پرسش:
برای مواجهه با دشمن و شکست آن چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
پاسخ:
هر ملت و کشور مستقلی برای تأمین منافع ملی و امنیت خود، باید افزون بر اینکه تهدیدهای علیه منافع و امنیتش را بشناسد، با تولید قدرت و ایجاد آمادگیهای لازم در خود، بتواند با هر نوع تهدیدی برخورد مناسب را داشته باشد. کشور ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک و واقعشدن در مرکز کنترل و فرماندهی دنیا، در طول تاریخ بهویژه در دویست سال اخیر، مورد تهدید و طمع قدرتهای استعماری قرار گرفته است. فعلیت و ارتقای فوقالعادۀ نقاط قوت و فرصتهای ایران با ضربشدن در ایدئولوژی اسلام سیاسی بعد از انقلاب اسلامی، این دشمنیها را افزایش داد و از همان روزهای آغازین انقلاب، توطئه و دشمنی علیه ایران با محوریت آمریکا و اسرائیل شروع شد. پرسش اساسی این است که راهکارهای مقابله و ناکامگذاشتن دشمن چیست و باید چه اقداماتی انجام داد؟
1. ضرورت شناخت خود و دشمن و راهبردهای دشمنی
یکی از مهمترین مسائل در مواجهه با دشمن، شناخت دقیق هویت، جایگاه و اهداف، ظرفیتها و داشتهها و برنامههای خودی و دشمن است. ایران با پشتوانۀ تاریخی و تمدنی بیش از هفتهزار سال، در گهواره تمدن و مرکز هارتلند دنیا (قلب دنیا) قرار دارد. آیزنهاور ـ سیوچهارمین رئیسجمهور ایالات متحده 1953 ـ 1961 ـ دو ماه قبل از انتخابات ریاستجمهوری میگوید: «گمان نمیکنم منطقهای مهمتر از ایران روی نقشه جغرافیای جهان وجود داشته باشد. ایران هم دارای نفت است و هم در "چهارراه جهان" واقع شده است ...؛ همچنین نباید وضعیتی پیش آید که ایران به گذشته دور خود بازگردد و یک قدرت نظامی شود. وای به وقتی که نظامیگری ایران زنده شود. بروید تاریخ این کشور را بخوانید تا متوجه حرف من شوید» (1). دراختیارداشتن تنگۀ هرمز و دسترسی فوقالعاده به شرق و غرب و شمال و جنوب، موقعیت ایران را در جایگاه ممتازی قرار داده است. چَس فریمن سال 2013 در سخنرانی بسیار مهمی با عنوان «راهبرد کلان آمریکا در خاورمیانه»، اهداف راهبردی آمریکا در غرب آسیا بهویژه در منطقه خلیج فارس را دسترسی، ترانزیت و بازدارندگی راهبردی بیان میکند و خاورمیانه را «مادر همه تنگههای راهبردی جهان» مینامد که حیاتیترین نقطۀ عالم است و کنترل بر جهان، مستلزم کنترل بر غرب آسیاست (2). سلطهطلبی آمریکا و اسرائیل برای حاکمیت بر جهان، سبب شده است همواره به این منطقه و ایران چشم طمع داشته باشند. طرحهای مختلف آمریکایی و صهیونیستی همچون «خاورمیانۀ جدید»، «طرح نیل تا فرات»، «پیمان ابراهیم»، «طرح آیمک» و ...، برای تحقق همین امر است؛ به همین دلیل شناخت ایران و شناخت دشمن و برنامهها و اهدافش برای تقابل با آنها امری ضروری است.
2. قویشدن و نهادینهکردن ایدئولوژی مقاومت در تمام ابعاد حکمرانی
«مقاومت» در اندیشۀ اسلامی، زیربنای زیست مؤمنانه و جامعۀ دینی است. مقاومت به معنای دست روی دستگذاشتن، تحمل مشکلات و انفعال نیست، بلکه به معنای دستنکشیدن از عقیده حق و تلاش برای پیشرفت و حل مسائل و عقبراندن تهاجم دشمن است. مقاومت نوعی زیستن و سبک زندگی است؛ همچنین به تعبیر مقام معظم رهبری «واکنش طبیعی هر ملت آزاده و باشرف در مقابل تحمیل و زورگویی است» (3). بر اساس مطالعۀ نظام بینالملل وحشی که قانون جنگل بر آن حاکم است و تجارب تاریخ معاصر ایران و کشورهای جهان، تنها نسخهای که در این نظام استکباری سبب قدرت، عزت، استقلال و پیشرفت است، اندیشۀ مقاومت است. نظام غرب برای حفظ سلطه و هژمونی خویش بر دنیا، درصدد وابستهکردن کشورهای مستقل با تضعیف و تجزیۀ آنها و ساخت کشورهای وابسته (آنوایبل) است تا رگ حیاتشان، وابسته به اطاعت از آمریکا و رژیم غاصب باشد. بر این اساس، سفارش قرآن کریم به جامعه ایمانی، آن است که در مقابل دشمن تا حد امکان قوی شوید و خودتان را تجهیز کنید که این امر سبب بازدارندگی در مقابل دشمن میشود و امنیت شما را تضمین میکند (4).
3. گسترش و تقویت جبهه مقاومت
یکی از مهمترین راهبردها که جمهوری اسلامی ایران برای امنیت ملی و منطقهای دنبال میکند، ایجاد محور مقاومت است. در این محور، هستههای متعدد مقاومت در کشورهای مختلف ساماندهی شدهاند و بارها در تقابل با آمریکا و اسرائیل با موفقیت عمل کردهاند؛ از جمله مهمترین هستههای مقاومت عبارتاند از: حزبالله لبنان، انصارالله یمن، حشدالعشبی عراق، فاطمیون افغانستان، زینبیون سوریه، دفاع وطنی سوریه و دهها هسته مقاومت دیگر که مستقیم و غیرمستقیم متأثر از جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی هستند. به طور طبیعی هرچه این محور توسعه یابد، دایره دشمنی و اقدام رژیم غاصب علیه ایران و کشورهای منطقه تنگتر خواهد شد.
4. نقابزدایی از چهره غرب و اعتبارزدایی از نظم آمریکایی ظالمانه
امروزه مانع اصلی برای استقلال و پیشرفت کشورهایی مثل ایران، دولت آمریکا یا رژیم صهیونیستی نیستند، بلکه ساختار نظام بینالملل و نظم ظالمانهای است که به گونهای سیستماتیک، کشورها را پیرامون آمریکا و اسرائیل تعریف و کنترل میکنند؛ کنترل سیاسی در ساختارهای سیاسی همچون سازمان ملل و شورای امنیت؛ کنترل اقتصادی در ساختارهایی نظیر بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول و سازمان توسعه و تجارت جهانی؛ کنترل فرهنگی در ساختارهایی همچون یونسکو؛ کنترل بهداشت و درمان در ساختار سازمان بهداشت جهانی و کنترلی همهجانبه در تمام ابعاد حیات بشر. این نظم بینالمللی را انگلیس و فرانسه بعد از جنگ جهانی اول در توافق «سایکس پیکو» پایهریزی کردند و با ملحقشدن آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم تکمیل و تثبیت شد. درواقع امروزه غارت، کشتار، جنایت و جنگهای ظالمانۀ استعمارگران با عنوانهای حقوق بشری، مبازره با تروریسم، امنیت جهانی، صلح پایدار و ... درون این سیستم، معقول و موجهسازی میشوند (5). درون این سیستم، کشوری مثل ایران که بیشترین ضربه را از تروریسم خورده است و هفدههزار شهید ترور دارد و نیز بیشترین هزینه را در مبارزه با تروریسم منطقهای مثل داعش داده است، با تحریمهای ضد حقوق بشری و تروریستی مواجه میشود؛ ولی رژیمی تروریستی مثل اسرائیل مورد حمایت قرار میگیرد و آمریکا بیش از پنجاهمرتبه از حق وتو در شورای امنیت به نفع رژیم تروریستی اسرائیل، استفاده میکند و نمیگذارد این رژیم دروغین محکوم شود. فقط از آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، شش قطعنامه مربوط به آتشبس و کمکرسانی به مردم فلسطین را آمریکا وتو کرده است (6). اما از سوی دیگر درون این سیستم، فعالیت هستهای صلحآمیز ایران با وجود پانزده گزارش مثبت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تحریم میشود؛ همچنین رئیس آژانس، اطلاعات فوق محرمانه ایران را در اختیار رژیم غاصب صهیونیستی قرار میدهد، دانشمندان ایران ترور میشوند و به تأسیسات هستهای ایران حمله میشود؛ ولی هیچکدام از سازمانهای ملل و آژانس انرژی اتمی آن را محکوم نمیکنند، درحالیکه فعالیتهای هستهای ویرانکنندۀ برخی کشورهای نسلکش مثل اسرائیل با داشتن کلاهکهای هستهای فراوان، کاملاً مسکوت میماند.
تجاوزهای متعدد آمریکا به کشورهای مختلف نیز درون همین ساختار توجیه میشود. برای مواجهه، باید این ساختار را به چالش کشید و چهرۀ واقعی آمریکا و اسرائیل را برای افکار عمومی به تصویر کشید. باید نقاب صلحطلبی، حقوق بشری و دموکراسیخواهی را از چهرۀ جنایتبار آمریکا برداشت تا افکار عمومی فریب آنها را نخورند و روشنفکران غربزده نتوانند جای جلاد و شهید و جای مدعی و متهم را تغییر دهند. باید با اقدامات روشنگرانه همچون شهید رئیسی و دکتر قالیباف و نشاندادن تصاویر نسلکشی در مجامع بینالمللی، حریم امن آمریکا و اسرائیل را شکست و آنها را پاسخگو جلوه داد. امروز اقدامات جمهوری اسلامی ایران دراینباره سبب شده است تنفر جهانی از اسرائیل شکل گیرد. باید جنگل غرب وحشی را به دنیا نشان دهیم؛ همچنین باید به سمت ایجاد ساختارهای موازی برای بیاثرکردن ساختارهای ظالمانه برویم. تلاش برای توسعۀ نفوذ بریکس و شانگهای در تعاملات سیاسی، اقتصادی و نظامی دنیا در همین راستا انجام گرفته است.
5. تلاش برای اخراج آمریکا و اسرائیل از منطقۀ غرب آسیا
یکی از مهمترین کارهایی که در مقابل دشمن باید انجام داد، این است که به تعبیر مقام معظم رهبری، هزینههای دشمن را طوری بالا ببریم که مجبور به رفتن از منطقه شود. تا زمانی که رژیم آپارتاید صهیونیستی و آمریکا در منطقه باشند، کشورهای منطقه و ایران آرامش و امنیت را نخواهند دید. این کشورها برای کنترل غرب آسیا، راهبرد تنش و بیثباتسازی دائمی و ساختاری را در دستور کار قرار دادهاند (7)؛ پیمانکار این راهبرد، رژیم غاصب صهیونیستی است. اسرائیل دو شریان حیاتی و نقطه قوت دارد که جمهوری اسلامی همین دو شریان را هدف قرار داده است: شکستن امنیت اسطورهای و شکستن انگاره مظلومیت.
5-1. شکستن امنیت اسطورهای
زیربنای حیاتی اسرائیل برای جمعکردن صهیونیستها در دنیا، وعده امنیت بود که بر اساس ساخت درونی فوق تکنولوژیک، درصدد ایجاد آن بودند؛ اما جمهوری اسلامی ایران با محاصره رژیم غاصب با مسلحکردن محور مقاومت (هلال شیعی) و تحقیر تکنولوژیک آنها در تجاوز به ایران با عملیاتهای وعده صادق 1 و 2 و 3، افسانه شکستناپذیری اسرائیل را در هم شکست. استفاده از سلاحهایی که پناهگاههای صهیونی را ویران کرد، سبب وحشت عمومی و موجهای مهاجرت معکوس و فرار از اسرائیل شد. ایجاد احساس ناامنی و سکونتناپذیر نشاندادن سرزمینهای اشغالی برای صهیونیستها، نخستین نقطۀ قوت دشمن را نابود میکند. عملیاتهای هوشمندانۀ ایران در شلیک موفق تکموشک به اسرائیل و خودزنی چندمرتبهای سامانۀ پدافندی گنبد آهنین، این مسئله را تشدید میکند.
5-2. شکستن انگاره مظلومیت
صهیونیستها برای مشروعیتبخشی به جنایتهای غاصبانۀ خویش، با افسانۀ هلوکاست و مظلومنمایی، در پی جلب حمایت افکار عمومی دنیا بودند. اما جمهوری اسلامی با شکستن این انگارۀ دروغین و نمایاندن چهرۀ نازیستی و آپارتاید رژیم کودککش، جنبشی جهانی و تنفری عمومی علیه این رژیم ایجاد کرد؛ حتی در دانشگاههای آمریکا موج تنفر و اقدام علیه اسرائیل گسترده شد و افکار عمومی در تمام دنیا علیه اسرائیل بسیج شدند. تا جایی که برخی رؤسای جمهور و مقامات عالیرتبۀ کشورها، هنرمندان، سلبریتیها، ورزشکاران و حتی برخی سناتورهای آمریکایی، علیه جنایت اسرائیل اعتراض کردهاند.
6. تقویت اتحاد ملی و انسجام اجتماعی
حفظ و تقویت اتحاد ملی، راهبردی بنیادین در مقابله با دشمن در جنگ ترکیبی و شناختی است. دشمن همواره بر تفرقه و ناامیدکردن مردم ایران بیش از هر امر دیگری تمرکز داشته است. محاسبۀ دشمن از شکافهای داخلی ایران، همواره سبب تحمیل هزینه به کشور شده است. در جنگ تحمیلی دوازدهروزه، طراحی اصلی بر فروپاشی از درون با فعالکردن گسلهای داخلی ایران بود که با اقدام یکپارچۀ مردم ایران شکست خورد. فشارهای بیرونی، توطئهها و تحریمهای 46ساله نتوانسته است ایران را به زانو دربیاورد؛ ازاینرو به تعبیر مقام معظم رهبری، امروز دشمن برای بهزانودرآوردن انقلاب و نظام اسلامی، بر دو محور اصلی تمرکز کرده است: دشمن امید و اتحاد را هدف گرفته است. «امید مهمترین ابزار پیشرفت است و دشمن روی این متمرکز شده؛ دشمن از همۀ توان دارد استفاده میکند برای القای ناامیدی، برای القای بنبست ... . راهبرد چیست؟ ایجاد اختلاف، ایجاد بیاعتمادی؛ بیاعتمادیِ دستجات سیاسی نسبت به همدیگر، گروههای مردمی نسبت به همدیگر، بیاعتمادیِ مردم به حکومت، بیاعتمادیِ حکومت به مردم، بیاعتمادیِ این به آن، این سازمان با آن سازمان که به هم بیاعتماد باشند، به هم بدبین باشند. وقتی بیاعتمادی به وجود آمد، امید به آینده هم از بین خواهد رفت» (8).
نتیجه:
جمهوری اسلامی ایران با شناخت دشمن و اهداف و راهبردهایش، به تقابل تمامعیار برخاسته است و از همۀ ظرفیتهای داخلی و خارجی استفاده میکند.
پینوشتها
1. سیدامیر مکی؛ «توطئۀ قدیمی غربیها علیه "چهارراه جهان"»؛ خبرگزاری تسنیم، 30/07/1401؛ در:
2. سام ترابی و محمدعلی رنجبر؛ جنگ سرد ایران و آمریکا: نظریهای برای فهم ژئوپلیتیک دنیای معاصر؛ تهران، انتشارات نخبگان، 1399 ش، ص 72 ـ 73.
3. بیانات رهبری در مراسم سیامین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمة الله علیه)؛ 14/03/1398؛ در:
4. انفال: 60.
5. سام ترابی و محمدعلی رنجبر؛ جنگ سرد ایران و آمریکا: نظریهای برای فهم ژئوپلیتیک دنیای معاصر؛ تهران، ص 81 ـ 82.
6. «استفاده مکرر آمریکا از حق وتو یعنی افزایش رادیسکالیسم و تروریسم»؛ سایت مشرقنیوز، 15/03/1404، کد خبر: 1720698؛ در:
mshrgh.ir/1720698.
7. سام ترابی و محمدعلی رنجبر؛ جنگ سرد ایران و آمریکا: نظریهای برای فهم ژئوپلیتیک دنیای معاصر؛ ص 80.
8. مقام معظم رهبری؛ «راهبرد اتحاد ملی برای ایران قوی»؛ نشریه خط حزبالله، ش 381، 05/12/1401؛ در: