ترس از فردا و از دست دادن شوهر

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي، با توجه به اينكه پرسشهاي شما متعدد است، من آنها را يك به يك مطرح و به پاسخگويي از آنها مي پردازم:
فرموده ايد:« اما مشكل من افكار پوچ و منفي اي هست كه دائم در ذهنمه و منو ديوونه ميكنه از هر چيزي ...» در اين خصوص بايد عرض نمايم كه شما به نشخوار فكري دچار شده ايد، نشخوار فكريobsessive rumination اختلال زير مجموعه وسواس فكري است و وسواس فكري از جمله ي اختلالات اضطرابي مي باشد. افرادي كه نشخوار فكري دارند نگراني هاي خاصي در رابطه با موضوعات مختلف دارند و دائما آنها را درذهن خود همانند آدامش به اين سو و آن سو جابجا مي كنند. اما قدرت بيرون انداختن آنها را ندارند وهيچ قدمي براي رفع نگراني خود برنمي دارند و اين نشان مي دهد كه مشكل آنها دروني است و نه بيروني! مثلا زني كه بچه اش را براي اردو به مشهد فرستاده دائما اين فكر را مثل آدامس در ذهن خود مي جود و از اين سمت به آن سمت مي برد كه نكند فرزندم در راه تصادف كند و كشته شود، ولي اين اقدام را نمي كند كه به مربي آنها كه در مسافرت همراه آنها است زنگ بزند و از سلامتي فرزند خود اطمينان حاصل كند.
نكته اول: البته اگر برايتان امكان دارد براي رسيدن به نتيجه مطلوب، بهتر است اين تمارين را زير نظر يك مشاور روان درمانگر انجام دهيد.
نكته دوم: ديگر اينكه چون وسواس با انواع و اقسامي كه دارد از اختلالات اضطرابي شمرده مي شود، يعني ريشه در اضطراب دارد، لذا اگر اين مشكلتان شديد است بايد ابتدا به يك متخصص اعصاب و روان(روانپزشك) مراجعه نماييد تا ايشان با تجويز چند داروي ساده اين اضطراب را تا حدي در شما كاهش دهد تا بتوانيد اندكي برخود مسلط شويد و بتوانيد تكنيكهاي روان درماني را پيگيري نماييد چه آنكه اگر اضطرابتان بالا باشد نمي توانيد با تسلط كافي اين تمارين را انجام دهيد و نتيجه درستي از آنها بگيريد.
در مورد اثرهاي منفي نشخوار فكري بايد عرض نمايم كه: فرد دچار نشخوار فكري، بيشتر درگير مرور خاطرات خود است. او بعد از موقعيت، وقايع مربوط به آن را تفسير مي كند و اين تفسيرها را همانند آدامس در ذهن خود مي چرخاند اما توانايي دور انداختن آنها را ندارد همانند و از اين رو رضايت خاطرش از زندگي كاهش مي يابد و ديدگاهي بدبينانه نسبت به زندگي پيدا مي كند. اين حالتها باعث تشديد خلق افسرده مي شوند. نشخوار فكري باعث كاهش رفتارهاي مؤثر و انطباقي مي شود. افرادي كه در اين چرخه گرفتار شده اند، رفتارهايي كه باعث ايجاد حس كنترل و دريافت تقويت از ديگران مي شود را كمتر انجام مي دهند و اين حالت باعث درماندگي و نا اميدي بيشتر آنهاميشود. فرد افسرده از ديگران كناره گيري مي كند. با افراد خانواده و دوستان مراوده خوبي ندارد و همين رفتارها باعث كنارهگيري ديگران از او شده و برداشت آنها نيز نسبت به او تغيير مي كند. نشخوار فكري روند حل مسأله را نيز مختل مي كند. و ناتواني در حل مسأله باعث تداوم افسردگي مي شود. وقتي افسردگي ايجاد شد و فرد با نشخوار فكري به آن پاسخ داد، توجه او به سمت خودش جلب مي شود و خود را مركز و كانون توجه قرار مي دهد. لذا مردم چنين برداشت مي كنند: « تولاك خودش هست»،« اصلا حواسش به اطراف نيست».
امَا براي مقابله با نشخوار فكري چه بايدكرد؟
1- تكنيك اول استفاده ازتنش زدايي (ريلكسيشن) است، با توجه به اينكه ريشه ي نشخوار فكري اضطراب است و تنش زدايي ضد اضطراب است، آموزش و بكار گيري اين تكنيك مي تواند در كاهش اضطراب و در نتيجه كاهش نشخوار فكري شما اثر تاثير زيادي داشته باشد، پژوهشگران در پژوهشهاي خود پيرامون اين تكنيك كاربردي كه در سايتهاي مختلف قابل روئيت است، اثبات كرده اند كه بكار گيري اين تكنيك در بسياري از موقعيتهاي اضطراب زاي زندگي تاثير بسزايي در كاهش اضطراب دارد، اين محققان در منابع به حدود سي وپنج مشكلي كه با بكار گيري اين تكنيك برطرف مي شود اشاره كرده اند. شما مي توانيد با مراجعه به يكي از مراكز مشاوره و روان درماني نسبت به آموزش يكي از روشهاي آن اقدام نماييد. من در زير به برخي از مشكلاتي كه با اين تكنيك مي توان برآنها غلبه كرد براي شما برمي شمرم.
الف- سردرد ناشي از انقباض عضلات جمجمه، سردرد هاي مزمن تنشي به دليل تنش بيش از حد در عضلات اسكلتي سر و گردن آغاز مي شوند و آموزش تنش زدايي تدريجي در تقليل سردرد تنشي اثر غير قابل انكاري دارد.
ب- ميگرن كه به عنوان ضربان يك جانبة سردرد(فقط در يك قسمت از سر) كه از درئن و يا اطراف چشمها آغاز مي شود تعريف شده و اغلب بوسيلة يك بو، دل بهم خوردگي، تهوع، و....برانگيخته مي شود و گاهي توام با روان بي اشتهايي، حالت تهوع، استفراغ كج خلقي، حساسيت، اختلال بينايي است. البته بيماراني كه تمرين منظم خانگي داشته اند رضايت خيلي بيشتري از كاهش سردردها داشته اند.
پ- تقليل اضطراب و درمان انواع هراسها مانند هراس از گربه، حساسيت زدايي نظامدار يكي از اصلي ترين شيوه هاي درمانگري در انواع هراس است و تنش زدايي يكي از مولفه هاي اصلي اين روش به حساب مي آيد.
ت- با كاهش اضطراب به دنبال تنش زدايي، بخاطر كم شدن دفاع هاي ايمني بدن كه در حالت اضطراب براه مي افتند، تحمل ما در تحمل تنيدگها افزايش مي يابد.
ث- تقليل رگه هاي اضطرابي و تظاهرات اضطرابي زنان بار دار
ج- درمان اضطراب امتحان
چ-تقليل اضطراب كودكاني كه در مدرسه دچار اضطراب مفرط شده اند.
ح-تقليل عوامل اضطرابي شخصيت مانند، تنش عصبي، ضعف من، اضطراب پارانويا گونه، نداشتن تصوير روشن از خود،و....
خ- درمان فشار خون، آرامش با افزايش سرم k+در خون رابطه مثبت و معني دار دارد و k+ نيز با سلامت رواني رابطة مثبتي دارد و تنش زدايي با كاستن از ضربان قلب باعث افزايش اين سرم در خون مي شود.
د- درمان بي خوابي و اختلالهاي مربوط به خواب. (تنش زدايي بدني به اين افراد كمك مي كند كه بسرعت بخواب روند.)
ذ- روش مقابله اي در بيماران مبتلا به سرطان و نيز تقليل برانگيختگي اين بيماران هنگام شيمي درماني
ر- درمان و پيشگيري از عود و رشد بيماريهاي روان- تني
ز- بهبود بيماريهاي تني روانزاد
ژ- كاهش ناراحتي هاو تنيده گيهاي ناشي از بيماريهاي قلب و عروق
ط- تقويت حافظه( بهبود فرآيند ضبط، باز شناسي، و اندوزش اطلاعات)
ظ- تغيير و تقليل رگه هاي اضطرابي شخصيت
ع-كنترل و غلبه بر لكنت زبان
غ- تقليل حملات صرع
ف- بهبود كودكان مبتلا به فزون كنشي
ق- درمان بيماران مبتلا به آسم
ك- تقليل دردهاي مربوط به قاعدگي
گ- كاهش اسپاسمهاي عضلاني در بيماران مبتلا به فلج مغزي
ل- بهبود تمرينهاي ورزشي و دستيابي به استعدادهاي كامل خود در ورزش
م- بهبود عملكردهاي اجرايي و فعاليت هاي شغلي
ن- افزايش اعتماد به نفس در برخورد هاي اجتماعي
ريلكسيشن انواع و اقسامي دارد كه يكي از راحترين آنها روش ريلكسيشن خوزه سيلوا است، بدين ترتيب كه در جاي خلوتي روي صندلي راحتي بنشينيد تمام چيزهايي كه به بدن شما فشار وارد مي آورد مثل ساعت گردنبند كمربند و... از خود جدا سازيد تنفس شكمي عميق بكشيد و بعد از شمارش تا 8 آنرا به آرامي از بيني خارج سازيد بعد از اينكه سه بار اينكار را كرديد چشمانتان آرام را ببنديد و آنگاه از 25 به آرامي شروع به شمارش معكوس نماييد و به تنفس عميق ديافراگمي ادامه دهيد آنگاه بعد از رسيدن به صفر( كه حدود بيست دقيقه طوال مي كشد، نفس عميقي بكشيد و چشمانتان را به آرامي باز كنيد دو هفته اول روز دو الي سه بار اينكار را بكنيد بعد از عدد 50 شروع كنيد بعد 75 بعد عدد 100 در حين انجام تمرين تمركز خود را از روي عدد برنداريد و همواره روي آنها زوم نماييد. بعد از مدتي احساس خواهيد نمود اضطراب از وجود شما رخت بربسته است البته اگر اين تمارين را زير نظر يك رواندرمانگر انجام دهيد بهتر است، در اثناء اين عمليات بايد آنچه را كه باعث اضطراب شما مي شود را بطور محسوسي بذهن آوريد تا تدريجا ذهن شما نسبت به موضوع مصونيت پيدا كند و ديگر از آن پريشان نگردد.
2- تكنيك بعدي براي مقابله با نشخوار فكري توجه برگرداني فعال است: به صورت ارادي به چيزي توجه كنيد كه مثبت است. پژوهش ها نشان داده اند افرادي كه از اين شيوه استفاده مي كنند، طول مدت افسردگي آنها خيلي كمتر از كساني ست كه از شيوهي مقابله نشخوار فكري استفاده مي كنند. با در پيش گرفتن فعاليت ذهني ديگري موقتا از آن حالت كناره گيري كنيد: شما مي توانيد به بازي هاي فكري بپردازيد. تلويزيون ببينيد. يك فايل صوتي بشنويد كه مستلزم به كارگيري فكر شماست. تلفن را برداريد و به دوستان و فاميل زنگ بزنيد. خلاصه فقط ذهنتان را بي دليل و يا با هر چيز كوچكي مشغول به هرچيزي كنيد غير از آن فكر منفي. قلم و كاغذ به دست گيريد و همگي افكار منفي خود را بنويسيد: نوشتن بار سنگين افكار فكري را سبك كرده و گاه با خواندن نوشته ها ممكن است شما را به خنده يا شگفتي از افكار غيرمنطقي خود وادارد. در عين حال وقتي فكرتان را نوشتيد راحت تر مي توانيد آن را بررسي كنيد و خطاهايش را شناسايي نماييد.
3- دومين راهكار پيشنهادي ما در خصوص مشكلتان استفاده از تكنيك انحراف فكر است، اين تكنيك به اين صورت انجام مي پذيرد كه يك كش دور مچ خود بيندازيد و وقتي چنين فكري به ذهنتان آمد اين كش را گرفته و رها كنيد و سپس يك عدد پيچيده مثل 958354را در ذهن خود مجسم كنيد و هفت تا هفت تا از آن كم كنيد تا به كوچكترين عدد غير قابل تقسيم برسيد. اين تكنيك بخاطر اينست كه مكانيزم ذهن طوري است كه در يك آن نمي تواند به دونقطه توجه كند و وقتي شما توجه جدي خود را به عدد فوق جلب مي كنيد توجه ذهن از آن موضوع قبلي برگرادنه مي شود. و تدريجا مي آموزد كه مديريت افكار را خود بعهده بگيرد و به افكار مزاحم اجازه حضور ندهد.
4- پيشنهاد ديگر ما استفاده از تكنيك تاخير فكر است يعني شما براي آمدن اينگونه فكرها بذهنتان وقتي تعيين كنيد و وقتي اين افكار خواستند به ذهنتان وارد شودند به آنها بگوييد كه بروند و در فلان ساعتي كه به آنها اختصاص داده ايد بيايند و تدريجا با گذشت ايام اين ساعات را محدود تر كنيد. فلسفه ي اين تكنيك بر اينست كه شما سازنده ي افكارتان هستيد و بنابراين ارباب و صاحب اختيار آنها محسوب مي شويد و در واقع آنها نوكر شما هستند و شما صاحب اختيار آنها مي باشيد ولي در وسواس فكري آنها تبديل به ارباب مي شوند و جاي شما را مي گيرند و شما به نوكري آنها در مي آييد و آنها براحتي به شما امر و نهي مي كنند كه اين امري بساير منفي و مشمئز كننده و بدور از عزت و غيرت انساني است! و لذا ما با اين تكنيك مي خواهيم شما را به جايگاه اصلي خويش برگرانيم و دوباره شما را اختيار دار و رييس افكارتان كنيم تا آنها طبق اراده و ميل شما و با اجازه ي شما بيايند و بروند نه اينكه هر وقت دلشان خواست بيايند و هر وقت دلشان خواست بروند. هدف اصلي ما آموزش مديريت افكار تان به شما است. تا با قاطعيت تمام به مديريت آنها بپردازيد و به آنها بگوييد كه ذهن من طويله نيست كه سرتان را بياندازيد پايين و بدون اجازه بياييد و برويد بل ذهن من ستاد فرماندهي است كه همه چيز آن روي نظم و نظام است و حتي پشه هم براي پريدن در آن بايد از من مجوز بگيرد!
5- پيشنهاد ديگر ما در اين خصوص استفاده از تكنيك توقف فكر است يعني وقتي شما قدرت كافي در كنترل و مديريت افكار خود پيدا كرديد مي توانيد براحتي دستور توقف به آنها بدهيد و با ضرب مهر ورود ممنوع بر روي آنها، براي هيشه آنها را از ورود به ذهنتان محروم سازيد.
6- تكنيك ديگر تبديل فكر است يعني وقتي اين افكار به ذهنتان مي آيد به يك قدم قبل از آمدن اين فكر به ذهنتان فكر كنيد به اين معني كه به اين فكر كنيد كه به چه چيزي فكر مي كرديد كه اين فكر به ذهنتان آمد و وقتي آن را پيدا كرديد دو باره به اين فكر كنيد كه چه چيزي اين فكر را بذهنتان آورد و همين طور سلسله وار عمل نماييد و در مورد فكري قبل از فكر ديگر فكر كنيد؛ تا به سرچشمه نهايي برسيد، بزودي خواهيد ديد كه استفاده از اين روش قدرت مديريتي زيادي به شما براي كنترل افكارتان مي دهد.
7- از جمله كارهايي كه شما مي توانيد براي رهايي از وسواستان به آن متوسل شويد مشغول كردن خودتان به كارهاي اجتماعي و ورزش و تفريحات جمعي است، تا آنجا كه مي توانيد از تنهايي بپرهيزيد و خود را به كارهاي مختلف مشغول كنيد تا افكار وسواسي فرصت پيدا نكنند كه به ذهن شما وارد شوند.
8- با كارهاي مختلف به تقويت ارادة خود بپردازيد تا بتوانيد به برخي از كارهايي كه بصورت اجباري انجام مي دهيد يك نه بزرگ بگوييد.
9- و هميشه اين ذكر را با توجه به معني آن بر زبان و قلب خود جاري كنيد كه:«بِسم الله و بِالله، تَوكَلتُ علي الله، اعوذُ بِالله السميعُ العليم مِن الشيطانِ الرجيم.
10- با در پيش گرفتن فعاليت ذهني ديگري موقتا از آن حالت كناره گيري كنيد: شما ميتوانيد به بازي هاي فكري بپردازيد. تلويزيون ببينيد. يك فايل صوتي بشنويد كه مستلزم به كارگيري فكر شماست. تلفن را برداريد و به دوستان و فاميل زنگ بزنيد. خلاصه فقط ذهنتان را بي دليل و يا با هر چيز كوچكي مشغول به هرچيزي كنيد غير از آن فكر منفي.
11- قلم و كاغذ به دست گيريد و همگي افكار منفي خود را بنويسيد: نوشتن بار سنگين افكار فكري را سبك كرده و گاه با خواندن نوشته ها ممكن است شما را به خنده يا شگفتي از افكار غيرمنطقي خود وادارد. در عين حال وقتي فكرتان را نوشتيد راحت تر ميتوانيد آن را بررسي كنيد و خطاهايش را شناسايي نماييد.
12- دست زدن به يك فعاليت: نشخوار فكري يك فكر زايد است و فكر زايد زاييده ي وقت زايد است و وقت زايد زاييده ي بيكاري است، با دست زدن به يك فعاليت كه شما را در حالت برانگيختگي قرار دهد ميتوانيد از حالت نشخوار فكري فاصله بگيريد. ورزش را شروع كنيد يا كارهاي مورد علاقه تان را انجام دهيد.
13-سرزدن به خويشان و دوستان، و به اصطلاح ور رفتن با وسايلي كه علاقه به آنها داريد، همه و همه از فعاليتهايي هستند كه مي تواند از انحراف فكر شما به سوي افكار نشخواري جلو گيري نمايند.
14-و در پايان اينكه؛ همانطور كه عرض كردم اگر اين حالت در شما بسيار قوي است و واقعا با تكنيكهاي ياد شده از پس آن بر نمي آييد ابتدا به يك متخصص اعصاب و روان(روانپزشك) مراجعه نماييد تا وي با تجويز چند قرص ساده به كنترل اضطراب شما بپردازد و بعد از يكي دو هفته كه از مصرف قرصها گذشت و شما اندكي برخود مسلط شديد راهكارهاي گفته شده را پي گيري نماييد تا درمان كامل گردد.
فرموده ايد:« احساس مي كنم كه رابطه ي جنسيم با شوهرم كمه احساس مي كنم....... » در اين خصوص بايد به عرض برسانم كه داشتن سه بار رابطه در هفته نرمال است و به معني كم شدن رغبت جنسي نيست. اما شما با توجه به راهكارهاي مختلف مي توانيد به عمل جنسي تان تنوع بخشيد و كيفيت آن را بالا ببريد يك از اين راهكارها كه در روايات مختلف نيز به آن اشاره شده عشق بازي و مغازله و ملاعبه ي قبل از دخول است راهكار ديگر آشنا شدن زن و مرد با نقاط حساس و لذت برانگيز يكديگر است راهكار ديگر فراگرفتن روشهاي مختلف مقاربت است كه حدود پانصد و اندي روش در اين خصوص وجود دارد كه به عمل جنسي تنوع و تازگي مي بخشد، راه ديگر غني سازي عمل جنسي شناسايي و رفع موانع لذت است مثلا امكان دارد مرد به زود انزالي دچار باشد و يا زن در عمل جنسي به ارگاسم نرسد، گاهي ديدن فيلمهاي مستهجن كه از ماهوارها و يا ساير وسايل ارتباط جمعي، باعث مي شود كه توقع جنسي زن و مرد بطور غيرمنطقي از هم بالا رود و اين موجب مي شود كه احساس رضايت طرفين از عمل جنسي كاهش پيدا كند در حالي كه نمي دانند كه فيلمهايي كه مي بينند فقط فيلم است و واقعيت خارجي ندارد و با هزار جلوه ويژه و آرايش غليظ ساخته شده، لذا زن مي گويد كه شوهر من ناقص است و مرد هم مي گويد كه زن من ناقص است در حالي كه هردو نرمال هستند و آنچه كه اشكال دارد ديدن اين فيلمهاي غير واقعي و آسيب زا است. شما در رابطه با غني سازي عمل جنسي تان مي توانيد با يك سكچوال تراپيست مشورت نماييد اگر در تهران زندگي مي كنيد مي توانيد در اين رابطه با شماره تلفن02122852722 خانم دكتر اماني كه سكچوال تراپ هستند تماس بگيريد.
در مورد سوال پنجم خود به سوالات زير پاسخ داده و براي ما ارسال داريد تا مشكل توسط كارشناسان مركز مورد بررسي قرار گيرد.
1- نام، جنسيت، سن، تجرد و تاهل، تعداد فرزندان در صورت تاهل، تحصيلات، شغل، مذهب، ميزان تقيد به دستورات مذهبي و امور معنوي، قوميت، مليت، محيط زندگي برخي از آمال و آرزوهاي مهم؟
2- اگر بخواهيد تعريفي از مشكل خود بدهيد چگونه آن را تعريف مي كنيد؟
3- توضيح مشكل و ارائه چند مثال عيني از مواردي كه اين مشكل را داشته ايد؟
4- شدت مشكلتان تا چه حدي است يعني:
الف: فراواني آن: رفتار مورد نظر كه شما از آن شكايت داريد فراواني وقوعش در يك بازه ي زماني مشخص چقدر است؟ مثلا در طول يك هفته چند بار اتفاق مي افتد؟
ب- خود شدت مشكل: كه مثلا از پايين ترين حد بروز مشكل كه صفر است تا بالاترين حد آن كه صد است اگر درجه بندي كنيم؛ بنظرتان مشكل شما چه نمره اي از شدت را دارد.
پ- طبق ملاك بالا ميزان شدت مشكل قبلا چقدر بوده؟ آيا شدت آن افزايش و يا كاهش داشته است؟
5- عموميت مشكل:
الف: چه مدتي است كه مشكل ايجاد شده است؟
ب- موقعيت هاي بروز رفتار كدام است و كجاست؟
6- تعيين كننده هاي رفتار يعني محرك رفتار ، پاسخ شما، ونتيجه ي رفتار(SRC ) چه چيزهايي هستند،؟(فردي و اجتماعي)
الف- شرايط و موقعيتها و عوامل شدت بخش رفتار (فردي و اجتماعي)
ب‌- شرايط و موقعيتها و عوامل كاهنده ي رفتار(فردي و اجتماعي)
7- به نظر خودتان ريشه و علت مشكلتان در كجاست؟ دوران كودكي و تربيت خانوادگي، عوامل خارجي مانند برخورد بد بچه ها و يا معلمان در مدرسه و...( لطفا تمام علتهايي كه ممكن است كوچكترين نقشي در بروز مشكل داشته باشد را بيان كنيد)
8- پيش آينده هاي اين رفتار مشكل ساز چه چيز هايي هستند؟( شرايط اجتماعي و شرايط فردي وقوع رفتار؛ هنگام بروز رفتار شرايط اجتماعي و شرايط فردي را رصد كرده و به ما بگوييد)
9- پسآيندهاي وقوع رفتار(بروز اين رفتار چه تاثير مشخص و معيني در شما دارد) (فردي و اجتماعي)
10- به نظر خودتان در باره تغيير اين رفتار چه كاري مي شود انجام داد. و راه حل چيست؟
11-اگر نكته اي باقي مانده كه مي تواند تعيين كننده باشد و دغدغه شما است و من نپرسيده ام توضيح دهيد؟
12-اگر قبل از اين به پزشك و يا روانشناس در مورد مشكل خود مراجعه كرده ايد به ما بگوييد.
موفق باشید.