با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اين اشكال نتيجه عدم درك دقيق حقيقت واجب الوجود است؛ ما معتقديم كه خداوند در مرتبه اعلاي وجود قرار دارد يعني تمام كمالات وجودي را دارا است؛ مراد از اين تعبير اين مي باشد كه هر چه مخلوقات و ممكنات از كمالات وجود دارند ٰ واجب الوجود آن را به نحو اعلي و اتم دارا مي باشد.
برخي تصور كرده اند طبق اين قاعده بايد خداي متعال كه خالق تمام موجودات و كمالات آنها مي باشد بايد همان وجود و كمالات آنها را هم داشته باشد بنابراين خدا بايد جسميت و ماديت اجسام و ماديات را داشته باشد. در پاسخ اين اشتباه و اشكال توجه به اين بيان از شهيد مطهري و علامه طباطبائي رحمهما الله خالي از فايده نخواهد بود.
اينكه «معطي شي ء فاقد شي ء نمي تواند باشد» براي بعضي مايه ي اشتباه مي شود. فكر مي كنند كه مقصود اين است كه هر علتي به هر معلولي هر چيزي مي دهد بايد خودش همان را داشته باشد. آيا خدا كه جسم را خلق كرده، خودش بايد داراي جسميت باشد؟ ! مقصود اين نيست؛ مقصود اين است كه معطي يك كمال فاقد آن كمال نيست، بلكه واجد آن كمال در مرتبه ي اعلي است؛ يعني آن كمالي را كه در مرتبه ي پايين تر مي دهد خودش آن را در مرتبه ي بالاتر دارد.(1)
در مثالي عرفي مي توان گفت اگر فردي داراي پول خورد يا اسكناس هاي كم ارزش نباشد، به اين معنا نيست كه نتواند ديگران را بهره مند از اين قبيل پول ها نمايد. زيرا او داراي مرتبه عالي دارايي يعني اسكناس درشت و چك و مانند آن است.
جسماني بودن مرتبه نازله وجودي است كه ما داراي آن هستيم. اما خداوند همين وجود را در مرتبه بالاتر و بدون نقص دارد و درنتيجه مي تواند از همان مرتبه عالي وجودي ما را برخوردار از اين مراتب نازله نمايد.
پي نوشت:
1. مرتضي مطهري، مجموعه آثار، نشر صدرا، تهران 1374 ش، ج 11، ص 609.
موفق باشید.
