ترغیب برای نماز

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي! از اين كه دلسوز همسر خود بوده و در صدد ارشاد ايشان هستيد، شايستۀ تقديريد.
ما معتقديم كه اغلب افراد، دين باورند و مشكل آنان بيشتر از ناحيه غفلت است. اين افراد مشكل ايماني ندارند، ولي متاسفانه در جامعه و فرهنگ ما عوامل غفلت فراوان است، مانند برنامه هايي كه تا نيمه شب ادامه دارد و باعث مي شود شخص نماز صبح مثلا خواب بماند و يا توجه روزافزون به لذت طلبي هاي افراطي و گرايش به دنيا است كه زمينه اصلي غفلت انسان از حركت به سوي كمال و خداي متعال را فراهم كرده است. در اين راستا بايد توجه كرد كه محبت افسار گسيخته به دنيا و علاقه ي قلبي به تمايلات نفساني، قوي ترين عاملي است كه انسان را دچار غفلت نموده و نيز ريشه ي بسياري از خطاها و گناهان مي شود.
اما معمولا مشكل كساني كه نسبت به نماز بي توجه هستند بيشتر در ارتباط با ضعف شناخت و ايمان است. اگر كسي بداند كه آفريده خدا است و تمام نيازمندي او در ارتباط با خداوند تامين مي شود، رشد و شكوفايي او در زندگي وابسته به خدا است و هدف زندگي انسان نزديك شدن به خداوند است، دين راه رسيدن به قرب الهي است و نماز از ميان اعمال ديني مهمترين عمل قربي به حساب مي آيد، اگر آدمي بداند كه بدون نماز و ارتباط با خداوند زندگي اش در دنيا و آخرت با چالش روبرو است و سامان نمي يابد، ضرورت پيوند عبادي با خداوند را احساس خواهد كرد و ديگر با تنبلي و سستي در نماز روبرو نخواهد بود. بنابراين راهكار اصلي اين است كه مطالعه كنند و آگاهي خود را نسبت به دين و عبادت و نماز افزايش دهند.
اما اگر كسي آگاهي دارد و باز در نماز سستي مي كند بايد بداند كه اين موضوع نشانگر بروز مشكل و موانع در زواياي وجودي انسان است كه بايد به صورت اساسي برطرف شود.
بعضي از اين مشكلات و عوامل مهم سبك شمردن نماز عبارتند از:
1 ـ نداشتن انگيزه قوى براى خواندن نماز.
2 ـ عادت نداشتن به نماز از دوران كودكى.
3 ـ نشناختن نماز و اهميت و اسرار نهفته در آن.
4 ـ ترجيح دادن تفريح و سرگرمى.
5 ـ داشتن سؤال و ابهام نسبت به بعضى از مسائل اعتقادى مانند خدا، معاد و...
6- حب نفس و دوست داشتن بيش از حد خود.
7- جاي گيري حب دنيا و زرق و برق آن در دل آدمي.
8- استفاده از غذاي حرام و ناپاك.
9- تكرار گناه به حدي كه دل سياه گردد و شوق عبادت گرفته شود كه ايشان با تفحص در نفس خود بايد علت را پيدا كرده و مداوا نمايند.
10- نشناختن نياز انسان به نماز و نقشي كه نماز در تكامل و سعادت انسان دارد.
11- عدم شناخت و توجه كافي نسبت به معبود; يعني , همو كه در نماز با او سخن مي گوييم.
12- اشتغال ذهن و فكر و انديشه و تعلق قلب به دنيا و مسائل مادي.
- توجه به راهكار هاي زير راهگشاست:
1- شما دقيقا بايد راه هاي نفوذ و تاثيرگذاري بر همسر خود را بشناسيد و متناسب با آن برنامه ريزي كنيد و بدون داشتن چنين دركي چه بسا بسياري از زحمات شما بي نتيجه يا كم ثمر خواهد بود. بنابراين حال كه مي گوييد همسرتان قول خواندن نماز داده است، بايد با زباني بسيار منطقي و مستدل او را قانع سازيد و از نصيحت، موعظه و يا توبيخ بايد به كلي پرهيز كنيد كه اثر عكس دارد.
اگر احساس مي كنيد با محبت بيشتر مي توانيد او را به سوي خدا بكشانيد بايد از همين طريق وارد شويد و اگر راههاي ديگري بر او موثر است تا جايي كه با احكام شرع انطباق دارد از آن راهها استفاده كنيد.
2- بنشينيد و در فضايي كاملاً صميمي به او بگوييد: هدف اصلي از خلقت انسان بندگي است و نماز بهترين شيوه اظهار بندگي است. آنچه زيبايي و حُسن و خير است، در نماز است. نماز سفره‌اي است گسترده كه خداوند آن را در پنج نوبت در شبانه روز براي بندگانش باز مي‌كند. بر سر اين سفره انواع و اقسام غذاهاي لذيذ وجود دارد. هر كس مطابق ذوق و سليقه و به اندازه توان و مرتبه وجودي و استعداد خود از آن بهره‌مند مي‌شود. نماز عبادتي جامع است كه مي‌تواند تمام وجود انسان (از جهات بدني و ظاهري گرفته تا جهات ذهني و قلبي و باطني) را در خدمت بندگي و پرستش قرار دهد. نيت خوب داشتن به تنهايي نمي‌تواند انسان را از انجام عبادت و نماز بي‌نياز كند.
شكل نماز هم قشنگ است، هم معارف بلند اسلامي در آن وجود دارد، هم تسبيح و تقديس لفظي است و هم تقديس عملي مي‌باشد. ركوع و سجود و تسبيح و تحميد و دعا و تكبير و سلام و خلاصه همۀ زيبايي‌ها در نماز است. با اين همه اگر نماز به طور صحيح و كامل با حفظ شرايط و آداب خوانده شود، جلوي بسياري از مفاسد اجتماعي را مي‌گيرد:«إنّ الصلاة تنهي عن الفحشاء والمنكر و لذكرالله اكبر.»(1)
3- براي ترغيب و تشويق همسرتان به نماز مي توانيد به امور زير متوسل شويد:
الف) در ابتدا از روش القاء غير مستقيم و تبليغ رفتاري استفاده كنيد و نسبت به انجام فرايض ديني حساس باشيد و در وقت ديدار يكديگر مراعات كنيد.
ب) كتاب و مجلاتي را خودتان يا از طريق ديگران تهيه كرده با ظرافت خاصي در معرض ديد ايشان قرار دهيد يا اگر مصلحت ديديد پيشنهاد مطالعۀ آن را به ايشان بدهيد و يا به عنوان هديه كه در دوران نامزدي مرسوم است، از اين كتاب ها و جزوات استفاده كنيد.
ج) از افرادي كه داراي نفوذ كلمه و سرمايۀ كافي در اين زمينه مي باشند، همانند دوستان نزديك ايشان استفاده كنيد. سوال هايي را به طور طبيعي مطرح سازيد و محور صحبت را به آن سو بكشانيد به طوري كه ناخود آگاه در اين طريق قرار بگيرند. و اصولاً طرح سوال در اين زمينه چه از طرف خودتان و چه از طرف ديگران، مي تواند ذهن طرف را جلب نمايد. مي توانيد از او بپرسيد كه چرا در ابتداي خواستگاري به گونۀ ديگري وانمود مي كرد و اگر دليل را دوست داشتن شما عنوان كرد، از همين حربه براي خواندن نماز استفاده كنيد.
د) از خداي سبحان نيز استمداد كنيد و مأيوس نباشيد. حالات انسان متفاوت است. بسيار شده كه ما نسبت به كسي مأيوس مي شويم. ولي برخلاف تصور ما، شرايطي فراهم مي شود و طرف متحول مي گردد. تجربه و تاريخ شواهد زيادي را نشان مي دهد كه به طور غير مترقبه كسي دگرگون گشته و سرنوشت ديگري پيدا كرده است.
ه) صفات پسنديده و نقاط مثبتي كه در ايشان هست را مد نظر قرار دهيد و همواره ايشان را به خاطر آن ويژگي هاي مثبت مورد احترام و تكريم قرار دهيد. با توجه به ويژگي هاي خوبي كه همسرتان دارد، اگر عجله نكنيد و با ظرافت گام برداريد، به ياري خداي متعال، همين رفتار و اخلاق خوب ايشان را نجات خواهد داد.
- حاصل سخن اينكه:
1. عمل هر انساني محصول يك سلسله عوامل تربيتي، فرهنگي، تحصيلي، وراثتي، ديني و اعتقادي است. درباره همسرتان خوب است زياد از خود حساسيت نشان ندهيد؛ براي ترغيب و تشويق به انجام فرائض ديني، ابتدا بايد زيربناهاي فكري افراد را مورد بررسي قرار داده و در اصلاح آن كوشيد. ديدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستي، انسان، معاد و... اموري است كه نتيجه مستقيم بر ايمان فرد و تقيّد وي در انجام اعمال مذهبي دارد. تقويت و اصلاح اين مباني تأثير زيادي بر ايمان انسان مي گذارد.
2. رفتار شما با وى بايد به گونه‏اى باشد كه تحت تأثير اخلاق، عواطف و نحوه برخوردتان قرار گيرد تا جايي كه به افكار و انديشه‏هاي شما - به عنوان يك فرد نماز خوان علاقه‏مند شود و با نفوذ در قلب و دل او بتوانيد تغييري در فكر وانديشه وي ايجاد كنيد؛ بنابراين ابتدا با عمل خود او را تشويق به نماز اول وقت و اعمال عبادي كنيد يعني خودتان نمازتان را سر وقت بخوانيد و ساير احكام واجب را به همين صورت انجام دهيد و با عمل به دستورات الهي او را دعوت به كارهاي خوب و انجام وظايف شرعي كنيد.
پي نوشت:
1. عنكبوت(29) آيه 45.
موفق باشید.