درمان وسواس

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
در زمينه وسواس چند سوال از آيت الله مکارم شده، اگر قصد جدي براي درمان آن داريد، با دقت مطالعه و بدان ها عمل کنيد . ان شا الله از اين بيماري مهلک نجات پيدا مي کنيد .
سؤال 35- مدّتى قبل، تقريباً در همه امور، در دام وسواس افتادم. اكنون تا حدودى آن را از خود دور كرده‏ام، ولى مشكلى كه هنوز دارم ،طول كشيدن غسل (در حدود چهل دقيقه) و گاه تكرار الفاظ نماز است. لطفاً مرا راهنمايى كنيد.
جواب: بهترين راه براى ترك وسواس، بى اعتنايى به آن است؛ يعنى ملاحظه كنيد ديگران چه مقدارى، مثلا براى غسل، معطّل مى‏شوند، شما هم چنين كنيد، مثلا ده دقيقه يا حداكثر يك ربع ساعت؛ اگر شيطان گفت درست نشد، اعتنا نكنيد، عمل شما صحيح است و نگران نباشيد، و ما مسؤوليّت آن را بر عهده مى‏گيريم.
سؤال 38- دخترى 20 ساله هستم، و به شدّت وسواس دارم، اين وسواس مانع ترقّى من شده است. يك بار براى شما در اين مورد نامه نوشتم، و شما اين گونه جواب داديد:
«ما راهى نشان مى‏دهيم كه به افراد زيادى توصيه كرده‏ايم، بسيار مؤثّر است، و آن اين است كه به افراد متديّن معمولى نگاه كنيد، ببينيد آن ها چقدر آب مى‏كشند، به همان مقدار قناعت كنيد. بقيّه براى شما پاك است. مسؤوليّت آن را شرعاً مى‏پذيريم». در حالى كه من در نامه قيد كرده بودم كه فقط از شما يك فتوى مى‏خواهم، و آن اين كه: «چيزهاى نجس و متنجّس را براى مدّتى بر من پاك بدانيد» ولى شما جوابى كه در بالا ذكر شد ،مرقوم داشتيد. من باز هم روى حرفم هستم، اين فتوى را بدهيد تا من چيزهاى نجس و متنجّس را پاك بدانم.
جواب: شما بايد تسليم حكم خدا باشيد. حكم خدا اين است كه به مقدار متعارف بشوئيد، بقيّه براى شما «پاك» است، هر چند حالت وسواس به شما مى‏گويد نجس است. اين روشن‏ترين راه است، و بسيارى از اين طريق درمان شده‏اند.
سؤال 39- چند مسأله در مورد طهارت و نجاست برايم پيش آمده كه همواره فكر و ذهن مرا مشغول كرده است. مرا به شدّت عذاب مى‏دهد، از درس و مطالعه افتاده‏ام، خانواده‏ام نيز از رفتار من به تنگ آمده‏اند. شما را به مقام رسول اللّه (صلى الله عليه وآله) قسم مى‏دهم، مرا نجات دهيد. اگر بفرمائيد: «اعتنابه اين موارد حرام است؛ و در صورت اعتنا، به جهنّم مى‏روى» و گناهش را به گردن بگيريد، نجات پيدا مى‏كنم.
جواب: به يقين اعتنا كردن شما به مواردى كه برخاسته از وسواس است، حرام مى‏باشد، و بايد آن را ترك كنيد.ما مسؤوليّت آن را به گردن مى‏گيريم.
سؤال 34- اينجانب فهيمه الف مبتلا به بيمارى وسواس هستم، متأسّفانه بسيار شديد و غير قابل تحمّل است، مثلا در مورد تطهير و غسل وسواس من به گونه‏اى است كه گاهى اوقات وقتى شب به حمام مى‏روم ،نزديك طلوع آفتاب موفّق به تطهير و انجام غسل مى‏شوم! باور كنيد در اين چند سال به اندازه بيست سال آب مصرف كرده‏ام! براى درمان اين بيمارى به نزد برخى از علما رفتم، ولى مؤثّر نشد، به مشهد رفتم، با چه گرفتاري هايى كه در سفر و هنگام تشرّف داشتم، بسيار دعا و تضرّع كردم، ولى متأسّفانه شفا نيافتم. اين بيمارى نزديك است مرا از پاى در آورد، نه تنها خود، كه خانواده را نيز نگران و در زحمت انداخته ‏ام، وسواس باعث شده كه نتوانم عبادت هايم را انجام دهم، بدين جهت ماه رمضان را سفر مى‏كنم، تا مشكل روزه گرفتن نداشته باشم؛ اگر چه در سفر نيز هيچ چيز نمى‏خورم! چه كنم تا از اين وضع غمبار نجات يابم، و از زخم زبان اطرافيان آسوده گردم؟
جواب: مشكل شما در واقع از خود شماست. مقصّر اصلى خودتان هستيد، به همين دليل دعاى شما هم مستجاب نمى ‏شود، علّت اصلى آن ندانستن مسأله است. مسأله اصلى اين است كه بر شما واجب نيست يقين به طهارت و غسل و مانند آن پيدا كنيد. آنچه بر شما، به عنوان يك وظيفه شرعى، لازم مى‏باشد اين است كه به مقدار ساير مردم آب بريزيد، به همان قناعت كنيد، هر چند در غسل و طهارت شك داشته باشيد و ما مسؤوليّت شرعى اين كار را مى‏پذيريم.
از امروز فقط به مقدار مردم آب بريزيد و قناعت كنيد. با بدن نجس و حال جنابت (به گمان خودتان) نماز بخوانيد، هيچ اشكالى هم ندارد، نماز و روزه شما كاملا صحيح است. ما به اين وسيله بر شما، و تمام افراد وسواسى، إتمام حجّت مى‏كنيم. مخالفت با آن گناه است. ما از خداوند مى‏خواهيم كه به شما توفيق توجّه به اين مسأله را عنايت كند، و از دام شيطان نجات پيدا كنيد.
نذر خاصي به نظر نمي رسد. آنچه در درمان وسواس مهم است ،تصميم و جديت فراوان بر ترک ، دوري از افراد وسواسي ، تکرار نکردن اين مطالب که مثلا (بنده در وضو و شستشو وسواس دارم )است.(1)
پي نوشت:
1 . احكام بانوان ، احكام وسواس ، ص 30 .