مگر يكي از دلايل وجود خداوند اين نيست كه هر معلولي وابسته به علتي است؟ پس چطور خدايي وجود دارد كه هيچ آفريننده اي ندارد؟ مگر هرچيز علت و آفريننده اي ندارد؟

پرسشگر گرامی با سلام سپاس از ارتباط تان با این مرکز
این سؤال از یک فرض اشتباه ناشی شده است و آن این که تصور می‌شود که هر موجودی نیاز به علت يا همان خالق دارد، در حالی که مطلب صحیح این است که: هر پدیده ای(معلولی) به علت نیاز دارد، یعنی چیزی که نبوده و وجود یافته است، وجودش نیاز به علت دارد. پس هر موجودی نیاز به آفریدگار ندارد تا بگوییم خدا هم یکی از موجودات است، پس آفریدگار او کیست؟ بلکه هر آفریده‏ای آفریدگار می‌خواهد و خدا آفریده شده نیست تا به حکم این قانون آفریدگار بخواهد. کاملاً روشن است که اگر موجودی فرض شود که همیشه بوده و هیچ گاه معدوم نبوده تا به وجود آید، نیاز به آفریننده و علت نیز نخواهد داشت. سؤال ازکجا آمده هم، در موردش بی معنی است .
پاسخ سؤال را به بیان ساده‏تر می‌توان بیان کرد:
اگر کسی سؤالات زیر را از شما بپرسد، چه پاسخی به آن می‌دهید:
رطوبت هر چیز از آب است، رطوبت آب از چیست و از کجا است؟
چربی همه غذاها از روغن است، چربی روغن از چه و از کجا است؟
شوری همه چیز از نمک است، شوری نمک از چیست؟
وقتی به اتاق کار خود یا منزل مسکونی خود نگاه می‌کنید و می‌بینید روشن است، از خود می‌پرسید: آیا روشنایی از خود اتاق است؟ فوراً به خود پاسخ منفی می‌دهید، زیرا اگر روشنی اتاق از خود می‌جوشید، نباید هیچ وقت تاریک بشود، در حالی که پاره‏ای از اوقات تاریک و گاهی روشن است. پس روشنی آن از جای دیگر است. به این نتیجه می‌رسیم که روشنی اتاق و خانه ما در اثر ذرات یا امواج نور است که به آن تابیده است. آن گاه از خود سؤال می‌کنیم: روشنی خود نور از کجا است؟ پاسخ این است که روشنی نور از خود آن است.
نیز به سؤال‏های قبلی پاسخ می‌دهیم که رطوبت آب، چربی روغن و شوری نمک از چیز دیگری نیست.
این خاصیت طبیعی و ذاتی آن‏ها است. آب ذاتاً مرطوب است. روغن ذاتاً چرب است و نمک ذاتاً شور است. نیز نور ذاتاً روشن است. در هیچ نقطه جهان نمی‌توانیم نوری پیدا کنیم که تاریک باشد و چیز دیگر آن را روشن کرده باشد. ذرات نور هر جا باشند، روشن اند و روشنی جزء ذات آن‏ها است.
روشنایی ذرات نور از چیز دیگر و عاریتی نیست. ممکن است ذرات نور از بین برود، ولی ممکن نیست موجود باشند، ولی تاریک! بنابراین اگر کسی بگوید روشنایی هر محوطه‏ای از جهان، معلول نور است، پس روشنایی خود نور از کجا است، فوراً می‌گوییم روشنایی نور جزء ذات آن است.
هم چنین هنگامی که سؤال شود هستی هر موجودی از خدا است، پس هستی خدا از کیست، پاسخ می‌دهیم هستی خدا ذاتی او و از خود او است و از جای دیگر نیست، مانند این که بپرسیم اصل وجود و هستی از چه چیزی به وجود آمده ؟ مبدأ اصل وجود چیست ؟ معلوم است که اصل وجود و هستی از چیزی به وجود نمی‌آید، چون هر چیز دیگر غیر از وجود، عدم و نیستی است و وجود و هستی از عدم و نیستی به وجود نمی‌آید.
به عبارت دیگر وجود حق تعالی، اصل و حقیقت وجود است . همان گونه که بی معنا است که سؤال کنیم، اصل و حقیقت وجود چگونه به وجود آمده یا مبدأ آن چیست ؟
بی معنا است که بگويیم که خدا چگونه و از كجا به وجود آمده ؟ چون فرض چنین سؤالی این است که خدا نبوده و بعد به وجود آمده است و حالا در مورد كيفيت اين ايجاد سؤال می‌کنیم. اما وقتی که وجود خداوند ازلی و ابدی و مساوی با حقیقت و اصل وجود و هستی باشد، فرض این که خدا زمانی نبوده ، نیز اشتباه است، پس دیگر نوبت به سؤال از چگونگی و از کجا به وجود آمدن اصلا نمی‌رسد.
در مورد مثال‌های زده شده نیز باید توجه داشت که منظور از ذاتی بودن رطوبت برای آب، شوری برای نمک، چربی برای روغن و... هرگز این طور نیست که مثلاً رطوبت آب چون ذاتی آن است، پس آفریدگاری ندارد، بلکه منظور این است که آفریدگار جهان، آب را طبعاً و ذاتاً مرطوب آفریده است، به طوری که هرگز نمی‌توان رطوبت را از آب جدا کرد. همان گونه که وجود و هستی را نمی‌توان از خداوند جدا فرض کرد.
این مثال‏ها برای نزدیک کردن مطلب به ذهن زده می‌شود؛ وگرنه بین این مثال‏ها و موضوع مورد بحث، تفاوت زیادی است، زیرا وقتی می‌گوییم وجود همه چیز از خدا است و وجود خدا از او است، یعنی خدا آفریده کسی نیست و وجود و هستی، ذاتی او است.
اما وقتی می‌گوییم روشنایی همه چیز از نور است و روشنایی نور از خود او است، معنایش این نیست که نور آفریدگاری ندارد، بلکه معنایش این است که آفریدگار جهان نور را این طور آفریده است که روشنایی جزء ذات او باشد و روشنائی از نور جدا نیست، همان گونه که وجود و هستی از خداوند جدا نیست.
در نتیجه روشن است که طبق براهین اثبات خدا ،خدایی را در عالم ثابت می دانیم که نبودن به صورت مطلق برای او محال است . نمی توان زمانی را فرض کرد که او نبوده ، در نتیجه از كجا بودن و ناشي از چه بودن و تصور خالق براي او بي معناست . پس خداوند خداوند به وجود نيامده تا گفته شود چگونه به وجود آمده و همچنين خلق نشده تا خالقي داشته باشد .
براي توضيح بيشتر مي توانيد به كتاب: «پاسخ به پرسش هاي مذهبي» نوشته آية الله مكارم شيرازي و آية الله سبحاني ، چاپ انتشارات نسل جوان ، بخش اول، مراجعه نماييد .