باسلام.آیا در روایات،سفارشی مبنی بر استفاده از دست راست داریم؟به طوری که کودک را به استفاده از دست راست ترغیب نماییم و نگذاریم چپ دست شود؟ باتشکر

با سلام و تشكر از ارتباط شما با مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني
چپ دستی به خودی خود عیب به حساب نمی آید و موضوعی ژنتیکی است که بعضی از افراد نا خود آگاه چپ دست شده و مثل راست دست ها کارشان را به همان خوبی انجام می دهند. پس، از این جهت نمی توان کودکی که تکالیفش را به راحتی با دست چپ انجام می دهد از کارش باز داریم و او را با این توهم که دست چپ بودن عیب بزرگی است، مجبور به نوشتن با دست راست کنیم که این کار اصلا به صلاح فرزند نیست.
متاسفانه برخي خانواده ها به دلايل خرافي، ديد خوبي نسبت به چپ دست شدن فرزندشان ندارند و سعي مي کنند تا با انجام اعمالي نظير بستن دست چپ فرزندشان او را تحريک و وادار به راست دست شدن کنند. اين افراد بايد توجه داشته باشند که انجام اعمال فوق موجب خواهد شد تا فرزندشان در آينده قادر به انجام کارهاي ظريف با دست خود نبوده و در کارهاي روزمره شان دچار کندي محسوس شوند.
علاوه بر این، امروزه این موضوع از نظر علمی و روان شناسی مورد بحث و بررسی زیادی قرار گرفته است که چپ دستی اصلا عیب نیست که می توان برای دست یابی به اطلاعات بیشتر به کتاب ها،مجلات و سایت های اینترنتی مراجعه کرد.
و اما در روایات، حدیثی در این مورد به خصوص وارد نشده است که فرزندان مان را از کار با دست چپ باز داریم و روایاتی که در مورد نهی از استفاده از دست چپ نازل شده، بیشتر برای پرهیز از خوردن غذا با این دست است که مورد نهی و کراهت می باشد.
رسول خدا (ص) فرمود:"نَهَى أَنْ يَأْكُلَ الْإِنْسَانُ بِشِمَالِهِ"(1) یعنی رسول خدا (ص) از غذا خوردن با دست چپ نهی فرمود.
و یا امام صادق (ع) خوش نمی داشت كه شخص با دست چپ غذا بخورد يا بياشامد يا چيزى برگيرد.(2)
ملاحظه می شود در این روایت، دایره مکروه بودن استفاده از دست چپ، وسیع تر از خوردن بوده و آشامیدن و گرفتن چیزی به دست چپ هم شامل اش شده است.
نتیجه:
البته شاید بتوان موضوع کراهت استفاده از دست چپ در خوردن غذا و یا برداشتن چیزی که در روایات بیان شده است را به آنچه که عرف در آن زمان از آن برداشت می کرد و اکنون محملی برای توجیه ندارد، پیوند داد به این معنا که چون در زمان های سابق مردم بدون ابزار امروزی و صرفا با انگشتان خود غذا می خوردند و از طرفی هنگام دستشویی به طور معمول با دست چپ طهارت انجام می شود، بگوییم این یکی از دلایل کراهت استفاده از دست چپ در روایات است. با این حال ممکن است در حکمت این کراهت، مواردی دخیل باشد که از دیده ما پنهان است.
پی نوشت ها:
1. مجلسی محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، چاپ مکرر، ج‏63، ص 386
2. شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ترجمه غفارى، تهران، انتشارات نشر صدوق، سال 1367 ه ش،چاپ اول، ج‏4، ص 484.