مگر خداوند نفرموده که از بدانید چقدر شما را دوست دارم از فرط خوشحالی می میرید؟
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پاسخ در چند محور بيان مي شود:
الف_ در باره راحتي هنگام مرگ بايد گفت:
بر اساس منابع ديني، ايمان حقيقي، رعايت تقواي الهي، انجام واجبات، ترك محرمات، دوستي اهل بيت(ع)، ياد مرگ، صلة رحم، نيكي به والدين و وضوي كامل گرفتن مرگ را آسان و عبور از پل صراط را راحت مي كند.
رسول خدا(ص) فرمود: "مرگ را زياد ياد كنيد. هر بنده اي مرگ را زياد ياد كند، خداوند قلبش را زنده مي كند و مرگ را بر او آسان مي نمايد".(1)
از حضرت دربارة آمادگي براي مرگ سؤال شد، فرمود: "انجام واجبات و ترك محرمات و دارا شدن مكارم و فضايل، آمادگي براي مرگ است. كسي كه واجبات را انجام دهد و محرمات را ترك كند و داراي فضايل باشد، باكي از مرگ ندارد".(2)
امام صادق(ع) فرمود: "هر كس دوست دارد خداوند سكرات مرگ را آسان كند، بايد صلة رحم كند و به پدر و مادرش نيكي نمايد".(3)
ب_ در باره رهاي از عذاب شب اول قبر واين چه كساني از اين رنج ممكن است در امان باشند بايد گفت:
در روايات به برخي عوامل جلوگيري كننده از فشار قبر اشاره شده و در مجموع بايد توجه داشت بسياري از ذكر و دعايي براي نجات انسان از مهالك دنيوي و اخروي مفيد (4) باشد مثلا امام باقر(ع) از قول پيامبر(ص) به جابر فرمود: "گفتن« اشهد ان لا اله الاّ الله وحده لاشريك له و اشهد انّ محمداً عبده و رسوله» باعث بالا رفتن اعمال و كارهاي خوب انسان مي شود. عمل را چند برابر مي كند. ميزان عمل خير را مضاعف مي كند.
به واسطة اين دو شهادت از جهنم نجات يافته و به بهشت راه پيدا مي كند. باعث عبور از صراط مي شود. پيامبر فرمود:"زياد صلوات بر من بفرستيد تا به رحمت الهي نائل شويد".(5)
حضرت صادق(ع) فرمود:"هر كه يك روز از آخر ماه رجب را روزه بگيرد، خدا او را از شدت سكرات مرگ و از عذاب قبر ايمن گرداند و هر كه دو روز از آخر رجب روزه بگيرد، از صراط به آساني بگذرد".(6)
1ـ اتمام ركوع؛ امام باقر(ع) مي‌فرمايد: "كسي كه ركوعش را تمام و كمال به جا آورد، وحشت عذاب قبر او را نمي‌گيرد".(7)
2ـ چهار بار به حج رفتن؛ امام صادق(ع) مي‌فرمايد:"كسي كه چهار حج به جا آورد، هيچ گاه او را فشار قبر نمي‌گيرد".(8)
3ـ زيارت امام حسين(ع)؛ در روايت است كه يكي از پاداش هايي كه خداوند به زاير قبر امام حسين(ع) مي‌دهد آن است كه از عذاب و فشار قبر او را نجات مي‌دهد.(9)
ج_ سكرات مرگ منافات با رحمانيت خدا ندارد، بلكه نتيجه اعمال اوست. لذا افراد مومن وصالح دچار اين گونه امور نخواهد شد از اين رو حضرت صادق(ع) فرمود: "مرگ براي مؤمن همانند خوشبوترين چيزي است كه با بوييدن آن مؤمن از تمام درد و رنج ها رها مي شود".(10) امام علي(ع) فرمود: "بهترين تحفه و سوغات براي مؤمن مرگ است".(11) طبق اين گونه روايات مسله تلخي هاي مرگ نتيجه اعمال بد انسان ها است و با رحمت الهي تعارض ندارد زيرا سراى آخرت - كه اولين مرتبه آن ، عالم برزخ است - منشأ تجسم اعمال آدمى است. در آن جهان هر كس با سرمايه اعتقاد و عمل و كردار دنيايى خويش زيست مىكند. اعتقادات و اعمال پا ك و درست، حقايقى نورانى هستند كه به صورت نعمت و لذت نمايان مي شوند. در مقابل پندارهاي ناپسند و اعمال نادرست و گناهان، حقايقى ظلمانى هستند كه به صورت عذابها و فشارهاى دوزخى نمايان مي گردند.
همين كه آدمي از اين جهان رخت بربست، با همان سرمايهاى كه اندوخته، زندگى خواهد كرد و در دوزخ گناهان يا نعمت حسنات قرارخواهد گرفت.
از طرف ديگر عذاب قبر (عالم برزخ) براى برخى از مومنان كه مبتلا به برخي گناهان شده اند، نعمت است؛ زيرا در عالم برزخ، متناسب با كميت و كيفيت گناه درعذابند و هرگاه از آن گناه پاك شدند، در عالم قيامت با پاكي وارد بهشت مي گردند.
آن گونه كه از برخي احاديث استفاده مي‌شود، فشار قبر براي برخي كيفر اعمال محسوب مي‌شود و براي برخي، ملايم تر و به منزله كفاره گناهان و جبران كوتاهي‌ها است. امام صادق (ع) از پيامبر اكرم نقل فرمود: فشار قبر براي مؤمن، كفاره نعمت‌هايي است كه ضايع كرده است.(12)
پي نوشت ها:
1. محمد محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، نشر دار الحديث قم 1378 ش، ماده موت، حديث شمارة 19154.
2. همان، شماره 19209.
3. همان، شماره 19237.
4. ر ك: مجلسي، بحارالانوار، نشر دار ال احيا التراث العربي بيروت، 1403 ق، ج99، ص20.
5. همان، ج101، ص18.
6. محمد محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ماده موت، حديث شمارةشماره 19209.
7. همان، شماره 19237..
8. كليني، كافي، نشر دار الكتب الاسلاميه تهران . 1380 ق، ج 8، ص 18.
9. شيخ عباس قمي، مفاتيح الجنان، نشر دفتر فرهنگ اسلامي تهران 1370 ش، ص252.
10. محمد محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ماده موت، حديث شمارة 19109.
11. همان، شمارة 19124.
12. بحارالانوار، ج6 ، ص 221، ح 16.
موفق باشید.
