دو سوال در باره کسی که رحمت خدا رفته

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
نماز ليله الدفن در شب اولي كه ميت دفن شده خوانده مي شود.(1) هرچند شب اول قبر به معناي دقيق و اصلي همان شب اول مرگ و ورود فرد به عالم برزخ است.
اما در مورد ملاقات با بستگان بايد گفت:
از رواياتي استفاده مي‌شود اموات با هم در ارتباط هستند و يكديگر را نيز مي شناسند.(2) شخصي نقل مي كند كه به امام صادق (ع) عرض كردم: ارواح مومنان كجا هستند؟ حضرت فرمود:«ارواح المومنين في حجرات في الجنته، ياكلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها"ارواح مومنان در منازل بهشت‌‌اند. از طعام‌هاي آن مي‌خورند. از نوشيدني‌هاي آن مي‌نوشند. همديگر را مي‌بينند و زيارت مي‌نمايند». راوي سپس از ارواح كفار پرسيد، حضرت فرمود:
«في النار ياكلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها؛ (3) ارواح كفار در آتش‌اند. از غذاي و نوشيدني آن استفاده مي‌كنند همديگر را مي‌بينند و با هم ملاقات و ديدار دارند» .
در برخي روايات ديگر در خصوص شناختن همديگر در برزخ با عباراتي دقيق تر تصريح شده است؛ در روايتي در مورد وضعيت مومنان و اهل بهشت برزخي مي فرمايد:
« ... هنگامي كه روح تازه اي بر آن ها وارد مي شود، مي گويند: فعلاً او را رها كنيد و كاري به كار او نداشته باشيد, چون از هول عظيمي رهايي يافته است. سپس از او مي پرسند: فلاني چه شد و فلان كس چه شد؟ اگر بگويد: من كه آمدم , او زنده بود, خوشحال مي شوند و خدا را شكر مي كنند و اظهار اميدواري مي نمايند. اگر بگويد: از دنيا رفته و جلوتر از من آمده است ، همه ناراحت و نگران مي شوند و مي گويند سقوط كرد, سقوط كرد.» (4) چون وقتي پيش آنان در بهشت برزخي نيامده، پس در جهنم برزخي رفته است.
بر اساس اين قبيل روايات مي توان گفت اهل برزخ ممكن است آشنايان خود را در آن عالم ملاقات نمايند و امكان شناخت افراد با وضعيت دنيايي وجود دارد .
پي‌نوشت‌ ها:
1. بني هاشمي، سيد محمد حسن، توضيح المسائل مراجع،دفتر انتشارات اسلامي، قم، 1386ش،(بحث مستحبات دفن) ج 1، ص 368.
2. شيخ محمد بن يعقوب كليني، فروع كافي، دارالكتب الاسلاميه، تهران 1388ق، ج3 ، ص230.
3. تاج الدين شعيرى‏، جامع الاخبار، انتشارات رضى‏، قم‏، 1405‏ ق، ص169.
4. بحارالأنوار، همان، ج 6، ص 269.
موفق باشید.