فرمان دادن زن به شوهر

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
رياست شوهر و اجازه زن از او در مسائلي كه مربوط به اداره خانواده است، هم قانوني است و هم شرعي.
بر اساس شرع اسلام، پس از انعقاد قرارداد نكاح، هر يك از زوجين حقوق و تكاليفي در مقابل يكديگر پيدا خواهند نمود. همانطور كه در قرآن كريم آمده است:«لهن مثل الذي عليهن بالمعروف »(1)يعني براي زنان، همانند وظايفي كه بر دوش آنهاست، حقوق شايسته اي قرار داده شده است همچنان كه تكاليفي بر عهده زنان قرار گرفته از حقوقي نيز برخوردارند و بين حقوق و تكاليف آنها تعادلي برقرار است. عدالت اقتضا مي كند كه حقوق و تكاليف بر اساس تواناييهاي روحي و طبيعي و جسمي بين آنها تقسيم شود. از اين رو در حقوق اسلام، همانطوري كه تكليف انفاق و تامين هزينه زندگي خانواده مطابق آيه 34 سوره نساء بر عهده مرد نهاده شده است، زن نيز در مقابل مكلف شده تا از مرد به عنوان رئيس تشكل خانواده، اطاعت نمايد.
- مقدماتي براي رسيدن به جواب:
1- فلسفه رياست شوهر بر خانواده:
خانواده به عنوان اولين و بنيادي ترين تشكل در جامعه، نياز به مسؤول يا سرپرست دارد و پر واضح است كه هيچ تشكل و اجتماعي بدون مسؤول و رهبري واحد كه تدبير امور را در دست داشته باشد، ممكن نيست. واگذاري اداره خانواده كه متشكل از زن و مرد است به هر دوي آنها در واقع به معناي فقدان مسؤول و سرپرست در چنين تشكل بنيادي جامعه است.
2- مديريت مردان با تدبير:
همانطور كه مي دانيد، خانواده يك واحد كوچك اجتماعى است كه همانند اجتماع بزرگ نياز به رهبر و سرپرست دارد. قرآن مجيد تصريح كرده كه مديريت خانواده بر عهده مرد است: "الرّجال قوّامون على النّساء؛ مردان سرپرست و عهده دار امور زنان هستند".(2) البته منظور از سرپرستى و مديريت، استبداد و زورگويى نيست، بلكه منظور، اداره امور و هدايت زندگى و تأمين معيشت است. اين موقعيت به خاطر خصوصيات جسمى و روحى مردان است مانند: داشتن بنيه بدنى و نيروى جسمى و غلبه قوه تفكّر مديريتى بر نيروى عاطفه. پس سعي كنيد كه در هنگام بيرون رفتن -در اين حال كه به شما حساس شده- رضايتش را جلب نماييد.
3- ضمناً به گونه اي رفتار نماييد كه هيبت مردانه تان ضربه نبيند، تا بعدها به مشكلي بر نخورده و به راحتي در فضاي زندگي بتوانيد قرار بگيريد.
4- پس مدير بودن مرد به معناى اسير بودن زن در دست وى نيست تا بتواند به دلخواه خود عمل كند. در تمام مديريت‏ها مدير نبايد خود را بى نياز از مشورت بداند. فقها بر اساس روايات، حدود اطاعت زن از شوهر را معيّن كرده‏اند:
امام خمينى(ره) در اين باره مى گويد: "در مطلق استمتاعات (بهره مندى‏هاى جنسى) و خروج زن از منزل بايد اطاعت از شوهر باشد".(3) البته مسئله خروج در مواردى استثنا شده كه در توضيح المسائل مراجع ذكر شده است.
- علاوه بر مطالب بالا به اين نكته با دقت بيشتر نگاه كنيد:
همانطور كه مي گوييد، مسئوليت هيئت -كه توفيقي بزرگ است- را به عهده داريد و قطعاً حضورتان در برخي مراسمات الزامي و ضروري است. اما به اين مسأله هم توجه داشته باشيد كه نگاه همسرتان به شما يك هيئتي كه دوستدار امام حسين(ع) و اهلبيت(ع) است، مي باشد؛ لذا مي طلبد كه در رفتار و گفتارتان نهايت دقت را داشته باشيد و به هيئت رفتن شما، او را بيزار نكند، بلكه امتياز شما بدانند.
پاي درد و دل او بنشينيد و ببينيد كه مشكل از كجا آب مي خورد تا مبادا اعتقاداتش مخدوش گردد. سعي كنيد به گونه اي تقسيم كار كنيد كه فشار محسوس بر شما و خانواده تان وارد نگردد؛ زيرا بالاخره خانواده هم بخشي از زندگي ما بوده و تقسيم زمان نياز به مديريت دارد تا كسي ناراحت نشود. با سپردن بعضي مسئوليت ها به ديگران و كنترل از راه دور، رضايت همسرتان را جلب كنيد و به صلۀ رحم هم اهميت قايل شويد.
- كلام پاياني:
با ايشان به تندي و بداخلاقي برخورد نكنيد، اين گونه افراد به اندازۀ كافي عذاب دروني دارند، فقط آرامش و ايجاد فضاي صميمي در ايشان تأثير مي گذارد. گرچه از نظر فقهي بر شما مطلبي عارض نباشد، اما از نظر اخلاقي شما نسبت به خانواده تان، مسئول هستيد و بايد با همسر مدارا و ملاطفت داشته باشيد و با مديريت صحيح احساس آرامش و خوشبختي را در ايشان پديد آوريد.
سعي كنيد در تمام امور ميانه رو بوده و از اعتدال خارج نشويد.
- معرفي منابعي براي مطالعۀ بيشترتان:
1- همسرداري، نويسنده: آيت الله اميني.
2- بهشت خانواده، نويسنده: سيد جواد مصطفوي.
پى نوشت‏ها:
1. بقره(2) آيه 228.
2. نساء (4) آيه 34.
3. عبدالرّحيم موگهى، رساله نمونه احكام خانواده، قم، مركز انتشارات تبليغات اسلامي، ص 75.
موفق باشید.