نهج البلاغه

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پاسخ پرسش اول:
نهج البلاغه، كتابي است كه يكي از علماي شيعه به نام سيد رضي‌( متولد 359 قمري و متوفاي 406 هـ ق) بر طبق رواياتي كه از حضرت علي(ع) در دسترس داشته، تأليف نموده و چنان‌كه خود سيد رضي در مقدمه نهج البلاغه متذكر شده و همچنين از نام كتاب مشخص است، هدف ايشان از تأليف اين كتاب، جمع‌آوري گزيده‌اي از سخنان فصيح و بليغ حضرت علي(ع) بوده است.
اين كتاب از روز تدوين تا به امروز، پس از قرآن با بيشترين اقبال عالمان شيعى و سنى و حتي غير مسلمان رو به‌ رو شده؛ به گونه‌اى كه بيش از هزاران اثر در شرح، تعليق، اسنادسازى، تبيين بخش‌هايى از محتوا، ترجمه آن و... به رشته تحرير درآمده است.
از امتيازات فوق العاده اين كتاب جامعيت و تنوع عجيب آن است به طوري كه انسان باور نمي كند يك فرد بتواند اين همه گفتار نغز و سخنان شيرين و حساب شده و دقيق در موضوعات كاملا مختلف و بلكه متضاد گردآوري كند و مسلما اين كار از غير امير مومنان (ع) ساخته نيست. (1)
پاسخ پرسش دوم:
با توجه به اين كه محور و مخاطب برخي از خطبه ها برخي از اصحاب امام علي (ع) و شخصيت ها و مسئولين آن وقت بودند، سيد رضي (ره) هم نام آن برخي از خطبه ها يا نامه ها را به نام آنها نام گذاري مي كردند مثلا:
1- خطبه متقين (خطبه همام از ياران ايشان ) (2)
2- خطبه امام براي جعده بن هبيره (3)
پاسخ پرسش سوم:
با توجه به اين كه نهج البلاغه به سه بخش (خطبه ها ، نامه ها و سخنان كوتاه) تقسيم مي شود و گوينده آنها حضرت امام علي(ع) است و خطاب آنها هم عموم مردم و يا مسولين بودند و هستند، به يقين اين كتاب در تمام جوانب و موضوعات (فردي، اجتماعي، اخلاقي، علمي، ديني، مردان، زنان، سياسي و...) اشاره دارد كه شما با مراجعه اجمالي به نهج البلاغه مي توانيد به آنها دسترسي پيدا نمائيد.(4)
پاسخ پرسش چهارم:
ما يك نهج البلاغه داريم كه توسط سيد رضي (ره) جمع آوري شده است و گوينده كلمات گوهر بار آن پيشواي اول شيعيان حضرت امام علي (ع) است و شرح و ترجمه هاي مختلفي از آن نگاشته شده است و چون ترجمه هاي مختلفي از اين كتاب ارزشمند صورت گرفته است به ترجمه هاي آن معروف شده است يعني نهج البلاغه ترجمه آقاي دشتي يا نهج البلاغه ترجمه فيض كاشاني و نهج البلاغه ترجمه شهيدي و...
براي مطالعه بيشتر به نرم افزار دانشنامه علوي كه مشتمل بر شرح و ترجمه و تفاسير كتاب نهج البلاغه است مراجعه نمائيد.
پي نوشت:
1. مكارم شيرازي، پيام امام شرح تازه و جامعي بر نهج البلاغه، ناشر دارلكتب الاسلاميه، 1407ق، چاپ اول، تهران، ج1، ص 39.
2. دشتي محمد، ترجمه نهج البلاغه، ناشر موسسه انتشارات مشهور، چاپ قلم، نوبت نهم، 1380ش، خطبه 193، ص102.
3. همان، خطبه233، ص470.
4. همان، ص11.
موفق باشید.