با عرض سلام و خسته نباشید.من دختری 3 ساله دارم که امروز در و چند بار دیگر دیدم که دخترم شلوارش را در می آورد و لخت در زیر ملافه دراز می کشد و مثلا خاله بازی می کند با اینکه خودمان در تمام زمانها مواظب او بوده ایم تا خدای ناکرده شاهد چیزی نباشدو گاهی وسیله ای را بر می دارد و با واژن خود بازی می کند و نمی دانم چه کنم؟
2- گاهی که او را دعوا می کنم به گوشه ای می رود و خیلی یواش مرا ناسزا میگوید اما به پدرش مستقیما می گویدو گاهی ما را به نشانه اعتراض میزندنمی دانم چه واکنشی داشته باشم؟
3-به آرایش کردن و این کارهاهم علاقه زیادی دارد اما من اورا در خانه محروم نکرده و اجازه دادم با وسایل آرایشی من بازی کند و خودش را آرایش کند اما چگونه به او شناخت کافی را بدهم نمی دانم؟
4-چه طوری اونو با دین آشنا کنم اون فقط وقتایی که تحت تاثیر قرار می گیره کارای بد نمی کنه؟
با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
توجه داشته باشيد كه كنجكاوي كودكان جزء رشد طبيعي آنان محسوب ميشود و تا حدودي طبيعي است، چون اين طبيعت آنهاست كه كنجكاوي به خرج دهند و اطرافشان را آزمايش كنند و بفهمند كه تا كجا مي توانند پيشروي كنند. كودك با كنجكاوي دنياي پيرامون خود را بهتر ميشناسد و از همه چيز اطلاعات كسب ميكند. البته چون بچهها حد و مرز خود را نمي شناسند و از مشكلات احتمالي آگاهي ندارند و نميتوانند بعضي چيزها را پيشاپيش پيش بيني نمايند و از وقوع آنها جلوگيري به عمل آورند، ممكن است كنجكاوي بيش از حد و كنترل نشده آنها، كار دست شان دهد و حادثه بدي را براي آنها رقم بزند و يا باعث انحراف و آشنايي كودكان با مطالب و موضوعاتي شود كه فراتر از سن آنها است كه دانستن آن موضوعات فعلاً به صلاح آنها نبوده و ممكن است به ضرر آنها تمام شود. به هر حال، اين وظيفه والدين است كه محدوديتها و خط قرمزها را بدون اين كه باعث حساسيت افراطي كودكان شوند براي آنها مشخص كنند و به بياني ساده و قابل فهم براي آنان توضيح دهند و حس كنجكاوي آنها را به شيوه صحيح و منطقي مديريت كنند.
كودكان به مقتضاي رشدشان به تدريج با يك يك اعضاي بدنشان از جمله دستگاه تناسلي آشنا ميشوند و به صورت كاملاً طبيعي سؤالاتي درباره عملكرد و خاصيت اين بخش از بدنشان در ذهن شان نقش ميبندد. البته همان طور كه گفتيم چون كودكان از عواقب كار و آسيبهاي احتمالي اطلاعي ندارند، كنجكاوي كودكانه آنها گاهي منجر به انحراف و لغزش آنها ميگردد به همين خاطر، ما به والدين كودك اكيداً توصيه ميكنيم كه در محيط خانه، زمينه را طوري فراهم كنند كه كودك با آرامش خاطر بتواند همه سؤالات و دغدغههاي فكري خود را با والدينش در ميان بگذارد و سؤالات خود را به راحتي مطرح كند و پاسخ سؤالات خود را دريافت نمايد. والدين وظيفه دارند اطلاعات مورد نياز كودكان را در زمينههاي مختلف آن هم با زباني ساده و قابل فهم به كودكان شان بدهند و در يك كلمه كنجكاوي آنها را به بهترين وجه مديريت كند و جلوي كنجكاوي غير معقول آنها را بگيرند.
نكته ديگري كه توجه آن ضروري است اين است كه بدانيد برخي از كودكان ممكن است ناخواسته در روابط خانوادگي با مسائل جنسي بزرگسالان آشنا شوند و يا تحت تأثير فيلمهاي نامناسب و غير اخلاقي كه ديدهاند و يا اطلاعاتي كه از روابط زناشويي پدر و مادر كسب كردهاند، اطلاعات زودهنگامي درباره مسائل جنسي پيدا كرده باشند و بخواهند به تقليد از بزرگترها و يا هنر پيشهي آن گونه فيلمها، برخي حركات جنسي را در بازيهاي كودكانه انجام دهند به همين منظر، علاوه بر محيط خانه بايد در جاهاي ديگر هم كاملاً مراقب باشيد و هرگز در ميهمانيها و مراسمات كودكتان را با كودكان ديگر تنها رها نكنيد بلكه، دورا دور آنها را كنترل كنيد و هر از گاهي در كنار آنها حضور پيدا كنيد تا آنها دست از پا خطا نكنند.
اين مسئله را نيز ميتوانيد بارها به فرزندتان گوشزد نماييد كه دستگاه تناسلي او حساس، آسيب پذير و پر از ميكروب است به همين خاطر، وي نبايد آن را دستكاري كند و اجازه دستكاري آن را به ديگران دهد. به او بگوييد: «به غير از پدر و مادر و دكتر كسي ديگري حق ندارد آلت تناسلي او را ببيند و يا آن را لمس كند بنابراين اگر كسي اينچنين تقاضايي از او داشت، فوراً به شما اطلاع دهد.»
يادتان باشد كه كودكان حرفهاي زشت، فحش و ناسزا را ابتدا در ميط خانه ميآموزند بنابراين، لازم است شما و همسرتان در روابط خويش و در ارتباط با كودكتان هرگز از اين الفاظ استفاده نكنيد و اگر كودكتان به صورت اتفاقي اين گونه حرفهاي زشت را به زبان جاري كرد، سعي كنيد هيچ واكنش و عكسالعملي انجام ندهيد بلكه، با بي توجهي از كنار آن بگذريد. وقتي كودك كمترين واكنشي را نميبيند انگيزهاي براي تكرار آن نخواهد داشت.
سعي كنيد در مواقعي كه احتياج به تنبيه كودك داريد به جاي تنبيه بدني از روشهاي جايگزين آن استفاده كنيد. روشهايي مانند: فرستادن كودك به اتاقش، بي اعتنايي به كودك(قهر كردن با كودك)، ناديده گرفتن (بي توجهي)، تغيير محيط، تذكرِ تلويحي، عتاب(تهديد)، حذف پاداشها و امتيازها(جريمه) و... تنبيه بدني كودك را پرخاشگر ميكند و به او ياد ميدهد كه وي نيز ديگران را بزند.
نكته ديگر آن است كه فرزند بيش از آن كه بشنود، ميبيند بنابراين، توجه خود والدين به نماز و مسائل ديني خواه ناخواه در فرزندان تأثير ميگذارد و آنان را به مسائل ديني سوق ميدهد. البته آموزش و تربيت مفاهيم ديني به كودكان از يك اصولي تبعيت ميكند كه براي آشنايي با آنها ميتوانيد به منابعي كه معرفي ميشود مراجعه كنيد.
به طور كلي، هرگاه كودك كار خوبي انجام ميدهد در اين هنگام ميتوانيد او را مورد توجه قرار دهيد، تشويق و تحسين كنيد تا انگيزهي او براي تكرار آن افزايش يابد و در مقابل، مواقعي كه كار نادرستي از او سر ميزند او را تحويل نگيريد و توجه نكنيد تا به تدريج كودك به بيهودگي رفتار خود پي ببرد و آن را ترك كند. اين را بدانيد كه عصبانيت، تندي، اخم و ... نوعي توجه كردن به حساب ميآيد بنابراين، وقتي خطايي از كودك سر زد بايستي از اين نوع كارها نيز اجتناب كنيد.
جهت اطلاعات بيشتر در زمينه كودك ميتوانيد به كتابهاي زير مراجعه كنيد:
1. به كودكان گفتن از كودكان شنيدن، پديد آورنده: آدل فاير، مترجم: فاطمه عباسي فر، ناشر: دايره، 1387.
2. بچههاي بهشتي هستند، پديد آورنده: جان گري، مترجم: مهدي قراچه داغي، ناشر: پيكان، 1390.
3. چگونه با كودكم رفتار كنم، پديد آورنده: گاربر، مترجمان: شاهين خزعلي و ديگران، محمد ولي سهامي، ناشر: مرواريد، 1377.
4. كليدهاي آموختن به كودكان درباره خدا، پديدآورنده: ايريس ياب، ترجمه: مسعود حاجي زاده ، ناشر: صابرين، 1387.
5. آموزش مفاهيم ديني همگام با روانشناسي رشد، پديدآورنده: ناصر باهنر، ناشر: سازمان تبليغات اسلامي، 1380.
6. خدا در زندگي كودكان، پديدآورنده: ابراهيم اخوي، ناشر: انتشارات موسسهي امام خميني(ره)، 1389.
موفق باشید.