پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با این مرکز؛
خدای متعال در این که موجودی است که با سایر موجودات حتی ضعیف ترین آن ها در اصل موجود بودن شریک است شكي نيست. اما چگونه موجودی است، عقل بشر حتی عقل پیامبران و اولیا و نیز عالی ترین موجودات در نظام هستی که مربوط به عالم مجردات اند، جز درک ضعیفی نسبت به ذات اقدس ربوبی اش ندارند .
خدای متعال در سوره توحید ، خود را به خوبی معرفی کرده است و پیامبرش را خطاب قرار داده و فرمود:
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَد؛ (1)
بگو: خداوند، يكتا و يگانه است ، خداوندى است كه همه نيازمندان قصد او مىكنند ، (هرگز) نزاد، و زاده نشد، و براى او هيچ گاه شبيه و مانندى نبوده است!
این چند آیه کوتاه به خوبی خدای متعال را به ما معرفی می کند . یکتا و یگانه بودنش نشان می دهد که از نوع و جنس و هر گونه حد و مقام تعریفی به دور است، زیرا وقتی خودش باشد و چون او هیچ موجودی را نتوانیم پیدا کنیم، از همین نقطه عجز و ناتوانی ما ثابت می شود که خدای متعال از افق تعریف و مرز تحدید ما به دور است. خدا صمد است، یعنی نیاز به هیچ موجودی ندارد. نه زاییده شده است و نه می زاید و نه برایش همتایی وجود دارد.
خدای متعال در دیگر سوره های قرآن نیز از صفات عالی خود سخن گفته است، صفاتی که نظیر آن را در هیچ موجود دیگری نمی توان دید . در سوره مبارکه حشر در طی سه آیه پی در پی می خوانیم :
"هُوَ اللَّهُ الَّذي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحيمُ
هُوَ اللَّهُ الَّذي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ؛ (2)
او خداوندى است خالق، آفرينندهاى بىسابقه، صورتگرى (بىنظير). براى او نام هاى نيك است . آنچه در آسمان ها و زمين است تسبيح او مىگويند . عزيز و حكيم است!
او خدايى است كه معبودى جز او نيست، داناى آشكار و نهان است، رحمان و رحيم است!
اوست كه معبودى جز او نيست، حاكم و مالك اصلى اوست، از هر عيب منزّه است، به كسى ستم نمىكند، امنيّت بخش است، مراقب همه چيز است، قدرتمندى شكستناپذير كه با اراده نافذ خود هر امرى را اصلاح مىكند. شايسته عظمت است. خداوند منزّه است از آنچه شريك براى او قرار مىدهند!
.
حقيقت و كنه ذات خدا را نمىتوان شناخت، چون بشر يك موجود مادى و خدا يك موجود فراتر از ماده است و سنخيتى در ميان نيست، ولى مىتوان خدا را با نام ها و صفاتى كه دارد و خودش از آن خبر داده، شناخت. نام هاى خدا كه هر كدام براى خود دنيايى دارد . نشان دهنده صفات جلال و جمال خداست، در قرآن و حديث آمده و براى ما قابل فهم است . ما مىتوانيم و بايد با تمسك و توسل به نام هاى خدا او را بخوانيم و با وى ارتباط بر قرار كنيم.
پس خداوند روح نيست بلكه خالق روح است . اگر مي فرمايد از روحم در انسان دميدم ،مراد اين است روحي كه خلق كردم ،در او دميدم .
پی نوشت ها:
1. توحید(112) آیات 1تا 4 .
2. حشر(59) آیات 22 و 23 و 24 .
