با سلام آیا خداوند وقت گذاشته و موجودات و ساختارشان را طراحی کرده است یا خلقت به صورت کن فیکون بوده است.؟ برای مثال در خلقت گیاه خدا خودش طراحی کرده که مثلا فلان ماده چطور و از کجا وارد و خارج شود.؟.

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
توجه داشته باشيد كه كيفيت خلق خدا مانند ما نيست كه نياز به تفكر و تامل داشته باشد. ما انسانها زماني كه بخواهيم چيزي را بسازيم از قبل در مورد آن فكر مي كنيم، برنامه مي ريزيم، طراحي مي كنيم، مواد لازم را گردآوري مي كنيم و بعد دست به ساخت آن وسيله مي زنيم. بعد از آن هم ممكن است وسيله ابداعي ما مشكلات و نواقصي داشته باشد كه به تدريج و با آگاهي يافتن از تمام مشكلات و كاركردهاي آن، به رفع نقصهاي آن اقدام مي كنيم. اما خلقت توسط خداوند كاملا مقوله ديگري است و با ابداعات انسانها متفاوت است. خداوند واجب الوجود و كمال مطلق است و هيچ نقصي در او وجود ندارد. او به تمام نيازها و مواد احاطه كامل دارد و نيازي به تفكر كردن و طراحي و برنامه ريزي از قيل ندارد. در خلقت او نقصي وجود ندارد تا بخواهد بعد از آن و با روش آزمون و خطا آن را كامل كند چرا كه اين امر نشان دهنده نقص و جهل است و در نقص و جهل در خداوند وجود ندارد. لذا زماني كه اراده كند چيزي بوجود آيد به همان صورت كه خدا اراده كرده موجود مي گردد. لذا تمام مخلوقات محصول طراحي خاص و متفكرانه خداوند اند. اما در عين حال اين طراحي متفكرانه مانند طراحي هاي ما نيست و هم زمان با خلق است و ميان طراحي و خلق فاصله اي كه در آن تفكر و طراحي صورت گرفته شده باشد، نيست.
البته در مورد آيه «َ إِذا قَضى‏ أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُون؛ ! و هنگامى كه فرمان وجود چيزى را صادر كند، تنها مى‏گويد: «موجود باش!» و آن، فورى موجود مى‏شود.»(1) يك نكته لازم به يادآوري است. منظور آيه اين نيست كه هر چه خدا اراده كند در همان لحظه موجود مى‏شود، بلكه منظور اين است هر طور اراده كند همانطور موجود مى‏شود.
فى المثل اگر اراده كند: آسمانها و زمين در شش دوران به وجود آيند مسلما بى كم و كاست در همين مدت موجود خواهند شد، و اگر اراده كند در يك لحظه موجود شوند همه در يك لحظه موجود خواهند شد، اين تابع آن است كه او چگونه اراده كند و چگونه مصلحت بداند.
و يا مثلا هنگامى كه خداوند اراده كند جنينى در شكم مادر درست نه ماه و نه روز دوران تكامل خود را طى كند، بدون يك لحظه كم و زياد انجام مى‏يابد، و اگر اراده كند اين دوران تكاملى در كمتر از يك هزارم ثانيه صورت گيرد، مسلما همان گونه خواهد شد، چه اينكه اراده او علت تامه براى آفرينش است، و ميان علت تامه و وجود معلول هيچ گونه فاصله‏اى نمى‏تواند باشد.(2)
پي نوشت ها:
1. بقره(2) آيه117.
2. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، تهران، 1374ش، ج‏1، ص420.
موفق باشید.