نامیدن امام حسین(ع) به القاب ثارالله و اباعبدالله

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ثارالله:
«ثار» از ريشه «ثَأر» و «ثُؤرة» به معناى انتقام و خونخواهى و نيز به معناى خون است.(1)
براى «ثارالله» بودن امام حسين معانى مختلفى ذكر شده كه هر يك تفسير خود را مى‏طلبد.
أ) گروهي ثارالله را به معناي كسي كه انتقام خونش را خداوند مي گيرد مي دانند.(2) خداوند، ولىّ دم حضرت است. خود او خونبهاي آن بزرگوار را از دشمنانش طلب مى‏كند؛ چرا كه ريختن خون سيدالشهدا در كربلا، تجاوز به حريم و حرمت الهى و طرف شدن با خداوند بود. از آن جهت كه اهل بيت(ع) «آل الله» هستند، شهادت امامان، ريخته شدن خونِ خداوند است.(3)
اگر چه اين واژه در قرآن نيامده است، اما مى‏توان آن را با آيات اين گونه توجيه نمود. خداوند مى‏فرمايد: «مَنْ قُتِل مظلوماً فقد جعلنا لوليّه ‏سلطاناً؛(4) آن كس كه مظلوم كشته شد، براى وليّ‏اش سلطه (و حق قصاص) قرار داديم».
بنابراين «ثارالله» به اين معنا است كه خونبهاى امام حسين(ع) از آنِ خدا است . اوست كه خونبهاى امام را خواهد گرفت. اين واژه حاكى از شدت همبستگى و پيوند سيدالشهدا(ع) با خداوند است. شهادتش همچون ريخته شدن خونى از قبيله خدا مى‏ماند كه جز با انتقام‏گيرى و خونخواهى خدا، تقاص نخواهد شد.
ب) بعضي لفظ اهل را در تقدير گرفته و گفته اند ثارالله يعني اهل ثارالله؛ اهل خونخواهي الهي كه خداوند انتقام خونش را مي گيرد.(5)
پ) برخي گفته اند: ثارالله يعني كسي كه در دوران رجعت مي آيد و انتقام خونش را مي گيرد.(6)
در ضمن اگر «ثار» به معناى خون باشد، مراد از «ثارالله» معناى حقيقى نيست؛ بلكه يك نوع تشبيه، كنايه و مجاز است. چون مسلّم است كه خدا موجودى مادى نيست تا داراى جسم و خون باشد؛ پس اين تعبير از باب تشبيه معقول به محسوس است؛ يعنى همان گونه كه خون در بدن آدمى نقش حياتى دارد، وجود مقدس امام حسين(ع) نسبت به دين خدا چنين نقشى دارد و احياى اسلام با نهضت عاشورا بوده است.
اباعبدالله:
در تحليل كنيه «اباعبدالله» براي امام حسين (ع)، دو نكته قابل ذكرمي باشد:
1. در ميان اعراب خصوصا بزرگان قبائل مرسوم بود كه در بدو تولد براي نوزادان خود خصوصا نوزاداني كه به جهت جايگاه خانوادگي مقامي خاص داشتند علاوه بر اسم، كنيه اي نيز تعيين مي شد، كه در همين راستا پيامبر اكرم (ص) كنيه «اباعبدالله» را از همان سنين كودكي براي نواده خود حضرت سيد الشهداء برگزيدند.(7)
2. بر اساس برخي اقوال تاريخي امام حسين (ع) فرزندي به نام عبدالله داشت كه در كربلا به شهادت رسيد. برخي عبد الله را نام ديگر علي اصغر دانسته اند. اما بر اساس برخي از اقوال ديگر عبدالله، نوزادي است كه در كربلا به دنيا آمد و مادرش رباب بود. كه نشان مي دهد او فرزندي غير از علي اصغر(ع) بوده است.(8)
پي نوشت ها:
1. مجمع البحرين، فخر الدين طريحي، ج 1، ص 237؛ مفردات راغب، ص 81.
2. علي سعادتپرور، فروغ شهادت، ص 305، بي نام
3. اصغر عزيزى تهرانى، شرح زيارت عاشورا، ص 35، دفتر تبليغات اسلامي .
4. اسراء (17) آيه 33.
5. فرهنگ عاشورا، جواد محدثي، ص 124، نشر معروف، 1378ش.
6. بحار الانوار، ج 99، ص 151.
7. علامه مجلسي، بحارالانوار، الوفاء بيروت، 1404ق، ج44، ص 251.
8. ابن واضح يعقوبي، تاريخ يعقوبي بيروت، دار صادر، 1379 ق، ج 2، ص 181.
موفق باشید.