ازدواج

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در قرآن كريم آيه اي وجود دارد كه امر به ازدواج مي كند و خطاب آن به همه انسان ها از جمله پدر و مادران است كه فرزندانشان را ازدواج دهند. خداوند مي فرمايد:
«وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‏ مِنْكُمْ وَ الصَّالِحينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ»(1)؛ مردان و زنان بى همسر را همسر دهيد و همچنين غلامان و كنيزان صالح و درستكارتان را، اگر فقير و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بى نياز مى‏سازد، خداوند واسع و آگاه است.
تعبير" انكحوا" (آنها را همسر دهيد) با اينكه ازدواج يك امر اختيارى و بسته به ميل طرفين است، مفهومش اين است كه مقدمات ازدواج آنها را فراهم سازيد، از طريق كمكهاى مالى در صورت نياز، پيدا كردن همسر مناسب، تشويق به مساله ازدواج، و بالآخره پا در ميانى براى حل مشكلاتى كه معمولا در اين موارد بدون وساطت ديگران انجام پذير نيست، خلاصه مفهوم آيه به قدرى وسيع است كه هر گونه قدمى و سخنى و درمى در اين راه را شامل مى‏شود. بدون شك اصل تعاون اسلامى ايجاب مى‏كند كه مسلمانان در همه زمينه‏ها به يكديگر كمك كنند، ولى تصريح به اين امر در مورد ازدواج دليل بر اهميت ويژه آن است.(2)
همچنين در روايات متعددى مسلمانان تشويق به همكارى در امر ازدواج مجردان و هر گونه كمك ممكن به اين امر شده‏اند مخصوصا اسلام در مورد فرزندان مسئوليت سنگينى بر دوش پدر و مادر ها افكنده، و آنها را كه در اين مسئله حياتى بى تفاوت هستند شريك جرم انحراف فرزندانشان شمرده است. چنان كه در حديثى از پيامبر اكرم(ص) مى‏خوانيم:
«من ادرك له ولد و عنده ما يزوجه فلم يزوجه، فاحدث فالاثم بينهما»(3)؛ كسى كه فرزندش به حد رشد رسد و امكانات تزويج او را داشته باشد و اقدام نكند، و در نتيجه فرزند مرتكب گناهى شود، اين گناه بر هر دو نوشته مى‏شود.
در روايات ديگر كه درباره اهميت به ازدواج درآوردن ديگران آمده است، هر چند در مورد خصوص پدر و مادر نيامده، ولي خطاب آنها عمومي است و شامل پدران و مادران كه فرزند مجرد دارند نيز مي شود. حضرت علي (ع) مي فرمايند:
«أَفْضَلُ الشَّفَاعَاتِ أَنْ تَشْفَعَ بَيْنَ اثْنَيْنِ فِي نِكَاحٍ حَتَّى يَجْمَعَ اللَّهُ بَيْنَهُمَا»(4)؛ بهترين شفاعت آن است كه ميان دو نفر براى امر ازدواج ميانجيگرى كنى، تا اين امر به سامان برسد.
در حديث ديگرى از امام كاظم موسى بن جعفر (ع) مى‏خوانيم:
«ثَلَاثَةٌ يَسْتَظِلُّونَ بِظِلِّ عَرْشِ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ رَجُلٌ زَوَّجَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ أَوْ أَخْدَمَهُ أَوْ كَتَمَ لَهُ سِرّاً»(5)؛ سه طايفه‏اند كه در روز قيامت در سايه عرش خدا قرار دارند، روزى كه سايه‏اى جز سايه او نيست: كسى كه وسائل تزويج برادر مسلمانش را فراهم سازد، و كسى كه به هنگام نياز به خدمت، خدمت كننده‏اى براى او فراهم كند و كسى كه اسرار برادر مسلمانش را پنهان دارد.
در حديث ديگري از پيامبر اكرم(ص) مى‏خوانيم: «وَ مَنْ عَمِلَ فِي تَزْوِيجٍ بَيْنَ مُؤْمِنَيْنِ حَتَّى يَجْمَعَ بَيْنَهُمَا زَوَّجَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَلْفَ امْرَأَةٍ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ كُلُّ امْرَأَةٍ فِي قَصْرٍ مِنْ دُرٍّ وَ يَاقُوتٍ وَ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ خَطَاهَا أَوْ بِكُلِّ كَلِمَةٍ تَكَلَّمَ بِهَا فِي ذَلِكَ عَمَلُ سَنَةٍ قِيَامٍ لَيْلُهَا وَ صِيَامٍ نَهَارُهَا...»(6)؛ كسي كه در امر ازدواج بين مومنين كاري انجام دهد تا بين آنها جمع كند خداوند هزار زن از حور العين را به ازدواج او در مي آورد كه هر زني در قصري از در و ياقوت است و هر گامى انسان در اين راه بر دارد و هر كلمه‏اى بگويد، ثواب يك سال عبادت در نامه عمل او مى‏نويسند.
پي نوشت ها:
1. نور(24)آيه32.
2. مكارم شيرازي، تفسير نمونه، انتشارات اسلاميه، ج‏14، ص 457.
3. طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات ناصر خسرو، ج‏7، ص220.
4. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه، انتشارات آل البيت، ج20، ص45.
5و6. همان، ص46.
موفق باشید.