اجمال در طلب یعنی چه؟

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در باره اجمال در طلب، عالمان و مفسران توضيحاتي داده اند از جمله اين كه:
در طلب روزي از راه حلال اقدام كند و بداند خدا روزي او را در راه حرام قرار نداده و از آن راه طلب روزي نكند. (1)
رسول خدا فرمود:
إِنَّ الرُّوحَ الْأَمِينَ جَبْرَئِيلَ أَخْبَرَنِي عَنْ رَبِّي تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنَّهُ لَنْ تَمُوتَ نَفْسٌ حَتَّى تَسْتَكْمِلَ رِزْقَهَا فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اجْمِلُوا فِي الطَّلَبِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ الرِّزْقَ رِزْقَانِ فَرِزْقٌ تَطْلُبُونَهُ وَ رِزْقٌ يَطْلُبُكُمْ فَاطْلُبُوا أَرْزَاقَكُمْ مِنْ حَلَالٍ فَإِنَّكُمْ آكِلُوهَا حَلَالًا إِنْ طَلَبْتُمُوهَا مِنْ وُجُوهِهَا وَ إِنْ لَمْ تَطْلُبُوهَا مِنْ وُجُوهِهَا أَكَلْتُمُوهَا حَرَاماً وَ هِيَ أَرْزَاقُكُمْ لَا بُدَّ لَكُمْ مِنْ أَكْلِه (2)
حضرت جبرئيل از جانب خدا به من خبر داد كه هيچ بنده اي تا روزي اش را كامل نگيرد، نمي ميرد، پس تقواي خدا داشته و بدانيد كه روزي دو گونه است:
روزي اي كه شما دنبالش هستيد و روزي اي كه دنبال شماست. اگر شما روزي را از راه صحيح طلب كنيد، آن را حلال مي يابيد و مي خوريد و اگر از راه هاي غلط دنبالش باشيد، همان را كه قطعا به شما مي رسيد، به صورت حرام مي يابيد و مي خوريد. (يعني كم و زياد نمي شود و شما حداكثر فقط حلال را حرام مي كنيد)
بنا بر اين "اجملوا في الطلب" يعني روزي را از راه زيبا و خوب و صحيح بجوئيد.
بعضي اضافه كرده اند كه به زيبايي دنبال روزي باشيد و علاوه بر طلب روزي از راه حلال خود را به تكلف و رنج زياد هم نيندازيد و حرص بيجا نزنيد كه با حرص شما زياد نمي شود و با رفق و طلب آرام شما هم كم نمي شود.(3)
البته هر دو معنا با هم، درست تر به نظر مي رسد يعني هم حرص بيجا نزنيد و هم از طريق حلال دنبال روزي باشيد و كسب روزي شما را از انجام وظايف، تكاليف و واجبات ديني باز ندارد.
پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، امالي، بيروت، اعلمي، 1400ق، ص294.
2. همان.
3. مجلسي، بحار الأنوار، بيروت، الوفا، 1404ق، ج‏67، ص97.
موفق باشید.