توبه

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
زنا از گناهاني است كه در تمام اديان‌ آسماني حرام اعلام شده و از گناهان بزرگ شمرده شده است. چنانچه اين گناه توسط زن شوهر دار واقع شود، گناه ‌آن بسيار بزرگ تر است. به همين خاطر هم مجازات دنيايي آن سنگين است و هم مجازات اُخروي آن.انجام عمل خلاف شرع موجب تباهي انسان و باعث فنا و هلاكت او است.
اما گناه هر چه باشد ،قابل توبه است. توبه كه به معناي پشيماني واقعي از معصيت و باز گشت به سوي خداي مهربان است، موجب بخشش گناه شده و صفحه قلب را از آلودگي پاك و تيرگي را مبدّل به روشنايي مي سازد. گناه هر چه باشد، قابل توبه است و توبه از آن، در درگاه الهي پذيرفته مي شود؛ به شرط آن كه توبه حقيقي باشد؛ يعني انسان از عمق دل توبه كرده باشد. مكتب تربيتي اسلام، تمام آلودگان به گناه را دعوت مي كند تا براي اصلاح خويش و جبران گذشته، از در توبه - كه راه رحمت الهي است - وارد شوند و سعادت خود را باز يابند. قرآن مجيد مي‏فرمايد: « يا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَيهِ؛ (1) اي قوم! از خدا آمرزش بخواهيد. سپس به سوي او توبه كنيد».
قرآن مجيد وعده داده كه خداوند توبه را از بندگانش مي‌پذيرد. (2) چه كسي در وفاي به عهد راستگوتر از خداوند است؟ بنابراين، گناهكاري كه به گناه خويش اعتراف دارد، از آن پشيمان است، عزم جدّي بر ترك گناه و جبران گناهان گذشته دارد، بايد به قبولي توبه خويش و رحمت و مغفرت خداوند اميدوار باشد.
از برخي روايات به دست مي آيد توبۀ حقيقي تمام آثار وضعي و تكليفي گناه را پاك نموده و اثري از آن باقي نمي گذارد. پيامبراسلام (ص) مي فرمايد:«التّائب من الذّنب كمن لا ذنب له‏؛كسى كه از گناه توبه كند، مانند كسى است كه گناه نكرده است‏».(3)
ناگفته نماند توبه كننده به اندازۀ سالياني كه گناه مي كرده، از اعمال صالح باز مانده و به همين اندازه عقب تر از برادر صالح خود است و براي جبران گذشته بايد دو چندان تلاش نمايد تا در رتبه و درجۀ برادر خود قرار بگيرد. توبه گناه را نابود مي كند. اگر بخواهد همرديف و درجۀ كسي كه گناه نكرده، قرار بگيرد، بايد جبران گذشته را نمايد.
حال اگر توبه كننده بعد از توبه باز هم مرتكب گناه شد، باز هم بايد توبه كند. در روايت است كه مردي نزد رسول خدا آمد و گفت: مرتكب گناه شده ام. پيامبر فرمود: هرگاه گناه كردي، از پروردگارت طلب آمرزش كن.
مرد گفت: طلب آمرزش مي كنم؛ اما دوباره مرتكب گناه مي شوم.
پيامبر فرمود: دوباره گناه كردي، دوباره از پروردگارت طلب آمرزش كن.
مرد گفت: طلب آمرزش مي كنم، ولي باز گناه مي كنم.
پيامبر فرمود: چون گناه كردي، باز از پروردگارت طلب آمرزش كن.
مرد بار چهارم همان جمله را گفت.
پيامبر فرمود : چون گناه كردي، باز از پروردگارت طلب آمرزش كن؛ چندان كه شيطان مأيوس و بازنده شود. (4)
البته همه اين سخنان به معناي تجويز گناه بعد از توبه نمي‌باشد؛ بلكه مربوط به كسي است كه توبه واقعي از گناه مي‌كند. تمام شرايط توبه در او (از جمله پشيماني از عمل گذشته و تصميم بر ترك در آينده) وجود دارد؛ اما با همه اين احوال، بعد از توبه نمودن و پس از اين كه قصد واقعي داشت كه دوباره گناه نكند، باز به فتنه گناه آلوده شده است. در چنين صورتي، باز راه توبه باز مي باشد.
اما اگر صرفاً گفتن «استغفرالله» و توبه لفظي و ظاهري باشد، يعني از يك سو گناه مي كند و از سوي ديگر، استغفار مي نمايد، بدون آن كه تصميم بر ترك گناه داشته باشد، نه تنها گناهان بخشيده نمي شود؛ بلكه بر تاريكي او افزوده مي شود. امام رضا - عليه السلام - مي فرمايد:
«المستغفر من ذنب و يفعله كالمستهزئ بربّه؛ (5) كسي كه از گناهي استغفار مي كند و آمرزش مي طلبد، در حالي كه آن را انجام مي دهد، مانند كسي است كه خداوند خويش را مسخره مي كند».

پي ‌نوشت‌ ها:
1. هود (11) آيه 3 و 52 و 90.
2. زمر(39) آيه 53.
3. المحدث النوري، مستدرك الوسائل،مؤسسة آل البيت (ع)، قم، 1408 ه. ق، ج 12، ص 124.
4. محمدي ري شهري، نهج الذكر، دارالحديث، ج 4، ص 29.
5. ثقة الإسلام الكليني، الكافي، ج 2، ص 504، دارالكتب الإسلامية، طهران، 1365 ه. ش.
موفق باشید.