راز نماز

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
قنوت يكي از مستحبات نماز و دعايي است كه بنده از خداوند طلب مي كند. امر واجبي نيست كه نخواندن آن موجب ابطال نماز شود، اما از برخي ياران رسول خداست نقل شده كه گفته است: «كان رسول الله (ص) لا يصلى صلاه مكتوبه إلا قنت فيها.»(1) پيامبر نماز واجبى نمى‏خواند مگر اين كه در آن قنوت به جا مى‏آورد.
درباره فلسفه و رموز قنوت، مي توان چنين گفت:
1. قنوت، بهترين حالت نيايش و طلب حاجت از خداست. نمازگزار در اين حالت دست هايش را فروتنانه بالا مي برد. بدين وسيله، نيازمندي خود را به نمايش درمي آورد.
2. قنوت، مناجات و راز و نياز صميمانه با خداست. در قنوت، نمازگزار از حالت رسمي خارج مي شود و با دعاها و ذكرهاي گوناگون، به درد دل كردن با خدا مي پردازد. اين شيرين ترين لحظه اي است كه در ديگر ركن ها و كارهاي نماز كمتر ديده مي شود.
3. قنوت، وسيله اي براي آسان گرفتن مراحل حساب رسي در قيامت است.
پيامبر اكرم(ص) فرموده است:«اَطْوَلكُم قُنوتاً في دارِ الدُّنيا، اَطْوَلُكم راحَةً فِي الْمَوْقِفِ يَوْمَ الْقِيامَةِ؛ كسي كه در دنيا (در نماز) قنوت طولاني داشته باشد، در قيامت راحت ترين فرد در موقف (حساب رسي) خواهد بود».(2)
4. قنوت و دعاي آن، نشانه فروتني و خداخواهي انسان است. خداوند مي فرمايد:
مرا (با خلوص دل) بخوانيد تا دعاي شما را اجابت كنم. آنان كه از (دعا و) عبادت من اعراض و سركشي كنند، زود باشد كه با ذلت و خواري، داخل جهنم شوند. (3)
5. قنوت توجه واقعي به خداي آسمان ها و زمين است نمازگزار با بالا بردن دست هاي خود به سوي آسمان، به بزرگي خدا اعتراف مي كند و همه چيز و همه كس را از او مي داند. خداوند در همه جا حضور دارد؛ ولي بيشتر ما انسان ها به اين مطلب توجه نمي كنيم. از اين رو، بهترين حالت اين است كه دست ها را به سمت فضاي بي كران آسمان بگيريم و خداي خود را، در هر كجا كه هست، ياد كنيم و از او ياري بخواهيم.
در نتيجه نمازگزار در قنوت عجز و فقر بي نهايت خود و غناي مطلق خداوند را در نظر مي گيرد و حاجات خود را با نشان دادن دست هاي خالي به درگاه خداوند مي برد و مطالبه لطف و عنايت او را در نزديگ ترين مواجهه با حضرت حق يعني در حال نماز مي نمايد.
پى‏نوشت‏ ها:
1. احمدبن حسين بيهقي سنن بيهقى چاپ احمد عصام كاتب، بيروت 1401ق، ج2، ص 891.
2. مؤمن(40)، آيه61.
3. علامه مجلسي، بحارالانوار، نشر دار الاحيا التراث العربي بيروت، 1403 ق، ج 82، ص 199.
موفق باشید.