با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
قرآن كريم كه از طرف خداوند بر پيامبر اكرم(ص) نازل شده است، تمامش كلام و سخن خداوند متعال است و اينكه در بعضي آيات قرآن مثل سوره حمد از «اياك نعبد و اياك نستعين» تا آخر مي بينيم بندگان خداوند را خطاب قرار داده و با او حرف مي زنند، اينها را نيز خداوند فرموده و به ما ياد داده تا اينچنين با او سخن بگوييم. خود همينكه در بعضي آيات ما بندگان خداوند را خطاب قرار مي دهيم، يك نكته بلاغي است كه در علم بلاغت به آن التفات مي گويند و گوينده در بعضي جاها براي زيبايي و رسايي بيشتر كلامش، يا براي اهداف ديگر، اين شيوه را به كار مي برد كه از غيبت به خطاب يا برعكس سخنش را بيان كند. پس غير از سه آيه آخر سوره حمد كه بندگان خداوند را خطاب مي كنند و با او حرف مي زنند، در آياتي از سوره هاي ديگر قرآن نيز چنين خطاباتي وجود دارد از جمله آياتي كه با لفظ «ربنا» آغاز مي شود كه از خداوند حاجت و امري را درخواست مي كنيم. مثل «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ»(1)؛ بار پروردگارا، دلهاى ما را به باطل ميل مده پس از آنكه به حق هدايت فرمودى و به ما از لطف خود رحمتى عطا فرما، كه تويى بسيار بخشنده.
يا آياتي كه در آنها خداوند را با ضمير «انت» خطاب قرار مي دهيم كه در قرآن فراوان است مثل: «وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمينَ»(2)، «وَ أَنْتَ خَيْرُ الْفاتِحينَ»(3)، «أَنْتَ وَلِيُّنا فَاغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا وَ أَنْتَ خَيْرُ الْغافِرينَ»(4) و...
پي نوشت ها:
1. آل عمران(39آيه8.
2. اعراف(7)آيه151.
3. همان، آيه89.
4. همان، آيه155.
موفق باشید.