پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.
ضمانت آهو به همان نحو که در ذهن‌های ما است ، از معجزات حضرت محمد ( ص ) نقل شده است ، که در منتهی الآمال در باب معجزات رسول خدا ( ص ) آمده است.

پرسش:
با عرض سلام  و خسته نباشید خدمت شما . یک سؤال به نوعی تاریخی یامیشه گفت روایی داشتم درخصوص نام گرفتن امام رضا ع به عنوان ضامن آهو . می‌خواستم اولا بدونم این داستان واقعیت دارد و ازچه قرار است آیا به همین نحوی است که در عموم مردم رواج یافته یا خیر ؟ دوم اینکه در صورت صحت این ماجرا در زمان حیات حضرت رخ داده است یا بعد از شهادت ایشان ؟ وسوم خواهشمندم به صورت مستند وبا ذکر منبع دقیق پاسخ بدهید  
 

پاسخ:
ضامن آهو نام یا لقب امام هشتم نیست ، زیرا در آموزه‌های دینی گزینش اسم و القاب برای امامان معصوم ( ع ) با معیارهای خاص صورت می‌گیرد  و " ضامن آهو " از آن القاب نیست . البته در عرف آنچه که شهرت یافته ، آن است که از حضرت به عنوان " ضامن آهو " یاد می‌شود . این شهرت از برکات قبر آن امام همام است که علامة مجلسی از آن به عنوان " برکات رضویه " یاد کرده و داستان آن بدین قرار است که علامة مجلسی از عیون اخبار الرضا نقل می‌کند : شخصی به نام حاکم رازی از طرف ابوجعفر عتبی به سوی ابومنصور بن عبدالرزاق فرستاده شد . حاکم می‌گوید : چون روز پنجشنبه اجازه گرفتم که به زیارت امام بروم ، ابی منصور گفت : از من بشنو آنچه که مربوط به مشهد است ؛ گفت : در ایام جوانی نسبت به زایران امام هشتم متعصب بودم و به اذیت آنان پرداخته و لباس و زیور آلات آنها را می‌گرفتم ، تا این که روزی به قصد صید خارج شدم و سگ شکاری را به صید آهو فرستادم . من نیز به دنبال آن رفتم تا این که آهو به دیدار مسجدی [که در حرم امام بود] پناه برد و از حرکت باز ماند . همین که آهو توقف نمود سگ شکاری نیز ایستاد . دومین بار سعی کردم سگ به آهو نزدیک شود ، ولی سگ نزدیک نمی‌‌شد . هر گاه آهو از دیوار مسجد فاصله می‌گرفت ، سگ نیز آن را تعقیب می‌کرد و هرگاه نزدیک دیوار می‌شد ، سگ آهو را تعقیب نمی‌‌کرد ، تا این که آهو وارد حجره‌ای از مشهد [رضوی ( ع ) ] شد و من نیز وارد شدم و به خادم ( ابی نصر مقریء ) گفتم : آهویی که الان وارد این مکان شد کجا است ؟ گفت : من آن را ندیدم . پس وارد آن محل شدم ، دیدم که پشکل و بول آهو وجود دارد ولی آهو نیست ؛ از آن پس نذر کردم که زوّار امام هشتم ( ع ) را اذیت نکنم و همیشه مشغول کارهای خیر باشم و از خداوند خواستم فرزند پسری به من دهد و خداوند نیز فرزند پسری به من داد و پسرم بعد از بالغ شدن کشته شد . دوباره به مشهد برگشتم و از خدا خواستم که پسری دیگر بدهد و خدا نیز داد و هر چیزی از خدا خواستم ، به من داد و این از برکات قبر امام هشتم ( ع ) است . 
سند داستان فوق در دو منبع زیر قابل دستیابی است ، که علامه مجلسی هم از شیخ صدوق روایت را نقل نموده است : 
صدوق ، عیون أخبار الرضا علیه السلام‏ ، تهران ، نشر جهان ، چه اول ، 1378ق ، ج 2 ص 285 ؛ و علامه مجلسی ، بحار الانوار ، ج49 ، ص333 . 
اما آن چه که در ذهن‌ها در مورد ضامن آهو و بین مردم مشهور هست ، که شخص امام رضا ( ع ) در زمان حیاتش ضامن آهویی شد ، تا برود و بچه ‌اش را شیر دهد و برگردد ، در منابع معتبر و قدیمی یافت نشد ، اما ضمانت آهو به همان نحو که در ذهن‌های ما است ، از معجزات حضرت محمد ( ص ) نقل شده است ، که در منتهی الآمال در باب معجزات رسول خدا ( ص ) آمده است . ( 1 ) 

پی نوشت : 
1 . شیخ عباس قمی ، منتهی الامال ، قم ، دلیل ، چه اول ، 1379ش ، ج3 ، ص1673 .