مشاوره اخلاقی

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي! احساس مسئوليت شما در قبال همسرتان بسيار قابل تقدير است. اميدواريم كه خداوند پاداش نيك به شما عطا نمايد.
اما از شما بعيد به نظر مي رسد كه از طرفي همسرتان را انساني خوبي مي دانيد و از طرفي سوال از زندگي در كنار او را از ما مي خواهيد! اگر همسرتان را شخصي نيك سيرت مي دانيد، اين اميد را بايد در خود تقويت كنيد كه مي توانيد در روحيۀ او تأثيرگذار باشيد. فكر جدا شدن و از كنار ايشان رفتن را از ذهن خود دور سازد. ايشان با توجه به اينكه مي گوييد انسان خوبي است، بعيد به نظر مي رسد كه از روي عدم اعتقاد و دشمني با خداي متعال نماز نخواند و غسل نكند، بلكه احتمال قوي در سهل انگاري ايشان است.
زن و شوهر مي توانند نقش آفريني حياتي گسترده اي بر يكديگر داشته باشند. البته كيفيت و ميزان اثرگذاري و اثر پذيري ها بسيار متفاوت است. آنچه در اينجا حايز اهميت مي باشد داشتن درك روانشناختي ژرف و درستي از طرف مقابل است. به عبارت ديگر شما دقيقا بايد راه هاي نفوذ و تأثيرگذاري بر همسر خود را بشناسيد و متناسب با آن برنامه ريزي كنيد و بدون داشتن چنين دركي چه بسابسياري از زحمات شما بي نتيجه يا كم ثمر خواهد بود. بنابراين اگر همسر شما خودگرا و منطق پذير است بايد بازباني بسيار منطقي و مستدل او را قانع سازيد و اگر فردي نصيحت و انذارپذير است بايد بيشتر بر جنبه هاي عقوبتي ترك نماز و مسايل ديني و روايات و حكايات وارده در اين مورد با او سخن گوييد.
اگر احساس مي كنيد با محبت بيشتر مي توانيد او را به سوي خدا بكشانيد بايد از همين طريق وارد شويد واگر راه هاي ديگري بر او موثر است تا جايي كه با احكام شرع انطباق دارد از آن راهها استفاده كنيد.
بايد دانست، نهادينه كردن يك رفتار مناسب و پايدار كردن يك اخلاق نيك، نياز به تكرار دارد. از اين رو تكرار نماز براي پايداري ياد در زندگي و مصون ماندن از ناپاكي ها لازم است.
نكته ديگري كه شايان توجه است اين است كه هرگز از بكار بردن شيوه هاي نامستقيم غافل نباشيد. نقش دعوت عملي در سازندگي فرد و جامعه، بسيار مهم و مؤثر است، تا آنجا كه حضرت صادق(ع)مي فرمايد: «كونوا دعاة الناس بغير ألسنتكم»(1) با غير زبان هايتان مردم را دعوت كنيد.
و از حضرت امام علي(ع)چنين حكآيت شده است: "هر كس خويش را پيشواي ديگران قرار داد، بايد اصلاح خويش را بر اصلاح ديگران مقدم بدارد و پيش از آن كه مردم را با زبان خود دعوت نمايد، با سيرت و رفتار خود دعوت كند. كسي كه معلم و ادب كننده خويشتن است، به احترام سزاوارتر است از كسي كه معلم و مربي مردم است".(2)
- تذكرات ذيل در اين زمينه راهگشاست:
1- وقتي مي خواهيد مطلبي را مطرح كنيد از قبل برنامه ريزي كرده و مراقب نحوۀ آغاز و پايان خود در سخن گفتن باشيد.
ب) بايد حتي الامكان خودتان اهل مطالعه بوده و سرمايه هايي از معارف ديني و اسلامي را دارا باشيد. همچنين در ابعاد مختلف سير نموده و شواهد تاريخي را از كارشناسان متشخص و متدين و نيز قرآن وحديث مطرح سازيد.
2- كتاب و مجلاتي را خودتان يا از طريق ديگران تهيه كرده با ظرافت خاصي در معرض ديد ايشان قرار دهيد يا اگر مصلحت ديديد پيشنهاد مطالعۀ آن را به ايشان بدهيد.
3- از ديگران؛ يعني، از افرادي كه داراي نفوذ كلمه و سرمايۀ كافي در اين زمينه باشند استفاده كنيد. سوال هايي را به طور طبيعي مطرح سازيد و محور صحبت را به آن سو بكشانيد به طوري كه ناخود آگاه در اين طريق قرار بگيرند. و اصولا طرح سو ال در اين زمينه چه از طرف خودتان و چه از طرف ديگران، مي تواند ذهن طرف را جلب نمايد.
4- در صورت امكان در مواردي ايشان را به بعضي از جلسات سازنده و جذاب ديني مانند سخنراني برخي از شخصيت ها، دعاي كميل و امثال آن دعوت كنيد و با هم به اينگونه مجالس برويد.
5- در عين حال اگر آثار مثبت چنداني مشاهده نكرديد نگران تأثير پذيري از ايشان نباشيد، البته با جديت تمام بكوشيد كه ايمان و عمل صالح خود را به دقت مواظبت نموده و اندك فروگذار نكنيد و همواره از خداوند حفظ ايمان وديانت خود را استمرار كنيد، چه بسا در طول زمان بقاي ايمان شما اثر سازنده اي در ايشان ايجاد كند. از طرف ديگر سرمايه گذاري جدي و حساب روي فرزندان خود نماييد. در موارد بسياري ديده شده است كه ايمان و اعمال فرزندان بر والدين تاثير گذاشته و موجب بازگشت و هدايت آنان شده است.
- توجه به راهكارهاي زير راه گشاست:
1- شما دقيقا بايد راه هاي نفوذ و تاثيرگذاري بر همسر خود را بشناسيد و متناسب با آن برنامه ريزي كنيد و بدون داشتن چنين دركي چه بسا بسياري از زحمات شما بي نتيجه يا كم ثمر خواهد بود. بنابراين حال كه مي گوييد همسرتان قول خواندن نماز داده است، بايد با زباني بسيار منطقي و مستدل او را قانع سازيد و از نصيحت، موعظه و يا توبيخ بايد به كلي پرهيز كنيد كه اثر عكس دارد.
اگر احساس مي كنيد با محبت بيشتر مي توانيد او را به سوي خدا بكشانيد بايد از همين طريق وارد شويد و اگر راههاي ديگري بر او موثر است تا جايي كه با احكام شرع انطباق دارد از آن راهها استفاده كنيد.
2- بنشينيد و در فضايي كاملاً صميمي به او بگوييد: هدف اصلي از خلقت انسان بندگي است و نماز بهترين شيوه اظهار بندگي است. آنچه زيبايي و حُسن و خير است، در نماز است. نماز سفره‌اي است گسترده كه خداوند آن را در پنج نوبت در شبانه روز براي بندگانش باز مي‌كند. بر سر اين سفره انواع و اقسام غذاهاي لذيذ وجود دارد. هر كس مطابق ذوق و سليقه و به اندازه توان و مرتبه وجودي و استعداد خود از آن بهره‌مند مي‌شود. نماز عبادتي جامع است كه مي‌تواند تمام وجود انسان (از جهات بدني و ظاهري گرفته تا جهات ذهني و قلبي و باطني) را در خدمت بندگي و پرستش قرار دهد. نيت خوب داشتن به تنهايي نمي‌تواند انسان را از انجام عبادت و نماز بي‌نياز كند.
شكل نماز هم قشنگ است، هم معارف بلند اسلامي در آن وجود دارد، هم تسبيح و تقديس لفظي است و هم تقديس عملي مي‌باشد. ركوع و سجود و تسبيح و تحميد و دعا و تكبير و سلام و خلاصه همۀ زيبايي‌ها در نماز است. با اين همه اگر نماز به طور صحيح و كامل با حفظ شرايط و آداب خوانده شود، جلوي بسياري از مفاسد اجتماعي را مي‌گيرد: «إنّ الصلاة تنهي عن الفحشاء والمنكر و لذكرالله اكبر.»(3)
- توصيۀ پاياني:
از خداي سبحان نيز استمداد كنيد و مايوس نباشيد و همراهي ايشان را لطف و امتحان الهي بدانيد. حالات انسان متفاوت است. بسيار شده كه ما نسبت به كسي مايوس مي شويم. ولي برخلاف تصور ما، شرايطي فراهم مي شود و طرف متحول مي گردد. تجربه و تاريخ شواهد زيادي را نشان مي دهد كه به طور غير مترقبه كسي دگرگون گشته و سرنوشت ديگري پيدا كرده است.
اي خوش آن جذبه كه ناگاه رسد ناگهان بردل آگاه رسد
اي خوشا بوي دلاويز گلي كز پري چهره اي چون ماه رسد
پس در عين حال اگر آثار مثبت چنداني مشاهده نكرديد، نگران تأثير پذيري از ايشان نباشيد، البته با جديت تمام از ايمان و عمل صالح خود به دقت مواظبت نموده و فروگذار نكنيد. همواره از خداوند حفظ ايمان و ديانت خود را طلب نماييد؛ چه بسا در طول زمان بقاي ايمان شما، اثر سازنده‏اي در ايشان ايجاد كند.
- منابع كمكي:
- آيين همسرداري، نويسنده: ابراهيم اميني.
- بهشت خانواده، نويسنده: دكتر سيد جواد مصطفوي.
پي نوشت ها:
1. كافي، كليني،ج 2، ص 78، انتشارات دارالكتب الاسلاميه، تهران، 1365ش.
2. نهج البلاغه، ترجمۀ مرحوم دشتي، حكمت 73.
3. عنكبوت(29) آيه 45.

پرسشگر گرامی:
ضمن تشکر از ارتباط شما با این مرکز؛ با توجه به کمبودهای متعدد امکانات و کاهش اعتبارات پاسخگویی، مرکز ملی پاسخگویی ناگزیر به تغییر رویکرد و اقدام به تمرکز سامانه پاسخگویی کرده است.
از این رو پاسخ سوالات خود را از سامانه های زیر دریافت نمایید.
سامانه هاي فضای مجازی ( اينترنتي):
انجمن گفتگوی دینی: http://www.askdin.com
کانون گفتگوی قرآنی: http://www.askquran.ir
پاسخگوئی زنده اینترنتی از طریق سایت : http://www.09640.ir
سامانه پیامک(فقط احکام شرعی): به شماره 30009640 یا از طریق سایت http://www.30009640.ir
سامانه تلفني : 096400