پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
در مورد اين که در اسلام بهترين عمل کدام است، به طور قاطع نمي توان اظهار نظر کرد ،چون در اين باره روايات مختلفي از معصومين نقل شده است. پيامبر اكرم(ص) فرمود: "بهترين و پاكيزه‏ترين و بلندترين اعمال، كه شما را به عالي‏ترين و بالا‏ترين درجه قرب الهي مي‏رساند و بهترين چيزي است كه خورشيد بر آن مي‏تابد، ذكر و ياد خدا است".(1)پيامبر اكرم(ص) در جاي ديگر فرمود: "بهترين اعمال شما، نماز است، (2) كه نماز ذكر و ياد خدا است.
امام صادق(ع) مي‌فرمايد: "هيچ عملي نيكي نيست مگر اين كه ثواب روشني در قرآن براي آن بيان شده، مگر نماز شب كه خداوند بزرگ، ثواب آن را به خاطر اهميت آن روشن نساخته و فرموده : هيچ كسي نمي‌داند ثواب‌هايي كه مايه روشنايي چش مان است، براي آن ها نهفته شده است".(3)
رسول خدا(ص)فرمود: «افضل الاءعمال احمزها; بهترين عمل ها سخت ترين آن است ».(4)
در بعضى از روايات نيز تصريح شده: اطعام گرسنگان به طور مطلق (هر چند مؤمن و مسلمان هم نباشند) از افضل اعمال است، چنان كه در روايتى از پيغمبر است: مِنْ أَفْضَلِ الأَعْمالِ عِنْدَ اللَّهِ إِبْرادُ الْكِبادِ الْحارَّةِ وَ إِشْباعُ الْكِبادِ الْجائِعَةِ وَ الَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله بِيَدِهِ لا يُؤْمِنُ بِي عَبْدٌ يَبِيتُ شَبْعانَ وَ أَخُوهُ- أَوْ قالَ جَارُهُ- الْمُسْلِمُ جائِعٌ؛
يكى از برترين اعمال نزد خدا خنك كردن جگرهاى داغ است، و سير كردن شكم‏هاى گرسنه، سوگند به كسى كه جان محمّد در دست او است !بنده‏اى كه شب سير بخوابد و برادر- يا فرمود همسايه- مسلمانش گرسنه باشد، به من ايمان نياورده است»!. ( 5)
خداوند به موسى‏ وحى فرستاد، آيا هرگز عملى براى من انجام داده‏اى؟ عرض كرد: آرى، براى تو نماز خوانده‏ام، روزه گرفته‏ام، انفاق كرده‏ام، و به ياد تو بوده‏ام، فرمود: اما نماز براى تو نشانه حق است، روزه سپر آتش، انفاق سايه‏اى در محشر، ذكر، نور است، كدام عمل را براى من به جا آورده‏اى اى موسى؟! عرض كرد: خداوندا خودت مرا در اين مورد راهنمائى فرما»، فرمود: هَلْ وَالَيْتَ لِي وَلِيّاً؟ وَ هَلْ عَادَيْتَ لِي عَدُوّاً قَطُّ؟ فَعَلِمَ مُوسَى أَنَّ أَفْضَلَ الأَعْمَالِ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِي اللَّهِ؛
آيا هرگز، به خاطر من كسى را دوست داشته‏اى؟ به خاطر من كسى را دشمن داشته‏اى؟ اين جا بود كه موسى‏ دانست: برترين اعمال، دوستى براى خدا و دشمنى براى خداست» ( 6)
اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمايد: «فَانَّ احَبَّ الْاعْمالِ الى‏ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظارُ الْفَرَجِ».
حضرت على عليه السلام در يك جلسه چهارصد موضوع به يارانش تعليم داد كه براى دين و دنياى آن‏ها مفيد بود (يكى از آن موضوعات اين بود): منتظر فرج باشيد . از رحمت الهى مأيوس نشويد، چون محبوب‏ترين اعمال نزد خداوند متعال انتظار فرج است» . ( 7)
امير المؤمنين(ع) مي‏فرمايد: "افضل الاعمال، ما اكرهت نفسك عليه؛(8) بهترين اعمال آن است كه نفس خود را به انجام آن - به رغم خواسته‏اش - وادار و اجبار سازي" يعني مالك نفس خويش گردي .آن را هر موقع و هر كجا كه ايمان و عقل مجاز دانسته‏اند، به حركت و فعاليت وادار سازي، نه اين كه نفس ديو صفت، مالك تو و نفس ملكوتي و انساني‏ات گردد.
حضرت برترين وسيله تقرب به خداوند را ده چيز برشمرده :
إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى‏ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى‏، الإِيمَانُ بِهِ وَبِرَسُولِهِ، وَالْجِهادُ فِي سَبِيلِهِ، فَإِنَّهُ ذِرْوَةُ الإِسْلامِ؛ وَ كَلِمَةُ الإِخْلَاصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَةُ؛ وَ إِقَامُ الْصَلاةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّةُ؛ وَ إِيتَاءُ الزَّكاةِ فَإِنَّهَا فَرِيضَةٌ وَاجِبَةٌ؛ وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةُ مِنَ الْعِقَابِ؛ وَ حَجُّ الْبَيْتِ وَ اعْتِمَارُهُ فَإِنَّهُمَا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَ يَرْحَضَانِ الذَّنْبَ، وَ صِلَةُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْرَاةٌ فِي الْمَالِ، وَ مَنْسَأَةٌ فِي الأَجَلِ؛ وَ صَدَقَةُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُكَفِّرُ الْخَطِيئَةَ؛ وَ صَدَقَةُ الْعَلانِيَةِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِيتَةَ السُّوءِ؛ وَ صَنَائِعُ الْمَعرُوفِ فَإِنَّهَا تَقِي مَصَارِعَ الْهَوَانِ.
برترين وسيله‏اى كه متوسّلان به خدا، به آن توسّل مى‏جويند، ايمان به خدا و پيامبر اوست . جهاد در راه خدا كه قلّه رفيع اسلام است . كلمه اخلاص (و شهادت به يگانگى خدا) كه هماهنگ با فطرت انسانى است، برپا داشتن نماز كه حقيقت دين و آيين است، اداى زكات كه فريضه‏اى واجب است، روزه ماه رمضان كه سپرى در برابر عذاب الهى است، حج و عمره خانه خدا كه نابود كننده فقر و شستشو دهنده گناه است . صله رحم كه سبب فزونى مال و طول عمر، وصدقه پنهانى كه كفّاره گناهان است .صدقه آشكار كه از مرگ‏هاى بد پيشگيرى مى‏كند . خدمت به خلق كه از لغزش‏ها و شكست‏هاى خفّت‏بار جلوگيرى مى‏كند. (9)

پي نوشت‏ها:
1 . محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، ج 90، ص 163.
2 . خيراعمالكم الصلوه، همان، ج 7، ص 97.
3. تفسير نمونه، ج 17، ص 167.
4. بحارالانوار, ج 67 ص 191.
5. همان، ج 74، ص 369
6. سفينة البحار، ج 1، ص 199؛ بحار الانوار، ج 66، ص 248؛ كافى، ج 2، ص 126.
7.بحارالانوار، ج 10، ص 94.
8. نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1196، كلمات قصار، شماره 241.
9.همان، خطبه 110.