/ کوتاهی در نماز

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
بر اساس آموزه هاي قرآن كريم و روايات و ادعيه، خداوند رزاق، رزق و روزي انسان ها را به فرخوار حال و مصلحت هر كسي به او مي دهد، رزق و روزي هيچ كسي را به خاطر گناه يا ترك نماز و سبك شمردن آن قطع نمي كند. حتي حضرت ابراهيم عليه السلام هنگامي كه در دعايش، تنها وسعت رزق و روزي را براي اهل ايمان از خدا مي خواهد، خداوند به او پاسخ مي دهد، كه خواسته ات را در مورد مؤمنان شنيدم و اجابت مي كنم، اما روزي كفار را قطع نمي كنم ، بلكه مدت كوتاه عمري را كه در دنيا دارند، از رزق و روزي بهره مندشان مي كنم ، اما در آخرت سرنوشت شومي خواهند داشت. به آيه شريفه توجه كنيد. « وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ قالَ وَ مَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَليلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلى‏ عَذابِ النَّارِ وَ بِئْسَ الْمَصير» (1) يعني (به ياد آوريد) هنگامى را كه ابراهيم عرض كرد: «پروردگارا! اين سرزمين( مكه) را شهر امنى قرار ده! و اهل آن را- آنها كه به خدا و روز بازپسين، ايمان آورده‏اند- از ثمرات (گوناگون)، روزى ده!» (خداوند در پاسخ ابراهيم گفت:) «ما دعاى تو را اجابت كرديم و مؤمنان را از انواع بركات، بهره‏مند ساختيم ، اما به آنها كه كافر شدند، بهره كمى خواهيم داد- چون عمر انسان در دنيا محدود و كوتاه است- سپس آنها را به عذاب آتش مى‏كشانيم و چه بد سرانجامى دارند». و در دعاي چهل ششم صحيفه سجاديه- دعاي روز جمعه و روز عيد فطر- مي خوانيم: وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سَبِيلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ» رزق و روزى تو براى( همه موجودات حتي براي ) كسي كه معصيت و نافرماني تو را كرده گسترده است، و حلم عظيمت دشمنان تو را نيز شامل مي شود (از اين رو در عذاب و كيفر آنان شتاب نمي كني)، زيرا اين عادت و روش پسنديده تو ست كه به بدكاران و گناه كاران همواره احسان و نيكى روا مي داري، و اين سنت سنيه و شيوه حكيمانه توست كه ستمكاران و قانون شكنان حريم قانون الهي را به حال خود گذاري( و رزق و روزي و رحمت عام خود را از آنان قطع نمي كني)، تا آنجا كه از حلم تو مغرور شوند و بر تبه روزي و سيه كاري خويش بيفزايند. قسمتي از اين دعا را مرحوم حاج شيخ عباس قمي رضوان الله تعالي عليه در مفاتيح الجنان به عنوان اعمال مشتركه ماه رجب ذكر كرده و نوشته است. دويم: بخواند اين دعا را كه حضرت امام صادق (ع)در هر روز ماه رجب مي خواندند« خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ وَ خَسِر... تا مي رسد به « وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ.»
اما حديثي را كه حضرت فاطمه سلام الله عليها از پدر بزرگوارش در مورد عذاب و بلاهايي كه براي سبك شمردن نماز وارد شده، در آن نيامده، هر كه نماز را سبك بشمارد، رزق و روزي وي قطع مي گردد، بلكه آمده است كه در رزق و روزي وي خير و بركت وجود نخواهد داشت. بر اساس اين حديث، هر كس نماز را سبك بشمارد، به پانزده بلا و مكافات دچار مى شود:
شش مكافات در دنيا، و سه گرفتاري هنگام مردن ، و سه بلا در قبر و عالم برزخ، و سه مجازات نيز در قيامت خواهد بود:
اما شش بلاي دنيوي عبارت است از:أَمَّا اللَّوَاتِي تُصِيبُهُ فِي دَارِ الدُّنْيَا فَالْأُولَى يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ عُمُرِهِ وَ يَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَكَةَ مِنْ رِزْقِهِ وَ ...(2)
1- خداوند بركت را از عمر او برمي‏دارد.( بي بركت بودن عمر، صرفا به معناي كوتاه شدن عمر نيست، بلكه بيشتر ناظر به اين معنا است كه از عمر گرانمايه كه خداوند آن را جهت آماده ساختن زاد و توشه براي آخرت و كسب كمال و فضيلت، به انسان هديه داده است، نمي تواند بهره اي براي آخرت كسب كند.
2- بركت را از رزق و روزي او برمي‏دارد. برداشته شدن بركت از رزق و روزي همانند بركت عمر است، يعني از مال و ثروتش لياقت و شايستگي پيدا نمي كند كه در راه خدا خرج شود ، و يا اگر خرج هم بشود به دليل آن كه از اخلاص لازم برخوردار نيست، مقبول درگاه خدا نمي شود و فايده چنداني براي ارتقاي او به قرب الهي ندارد، البته ممكن است حكمت خداوند اقتضا كند، برخي از كساني كه نماز را سبك مي شمارند به فقر و فلاكت مبتلا سازد تا آنان متنبه و آگاه شوند، و راه كج خود را راست كنند. چنين فقر و فلاكتي كه سبب آگاهي و بيداري دل مي گردد، رحمت خاص و ويژه خدا است كه تنها شامل حال افرادي مي شود كه به خاطر انجام برخي كارهاي خوب، مورد عنايت و محبت خاص خدا قرار دارند . بنا بر اين كساني كه نماز را سبك مي شمارند و يا اصلا نماز نمي خوانند و در عين حال در ناز و نعمت زندگي مي كنند، از رحمت خدا دورند، و حقيقتا در عمر و مال و ثروت آنان خير و بركت نيست. خداوندا ! به حرمت روزه داران و عبادت كنندگان و اهل دعا و مناجات ماه هاي رجب و شعبان و رمضان، ما را جزو اقامه كنندگان نماز قرار بده، جزو كساني كه نماز را سبك مي شمارند، قرار مده.
پي نوشت ها:
1. بقره (2)، آيه 126.
2. محدث نوري، مستدرك الوسايل، مؤسسه آل البيت، قم 1408 ش، ج 3، ص 23.
موفق باشید.