با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اصل عمامه و عبا - منهاي تغييراتي مانند رنگ- از زمان پيامبر اكرم(ص) و امامان معصوم(ص) رايج بوده است. آن بزرگواران، از لباس عمامه و عبا استفاده مي نمودند. در روايات نيز به اين نوع لباس سفارش شده است. از احاديث موجود در كتب روايي شيعه و سنّي استفاده ميشود كه پوشيدن عمامه و عبا در آن زمان مرسوم بوده است؛ از آن جمله:
امام علي(ع) فرمود: «رسول خدا(ص) در روز عيد غدير، عمامهاي بر سرم گذاشت و گوشه آن را پشت سرم آويزان كرد؛ آن گاه فرمود: «خداي متعال در جنگ بدر و حنين مرا با فرشتگاني كمك كرد كه با چنين عمامه هايي معمّم بودند.»(1)
در زمان قديم عمامه، عبا و قبا، مختص گروه خاصى از مؤمنان نبود. بلكه افراد مختلف يا صالح و متدين اين لباس را مىپوشيدند. بعدها به تدريج تنها علماى دينى در اين لباس ماندند و اين لباس به عنوان علامت و نشانه علماى اسلام به حساب آمد و نشانه جايگاه شغلي و شخصيتي آنان محسوب مي شد.
امروزه يكى از شرايط اين لباس، كسب علوم اسلامى و تبليغ دين است. در حقيقت بايد به عنوان يك لباس كار و اعلام آمادگى براى پاسخگويى به پرسشها و معارف دينى، به آن نگاه شود. نه يك امتياز اجتماعى .
جايگاه صنفى برخي از اقشار جامعه اقتضا مىكند كه از ساير اقشار مردم باز شناخته شوند؛ و داراى يك نوع لباس مشخص باشند مانند نيروهاى نظامى و انتظامى و... درباره روحانيان نيز چنين است. بر اساس روايات متعدد «العلماء ورثه الانبياء»(2) «و اما الحوادث الواقعه فارجعوا الى رواه احاديثنا فانهم حجتى عليكم و... »(3)روحانيان، امانت داران ائمه اطهار(ع) و مرجع روحى و معنوى و اجتماعى و... مردم مىباشند؛ از اين رو نيازمند لباسى مشخص مىباشند تا بدين وسيله در جامعه مشخص شوند و مراجعه به آنها در مواقع نياز آسانتر باشد.
پوشيدن اين لباس، هر چند شأن و منزلتى نسبت به ساير اقشار مردم براى روحانيان ايجاد نمىكند، ولى موجب تعظيم شعائر الهى مىگردد كه مورد اهتمام قرآن است. وجود شخصيت هاى وارسته جامعه كه به عنوان سمبل و مظهر علم و تقوا و وارستگى و ارزشهاىاسلامى و ملبس به لباس رسول اكرم(ص) و ائمه معصومين(ع) باشند، از شعائر الهى مىباشد. نيز در حفظ و گسترش ارزشهاى الهى و اسلامى در جامعه و تقويت هويت مذهبى در مقابل تهاجم ارزشهاى بيگانه، بسيار مؤثر است.
خصوصا در جامعه ما كه متأسفانه تحت تأثير تهاجم فرهنگي غرب، حتي لباس سنتي و بومي خويش را حفظ نكرده است. بنابراين وجود قشر خاصي در جامعه با لباس مذهبي و سنتي، نماد پايداري در مقابل هجوم فرهنگ و ارزش هاي غربي است و مايه فخر و مباهات محسوب مي گردد.
پي‌نوشت:
1. سيد مرتضى فيروز آبادى فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ناشراسلاميه، مكان چاپ تهران، سال چاپ1392 ق، نوبت چاپ دوم، ج1، ص 387.
2. شيخ صدوق، أمالي الصدوق، ناشر اعلمى، مكان چاپ بيروت، سال چاپ 1400 ق، نوبت چاپ پنجم، ص60.
3. محمد بن الحسن الحر العاملي، وسائل الشيعه، مؤسسه آل البيت، قم، سنه النشر/1409 ه.ق، ج 27، ص 140.
موفق باشید.
