دليل وجود عدل در اصول مذهب

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اصول دين به عقيده ما شيعيان پنج چيز است: توحيد، نبوت، معاد، عدل و امامت؛ البته در نگاهي دقيق تر سه اصل اول به عنوان اصل دين و دو اصل ديگر اصول مذهب ناميده مي شوند.
در حقيقت ما آيه يا روايتي نداريم كه در آن اصول دين يا فروع دين ذكر شده باشد؛ علماي دين از مجموعه آيات و روايات به اين نتيجه رسيده اند كه سه اصل توحيد و نبوت و معاد كه زير بناي همه اديان آسماني هستند، اصول و پايه هاي دين اسلام شمرده مي شوند.(1) به همين خاطر آن ها را به طور خاص و جداگانه مطرح نموده، تقليد در اعتقاد به آن ها را جايز ندانسته اند. اين موارد را به عنوان شاخصه تعيين كننده مباني فكري دين اسلام مطرح كرده اند.
اما با توجه به فرقه ها و گرايش گوناگوني كه در دين اسلام به وجود آمد لازم بود كه نگاه عميق و دقيق اسلام كه در قالب سنت رسول خدا و اهل بيت عليهم السلام براي ما تبيين شده، به عنوان اصول شاخص و متمايز اسلام معرفي شود، در نتيجه دو اصل امامت و عدل هم به اين اصول ضميمه شد تا حدود تفكر دقيق اسلامي و شيعي را به خوبي روشن سازد .
پس در حقيقت دو اصل امامت وعدل بيانگر گرايش خاص شيعي در بين فرقه هاي اسلامي است كه چون معتقد است حقيقت تفكر ناب اسلامي تنها در قالب همين تفكر معقول و قابل توجيه است، به خاطر ريشه اي و اساسي بودن اين دو اصل در تفكر شيعي آن ها را در ضمن اصول دين مطرح نموده است. عدل زير مجموعه بحث توحيد و در زمره صفات الهي است. امامت هم در زير مجموعه اصل نبوت قرار مي گيرد. به نوعي ادامه آن محسوب مي شود .
عدل زير مجموعه توحيد قرار مي گيرد. اما به خاطر تبيين درستي كه از نگاه و تفكر خاص شيعي و جدايي اين تفكر از ساير تفكرات توحيدي مانند تفكر جبري دارد، عدل به عنوان يك اصل مبنايي در زمره اصول دين و مذهب ذكر مي شود. به عبارت ديگر اصل عدل در برابر گروه اشاعره، از اهل سنت است كه به عدل اعتقاد ندارند. (2)
پي نوشت‏ ها:
1. محمد تقي مصباح يزدي، آموزش عقايد، شركت چاپ و نشر بين الملل، تهران، 1381 ، ج 1 و 2، ص 13 - 14.
2. مرتضي مطهري، آشنايي با علوم اسلامي(كلام، عرفان)، انتشارات صدرا، تهران، بي تا، ص 60.
موفق باشید.