با سلام و خسته نباشید.
مدتی است که سوالی در من ایجاد شده است و آن اینکه رابطه بین مغز و روح در چیست؟ و اگر قرار باشد که تمام رفتارهای ما تحت تاثیر از مغز و مواد شیمیایی موجود در بدن است پس تکلیف روح چیست؟
در ضمن من قبلا پرسشی و پاسخی که در این زمینه در سایت شما شده بود را مطالعه کردم ولی باز احساس می کنم که هنوز به یک جواب محکم و قابل فهم نرسیده ام.
ممنون می شم که مرا در این را راهنمایی نمایید.
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
دقيقا نمي دانيم كدام پرسش را مطالعه فرموديد، اما به طور كلي بايد گفت از نگاه فلسفه اسلامي ماهيت ادراك و احساس و تحليل و تفكر و ساير امور كه در علوم تجربي به مغز نسبت داده مي شود، مربوط به روح و نفس انسان است و مغز تنها ابزار روح و واسطه دريافت و انتقال اين اعمال محسوب مي شود.
در واقع اين روح است كه مي بيند و مي شنود. اما اين عمل را به كمك ابزار چشم و گوش و مغز انجام مي دهد و هر يك از اين اعضاء و جوارح اگر دچار اختلال شوند فرايند ديدن و شنيدن و ثبت و ضبط حوادث و خاطرات دچار مشكل مي شود. اين نكته اي است كه به تصريح دانشمندان و پزشكان قديم اسلامي نيز رسيده است مثلا عامري مي نويسد:
عامرى گويد:«مركز اصلى نيروى حسّى در حيوانات تكامل يافته، قسمتهاى مقدّم مغز است به اين دليل كه ضايعاتى كه در مقدّم مغز به وجود مىآيد، احساس را از كار مىاندازد. پس از بخش قدامى مغز، اعصابى است كه تا اعضاى حسّى امتداد مىيابند و در واقع در حكم ابزارىاند كه چيزى را از راه دور دريافت مىكنند.»(1)
به همين نسبت حالات و رفتارهاي بشري نيز تحت كنترل روح قرار دارد، اما كم و كيف و جزئيات و شاخصه هاي مغز و حواس در كم و كيف تحقق مطالبات روح و نتيجه حاصله نقش مستقيمي دارند.
فرض كنيد كه روح مي خواهد فرد نگاهي عميق به دور دست بيندازد و اين درخواست را از جسم دارد و مغز هم اين پردازش را انجام مي دهد. اما چشم كم بيناي فرد، قدرت اين كار را ندارد، در نتيجه آنچه حاصل مي شود نگاهي تار و محدود به محيط كوچك پيرامون است، به همين جهت تغيير در قابليت هاي چشم و يا مغز يك فرد مي تواند نتايج متفاوتي را رقم بزند و حل برخي مشكلات و يا تغيير در شاخصه هاي مغزي فرد - چنان كه امروزه در علمي به نام فناوري "سايبورگ " به آن پرداخته مي شود - مي تواند تغيير در حالات و روحيات و رفتارها را رقم بزند.
مثال روشن بر اين كه ماهيت اين عملكردها به روح مربوط مي شود نه جسم، آن است كه هرگاه روح از اين بدن جدا شود و مرگ حاصل گردد، همه اين اعضاء و جوارح قابليت انجام وظيفه خود را ندارند، هرچند به خودي خود سالم باشند، حتي مغز هم مي تواند كاملا سالم باشد و با پيوند به فردي ديگر وظيفه خود را در بدني ديگر - كه زنده و داراي روح است - ايفا كند، اما در اين بدنِ بدون روح ديگر نمي تواند به وظيفه خود عمل كند.
پي نوشت:
1. ابو الحسن عامرى، الرسائل، تهران، مركز نشر دانشگاهي، 1375 هـ.ش، ص 333، تاريخ وفات نويسند 318 ق.
پرسشگر گرامی:
ضمن تشکر از ارتباط شما با این مرکز؛ با توجه به کمبودهای متعدد امکانات و کاهش اعتبارات پاسخگویی، مرکز ملی پاسخگویی ناگزیر به تغییر رویکرد و اقدام به تمرکز سامانه پاسخگویی کرده است.
از این رو پاسخ سوالات خود را از سامانه های زیر دریافت نمایید.
سامانه هاي فضای مجازی ( اينترنتي):
انجمن گفتگوی دینی: http://www.askdin.com
کانون گفتگوی قرآنی: http://www.askquran.ir
پاسخگوئی زنده اینترنتی از طریق سایت : http://www.09640.ir
سامانه پیامک(فقط احکام شرعی): به شماره 30009640 یا از طریق سایت http://www.30009640.ir
سامانه تلفني : 096400