بالاترین مقام نزد خدا

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي از اينكه پاسخ حضرتعالي با تعويق زياد ارسال شد عذر خواهي مي كنيم.
براي دريافت پاسخ ابتدا مقام شامخ شهيد را از زبان معصومين بيان كرده و در انتهاء نتيجه گيري خواهيم كرد.
قال علىّ بن الحسين عليهما السّلام: للشّهيد سبع خصال من اللَّه: «أوّل قطرة من دمه مغفور له كلّ ذنب، يقع راسه في حجر زوجتيه من الحور العين و تمسحان الغبار عن وجهه و تقولان مرحبا بك و يقول هو مثل ذلك لهما، يكسى من كسوة الجنّة، تبتدره خزنة الجنّة بكلّ ريح طيّبة ايّهم ياخذه معه، ان يرى منزله، يقال لروحه اسرح في الجنّة حيث شئت، ان ينظر في وجه اللَّه و انّها لراحة لكلّ نبىّ و شهيد» ؛حضرت سجاد فرمود: براى شهيد هفت خصلت و امتياز است:
1- اول قطره خونى كه از بدنش جارى شود تمام گناهانش آمرزيده مى‏شود.
2- همسران بهشتى‏اش سرش را به دامن مى‏گيرند و غبار از چهره‏اش پاك مى‏كنند و به او مى‏گويد: آفرين بر تو باد.
3- از لباسهاى بهشتى مى‏پوشد.
4- خزانه داران بهشت در استقبال او با عطرهاى مينوئى و بوهاى خوش با يك ديگر مسابقه مى‏گذارند تا از دست كدام، گلهاى بهشتى را بگيرد.
5- منزل و مكانش را در بهشت مشاهده مى‏كند.
6- به روان پاكش مى‏گويند در هر جاى بهشت كه مى‏خواهى استراحت كن.
7- به چهره عظمت حق تعالى نگاه مى‏كند، چه آن كه نگاه به « وجه الله »، براى پيامبران و شهيدان سبب آرامش و آسايش است».(1)
شهادت نقطه اوج كمال است. پيامبر اكرم (ص) فرمود: فَوْقَ كُلِّ ذِي بِرٍّ بِرٌّ حَتَّى يُقْتَلَ الرَّجُلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَيْسَ فَوْقَهُ بِرّ؛ بالاتر از هر كار خير و نيكي (كه به ذهن مي آيد)، نيكي برتري وجود دارد، ( اين پله هاي نردبان فوقيت ادامه مي يابد) تا مي رسد به آنجايي كه فردي در راه خدا كشته و شهيد مي شود، آن هنگامي كه شهادت امضا و محقق شد، بالاتر از آن، نيكي و مقام و منزلتي وجود ندارد.(2)
امام خمينى رضوان الله تعالي عليه در يكى از سخنرانى‏هاى فرمود: مقام شهيد چقدر مهم است كه همه حُجُب و پرده‏ها برداشته مى‏شود و (شهيد) كمال مطلق را ( با چشم دل خود) مى‏بيند. چون به اختيار، تمام پرده‏هاى مادى را بالا زده است و از پوسته آنها بيرون آمده، مال و جان و زن و فرزند و تمايلات نفسانى و همه چيز خود را در راه خدا داده است و از اين مقامى بالاتر تصور نمى‏شود.(3)
اما دو نكته را بايد ملاحظه كرد:
أ- شهدا داراي مقامات و درجات مختلف و متفاوتي هستند. بنا بر اين نمي توان گفت: هر كسي كه در راه خدا كشته مي شود، در رأس قله كمال قرار گرفته است. معيارهايي همانند ميزان تقوا، تعبد، زهد و ورع، اخلاص، معرفت، درجه ولايتمداري، چگونگي شهادت، از اموري هستند كه بر درجه و مقام شهيد تأثير مي گذارند.
ب- شهادت مقامي است كه هركس به آن نائل آيد متصف به اسم شريف شهيد خداوند تعالي شده و به شهود عالم مي رسد و در اين مقام مي بيند كه همه جا خداوند حاضر و ناظر است.
آن كس كه شهيد است يا در جهاد اصغر به اين درجه رسيده يا در جهاد اكبر؛
انواع جهاد:
1- جهاد في سبيل الله (جهاد اصغر):
اقداماتي كه در خارج از وجود انسان صورت مي گيرد؛ در اين جهاد در راه خدا با دشمنان و اعداء الهي كه خارج از وجود انسان است مجاهده مي كند. لذا جهاد في سبيل الله است.
البته گاهي هم اين جهاد موافق نفس است به اين معنا كه اغراض غير الهي هم در آن دخيل است.
2- جهاد في الله (جهاد اكبر): اقداماتي كه درون وجود انسان صورت مي گيرد بطوري كه هر آنچه را دوست دارد بايد ترك كند و انجام ندهد، نفس خواست ببيند او نبيند خواست بشنود، نشنود خواست برود، نرود و... در جهاد في الله دشمن خارجي نيست، با خود انسان و نفس انساني جهاد مي كند، همانطور كه پيامبر(ص) فرمودند: أَعْدَى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْك‏؛ دشمن‏ترين دشمنانت نفست هست كه در پهلويت قرار دارد.(4) در اين جهاد فقط و فقط خدا و اوامر او مد نظر است نه چيز ديگر.
كشتۀ هر دو ميدان شهيدند، اما به همان نسبت جهاد اكبر و اصغر، مقاماتشان هم متفاوت است؛ آن كس كه در جهاد اكبر كشته شده به مقام موت اختياري رسيده همان كه پيامبر(ص) فرمود: مُوتُوا قَبْلَ أَنْ تَمُوتُوا؛ بميريد قبل از آنكه شما را بميرانند. (5)
اين موت به ظاهر موت است و در واقع حيات محض است، او و باقي بالله و همان شهيد واقعي و شهيدِ معركۀ نفس است. اين موت داراي مراتبي است كه در اين جا مجال پرداختن به آن نيست.
اما در مقايسه، حتما شهيد در معركۀ جهاد اكبر مقامي بالاتر خواهد داشت.
البته كسي كه در هر دو ميدان(جهاد اكبر و اصغر) شهيد شده مقامي منيع و بالاتر از همه، مقام جمعي خواهد داشت.
پي نوشت ها:
1. التهذيب، شيخ طوسي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1365 ش، ج 6، ص 121.
2. شيخ كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1365ش، ج 2، ص 348.
3. حاج شيخ عباس مخبر دزفولى، ارمغان شهيد‏، ناشر جامعه مدرسين‏ - قم، ص 12.
4. ابن فهد حلى، احمد بن محمد، عدة الداعي و نجاح الساعي، دار الكتب الإسلامي، 1407 ق‏، ص 314.
5. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربي‏، بيروت‏، 1403 ق‏، چ 2، ج‏69، ص 59.
پرسشگر گرامی:
ضمن تشکر از ارتباط شما با این مرکز؛ با توجه به کمبودهای متعدد امکانات و کاهش اعتبارات پاسخگویی، مرکز ملی پاسخگویی ناگزیر به تغییر رویکرد و اقدام به تمرکز سامانه پاسخگویی کرده است.
از این رو پاسخ سوالات خود را از سامانه های زیر دریافت نمایید.
سامانه هاي فضای مجازی ( اينترنتي):
انجمن گفتگوی دینی: http://www.askdin.com
کانون گفتگوی قرآنی: http://www.askquran.ir
پاسخگوئی زنده اینترنتی از طریق سایت : http://www.09640.ir
سامانه پیامک(فقط احکام شرعی): به شماره 30009640 یا از طریق سایت http://www.30009640.ir
سامانه تلفني : 096400