گفته اند یک انسان با گفتن ذکر شهادتین مسلمان میشود. پرسش این است که اگر این امر هیچ قیدی ندارد، شهادتین گفتن کسانی که مستقیما مشغول فعالیت بر علیه اسلام هستند (مانند رییس جمهور آمریکا یا اسرائیل) نیز آنها را مسلمان خواهد کرد؟ به بیان دیگر، آیا هر فردی با هر سابقه ای و هر نوع عملکردی صرفا با گفتن شهادتین مسلمان میشود؟ یعنی تونی بلر انگلیسی که در ریختن خون مسلمین عراقی همدست و همداستان بوش بود، بیاید و بگوید لااله الا الله و ما نیز از آن پس او را مسلمان بپنداریم، و همزمان هم بدانیم که او همچنان مشغول فعالیت علیه اسلام و مسلمین است!! این واقعا چقدر عقلانی است؟! آیا تونی بلر و تونی بلرها هم به صرف گفتن یک لااله الا الله مسلمان به حساب خواهند آمد؟!
پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز
شهادتین درصورتی موجب اسلام شخص کافر می شود که به منظور اعلام اعتقاد و باور به آیین اسلام بر زبان جاری گردد، و الا اگر صرف خواندن کلمات شهادتین باشد بدون قصد اسلام آوردن چنین شهادتینی موجب اسلام فرد نمی گردد، و زاید بر آن در اصل مسلمان شدن شرط نیست که حتما شخص از گناهان مانند قتل و کشتار انسانهای بی گناه اجتناب ورزد زیرا انسانهای مسلمانی هستند که جنایتکارند. (1)
در تحلیل کلامی مسله باید گفت اسلام دارای مراتب است :
مرتبه اول اسلام همان اقرار زبانی و گفتن شهادتین است؛ حال چه قلب موافقت بکند چه نکند.
مرتبه دوم اسلام انقیاد اجمالی قلب در برابر آموزههای دینی و خداوند متعال است؛ لازمه این مرتبه انجام عمل صالح است؛ گرچه در برخی موارد امکان تخطی از اوامر الهی نیز وجود دارد.
مرتبه سوّم اسلام انقیاد تفصیلی قلب در برابر اوامر و نواهی خداوند است؛ به شکلی که گویا خداوند را میبینند و اگر نبیند، احساس میکند که خداوند او را میبیند، در این مرتبه آدمی از دل و جان تسلیم خداوند است. اخلاق فاضله، تسلیم، رضا، زهد، ورع، حب و بغض فی الله از لوازم این مرتبه است.
مرتبه چهارم، به معنای واگذاری تمام ساحتهای وجودی خود به اختیار خداوند است. کسب این مرتبه تنها به دست اولیای خداوند است؛ از این رو برخی این مرتبه از اسلام را اسلام اکبر خواندهاند. (2)
سماعه، گويد: به امام صادق (ع) گفتم: به من خبر بده از اسلام و ايمان، كه آيا اين دو جدا هستند؟ فرمود:
« ايمان همه جا شريك اسلام است، ولى اسلام شريك ايمان نيست، گفتم: آن ها را براى من شرح بدهيد، فرمود: اسلام شهادت به يگانگى خدا و تصديق رسول خدا است (ص) و به وسيله آن، خون ها محفوظ گردد و نكاح و ارث اجرا شوند و همه مردم مسلمان بر ظاهر آن باشند و ايمان: هدايت معنوى و عقيدهاى است كه در دل نسبت به اسلام ثابت مىشود و عملى كه بدان انجام مىشود، ايمان يك درجه برتر از اسلام است به راستى ايمان از نظر ظاهر با اسلام شريك است؛ ولى اسلام در باطن با ايمان شريك نيست و اگر چه در بيان و شرح باهم جمع مىشوند». (3) با توجه به این نکته باید گفت اگر کسی از روی قصد و توجه به معنای آن کلمه شهادتین را بگوید چه افراد ی که در پرسش اشاره شده و چه هر کسی دیگر باشد از نظر ظاهر حکم به مسلمان بودن او می شود و تمام احکام اسلام نظیر حلال بودن ذبیحه او و یا ازدواج با او وسایر احکام اسلام بر او بار می شود. و اگر کار های نظیر آن چه در پرسش اشاره شده از آنان سر زد نظیر سایر افراد مسلمان معصیت کار و یا مفسید و طاغی و مانند آن شمرده می شود .
و اگر هم واقعا ایمان نیاورده باشد منافق محسوب می شود .
پی نوشت:
(1). امام خمینی، العروة الوثقی، با حواشی جمعی از اعلام، ج1، ص273، ذیل مسأله 2.
2. رك : طباطبايى سيد محمد حسين، الميزان فى تفسير القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسين حوزه علميه قم، قم ، 1417 ق، ج 1، ص 283 ـ 284 و 301 ـ 303.
3. ثقة الاسلام كلينى، الكافي، دار الكتب الإسلامية، تهران، 1362 ه ش، ج 2 ، ص 26 .
