با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ارتباط معناي عامي دارد كه شامل ارتباط به معناي مشاهده هم مي شود، در زمان غيبت كبري كسي نمي تواند ادعاي رويت امام زمان (عج) را نمايد، و در روايات نيز اين امر نهي شده است؛ اما اگر ارتباط به معناي ارتباط معنوي و قلبي باشد، در اين صورت مي توان با امام ارتباط برقرار كرد . اما براي برقرارى ارتباط و انس با امام زمان رعايت برخى از شرايط و ايجاد برخى از عوامل نياز است. مثلاً:
1. شناخت مقام امام
اولين راه برقراري ارتباط با امام زمان شناخت جايگاه و مقام ايشان است. در روايات متعدد نيز به شناخت جايگاه امامان اشاره و از همگان خواسته شده است كه امام زمان خود را بشناسند، لذا اگر كسي بداند كه امام زمان انسان كامل و حجت خداوند است، و بداند كه: به ماندن او است كه دنيا باقى مانده است و به خير و بركت او تمام مخلوقات روزى داده مىشوند، عاشق امام مي شود و با وي ارتباط بر قرار مي نمايد. البته لازمه عاشق شدن اين است كه عاشق از همه قيد و بندهاي ماديت رهايى يافته، و حجاب ها را كنار بزند. آنانى كه نتوانستهاند در حريم محبوب راه يابند خود حجاب بودهاند!
گفتم كه روى خوبت، از من چرا نهان است؟ گفتا تو خود حجابى، ورنه رُخم عيان است
گفتم فراق تا كى؟ گفتا كه تا تو هستى، گفتم نفس همين است؟ گفتا سخن همان است
2. پارسايى
همچنين براى برقراري ارتباط با امام ، پارسايى لازم است، تا نوعى همگونى بين مراد و مريد به وجود آيد. بر همين اساس است كه يكى از اوصاف 313 نفر ياران امام، معنويت و تقواگرايى بيان شده است. لذا كساني كه مي خواهندبا امام ارتباط داشته باشند، بايد تقواي الهي را رعايت كنند. امام صادق (ع) فرمود:«هر كس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، بايد چشم به راه باشد و پارسايى پيش گيرد و كردار با ورع داشته باشد». (1)
3. دين مدارى
يكى از عوامل مهم بر قراري ارتباط با امام زمان دين دارى است، يعني انسان در زمان غيبت بايد بيشتر از هر زماني ديگر دستورات دين را رعايت نمايد و بيشتر مقيد به انجام تكليف خدايى باشد، زيرا انسانها در عصر غيبت بيشتر در معرض آفات و آسيبها قرار مي گيرند، و انجام وظايف دينى كارآمدترين عامل آسيب زدايى است. شايد بر همين اساس باشد كه پيشوايان دين، مردم را به دين مدارى فرا خوانده اند. امام صادق فرمود: « براى صاحب الامر غيبتى طولانى است. در اين دوران هر كسى بايد تقوا پيشه سازد، و چنگ در دين زند». (2)
4. انتظار فرج
انسان منتظر هميشه آماده پذيرايى از مهمانى است كه انتظار او را مىكشد. طبيعى است چنين حالتى آمادگى بيشترى را جهت ارتباط معنوى با امام زمان فراهم مىكند؛ از اين رو در بعضى روايات يكى از وظايف شيعيان انتظار فرج بيان شده است. پيامبر اسلام (ص) فرمود: «أفضل أعمال أمتى أنتظار الفرج من الله عزوجل». (3)
5. دعا و توسل به اهل بيت(ع)
يكى از راههاى مهم بر قراري ارتباط با امام زمان دعا و توسل به اهل بيت به ويژه ساحت مقدس امام زمان است. از اين رو يكى از وظايف شيعيان در زمان غيبت دعا براى امام زمان و توسلات بيان شده است. (4) البته برخى دعاها، مانند دعاي عهد و دعاى فرج از اهميت ويژهاى برخوردار است.
بى ترديد شخصيت هايى مانند مقدس اردبيلى علامه حلى و علامه بحرالعلوم با بهرهگيرى از عوامل مذكور توانستند با امام زمان ارتباط برقرار نموده و با ايشان مأنوس شوند.
درزمان غيبت صغري امام زمان از طريق نايبان خاص خود موسوم به" نواب اربعه" با مردم در تماس بود. نواب اربعه عبارتند بودند از:
1. ابو عمر عثمان بن سعيد عمري،
2. ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعيد عمري،
3. ابو القاسم حسين بن روح نوبختي،
4. ابو الحسن علي بن محمد سمري.
اينان موظف بودند بين امام و مردم ارتباط برقرار كنند. سؤالات و نامههاي شيعيان را به خدمت امام ميبردند و پاسخ امام را به آنها ميرساندند. همچنين وجوه را از مردم تحويل ميگرفتند و به محضر امام ميرساندند يا با اذن امام به مصرف ميرساندند. گاهي هم امام، توسط توقيعاتي (نامه) مطالب لازم را به نواب خاصش بيان مي نمود. (5) درضمن در زمان غيبت كبري كسي نمي تواند مدعي ارتباط (به معناي مشاهده) با امام زمان باشد. و اگر كسي اد عاي رويت نمايد، قابل قبول نيست.
ولي امكان ارتباط با آن حضرت، براي تمام شيعيان وجود دارد، اگر مصلحت باشد. و منحصر به قشر خاصي نيست.
البته طبق سخن آيت الله بهجت: لازم نيست كه انسان در پي اين باشد كه خدمت حضرت ولي عصر تشرف يابد، بلكه شايد خواندن دو ركعت نماز سپس توسل به ائمه بهتر از تشرف باشد. بنا براين تلاش كنيد با عبادت وبندگي و توسل به ائمه (ع) ارادت خود را نسبت به ان حضرت ابراز نمائيد.
پىنوشتها:
1. بحارالأنوار، ج52، ص 140.
2. همان، ج 52، ص 135.
3. صافى گلپايگانى، منتخب الاثر، ص 629، موسسه السيدة المعصومه، قم ، 1419ه.
4. منتهىالامال، شيخ عباس قمى، ص 863، موسسه انتشارات هجرت، قم، 1378.
5. موعود نامه، مجتبي تونه اي، 742، انتشارات مشهور، قم،1388؛ ر.ك: علي غفار زاده، زندگاني نواب خاص؛ مهدي پيشوايي، سيره پيشوايان، ص 683 - 690.
موفق باشید.
