دعایی واسه گشایش مشکل

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسش گر گرامي شما به ما نگفتيد كه حاجت تان چه بوده است و لذا ما نمي توانيم توصيه خاصي به شما داشته باشيم، ولي توجه شما را به چند مطلب جلب مي كنيم:
نكته اول: اينكه شك نكنيد كه دعا تاثير گذار است و وعده خدا است خود خدا فرموده: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُم‏
پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شما را پاسخ گويم‏(1)
ولي نه هميشه و نه در همه جا و براي همه افراد و نسبت به هر دعايي بلكه استجابت دعا از يك سو«آداب» و «شرايطي» دارد كه بايد آن را محقق ساخت. از سويي ديگر موانعي براي استجابت دعا وجود دارد كه بايد آن را بر طرف كرد. عدم توجه به هر يك، سبب عدم استجابت دعا مي گردد.
البته برخي از شرايط استجابت، مربوط به دعا كننده است، چه آن كه انگيزه، ميزان معرفت، ايمان، تقوا، اخلاص، صداقت، حالات روحي و معنوي و تقيّد و پايبندي دعا كننده به عبادات و نماز اول وقت، در استجابت دعا مؤثر است. برخي شرايط به شيوه و آداب دعا كردن و بعضي به محتواي دعا و برخي نيز به زمان و مكان دعا يا زمان استجابت بستگي دارد. يكي از شرايط استجابت دعا انجام واجبات و ترك گناهان است:
شخصي از امام صادق (ع) سوال كرد: خدا در قرآن ميفرمايد: « ادعوني استجب لكم» ولي او را ميخوانيم و اجابت نميشود! حضرت فرمود: «آيا فكر مي كني خدا خُلف وعده ميكند؟» عرض كرد: نه، فرمود: «پس به نظر شما علت چيست؟» عرض كرد: نميدانم. حضرت فرمود: « بله هر كس دستورهاي الهي را اطاعت كند، يعني آن چه را خدا واجب كرده، انجام دهد و از گناه و معصيت بپرهيزد، و با شرايط و آداب دعا كند، خداوند دعايش را مستجاب مي كند». (2)
نكته دوم را:
خدا بنده مؤمنش را دوست دارد. دعاها و حاجاتي را كه دارد، اگر براي بنده اش خير و منفعت داشته باشد، اجابت مي كند. اما گاهي انسان كاري را پيگيري مي كند و با همه تلاشي كه انجام مي دهد، موفق نمي شود و به هدف خويش نمي رسد؛ مثلاً تصميم جدي مي گيرد كه در فلان روز يا ساعت معيني در فلان مكان يا مجلس حضور داشته باشد، ولي هر چه سعي مي¬كند، توفيق پيدا نمي¬كند. ممكن است براي لحظات يا روزهايي از اين جهت ناراحت شود، اما بعدها شكر خدا مي كند كه خوب شد فلان كار برايم پيش آمد و من اصلا به آن سمت و سو حركت نكردم؛ چون به دليل فلان مانع اصلاً نمي توانستم به مقصد برسم، يا ممكن بود فلان حادثه برايم پيش بيايد، و يا آن مكان و مجلس باب ميل و شأن و شخصيت من نبود.
به همين صورت، چه بسا اتفاق مي افتد كه معامله يا وصلت و ازدواجي را ما به خير و صلاح خود مي پنداشتيم، ولي بعد از مدتي متوجه مي شويم كه به نفع ما نبوده است، يا بر عكس.
ما انسان ها از آن جايي كه از غيب و سرانجام كارها بي اطلاع هستيم، خيلي اوقات كارها يا برآورده شدن حاجاتي را صد در صد به نفع خود مي دانيم، در حالي كه واقع امر اين گونه نيست. گاهي نيز سختي ها، مصيبت ها و مشكلاتي را صد در صد به ضرر خود مي پنداريم و حال آن كه آنچه خداوند مي داند و براي ما مقرر كرده، به ضرر ما نيست. قرآن كريم مي فرمايد:
«و عسي أن تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي أن تحبوا شيئا و هو شرّ لكم؛ (3) يعني چه بسا چيزي را شما بد و ناگوار بدانيد، در حالي كه خير شما در آن است و يا چيزي را دوست داشته باشيد، اما واقع امر اين است كه آن چيز به ضرر شما است».
خداوند چون خير و صلاح واقعي بنده اش را مي خواهد، حاجت هايي را كه به ضرر بنده اش مي باشد، اجابت نمي كند؛ ولي بنده از روي بي اطلاعي خيال مي كند خدا به خواسته هايش توجه ندارد.
نكته سوم:
گاهي دعا به اجابت مي سد، اما ما به آن توجه نداريم. امير مؤمنان(ع) مي فرمايد: «دير اجابت نمودن خدا، تو را نااميد نكند كه همانا بخشش، بسته به مقدار درخواست است. چه بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولاني تر گردد و بخشش خدا كامل تر شود. چه بسا چيزي را خواسته اي آن را به تو نداده، اما بهتر از آن را در اين دنيا يا آن دنيا به تو داده است و يا خير و صلاح واقعي شما آن بوده كه آن را از شما باز دارد. چه بسا چيزي را طلب نمودي كه اگر به تو مي داد، تباهي دين يا تباهي و ناراحتي هاي دنياي خود را در آن مي ديدي». (4)
نكته چهارم:
گاهي دعا اجابت مي شود، اما خواسته انسان بر آورده نمي شود؛ چون خير و صلاح بنده خدا در عدم اجابت دعايش هست. چنان كه بر اساس گزارش قرآن كريم برخي از دعا هايي كه بعضي از پيامبران الهي مانند حضرت ابراهيم يا حضرت نوح نموده اند، به آنان داده نشده است. ولي آنچه خداوند در عوض عدم استجابت دعا براي بنده يا بندگانش در نظر گرفته و مي خواهد آن را در آخرت به بنده خود عطا كند، بسيار برتر از آن چيز هايي است كه انسان از خدا خواسته است.
بنا بر اين، اگر كسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز نا اميد نمي شود. امام صادق (ع) مي فرمايد: «روز قيامت خداوند مي فرمايد: اي بنده من! مرا خواندي و اجابتت را به تأخير انداختم. اكنون ثواب و پاداش تو چنين و چنان است. پس مؤمن آرزو مي كند كه اي كاش هيچ دعايي از او در دنيا اجابت نمي شد، براي آن ثواب و پاداش نيكي كه مي بيند». (5)
نكته پنجم:
از روايات استفاده مي شود كه هيچ دعايي بي اثر نيست و هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد. پس در واقع هر دعايي به اجابت مي رسد، اما گونه هاي اجابت آن مختلف است.
امام سجاد (ع) مي فرمايد: «دعاي مؤمن، يكي از سه فايده را دارد:
يا براي او ذخيره مي گردد تا در آخرت بهتر از آن چه در دنيا طلب كرده بود، به او داده شود، يا در دنيا برآورده مي شود و يا بلايي را كه مي خواست در دنيا به او برسد، از وي دور مي كند». (6)
پس معلوم مي شود كه اگر چه هر دعايي براورده نمي شود، ولي اگر با شرائط انجام شود قطعا تاثير گذار است و شما هم با دانستن اين مطالب ديگر جايي براي نا اميدي نبايد داشته باشيد و تلاش و اصرار در دعا همواره اميدوار باشيد و نسبت به خدا و اهل بيت عليهم السلام گمان بد نبريد.
پي نوشت ها:
1. غافر(40) ايه 60.
2. حسن بن فضل طبرسي، مكارم الاخلاق، دار الشريف الرضي، قم، 1412 ه ق، ج 2، ص 20.
3. بقره (2) آيه 216.
4. نهج البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، نامه 31.
5. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج 90، ص 374.
6. احسانبخش، صادق، آثار الصادقين، روابط عمومي ستاد برگزاري نماز جمعه گيلان، چاپ اول،1362، ج 6، ص 66.
موفق باشید.