناخواسته مییابد و از وسواسی بودنش ناراحت و ناراضی است اما نمیتواند آن را از خود دور کند.
نکته سوم: این است که زمینههای ارثی در شکلگیری مسئله وسواس نقش دارد. پس اگر نزدیکان درجه اول فرد مبتلابه وسواس نیستند جای خوشبینی وجود دارد که فرد دچار وسواس نشود.
با توجه به نکات فوق، تفاوت رفتار عادی و نرمال با وسواس گونه در رعایت نکات بهداشتی در این است که افراد بهنجار، با «دقت عقلایی» تنها برحسب نیازی که متخصصان بهداشتی اعلام میکنند، نکات بهداشتی را رعایت کرده و اجبار ذهنی بر انجام تمام و کمال نکات بهداشتی برای اطمینان بیشتر، احساس نمیکنند؛ اما افراد وسواسی به خاطر «دقت عقلی» کوچکترین احتمالات را در نظر میگیرند و در نظر گرفتن این احتمالات، افکار مزاحم زیادی ایجاد میکند که فرد را با اضطراب بالایی مواجه میکند و تا مطابق با قواعد و اصول خاصی که فرد وسواسی را به اطمینان بیشتر میرساند بهداشت رعایت نشود، آرام نمیگیرد و بیش از یک ساعت در روز ازنظر ذهنی و عملی مشغول موضوعات وسواسی میشود و البته این حالت مشکلات فردی و اجتماعی عدیدهای ایجاد میکند.
ممکن است افرادی باوجود زمینه ارثی یا شرایط محیطی در معرض وسواس باشند اما تابهحال به وسواس مبتلا نشده یا باوجود سابقه وسواس، درمان شده باشند، این افراد در این شرایط، بیشتر در معرض افکار مزاحم و اضطراب ناشی از آن خواهند بود. لذا این افراد برای مقابله باحالتهای وسواسی لازم است گامهای ذیل را بردارند: از «دقت عقلی» دوری کرده و به «دقت عقلایی» و نادیده گرفتن احتمالات کماهمیت، بسنده کنند، از رفتارهای وسواسی که بهصورت موقت و کاذب باعث کاهش اضطرابش میشود خودداری کرده و بهجای آن اضطراب خود را از طریق خودآرام سازی با تنفس عمیق دیافراگمی و ریلکسیشن و تکنیکهای توجه برگردانی کاهش دهند و درنهایت اگر نتوانستند با اضطراب و حالتهای وسواسی کنار آیند حتماً به روانشناس دارای تخصص در درمان وسواس مراجعه کنند.
پینوشت:
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
کلمات کلیدی
مراعات بهنجار، مراعات وسواس گونه، نکات بهداشتی، دقت عقلی، دقت عقلایی
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است. ©