آیا حقوق اساتید دانشکده الهیات شبهه دار نیست؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسش گر گرامي در جواب سوال اول تان بايد بگوييم كه: اين كه انسان نبايد دين را سبب روزي اش قرار دهد، حرف درستي است و در دين هم توصيه شده است، ولي اين در مورد ياد دادن امور واجب هست، يعني كسي حق ندارد در برابر ياد دادن مسائل واجب به مردم كسب در آمد كند، همان طور كه خودتان با سوال از دفتر مرجع تقليدتان به اين مسئله پي برده ايد. و اساتيد دانشگاه الهيات علوم واجب را تدريس نمي كنند كه حقوق شان مشكل داشته باشد و به خاطر زحمتي كه براي تدريس مي كشند و وقتي كه صرف مي كنند، دانشگاه براي ان ها حق الزحمه اي در نظر مي گيرد، اتفاقاد در حديثي امام صادق(ع) كسي را كه از راه علم به كسب روزي مي پردازد، اين گونه معرفي مي كنند:«َ إِنَّمَا الْمُسْتَأْكِلُ بِعِلْمِهِ الَّذِي يُفْتِي بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لَا هُدًى مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِيُبْطِلَ بِهِ الْحُقُوقَ طَمَعاً فِي حُطَامِ الدُّنْيَا» به درستي فقط كسي با علمش طلب رزق و روزي مي كند كه بدون علم و بدون اين كه هدايتي از جانب خدا در او و گفتار و رفتارش باشد ،در مسائل مختلف ديني فتوا و نظر دهد، تا با اين فتوا و نظر دادن حقوقي را از بين ببرد و همه اين ها به خاطر طمع در متاع هاي دنيوي مي باشد.»
پس حقوق اساتيد دانشگاه الهيات هيچ اشكالي ندارد.
اما در جواب سوال دوم تان بايد بگوييم كه: چون لقمه و مال در زندگي انسان و سعادت و شقاوت او اثر بسيار مهمي دارد ،علماي و عرفاي بزرگ بسيار رعايت مسائل مالي و لقمه حلال را مي كردند. خداوند در قرآن مي فرمايد:« فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِه‏»(2) انسان بايد به غذاى خويش (و آفرينش آن) بنگرد! كه نشان مي دهد انسان بسيار بايد مواظب لقمه هايش باشد.
و باز آيه هاي قرآن نشان مي دهد كه رعايت مسائل مالي و لقمه پاك نه تنها روش علماي قديم بوده، بلكه سيره اولياي الهي بوده است: خداوند وقتي ماجراي اصحاب كهف را در قرآن اشاره مي كند مي فرمايد بعد از آني كه از خواب سيصد و نه ساله بيدار شدند كسي را براي خريد طعام به شهر فرستادند و به او اينگونه گفتند: «فَابْعَثُوا أَحَدَكُمْ بِوَرِقِكُمْ هذِهِ إِلَى الْمَدينَةِ فَلْيَنْظُرْ أَيُّها أَزْكى‏ طَعاماً فَلْيَأْتِكُمْ بِرِزْقٍ مِنْه‏»(3) اكنون يك نفر از خودتان را با اين سكّه‏اى كه داريد به شهر بفرستيد، تا بنگرد كدام يك از آنها غذاى پاكيزه‏ترى دارند، و مقدارى از آن براى روزى شما بياورد.
از طرفي آثار بسيار بد روزي حرام در زندگي و علم به آن ها باعث شده تا علما در اين مسئله بسيار مواظبت داشته باشند. به چند نمونه از آثار بد لقمه حرام اشاره مي كنيم:
1. تاثير در نسل و ذريه انسان :امام صادق(ع)مي فرمايد: «كسبُ الحرام يَبينُ في الذُّريّة.(4) (اثر) كسب حرام در ذريه و فرزندان آشكار مي گردد.
2. رشد و نمو و بركت نخواهد داشت. امام كاظم (ع) مي فرمايد: «اِنّ الحرامَ لا يَنمِي و اِن نَمي لا يُبارَك له فيه و ما اَنفقه لم يُؤجَر عليه و ما خلَّفه كان زاده اِلي النار.(5) مال حرام رشد و نمو نمي كند و اگر ظاهراً زياد شود بركتي در آن نيست و از آن هر چه انفاق و بخشش نمايد، اجر و پاداشي نگيرد و هر چه بعد از خود بر جاي نهد، زاد و توشه اش به سوي آتش دوزخ گردد.
3. كار هاي خير انسان از آن مال پذيرفته نيست، امام باقر (ع) مي فرمايد: « اِنّ الرجل اذا اَصابَ مالاً مِن حرامٍ لم يُقبل منه حجٌّ و لا عمرةٌ و لا صلةُ رَحِم حتي اَنّه يَفسُدُ فيه الفرج.(6) اگر مردي از راه حرام مالي به دست آورد، حج و عمره و صله رحم از آن مال پذيرفته نمي شود و حتي باعث فساد و تباهي ناموس مي گردد.
و آثار بد ديگري وجود دارد كه با علم به همه آن ها علماء مراقبت بسيار زيادي در مسائل مالي و لقمه داشته اند و از امور شبهه ناك نيز اجتناب مي كردند.
پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، معاني الأخبار، انتشارات جامعه مدرسين قم، 1361 ه.ش، ص 181.
2. عبس (80) آيه 24.
3. كهف(18) آيه 19.
4. ثقة الاسلام كلينى، الكافي، دار الكتب الإسلامية تهران، 1365 ه.ش، ج 5، ص 124.
5. همان.
6. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، مؤسسه آل البيت عليهم‏السلام قم، 1409 ه.ق، ج 17، ص 91.
موفق باشید.