حدیث کسا

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در خصوص حديث كساء دو مسئله قابل طرح و بررسي است:
مسئله اول اصل وقوع واقعه كساء است و مسئله ديگر حديث كساء منقول از حضرت زهرا(س) است كه در برخي كتب مانند انتهاي مفاتيح الجنان نقل شده است.
در خصوص اصل واقعه كساء بايد بگوييم كه واقعه‏ كساء كه در جريان نزول آيه‏ تطهير (1) به دست مبارك پيامبر گرامى اسلام (ص) تحقق يافته، امرى است مسلم و قطعى. و اين واقعه كه در متون و احاديث فراوانى از اهل تسنن و تشيع نقل شده است، از جمله مواردى است كه بيانگر مقام شامخ ذوات مقدسه‏ اصحاب كساء مى‏باشند. اين واقعه به گونه‏ متواتر از محدثان شيعه و سنّى نقل گرديده و شواهد و قراين بسيارى در تاريخ مؤيد آن مى‏باشد.(2)
از اين رو، پنج نفرى كه در آن روز مشمول آيه‏ شريفه و لطف ويژه‏ الاهى قرار گرفتند به نام «اصحاب كساء» و «پنج تن آل عبا» شناخته و معروف شده اند.
اما مسئله دوم حديث كسائي است كه به نقل از حضرت زهرا (س) در برخي از كتب نقل شده است.
گرچه در اصل واقعه كساء ترديدي نيست. اما در خصوص سند اين حديث مباحثي مطرح است چنانكه آيت الله مكارم شيرازي در انتهاي كتاب مفاتيح نوين و قبل از نقل اين حديث مي نويسد كه اين حديث نخستين بار در كتاب منتخب طريحى از علماى قرن يازدهم آمده است. محدّث بزرگوار، مرحوم حاج شيخ عباس قمى، در منتهى الآمال، در شرح زندگانى امام حسين‏(ع) پس از بيان اين نكته كه «حديث اجتماع خمسه طيبه ‏عليهم السلام تحت كساء» از احاديث متواتره است، مى‏نويسد:«اما حديثِ معروف به حديث كساء كه در زمان ما شايع است، به اين كيفيت در كتب معتبر و معروف و اصول حديث و مجامع متقنه محدثين ديده نشده، مى‏توان گفت از خصايص كتاب منتخب است.»
پس از كتاب منتخب، اين حديث در كتاب عوالم آمده است. صاحب كتاب عوالم «شيخ عبداللّه بحرانى» از شاگردان مرحوم علّامه مجلسى و از علماى قرن دوازدهم است. در اين كتاب براى اين حديث سندى ذكر كرده است كه از جهات سندي جاى تأمل دارد و اشكالاتي وارد است. ولى از آن جا كه محتواى حديث اشكال خاصى ندارد و بعضى از علما به قرائت آن اهميت مى‏دادند و با توجه به «احاديث من بلغ» مى‏توان آن را به «قصد رجا» و به اميد برآورده شدن حاجات خواند.»(3)
پاى‏بندى علمايي چون قاضى طباطبايى، گلپايگانى، بهاء الدينى، بهجت و ... در قرائت اين حديث و نقل آن از سوى علمايي مانند آيت اللّه مرعشى نجفى در ملحقات احقاق الحق و پيش از او آيت اللّه سيد محمدكاظم يزدى در عروة الوثقى، به اطمينان انسان مى‏افزايد.
چه بسا اين همه پاى‏فشارى بر خواندن اين حديث شريف در محافل دينى، به خاطر ابعاد گوناگون و سازنده محتواى آن است كه اگر همراه با خواندن به آن‏ها توجه شود، در بهبود رفتارهاى آدمى در عرصه‏هاى مختلف زندگى نقشى اساسى خواهد داشت.
البته ناگفته نماند كه علمايي مانند آيت الله ميلاني به اشكالات سندي كه به اين حديث وارد شده پاسخ داده اند كه براي مطالعه مي توانيد به كتاب با پيشوايان هدايت‏گر (4) مراجعه كنيد.
پي نوشت ها:
1. « إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً»(أحزاب(33) آيه 33)؛ « فقط مى‏خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملًا شما را پاك سازد.»
2. ر.ك: آيت الله ميلاني، سلسلة اعرف الحق تعرف اهله‏، قم، نشر حقايق، بي تا، ج38(آيه التطهير)، ص 10.
3. ر.ك:آيت الله مكارم شيرازي، مفاتيح نوين، قم، نتشارات امام علي ابن ابيطالب(ع)، ص 1165.
4. آيت الله ميلاني، با پيشوايان هدايت‏گر، قم، نشر حقايق، 1388ش، ج‏2، ص 202.
با توجه به کمبودهای متعدد امکانات و کاهش اعتبارات پاسخگویی، مرکز ملی پاسخگویی ناگزیر به تغییر رویکرد و اقدام به تمرکز سامانه پاسخگویی کرده است.
از این رو پاسخ سوالات خود را از سامانه های زیر دریافت نمایید.
در فضای مجازی:
انجمن گفتگوی دینی: http://www.askdin.com
کانون گفتگوی قرآنی: http://www.askquran.ir
از طریق پیامک(فقط احکام شرعی): 30009640 یا http://www.30009640.ir
از طریق تلفن: 096400