سلام.آیا اینکه ملاصدرا زنان را هم ردیف حیوانات شمرده صحت دارد؟
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در ابتدا بايد گفت: فلاسفه در تعريف انسان (اعم از زن و مرد) گفته‌اند: انسان حيوان ناطق است. مراد از حيوانيت همان موجود حساس و داراي حيات و با اراده و اختيار است.
مراد از ناطق اين است كه داراي عقل و خردي است كه مي تواند كليات را درك كند و به معارف گوناگون عقلي دست يابد، بر خلاف ساير حيوانات كه تنها از طريق حواس به درك امور جزئي مي رسند و از امور كلي و عقلي بي نصيب‌اند.
با توجه به اين نكته معلوم مي شود كه آنچه را حكيم صدرالمتألهين با اشاره در اسفار اربعه آورده(1)، از باب تحقير زنان نيست، بلكه به عنوان يك نگاه خاصي به روحيه و عملكرد غالب زنان است. چون زنان به دلايل گوناگون فرهنگي و اجتماعي همواره(به خصوص در كشورهاي مغرب زمين) همتشان گرايش هاي طبيعي است و جنبة دنيوي بر رفتار و انديشه‌شان غالب است.
ايشان بدين نكته اشاره كرده كه زنان به زخارف دنيا (زينت، آرايش، شهوت و مانند آن) شديداً علاقه‌مندند و از پرداختن به امور كلي و عقلاني فاصله مي‌گيرند و بيشتر به امور جزئي مي‌پردازند و در پي لذت، شهوت و امور دنيوي‌اند.
البته اين تحليل بيشتر تحت تأثير اوضاع فرهنگي و اجتماعي حاكم بر جوامع بشري در مورد زنان ارائه شده
ضمن آنكه مطمئنا آن حكيم بزرگ زن را در رديف حيوانات نمي دانند. چون شخصيت هاي بزرگ تاريخ مانند فاطمه زهرا، حضرت مريم و آسيه از همين نوع هستند و اينان كساني هستند كه قرآن آنها را الگوي مردان و زنان قرار داده است، يعني كساني كه مي توانند الگوي زنان مردان قرار گيرند، و از بسياري از مردان برترند.
اگر تفسير آن فيلسوف غير از اين و بر خلاف قرآن باشد، امري باطل است كه با توجه به آيات قرآن، دور ريخته مي شود. تفصيل مسله را در منبع ذيل جويا شويد. (2)
پي‌نوشت‌ها:
1. اسفار، نشر دار الاحياء التراث العربي، بيروت،1410ق، ج 7، ص 136.
2. صادقي، زن در آينيه عرفان، نشر بوستان كتاب، قم 1390 ش، ص123.
موفق باشید.
