باب الحوائج

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در باره معناي "باب الحوائج" به اختصار عرض مي كنيم كه "باب" به معناي در، و "حوائج" جمع حاجت و نياز است. "باب الحوائج"، يعني درهاي حاجت. از آن جا كه برخي از بزرگان و اوليا وسيله و عامل مشكل زدايي در پيشگاه خدا مي باشند و از مقربان درگاه الهي هستند و همواره واسطه براي تأمين حوايج مي باشند، به آنان "باب الحوائج" گفته مي شود؛ زيرا وسيله ارتباطي با خدا و واسطه فيض الهي هستند. در قرآن آمده است:"اولياي خداوند با اذن و رضايت پروردگار مي توانند مشكل گشا باشند". (1)
عنوان "باب الحوائج" اختصاص به افراد خاصي ندارد؛ بلكه همه معصومان(ع) و برخي از اوليا "باب الحوائج" هستند؛ زيرا آنان در اثر تقوا و عبوديت، شايستگي اين مقام را كسب كرده اند؛ ولي آنچه در عرف شهرت يافته، آن است كه به حضرت موسي بن جعفر (ع)، حضرت عباس(ع) و حضرت علي اصغر(ع) "باب الحوائج" گفته مي شود. از سويي، دليل خاصي نيز وجود ندارد كه چرا عنوان "باب الحوائج" بر سه شخصيت مذكور اطلاق مي گردد و اين به عرف و تجربه برمي گردد. البته ابوالفضل العباس(ع)، علي اصغر(ع) و حضرت امام موسي كاظم(ع) و تمام اهل بيت از شايستگي و شخصيت بالايي برخوردارند.
در مورد حضرت ابوالفضل العباس اين چنين نقل شده است:
«... و هو من اكثر القابه شيوعا و انتشاراً بين الناس فقد آمنوا و ايقنوا انّه ما قصده ذو حاجةٍ بنيةٍ خالصه الاّ قضي الله حاجته؛ (2) لقب باب الحوائج از شايع‌ترين و مشهورترين لقب‌هاي ايشان است بين مردم و به تحقيق مي‌دانند و يقين دارند كه هيچ حاجت‌مندي با نيت خالص به ايشان مراجعه نكرده مگر اينكه خدا حاجتش را برآورده كرده است.»
نكته پاياني:
اطلاق "باب الحوائج" بر شخصيت هاي مذكور، بدان معنا نيست كه امام موسي كاظم(ع) بر امامان ديگر برتري دارد و ابوالفضل العباس و حضرت علي اصغر(ع) نيز بر اولياي ديگر برتري دارند؛ هرچند اين افراد مقام بلندي در پيشگاه خداوند دارند.
راجع به اشخاص بزرگي كه نام برديم و اين شخصيت بزرگوار هم همان جواب فوق مطرح مي گردد و نيازمند دليل و سند خاصي نيست مگر آن كه كرامتي از آن شخصيت نقل شده باشد كه البته ما به آنها دسترسي نداريم.
پي نوشت:
1. بقره (2)، آيه ‌255.
2. شاكري حاج حسين، شهداء اهل البيت (قمر بني هاشم)، ستاره، چاپ اول، 1420ق، ص22.
موفق باشید.