تعداد آیات قرآن

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
شك نيست كه قرآن از سوره و هر سوره از چندين آيه تشكيل شده و به اين اجزاء در متن قرآن تصريح شده است:
وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَن... (1)
وَ إِذا بَدَّلْنا آيَةً مَكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُنَزِّلُ ...(2)
و رسول خدا به هنگام تلاوت قرآن، با رسيدن به آخر آيه مكث كوتاهي مي كرده و بعد آيه بعدي را ادامه مي داده است. با توجه به مكث رسول خدا، افراد شنونده متوجه مي شدند كه آيه قبل تمام شده و آيه بعد شروع شده است. گاهي نيز افراد مكث عادي رسول خدا در بين كلمات را با مكث بين آيات اشتباه مي گرفتند و خيال مي كردند آيه قبل تمام شده و آيه بعد شروع شده است.
ولي چون شمارش آيات اهميت زياد نداشته و گرچه به تعداد آيات بعضي سوره ها مثل سوره حمد در روايات تصريح شده، ولي براي همه سوره ها نص صريحي در اين مورد نداريم از اين رو قاريان در شمارش آيات اختلاف كردند. بعضي بسم الله را در ابتداي هيچ سوره اي آيه جداگانه نشمردند و فقط بسم الله سوره نمل را از وحي شمردند و بعضي آن را در ابتداي سوره حمد از وحي شمردند و در بقيه سوره هها از وحي ندانستند و بعضي از وحي شمردند، ولي آيه مستقل نشمردند و ... يا حروف مقطعه را بعضي آيه جداگانه شمردند و بعضي جزو آيه دانستند و...با توجه به اين موارد در شمارش عدد آيات سوره ها و عدد آيات قرآن بين قاريان اختلاف پيش آمد.(3) ولي چون مطلب اهميتي نداشت بدان بها داده نشد.
اين گونه نيست كه كساني كه عدد بيشتري مي شمارند، مطالب بيشتري براي قرآن به حساب مي آورند و كساني كه عدد كمتري مي شمارند، مطالب كمتر؛ بلكه همگي همين مطالب را به عدد بيشتر آيه يا كمتر تقسيم مي كنند از اين رو تفاوت عدد در نتيجه تغييري نمي دهد.
البته روايتي كه گوياي اين است كه قرآن تحريف شده و مقدار از آن كم و حذف شده است از نظر سند و متن ضعيف بوده و مورد اعتماد نيستند.
پي نوشت ها:
1. توبه (9) آيه86.
2. نحل(16) آيه 101.
3. قرشي علي اكبر، قاموس قرآن، تهران، اسلاميه، 1371ش، ج‏5، ص292؛ محمد عزت دروزه، التفسير الحديث، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1383ق، ج‏1، ص125.
موفق باشید.