روزی

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
به چند نكته توجه كنيد.
1. براي فزوني رزق و روزي بايد از يك سو همه عواملي كه در اجابت يك دعا و تحقق رزق و روزي تأثير گذارند و به هم وابسته اند، محقق گردد، و از سويي ديگر عواملي كه سبب كاستي و كاهش آن مي گردد، بر طرف شود. چنان كه وقتي براي درمان يك بيماري به پزشك متخصص مراجعه مي كنيم. اولا: چند تا دارو مي دهد تا مريض همه آن ها را استفاده كند، تا بهبود يابد. ثانيا: اموري را هم به عنوان « پرهيز» مطرح مي كند. يعني مجموعه داروها وقتي تأثير مي كند كه مريض مثلا از خوردن ترشي و چربي و سرخ كردني و... پرهيز كند.
اين قانون، در عوامل معنوي نيز پياده مي شود. مثلا راستگويي، پايبندي به نماز اول وقت، خوش اخلاقي، مهر و محبت به ديگران به ويژه پدر و مادر و همسر و فرزندان سبب فزوني رزق و روزي مي شود، و در مقابل دروغگويي، غيبت، بد اخلاقي، قطع رحم بدگويي و بي حرمتي نسبت به علما باعث فقر مي گردد. پس بايد به مجموعه عوامل تأثير گذار توجه كرد و موانع آن را بر طرف ساخت تا مقصود حاصل گردد. ممكن است كسي كارهايي را كه سبب زيادي رزق و روزي مي شود انجام بدهد، اما كارهايي كه سبب كاهش آن مي شود را ترك نكند، در نتيجه معلوم است كه نتيجه اي نخواهد گرفت.
2- خداوند براي دستيابي به وسعت رزق، دو دسته عوامل (مادي و معنوي) را تأثيرگذار قرار داده، هيچ يك از عوامل جايگزين ديگري نمي‌شود، مثلاً كار و تلاش، تدبير و برنامه‌ريزي، ارزيابي و آينده‌نگري، نظم و انضباط، موقعيت سنجي، ملاحظه امكانات مادي، توانايي جسماني، استعدادهاي عقلاني و رواني، پرهيز از تنبلي، بي حوصلگي، پرخوابي و كم خوابي و بدخوابي و مانند آن، از اصول اوليه پيشرفت و توسعه است.
بر اساس آيه شريفه « وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏ » (1) يعني براى انسان مزد و بهره‏اى جز به اندازه سعى و كوشش او نيست‏، هر ميزان از اصول علمي و تجربي، هم چنين از امور معنوي ( مانند انجام واجبات و ترك گناهان، انجام كارهاي خير و خداپسند و خواندن دعاها و نمازها ي خاص و توسلات ) بهره گرفتيم و تلاش كرديم، به همان اندازه در مسير پيشرفت و توسعه رزق و روزي قرار خواهيم گرفت.
3- يادمان باشه كه هر لحظه در حال امتحانيم.
چه بسا خداوند براي نشان دادن درجه اخلاص افراد به خودشان، اجابت دعاها و آثار اعمال شان را به تأخير بيندازد تا معلوم گردد كه افراد، عبادت را خالص براي خدا انجام مي دهند يا مقصد چيز ديگري است، خدا و ختومات بهانه است. چون افراد «مخلص خدا»، هر گز از عبادت خسته و نا اميد نمي شوند، چه به اهداف و حاجات مورد نظرشان برسند يا نرسند. بنا بر اين:
تو گدايي به شرط مزد مكن خواجه خود رسم بنده پروري داند
خداوند از دعاها ، عبادت ها و تلاوت هاي همه عبادت كنندگان بي نياز است. هيچ نيازي به عبادت فرشتگان آسمان و زمين يا عبادت انبياء و امامان و ساير انسان ها و يا جنيان ندارد. عبادت و تلاوت قرآن و دعا در واقع نياز انسان و مخلوقات است، نه نياز خدا. خداوند به خاطر علاقه و محبتي كه به بندگانش دارد، نماز و روزه و ساير عبادت ها را به عنوان راهها ي دستيابي به خوشبختي و نردبان صعود به سعادت و رستگاري به آنان معرفي نمود. اما همان گونه كه براي موفقيت در هر كاري شرايطي وجود دارد، شرط نتيجه گيري از عبادت ها نيز داشتن اخلاص كامل است. پس در دعا و تلاوت و عبادت و ختومات مجرب بايد اخلاص كامل باشد، تا زمينه اجابت محقق گردد.
4- گاهي حاجت برآورده مي شود و نماز و دعا و تلاوت، اثر خاص مادي يا معنوي خود را دارد منتهي مصلحت اين است كه زمان محسوس و مشهود شدن اثر دعا به تأخير بيفتد.
5- گاهي خير و صلاح برخي بندگان در آن است كه مال و ثروت شان محدود باشد. چه آن كه خداوند عالم به غيب مي داند كه اگر وضع مالي فلان بنده خوبم فزوني يابد دچار غفلت از خدا و قيامت مي شود. پس وقتي خداوند بنده اي را دوست داشته باشد مال او را به اندازه اي مي دهد كه از محور تدين و تقوا خارج نشود. از اين رو اولياي الهي و روحانيان خودساخته و عارفان به خدا رسيده، از خداوند رزق و روزي به اندازه كفاف مي خواهند، نه بيشتر. در روايت آمده است كه " خداوند هر كس را دوست داشته باشد(بنده شايسته او باشد)، رزق و روزيش را به اندازه نياز و كفاف حالش مي‌دهد".(2) و در حديث ديگري آمده است « خوشا به حال كسي كه خداي تعالى روزي‌اش را به اندازه كفاف و ظرفيتش بدهد و بنده بر آن مقدار راضي و صابر باشد».(3) پيامبر اكرم (ص) در دعاي خويش به خداوند عرض كرد: «خدايا به محمد و آل محمد و به همه شيعيان و دوستان آنان پاكدامني و ثروت به اندازه نياز عنايت فرما، و به دشمنان‌شان مال و فرزندان بسيار بده».(4)
•جهت آگاهي بيشتر، برخي از عوامل فقر و بعضي از عوامل فزوني رزق و روزي را ذكر مي كنيم.(5)
الف- عوامل فقر:
1- به طور كلي گناه موجب فقر مي شود، اما برخي از آن ها بيشتر تأثير دارد، مثل دروغگويي ، غيبت و تهمت و زنا، 2- بد اخلاقي مخصوصا نسبت به زن و فرزندان، پدر و مادر، برادر و خواهر و اقوام و خويشان، 3- خشم و عصبانيت، 4 - نماز را سبك شمردن و مقيد نبودن به نماز اول وقت، 5- قطع رحم يعني با اقوام نسبي ارتباط نداشتن يا قهر بودن، 6- گوش دادن به آهنگ ها و آوازه خواني و موسيقي هاي حرام، 7- نفرين كردن به زن يا فرزندان و يا پدر و مادر و اقوام، 8- خوابيدن در فاصله اذان صبح تا طلوع خورشيد، 9- بي احترامي به فقراء و ايتام،10- چيدن ناخن با دندان، و فوت كردن در غذا، هم چنين شب ها ايستاده آب خوردن.
ب- عوامل زيادشدن رزق: 1- پايبندي به نماز اول وقت در هر پنج نماز واجب2- نماز را در مسجد و به جماعت خواندن 3- انس با قرآن به ويژه خواندن سوره واقعه و يس در هر شب 4- خوش اخلاقي 5- محبت كردن به همسر و فرزندان و كمك كردن به همسر در كارهاي منزل6- صله رحم و محبت كردن به اقوام مخصوصا پدر و مادر 7- راستگويي و امانت داري 8- استغفار و ترك گناه 9- صدقه و انفاق كردن در راه خدا 10- نماز شب
پي‌نوشت‌ها:
1. نجم (53) ، آيه 39
2. متقي هندي، كنز العمال، ناشر مؤسسه الرساله – بيروت، لبنان1409 ، ج 3، ص 390
3. همان، ص392.
4.علامه مجلسي،بحار الانوار ،مؤسسه الوفاء بيروت – لبنان، سال انتشار 1404 ق، ج 69، ص59.
5.مجموعه عوامل موجب فقر و زيادتي رزق و روزي از كتاب: خصال، شيخ صدوق، ترجمه : محمد باقر كمره‏اى‏، ناشر: انتشارات كتابچى‏، تهران‏، سال چاپ: 1377 ش‏،نوبت چاپ: اول‏ ، ج2 ، ص 569 هم چنين از : وسايل الشيعه، شيخ حر عاملي، چاپ مؤسسه آل البيت ، قم ، سال انتشار 1409، ق، ج 15، ص 347 استفاده شد.

موفق باشید.