راز سالم ماندن پیکر جناب حجربن عدی چیست؟
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
البته در مورد سالم بودن جسد مطهر حجر بن عدي دليل روشني وجود ندارد ؛ اما به طور كلي در مورد اين مساله بايد گفت به شكل طبيعي، بدن انسان بعد از مرگ در معرض نابودي و متلاشي شدن است؛ اما به يقين، علل و عواملي مي‌تواند مانع تحقق يا به تأخير افتادن اين امر شود؛ چنان‌كه نگهداري بدن در دماي بسيار پايين يا در حالت موميايي يا در نمك و مانند آن، روش‌هاي طبيعي هستند كه تا كنون براي اين امر شناخته شده‌اند.
البته در خصوص پيكر امامان معصوم(ع) بر اساس رواياتي كه در دست است، تقريباً اين امر روشن است كه بدن مطهر اين بزرگواران در مدفن خودشان سالم باقي است؛ چنان‌كه از امام صادق (ع) نقل شده است:
«قال رسول الله (ص): ... ان الله حرّم لحومنا على الأرض فلا يطعم منها شيئاً؛ (1) امام صادق (ع) از جدش رسول خداوند (ص) روايت مي‌كند كه فرمود: خداوند گوشت‌هايمان را بر زمين حرام كرده است. پس چيزي از آن خوراك و طعام زمين نمي‌شود.»
از اين تعابير، استفاده مي‌شود كه ممكن است بر اثر اعمال قدرت خداوند يا در نتيجه انجام برخي عبادات و رفتارهاي ديني اين نتيجه براي انسان حاصل گردد كه بدن وي در قبر سالم بماند. چنان‌كه مشهور است هر كس موفق شود چهل جمعه پشت سر هم غسل جمعه را انجام دهد، بدنش در قبر نخواهد پوسيد.
به هر حال، آنچه مسلم است در اين امر نوعي توجه و احترام ويژه از جانب خداوند به اين بدن اتفاق افتاده است و همه اين راه كارهاي احتمالي، به نوعي انسان را قابل دريافت اين توجه و كرامت الهي مي‌نمايد.
اما اگر خواسته باشيم از نظر عقلي امكان اين امر را مورد توجه قرار دهيم، مي‌شود به نوعي امكان و منطقي بودن آن را معقول و متصور دانست؛ به اين بيان كه:
انسانيت انسان، به روح او است؛ اما بين روح انسان و اين بدن كه در قبر است، ارتباط و پيوندي است و به جهت اين ارتباط و پيوند، بدن مورد توجه روح است و چنين نيست كه بين بدن و روح ارتباطي نباشد. پس قبري كه بدن در آن است، مورد نظر روح است.
در آن زمان كه انسان زنده است، بين روح و بدن ارتباط مخصوصي است؛ يعني روح، تعلق تدبيري به بدن دارد و تدبير و اداره بدن در اختيار روح است؛ به تعبير ديگر، بدن به منزله مركب روح براي تكامل و سير معنوي از خاك تا افلاك است. پس از مرگ، تعلق تدبيري روح به بدن قطع مي‌شود؛ اما تعلق روح و بدن، به صورت كامل منقطع نمي‌گردد.
اگر ارتباط روح با بدن قوي باشد و اين قدرت و اختيار به روح داده شود، مي‌تواند بدن را بعد از مرگ هم به نوعي تدبير كند و از پوسيده شدن آن جلوگيري نمايد؛ به عبارت روشن‌تر، به واسطه قوّت و درجه تقوي و طهارت روح، بدن هم تحت تأثير واقع مي‌شود؛ به طوري كه در اثر شدّت حيات روح، بدن هم در قبر نميپوسد.
البته تجربه تاريخي و شواهد متعدد موجود، امكان و درستي اين امر را به اثبات رسانده و در مورد افراد زيادي از بزرگان و صالحان در تاريخ، چنين حقيقتي بيان شده است، مانند جسد ابن بابويه قمي (شيخ صدوق) كه در سال 1238 ه.ق در زمان فتحعلي شاه بر اثر واقعهاي مكشوف گرديد و بسياري از افراد موثّق سلامت و طهارت جسد را بالعيان مشاهده كردند؛ در حالي كه از زمان رحلت مرحوم صدوق تا زمان كشف جسد مبارك آن جناب، 857 سال ميگذشت. (2)
يا نبش قبر جناب حُّر در زمان شاه اسمعيل صفوي و مشاهده جسد مطهر آن جناب همراه دستمال مبارك حضرت سيدالشهداء كه بر سر آن جناب بسته شده بود. امثال اين وقايع، بسيار است.
اين مسائل، دلالت بر ارتباط عالم برزخ با اين عالم دارد. (3)
اين قبيل موارد مي‌تواند براي نشان دادن مقام معنوي و جايگاه بلند اين افراد به ديگر انسان‌ها و ناشي از اعجاز و اعمال قدرت خاص خداوند باشد؛ چنان‌كه در قرآن در مورد داستان حضرت عزير(ع) آمده است كه غذاي ايشان با گذشت يكصد سال فاسد نگرديد. (4)
در خصوص اين موضوع، مي‌توانيد به كتاب «اجساد جاويدان، علي اكبر مهدي پور، مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق قم» مراجعه نماييد. در اين كتاب، بيش از صد نفر ذكر شده‌اند كه بعد از مدت‌ها كه به عللي قبر آن‌ها نبش شده، افراد موثق مشاهده كرده‌اند كه بدنشان كاملاً سالم باقي مانده است.
پي‌نوشت‌ها:
1. علامه مجلسي، محمد باقر، بحار الأنوار، نشر اسلاميه، تهران، بي‌تا، ج 27، ص 299.
2. درخشان، پرتوى از اصول كافى، سيد محمد حسيني همداني، ج 5، ص 307 و 306.
3. معادشناسي، سيد محمد حسين حسيني طهراني، نشر حكمت، 1407 ق، ج3، ص 194-197.
4. بقره (2)، آيه 259.
موفق باشید.
