تربیت فرزند

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
فرزندان وقتي به دنيا مي‌آيند همچون مومي در اختيار والدين قرار مي‌گيرند و به جز يكسري بازتاب‌هاي غريزي كه دست تقدير الهي آن را براي حفاظت نوزادان در اختيارشان قرار داده چيز ديگري بلد نيستند.
خداوند در قرآن كريم در اين خصوص مي‌فرمايد: «وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئاً؛ و خداوند شما را از شكم مادران‌تان بيرون آورد در حالى كه چيزى نمى‏دانستيد.» (نحل، آيه‌ي78)
به هر حال، فرزندان به هر شكلي كه در آيند در حقيقت، پدر و مادر اين شكل‌ها را به او داده اند. اين مسئله اهميت نقش تربيتي والدين را نشان مي‌دهد. از اين روي، والدين بايد در راه تربيت نيكو و خداپسندانه فرزندان نهايت كوشش را بكنند تا وظيفه‌ي خود را به درستي انجام دهند.
شواهد گوياي اين است كه فرزندتان نياز به فراگيري برخي مهارت‌ها را دارد تا بتواند در برابر زورگويي‌ها و يا رفتارهاي بد هم بازي‌هاي خود واكنش مناسبي از خود نشان دهد. شما به عنوان مادر وي مي‌توانيد اين مهارت‌ها را به وي بياموزيد.
مهارت جرأت‌ورزي يكي از آن مهارت‌هاست كه شما مي‌توانيد آن را به فرزندتان بياموزيد. مهارت جرأت‌ورزي به معناي آن نيست كه شما كودك‌تان را وادار كنيد كه مقابله به مثل كند و يا با كودكان ديگر درگير و گلاويز گردد و به كتك‌كاري و يا به ناسزاگويي آنان بپردازيد، بلكه به او آموزش مي‌دهيد كه در برابر زورگويي‌ها و يا رفتارهاي بد هم بازي‌هاي خود ساكت ننشيند، ابراز وجود كند و اجازه ندهد دوستانش او را بزنند براي اين منظور، مي‌توانيد به او ياد دهيد كه وقتي يكي از هم بازي‌هايش قصد زدن او را داشت از معركه فاصله بگيرد و از وي دور شود و يا از قدرت اطرافيان و بزرگ‌ترها براي فيصله دادن به موضوع دعوا كمك بگيرد و يا به والدين و ديگران پناه بياورد تا از زورگويي كودك خاطي بكاهد.
يكي ديگر از كارهايي كه بايستي آن را در فرزندتان تقويت كنيد، افزايش اعتماد به نفس و احساس ارزشمندي اوست. يادتان باشد كودكان به عزت‌نفس و احساس ارزشمندي و توجه مداوم احتياج دارند، فعاليت هايي مثل نقاشي، طراحي، كاردستي، بازي دوستانه و... كه با فنوني در ارتباط است، سطح اعتماد به‌نفس و احساس ارزشمندي كودكان را افزايش مي‌دهد، در واقع زماني كه بتوانند با كمك بزرگ‌ترها و با حوصله به خرج دادن آنها، از عهده چنين كارهايي برآيند نه تنها به خودباوري مي‌رسند، بلكه احترام به خود و ديدن ارزش‌هاي خود را فرا مي‌گيرند و اعتماد به نفس شان تقويت مي‌شود. البته بايد توجه داشت كه والدين هرگز نبايد به تنبيه بدني كودك‌شان مبادرت ورزند. اين مسئله شديداً اعتماد به نفس او را تضعيف مي‌كند.
همچنين توصيه مي‌شود، اگر والدين با فن يا حرفه‌ي خاصي آشنا هستند، در انجام كارها، كودكان را نيز سهيم كنند و با آنان بازي كنند و قوانين بازي را به آنها ياد دهند. با ارائه اين روش، ضمن سرگرم كردن فرزندان، حرفه و فنوني هم به آنها آموزش داده مي‌شود و اين فرآيند، در آينده بهتر آنها و احساس ارزشمندي آنان بسيار مؤثر است.
گاهي مي‌توانيد در مواقعي كه فرزندتان در موارد مشابه اي كه توسط بچه‌هاي ديگر مورد بي‌مهري قرار مي‌گيرد و يا كتك مي‌خورد ولي در عين حال گريه نمي‌كند و قاطعانه از حق خود دفاع مي‌كند در اين حالت او را مورد توجه قرار دهيد و تشويق و تحسين كنيد و در مقابل مواقعي كه زير گريه مي‌زند و منفعلانه برخورد مي‌كند او را تحويل نگيريد و توجه نكنيد تا به تدريج كودك به بيهودگي رفتار خود پي ببرد و آن را ترك كند و شما نيز سعي كند به جاي گريه كودك جايگزين مناسبي براي گريه او پيدا كنيد و با ترتيب يك بازي جديد احساس ارزشمندي او را باز يابيد.
گاهي مي‌توانيد خودتان با فرزندتان بازي كنيد و زمينه‌ي احساس ارزشمندي او را فراهم آوريد و گاهي مي‌توانيد جمعي از كودكان هم سن و سال كودك‌تان را دور هم جمع كنيد و با طراحي يك بازي دوستانه و با نظارت خودتان، زمينه‌ي رقابت سالم بين آنها را فراهم آوريد. كودكان نياز به بازي كردن به صورت دونفري و چند نفري داشته و بازي كردن باعث مي‌شود نياز ذهني كودك تأمين شده و رشد ذهني آنها افزايش پيدا كند. بنابراين، از هيچ فرصتي براي بازي با كودك‌تان غافل نباشيد. بازي كردن – مخصوصاً بازي‌هاي تعاملي و دوطرفه والدين با كودك- احساس عشق، قدرداني و نهايتاً احساس ارزشمندي را در فرزندان بالا مي‌بريد. اين عشق دوطرفه باعث تشويق ذهن بچه‌ها به بالا بردن مهارت‌هاي شناختي و سلامت مغزي مي‌شود.
در حالتي كه فرزندتان احساس ناكامي دارد و يا به هر دليلي گريه مي‌كند، نبايد از گريه او ممانعت انجام دهيد و يا او را سرزنش و مسخره كنيد، بلكه بايستي اجازه دهيد كه او مقداري با گريه كردن و اشك ريختن خودش را سبك كند و احساسات منفي را كه بر اثر تجربه‌ي شكست و ناكامي پيدا كرده¬است بيرون بريزد. البته بعد از آن كه مقداري سبك شد در اين هنگام همراهي، همدلي و كمك شما و ساير اعضاي خانواده مي‌تواند خيلي مثمر ثمر واقع گردد.
با توجه به کمبودهای متعدد امکانات و کاهش اعتبارات پاسخگویی، مرکز ملی پاسخگویی ناگزیر به تغییر رویکرد و اقدام به تمرکز سامانه پاسخگویی کرده است.
از این رو پاسخ سوالات خود را از سامانه های زیر دریافت نمایید.
در فضای مجازی:
انجمن گفتگوی دینی: http://www.askdin.com
کانون گفتگوی قرآنی: http://www.askquran.ir
از طریق پیامک(فقط احکام شرعی): 30009640 یا http://www.30009640.ir
از طریق تلفن: 096400