اختلاف امام های اهل سنت

پرسشگر گرامي، با سلام و سپاس از ارتباط­تان با اين مركز
مذاهب فقهی اهل سنت متعدد است، و مهم ترین مذاهب اهل سنت عبارتند از :
1 - مذهب حنفی:
گروندگان به این مذهب، از پیروان ابو حنیفه، نعمان بن ثابت (80 - 150) هستند.
شاخص فقه حنفی رأی و اجتهاد است. ابوحنیفه از اهل حدیث دوری می‏کرد. قیاس و استحسان را در آرای خویش پذیرفت. مذهب فقهی او مبتنی بر هفت اصل است: قرآن، سنت، اقوال صحابه، قیاس، استحسان، اجماع و عرف، به پیروان ابوحنیفه "اصحاب رأی" اطلاق می‏شود. در برابر دیگر فرقه‏ها که آنان را "اهل حدیث" می‏گویند. نوشته اند که ابوحنیفه تنها 17 حدیث از احادیث نبوی قبول داشت.او در تکیه بهرای وقیاس افراط می کرد.
2 - مذهب مالکی:
گروندگان به این مذهب، از پیروان مالک بن انس (90 - 179) هستند. او استاد شافعی بود. مالک فقه خویش را بر اساس قرآن و روایات نبوی بنا نهاد .حدیثی که سندش صحیح بود می پذیرفت.اگر نصی پیدا نمی کرد، به قیاس رجوع می کرد. به اقوال صحابه توجه داشت. به قیاس و مصالح مرسله متوسل می‏شد.
3- مذهب شافعی:
گروندگان به این مذهب، از پیروان عبداللَّه بن ادریس شافعی (150 - 204) هستند. وی در فقه نظر خود را با روایات در هم آمیخت و مذهبی تلفیقی از بین دو مذهب حنفی و مالکی به وجود آورد. او فقه خود را بر چهار اصل: قرآن، سنت نبوی، اجماع و قیاس قرار داد. او در اغاز از پیروان مالک و اهل حدیث بود، ولی براثر سفرهائی که کرد برای خود مذهب خاصی اختیار کرد .گویند او بیست ساله بود که به مقام فتوی رسید .
4 - مذهب حنبلی:
گروندگان به این مذهب، از پیروان احمد بن حنبل (164 - 241) هستند. احمد از به کارگیری رأی در فقه احتراز نمود. او تنها به قرآن و حدیث نبوی استدلال می‏کرد. فقه حنبلی بر قرآن، سنت و فتاوای صحابه است.
او در مسائل دینی و فقهی بیش تر توجه به سلف صالح و صدر اسلام داشت .ابن حنبل از شاگردان شافعی بود، ولی بعدا از او جدا شد و مذهب جدیدی ابداع کرد و برخلاف استاد خود بیش تر به احادیث اعتماد داشت.
فرقه وهابیت از نظر فقهی جزء حنبلیان محسوب می شوند، اما از نظر اعتقادی دارای اعتقادات خاصی هستند که‌ آن ها را از سایر مذاهب اهل سنت متمایز می سازد .(1) میان این چهار مذهب در فروعات فقهی اختلافات زیادی است که مبتنی بر ادله ای است که مورد قبول آنان می باشد.
به کتاب های:
الفقه علی المذاهب الاربعه، عبد الرحمن الجزیری، دائره المعارف اسلامیه ،ج ، 1 و 14؛
دبستان المذاهب، رضازاده؛
الفرق بین الفرق، ابومنصور عبد القاهر بغدادی مراجعه نمائید .

پی‌نوشت‏:
1 . محمدجواد مشکور فرهنگ فِرَق اسلامی، ،مشهد ،آستان قدس ،1375 ش ،چاپ سوم ،ص 168 -171 و248 -249 و 384 -395 ؛
عبد الله مبلغی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان،، قم، انتشارات منطق(سینا)، 1373ش، چاپ اول. ج 3، ص 1185 -1196؛
تاریخ المذاهب الاسلامیه محمد ابوزهره ،ص161 -163 .

.